Hedhja e çekiçit
| Atletikë
Hedhja e çekiçit | |
|---|---|
.png) | |
| Rekordet botërore | |
| Meshkuj | Stampa:Country data URS Yuriy Sedykh 86.74 m (1986) |
| Femra |  Anita Włodarczyk 82.98 m (2016)
|
| Rekordet olimpike | |
| Meshkuj | Stampa:Country data URS Sergey Litvinov 84.80 m (1988) |
| Femra | Anita Włodarczyk 82.29 m (2016)
|
Hedhja e çekiçit është një nga katër ngjarjet e hedhjes në garat e rregullta në pistë dhe fushë, së bashku me hedhjen e diskut, hedhjen e gjyles dhe shtizën .
“Çekiçi” i përdorur në këtë sport nuk është si asnjë nga mjetet që quhen edhe me atë emër. Ai përbëhet nga një top metalik i lidhur me një tel çeliku në një dorezë. Madhësia e topit ndryshon ndërmjet garave për meshkuj dhe femra.
Historia
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Versioni bashkëkohor i hedhjes së çekiçit është një nga garat më të vjetra të Lojërave Olimpike, i përfshirë për herë të parë në lojërat e vitit 1900 në Paris, Francë ( olimpiada e dytë e epokës moderne). Çekiçi evoluoi nga origjina e tij e hershme informale për t'u bërë pjesë e lojërave Skoceze të Malësisë në fund të shekullit të 18-të, ku versioni origjinal i ngjarjes është ende konkurrohet sot.
Ndërsa gjuajtja me çekiç për meshkuj ka qenë pjesë e Lojërave Olimpike që nga viti 1900, Shoqata Ndërkombëtare e Federatave të Atletikës nuk filloi të ratifikonte hedhjet e femrave deri në vitin 1995. Hedhja e çekiçit për femra u përfshi për herë të parë në Lojërat Olimpike në lojërat verore të vitit 2000 në Sydney, Australi, pasi u përfshi në Kampionatin Botëror një vit më parë.
Konkurimi
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Çekiçi i meshkujve peshon 7.26 kg dhe arrin 121.3 cm në gjatësi, dhe çekiçi i grave peshon 4 kilogramë dhe 19.4 cm në gjatësi. [1] Ashtu si lojërat e tjera të hedhjes, gara vendoset nga kush mund ta hedhë më larg mjetin.
Lëvizja e hedhjes fillon me hedhësin që lëkund çekiçin para-prapa rreth dy herë për të gjeneruar impuls. Hedhësi më pas bën tre, katër ose (rrallë) pesë rrotullime të plota duke përdorur një lëvizje të ndërlikuar të shputës së këmbës, duke rrotulluar çekiçin në një trajektore rrethore dhe duke rritur shpejtësinë e tij këndore me çdo rrotullim. Në vend që çekiçin të rrotullohet horizontalisht, ai rrotullohet në një plan që anon nga drejtimi në të cilin do të lëshohet. Hedhësi lëshon çekiçin pasi shpejtësia e tij është lart dhe drejt objektivit. [2]
Hedhjet kryhen në një rreth hedhjeje . Hedhësit nuk i lejohet të dalë jashtë rrethit të hedhjes përpara se çekiçi të ulet dhe mund të hyjë dhe të dalë vetëm nga pjesa e pasme e rrethit të hedhjes. Çekiçi duhet të ulet brenda një sektori hedhjeje 34,92º që është i përqendruar në rrethin e hedhjes. Këndi i sektorit u zgjodh sepse siguron një sektor, kufijtë e të cilit janë të lehta për t'u matur dhe shtrirë në një fushë (10 metra larg nga qendra e unazës, 6 metra gjerësi). [3] [4] Shkelja e rregullave rezulton në faull dhe gjuajtje nuk numërohet.
Largësia e hedhjes varet nga shpejtësia dhe lartësia në të cilën lëshohet çekiçi, por edhe nga faktorë të tjerë që nuk janë nën kontrollin e atletit. [5] Në veçanti, rrotullimi i tokës e ndikon atë nëpërmjet gjerësisë gjeografike të vendndodhjes (për shkak të forcës centrifugale, çekiçi do të fluturojë pak më tej në një vend më afër ekuatorit) dhe në një masë më të vogël edhe nëpërmjet azimutit të hedhjes (dmth. drejtimi i busullës së tij, për shkak të te forcës së Koriolisit ). [5] Sipas një studimi të vitit 2023, efekte të tilla janë mjaft të mëdha sa që 20 renditjet e rekordeve botërore si për burrat ashtu edhe për gratë në atë kohë mund të ndryshojnë disi nëse do të përshtateshin për gjerësinë dhe azimutin. [5]
Top 25 të të gjitha kohërave
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Burra
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]| Ath.# | Perf.# | Mark | Athlete | Nation | Date | Place | Ref. |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | 1 | 86.74 m (284 ft 6 in) | Yuriy Sedykh | Bashkimi Sovjetik | 30 AUG 1986 | Stuttgart | |
| 2 | 86.66 m (284 ft 3 in) | Sedykh #2 | 22 JUN 1986 | Tallinn | |||
| 3 | 86.34 m (283 ft 3 in) | Sedykh #3 | 03 JUL 1984 | Cork | |||
| 2 | 4 | 86.04 m (282 ft 3 in) | Sergey Litvinov | Bashkimi Sovjetik | 03 JUL 1986 | Dresden | |
| 5 | 85.74 m (281 ft 3 in) | Litvinov #2 | 30 AUG 1986 | Stuttgart | |||
| 6 | 85.68 m (281 ft 1 in) | Sedykh #4 | 11 AUG 1986 | Budapest | |||
| 7 | 85.60 m (280 ft 10 in) | Sedykh #5 | 13 JUL 1984 | London | |||
| Sedykh #6 | 17 AUG 1984 | Moscow | |||||
| 9 | 85.20 m (279 ft 6 in) | Litvinov #3 | 03 JUL 1984 | Cork | |||
| 10 | 85.14 m (279 ft 3 in) | Litvinov #4 | 11 JUL 1986 | London | |||
| Sedykh #7 | 04 SEP 1988 | Moscow | |||||
| 12 | 85.02 m (278 ft 11 in) | Sedykh #8 | 20 AUG 1984 | Budapest | |||
| 13 | 84.92 m (278 ft 7 in) | Sedykh #9 | 03 JUL 1986 | Dresden | |||
| 3 | 14 | 84.90 m (278 ft 6 in) | Vadim Devyatovskiy | Bjellorusia | 21 JUL 2005 | Minsk | |
| 15 | 84.88 m (278 ft 5 in) | Litvinov #5 | 10 SEP 1986 | Rome | |||
| 4 | 16 | 84.86 m (278 ft 4 in) | Koji Murofushi |  Japonia
|
29 JUN 2003 | Prague | |
| 17 | 84.80 m (278 ft 2 in) | Litvinov #6 | 26 SEP 1988 | Seoul | |||
| 18 | 84.72 m (277 ft 11 in) | Sedykh #10 | 09 JUL 1986 | Moscow | |||
| 19 | 84.64 m (277 ft 8 in) | Litvinov #7 | 09 JUL 1986 | Moscow | |||
| 5 | 20 | 84.62 m (277 ft 7 in) | Igor Astapkovich | Bjellorusia | 06 JUN 1992 | Seville | |
| 21 | 84.60 m (277 ft 6 in) | Sedykh #11 | 14 SEP 1984 | Tokyo | |||
| 22 | 84.58 m (277 ft 5 in) | Sedykh #12 | 08 JUN 1986 | Leningrad | |||
| 6 | 23 | 84.51 m (277 ft 3 in) | Ivan Tsikhan | Bjellorusia | 09 JUL 2008 | Grodno | |
| 7 | 24 | 84.48 m (277 ft 1 in) | Igor Nikulin | Bashkimi Sovjetik | 12 JUL 1990 | Lausanne | |
| 25 | 84.46 m (277 ft 1 in) | Sedykh #13 | 14 SEP 1988 | Vladivostok | |||
| Tsikhan #2 | 07 MAY 2004 | Minsk | |||||
| 8 | 84.40 m (276 ft 10 in) | Jüri Tamm | Bashkimi Sovjetik | 09 SEP 1984 | Banská Bystrica | ||
| 9 | 84.19 m (276 ft 2 in) | Adrián Annus | Hungaria | 10 AUG 2003 | Szombathely | ||
| 10 | 83.93 m (275 ft 4 in) | Paweł Fajdek | Polonia | 09 AUG 2015 | Szczecin | [6] | |
| 11 | 83.68 m (274 ft 6 in) | Tibor Gécsek | Hungaria | 19 SEP 1998 | Zalaegerszeg | ||
| 12 | 83.46 m (273 ft 9 in) | Andrey Abduvaliyev | Bashkimi Sovjetik | 26 MAY 1990 | Adler | ||
| 13 | 83.43 m (273 ft 8 in) | Aleksey Zagornyi |  Rusia
|
10 FEB 2002 | Adler | ||
| 14 | 83.40 m (273 ft 7 in) | Ralf Haber | Gjermania Lindore | 16 MAY 1988 | Athens | ||
| 15 | 83.38 m (273 ft 6 in) | Szymon Ziółkowski | Polonia | 05 AUG 2001 | Edmonton | ||
| 16 | 83.30 m (273 ft 3 in) | Olli-Pekka Karjalainen | Finlanda | 14 JUL 2004 | Lahti | ||
| 17 | 83.04 m (272 ft 5 in) | Heinz Weis |  Gjermania
|
29 JUN 1997 | Frankfurt | ||
| 18 | 83.00 m (272 ft 3 in) | Balázs Kiss | Hungaria | 04 JUN 1998 | Saint-Denis | ||
| 19 | 82.78 m (271 ft 7 in) | Karsten Kobs | Gjermania
|
26 JUN 1999 | Dortmund | ||
| 20 | 82.71 m (271 ft 4 in) | Rudy Winkler | SHBA | 20 JUN 2021 | Eugene | [7] | |
| 21 | 82.69 m (271 ft 3 in) | Krisztián Pars | Hungaria | 16 AUG 2014 | Zürich | ||
| 22 | 82.64 m (271 ft 1 in) | Günther Rodehau | Gjermania Lindore | 03 AUG 1985 | Dresden | ||
| 23 | 82.62 m (271 ft 0 in) | Sergey Kirmasov | Rusia
|
30 MAY 1998 | Bryansk | ||
| Andriy Skvaruk | Ukraina | 27 APR 2002 | Kyiv | ||||
| 25 | 82.58 m (270 ft 11 in) | Primož Kozmus |  Sllovenia
|
02 SEP 2009 | Celje |
- ^ "Hammer Throw". World Athletics. Arkivuar nga origjinali më 19 nëntor 2021. Marrë më 12 maj 2022.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ Johannsen, Dana (1 gusht 2021). "Tokyo 2020: Why the Olympic hammer throw may become a new national obsession". Stuff. Marrë më 1 gusht 2021.
{{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ "Hammer Throw". World Athletics.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ "Laying Out Sector Angles for the Track and Field Throwing Events" (PDF). USA Track & Field Pacific Northwest. Arkivuar (PDF) nga origjinali më 2015-05-13. Marrë më 2022-03-19.
The shot, discus, hammer & weight throw sector is 34.92º. This angle was chosen due to its simple geometry.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ a b c Horváth, Gábor; Hegedűs, Dénes; Slíz-Balogh, Judit (2023-06-27). "Change of world-record rankings of shot put and hammer throw due to the effects of Earth rotation and athlete's height". Scientific Reports (në anglisht). 13 (1): 10409. Bibcode:2023NatSR..1310409H. doi:10.1038/s41598-023-36665-5. ISSN 2045-2322. PMC 10300113. PMID 37369722.
- ^ Phil Minshull (9 gusht 2015). "Fajdek throws 83.93m in Szczecin". IAAF. Marrë më 10 gusht 2015.
{{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ Roy Jordan (21 qershor 2021). "Bromell back to his best while Felix and Winkler make history in Eugene". World Athletics. Marrë më 4 korrik 2021.
{{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!)