Regjistrimet e popullsisë në Kosovë

Regjistrimet e popullsisë në Kosovë paraqesin procese sistematike të grumbullimit të të dhënave të popullsisë së Kosovës. Ky proces përfshinë edhe regjistrimin e banesave dhe pronave brenda territorit të Kosovës në një kohë të caktuar duke prezentuar një imazh statistikor që përmes të dhënave tregon se kush jeton në Kosovë, kushtet socio-ekonomike dhe kushtet e jetesës së tyre. Regjistrimi është një nga veprimtaritë statistikore më të rëndësishme që siguron një informacion te detajuar mbi numrin dhe strukturën e popullsisë, e krahasueshme edhe në njësi shumë të vogla gjeografike. Regjistrimi nuk është i lidhur me regjistrat e taksave, pensioneve, pronësisë, shpërndarjes se energjisë elektrike apo statusit të emigrantit.

Regjistrimi jep një përshkrim të detajuar të gjitha aspekteve ekonomike, sociale dhe të jetës në Kosovë. Sa njerëz banojnë sot dhe si jetojnë ata, për çfarë shërbimesh kanë nevojë ata, dhe shumë aspekte të tjera të shoqërisë kosovare. Të dhënat e regjistrimit do të sigurojnë këtë informacion dhe do të ndihmojnë autoritetet përgjegjëse të planifikojnë mbi baza reale dhe të hartojnë politika për nevojat konkrete në fushat e shëndetësisë, edukimit, punësimit, infrastrukturës etj. Për më tepër të dhënat e regjistrimit mundësojnë krahasimin midis qyteteve dhe zonave të caktuara kështu që institucionet ndërkombëtare dhe vendore mund të ndjekin me lehtësi zhvillimet dhe të planifikojnë aktivitetet e tyre më me saktësi.

Historia e regjistrimeve

Regjistrimi i vitit 1921

Regjistrimi i popullsisë së Mbretërisë së Serbëve, Kroatëve dhe Sllovenëve të vitit 1921 për territoret që përfshijnë Kosovën e sotme numëronte 439,010 banorë:

Sipas fesë:

Muslimanët : 329,502 ( 75.1% )
Serbët ortodoksë lindorë : 93,203 ( 21.2% )
Katolikët romakë: 15,785 ( 3.6% )
Hebrenj : 427
Katolikët grekë : 26

Sipas gjuhës amtare:

Shqip : 288,907 ( 65.8% )
Serbe ose kroate : 114,095 ( 26.0% )
Turqisht : 27,915 ( 6.4% )
Rumanisht -Cincarian ( Arumune ): 402
Sllovenisht : 184
gjermanisht : 30
Hungarisht : 12

Në regjistrimin e popullsisë jugosllave të vitit 1921, shqiptarët përbënin shumicën e popullsisë së Kosovës me rreth 64 për qind me rreth 72 për qind që i përkisnin besimit mysliman. ^[1] ^[2] ^[1] ^[3] ^[4] ^[5] ^[6] ^[6] ^[6] ^[7] Ndërmjet viteve 1918 dhe 1923, si rezultat i politikave shtetërore, 30.000 deri në 40.000 shqiptarë kryesisht myslimanë migruan në rajonet turke të Izmirit dhe Anadollit . ^[8] Sipas Antonio Baldacci, regjistrimi jugosllav i vitit 1921 nënvlerësoi ndjeshëm numrin e shqiptarëve që jetonin në Kosovë. ^[9]

Regjistrimi i vitit 1931

Sipas regjistrimit të popullsisë të Mbretërisë së Jugosllavisë të vitit 1931, në Kosovën e sotme kishte 552.064 banorë.

Sipas fesë:

Muslimanët : 379,981 ( 68.83% )
Serbë ortodoksë : 150,745 ( 27.31% )
Katolikët romakë: 20,568 ( 3,73% )
Ungjilltarët : 114 ( 0,02% )
të tjera: 656 ( 0.12% )

Struktura fetare e Kosovës sipas vendbanimeve 1931 (organizimi territorial nga viti 1961)

Sipas gjuhës amtare:

Shqiptarë : 331,549 (60.06 % )
Serbët, Kroatët, Sllovenët dhe Maqedonasit : 180,170 (32.64 % )
Hungarezët : 426 ( 0.08% )
Gjermanët : 241 ( 0.04% )
sllavë të tjerë: 771 ( 0.14% )
të tjera: 38,907 ( 7.05% )

Regjistrimi i vitit 1948

727 820 gjithsej banorë

498,242 shqiptarë ( 68.46% )
171,911 serbë ( 23.62% )
28,050 malazezë ( 3.86% )
11,230 romë ( 1.54% )
5290 kroatë ( 0.73% )
1,315 turq ( 0.18% )
526 maqedonas ( 0.07% )
362 rusë ( 0,05% )
283 sllovenë ( 0.04% )
197 gjermanë ( 0.03% )
83 hungarez ( 0.01% )
77 bullgarë ( 0.01% )
39 italianë
31 rusin
29 çekë
18 rumunë
2 sllovakë
9,679 muslimanë të pavendosur ( 1.33% )
456 të tjera dhe të panjohura ( 0.06% )

Regjistrimi i vitit 1953

963.959 gjithsej banorë

524,559 shqiptarë ( 64.91% )
189,969 serbë ( 23.51% )
34,583 turq ( 4.28% )
31,343 malazezë ( 3.88% )
6201 kroatë ( 0.77% )
972 maqedonas ( 0.12% )
411 sllovenë ( 0.05% )
6,241 jugosllavë të pavendosur ( 0.77% )
401 sllavë të tjerë ( 0.05% )
13,561 të tjerë ( 1.68% )

Regjistrimi i vitit 1961

1 956 196 gjithsej banorë

646,604 shqiptarë ( 67.08% )
227,016 serbë ( 23.55% )
37,588 malazezë ( 3.9% )
8,026 muslimanë etnikë ( 0.83% )
7251 kroatë ( 0.75% )
5203 jugosllavë ( 0.54% )
3,202 romë ( 0.33% )
1,142 maqedonas ( 0.12% )
510 sllovenë ( 0.05% )
210 hungarez ( 0.02% )

Struktura etnike e Kosovës dhe Metohisë sipas vendbanimeve 1961.
Struktura etnike e Kosovës dhe Metohisë sipas vendbanimeve 1961.
Struktura etnike e Kosovës dhe Metohisë sipas vendbanimeve 1961.
Struktura etnike e Kosovës dhe Metohisë sipas vendbanimeve 1961.
Shpërndarja e shqiptarëve në Kosovë e Metohi sipas vendbanimeve 1961.
Shpërndarja e serbëve në Kosovë dhe Metohi sipas vendbanimeve 1961.
Shpërndarja e serbëve në Kosovë dhe Metohi sipas vendbanimeve 1961.
Shpërndarja e malazezëve në Kosovë e Metohi sipas vendbanimeve 1961.
Shpërndarja e kroatëve në Kosovë dhe Metohi sipas vendbanimeve 1961.

Regjistrimi i vitit 1971

916.168 shqiptarë ose 73,7%
228,264 serbë ( 18.4% )
31,555 malazezë ( 2.5% )
26,000 myslimanë sllavë ( 2.1% )
14,593 romë ( 1.2% )
12,244 turq ( 1.0% )
8,000 kroatë ( 0.7% )
920 jugosllavë ( 0.1% )

Struktura etnike e Kosovës dhe Metohisë sipas vendbanimeve 1971.
Struktura etnike e Kosovës dhe Metohisë sipas vendbanimeve 1971.
Struktura etnike e Kosovës dhe Metohisë sipas vendbanimeve 1971.
Shpërndarja e shqiptarëve në Kosovë e Metohi sipas vendbanimeve 1971.
Shpërndarja e shqiptarëve në Kosovë e Metohi sipas vendbanimeve 1971.
Shpërndarja e serbëve në Kosovë dhe Metohi sipas vendbanimeve 1971.
Shpërndarja e malazezëve në Kosovë dhe Metohi sipas vendbanimeve 1971.
Shpërndarja e myslimanëve në Kosovë dhe Metohi sipas vendbanimeve 1971.

Regjistrimi i vitit 1981

359,346 banorë gjithsej ^[10]

1,226,736 shqiptarë ( 77.42% )
209,498 serbë ( 13.2% )
27,028 malazezë ( 1.7% )
2676 jugosllavë ( 0.2% )

Struktura etnike e Kosovës dhe Metohisë sipas vendbanimeve 1981.
Struktura etnike e Kosovës dhe Metohisë sipas vendbanimeve 1981.
Struktura etnike e Kosovës dhe Metohisë sipas vendbanimeve 1981.
Shpërndarja e shqiptarëve në Kosovë e Metohi sipas vendbanimeve 1981.
Shpërndarja e shqiptarëve në Kosovë e Metohi sipas vendbanimeve 1981.
Shpërndarja e serbëve në Kosovë dhe Metohi sipas vendbanimeve 1981.
Shpërndarja e myslimanëve në Kosovë dhe Metohi sipas vendbanimeve 1981.
Shpërndarja e malazezëve në Kosovë dhe Metohi sipas vendbanimeve 1981.
Shpërndarja e romëve në Kosovë dhe Metohi sipas vendbanimeve 1981.
Përbërja etnike e Kosovës në vitin 1981 me enklavat serbe të paraqitura si në vitin 2011

Regjistrimi i vitit 1991

Popullsia e regjistruar

Sipas rezultateve zyrtare statistikore jugosllave, pothuajse të gjithë shqiptarët dhe disa romë dhe myslimanë etnikë bojkotuan regjistrimin pas thirrjes së Ibrahim Rugovës për të bojkotuar institucionet serbe.

359,346 banorë gjithsej ^[10]

Sipas përkatësisë etnike:

194.190 serbë
57,758 muslimanë (pakica e bojkotuar)
44,307 romë (minoriteti i bojkotuar)
20.356 malazezë
9091 shqiptarë (shumica e bojkotuar)
10.446 turq
8,062 kroatë ( Janjevci, Letnicani)
3457 jugosllavë

Struktura etnike e Kosovës dhe Metohisë sipas vendbanimeve 1991 (popullsia e regjistruar)
Shpërndarja e romëve në Kosovë dhe Metohi sipas vendbanimeve 1991.

Sipas fesë:

216,742 (60,32%) ortodoksë
126.577 (35,22%) myslimanë
9990 (2,78%) katolikë
1,036 (0,29) Ateist
4,417 (1,23) E panjohur

Struktura fetare e Kosovës dhe Metohisë sipas vendbanimeve 1991. (popullsia e regjistruar)

Popullsia e vlerësuar

Enti statistikor i Krahinës Autonome të Kosovës ka vlerësuar numrin e përgjithshëm të shqiptarëve, myslimanëve dhe romëve.

1 956 196 gjithsej banorë

Sipas përkatësisë etnike:

1,596,072 shqiptarë ( 81.6% )
194,190 serbë ( 9.9% )
66,189 muslimanë ( 3.4% )
45,745 romë ( 2.34% )
20,365 malazezë ( 1.04% )
10,445 turq ( 0.53% )
8,062 kroatë ( Janjevci, Letnicani) ( 0,41 )
3,457 jugosllavë ( 0.18% )
11,656 të tjerë ( 0.6% )

Struktura etnike e Kosovës dhe Metohisë sipas vendbanimeve 1991
Struktura etnike e Kosovës dhe Metohisë sipas vendbanimeve 1991
Pjesa e shqiptarëve në Kosovë dhe Metohi sipas vendbanimeve 1991
Pjesa e serbëve në Kosovë dhe Metohi sipas vendbanimeve 1991
Pjesa e muslimanëve në Kosovë dhe Metohi sipas vendbanimeve 1991
Harta etnike e Kosovës, të dhënat e vitit 1991

Korrigjimet nuk duhet të konsiderohen të jenë plotësisht të sakta. Numri i shqiptarëve nganjëherë konsiderohet si i nënvlerësuar. Nga ana tjetër, ndonjëherë konsiderohet si një mbivlerësim, duke u nxjerrë nga censa e mëparshme që besohet se janë mbivlerësime. Enti i Statistikave të Kosovës thekson se cilësia e regjistrimit të vitit 1991 është “e dyshimtë”. [1].

Regjistrimi i vitit 2011

Regjistrimi i popullsisë së Kosovës i vitit 2011 ishte një ngjarje e rëndësishme, duke qenë regjistrimi i parë i kryer në vend që nga viti 1981. Ai synonte të ofronte një pasqyrë gjithëpërfshirëse demografike të Kosovës pas shpalljes së pavarësisë së saj në vitin 2008. Të dhënat e regjistrimit të vitit 2011 kanë qenë vendimtare për politikëbërjen, planifikimin zhvillimor dhe kuptimin e trendeve demografike në Kosovë.^[11] Këtu janë disa karakteristika kryesore rreth regjistrimit të Kosovës në vitin 2011:

Popullsia: Regjistrimi tregoi një popullsi totale prej rreth 1.73 milion njerëz.
Përbërja etnike: Grupet etnike shumicë ishin shqiptarët, që përbënin rreth 92.9% të popullsisë. Grupet tjera të rëndësishme etnike përfshinin serbët (1.5%), boshnjakët (1.6%), goranët (0.6%), turqit (0.9%) dhe romët, ashkalitë dhe egjiptianët (1.1%).
Shpërndarja gjinore dhe mosha: Popullsia kishte një strukturë moshore relativisht të re, me një përqindje të madhe individësh nën moshën 25 vjeç. Shpërndarja gjinore ishte mjaft e ekuilibruar, me pak më shumë meshkuj se femra.
Shpërndarja gjeografike: Regjistrimi siguroi të dhëna për shpërndarjen e popullsisë nëpër komunat e Kosovës, ku Prishtina, kryeqyteti, ka popullsinë më të madhe.
Sfidat: Kryerja e regjistrimit u përball me disa sfida, duke përfshirë bojkotin nga shumica e popullsisë serbe në veri të Kosovës dhe pjesë të enklavave jugore, gjë që ndikoi në saktësinë dhe plotësinë e përgjithshme të të dhënave.^[12]

Në regjistrimin e vitit 2011 kishte 1,739,825 banorë. ECMI "thirr për kujdes kur i referohet regjistrimit të vitit 2011", për shkak të bojkotit nga komunat me shumicë serbe në veri të Kosovës dhe bojkotit të pjesshëm nga serbët dhe romët në jug të Kosovës. ^[13] Sipas të dhënave, kjo është përbërja etnike e Kosovës:

Shqiptarë : 1,616,869 (92.9%)
Serb *: 25,532 (1.5%)
boshnjakë : 27,553 (1.6%)
Turqit : 18,738 (1.1%)
Ashkali : 15,436 (0.9%)
Egjiptianët : 11,524 (0.6%)
goranë : 10,265 (0.6%)
Romë : 8,824 (0.5%)
Të tjera: 2352 (0.1%)
Të paspecifikuara: 2752 (0.1%)

Që nga viti 2014, vlerësohet se ka diku rreth 96,000 serbë të Kosovës dhe rreth 3/4 e tyre jetojnë në veri të Kosovës.^[14]

Harta etnike e Kosovës 2011 sipas vendbanimeve.
Shpërndarja e shqiptarëve në Kosovë 2011 sipas vendbanimeve.
Shpërndarja e serbëve në Kosovë 2011 sipas vendbanimeve.
Shpërndarja e boshnjakëve në Kosovë 2011 sipas vendbanimeve.
Shpërndarja e turqve në Kosovë 2011 sipas vendbanimeve.
Shpërndarja e goranëve në Kosovë 2011 sipas vendbanimeve.
Shpërndarja e romëve, ashkalive dhe egjiptianëve në Kosovë 2011 sipas vendbanimeve.

Regjistrimi i vitit 2024

Shih edhe

Referime

^ ^a ^b Leurdijk & Zandee 2001
^ Bokovoy, Melissa (2001). "Scattered Graves, Ordered Cemeteries: Commemorating Serbia's Wars of National Liberation, 1912–1918". përmbledhur nga Bucur, Maria; Wingfield, Nancy M. (red.). Staging the Past: The Politics of Commemoration in Habsburg Central Europe, 1848 to the Present. Purdue University Press. fq. 254. ISBN 9781557531612. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
^ Boškovska 2017.
^ Clark, Howard (2000). Civil resistance in Kosovo. Pluto Press. fq. 10. ISBN 9780745315690. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
^ Qirezi 2017
^ ^a ^b ^c Gulyás & Csüllög 2015
^ Qirezi 2017
^ Iseni 2008
^ Malcolm 1998.
^ ^a ^b Bugajski, Janusz (2002). Political Parties of Eastern Europe: A Guide to Politics in the Post-Communist Era. New York: The Center for Strategic and International Studies. fq. 479. ISBN 1563246767. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
^ Regjistrimi I popullsisë, ekonomive familjare dhe banesave në Kosovë 2011: rezultatet përfundimtare vlerësim popullsia e Kosovës 2012. Regjistrimi I popullsisë, ekonomive familjare dhe banesave në Kosovë 2011 = Kosovo population and housing census 2011 (në shqip dhe anglisht). Prishtine: Agjencia e Statistikave të Kosovës. 2013.
^ Regjistrimi I popullsisë, ekonomive familjare dhe banesave në Kosovë 2011: rezultatet përfundimtare të dhënat socio-ekonomike sipas komunave. Agjencia e Statistikave të Kosovës. 2013.
^ "ECMI: Minority figures in Kosovo census to be used with reservations". ECMI. {{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
^ Cocozelli 2016, p. 267

[LeurdijkZandee13-1] Leurdijk & Zandee 2001

[Bokovoy254-2] Bokovoy, Melissa (2001). "Scattered Graves, Ordered Cemeteries: Commemorating Serbia's Wars of National Liberation, 1912–1918". përmbledhur nga Bucur, Maria; Wingfield, Nancy M. (red.). Staging the Past: The Politics of Commemoration in Habsburg Central Europe, 1848 to the Present. Purdue University Press. fq. 254. ISBN 9781557531612. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)

[Boskovska163164-3] Boškovska 2017.

[Clark10-4] Clark, Howard (2000). Civil resistance in Kosovo. Pluto Press. fq. 10. ISBN 9780745315690. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)

[Qirezi53-5] Qirezi 2017

[GulyasCsullog231-6] Gulyás & Csüllög 2015

[Qirezi5354-7] Qirezi 2017

[Iseni313-8] Iseni 2008

[FOOTNOTEMalcolm1998-9] Malcolm 1998.

[Political_Parties_of_Eastern_Europe-10] Bugajski, Janusz (2002). Political Parties of Eastern Europe: A Guide to Politics in the Post-Communist Era. New York: The Center for Strategic and International Studies. fq. 479. ISBN 1563246767. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)

[11] Regjistrimi I popullsisë, ekonomive familjare dhe banesave në Kosovë 2011: rezultatet përfundimtare vlerësim popullsia e Kosovës 2012. Regjistrimi I popullsisë, ekonomive familjare dhe banesave në Kosovë 2011 = Kosovo population and housing census 2011 (në shqip dhe anglisht). Prishtine: Agjencia e Statistikave të Kosovës. 2013.

[12] Regjistrimi I popullsisë, ekonomive familjare dhe banesave në Kosovë 2011: rezultatet përfundimtare të dhënat socio-ekonomike sipas komunave. Agjencia e Statistikave të Kosovës. 2013.

[13] "ECMI: Minority figures in Kosovo census to be used with reservations". ECMI. {{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)

[Cocozelli-14] Cocozelli 2016, p. 267

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]