Republika Socialiste Sovjetike e Lituanisë

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë
Lithuanian Soviet Socialist Republic
Lietuvos Tarybų Socialistinė Respublika (Lituanisht)
Литовская Советская Социалистическая Республика (Rusisht)
1940–1941
1944–1990/1991
Flag of RSS e Lituanisë
Flamuri
(1953–1988)
Stema (1940–1990) e RSS e Lituanisë
Stema
(1940–1990)
Parimi: Visų šalių proletarai, vienykitės! (lituanisht)
"Punëtorët e botës, bashkohuni!"
Himni: 
Tautiška giesmė
(1944–1950, 1988–1990/1991)

Himni i Republikës Sovjetike Socialiste të Lituanisë
(1950–1988)
Vendndodhja e Lituanisë (e kuqe) brenda Bashkimit Sovjetik
Vendndodhja e Lituanisë (e kuqe) brenda Bashkimit Sovjetik
GjendjaTerritori i panjohur ndërkombëtarisht i pushtuar nga Bashkimi Sovjetik
(1940–1941; 1944–1990)
Entitet sovran de facto (1990–1991)
KryeqytetiVilnius
Gjuhët e zakonshmeLituanisht · Rusisht
Besimi
Shtet laik (de jure)
Shtet ateist (de facto)
NofkaLituanezë
Sovjetikë
Qeveria
Lloji i qeverisjesRepublikë socialiste sovjetike unitare marksiste-leniniste njëpartiake (1940–1989)
Republikë unitare parlamentare shumëpartiake (1989–1991)
Sekretari i Parë 
• 1940–1974
Antanas Sniečkus
• 1974–1987
Petras Griškevičius
• 1987–1988
Ringaudas Songaila
• 1988–1990
Algirdas Brazauskas
Kryetari i shtetit 
• 1940–1967 (i pari)
Justas Paleckis
• 1990 (i fundit)
Vytautas Landsbergis
Kryetar i qeverisë 
• 1940–1956 (i pari)
Mečislovas Gedvilas
• 1985–1990 (i fundit)
Vytautas Sakalauskas
KuvendiSovjeti Suprem
Epoka historikeLufta e Dytë Botërore · Lufta e Ftohtë
16 qershor 1940
• SSR u themelua
21 korrik 1940
• Aneksuar në mënyrë të paligjshme nga BRSS, Lituania vazhdoi de jure
3 gusht 1940
qershor 1941
• Soviet re-occupation
SSR re-established
September–November 1944
1988
• Sovereignty declared
18 maj 1989
11 mars 1990
• Pavarësia e njohur nga Këshilli Shtetëror i Bashkimit Sovjetik
6 shtator 1991
Sipërfaqja
198965,200 km2 (25,200 sq mi)
Popullsia
• 1989
3,689,779
Ekonomia
MonedhaRubla sovjetike (Rbl) (SUR)
Të dhëna të tjera
Prefiksi telefonik+7 012
Paraprirë nga
Pasuar nga
Lituania
Lituania
Sot pjesë eLituania

Republika Socialiste Sovjetike e Lituanisë (Lituanisht: Lietuvos Tarybų Socialistinė Respublika; Rusisht: Литовская Советская Социалистическая Республика, romanizuar: Litovskaya Sovetskaya Sotsialisticheskaya Respublika) ishte de facto një nga republikat përbërëseBashkimit Sovjetik midis viteve 1940-1941 dhe 1944-1990.

Gjatë Luftës së Dytë Botërore, Republika e pavarur e mëparshme e Lituanisë u pushtua nga Ushtria e Kuqe më 16 qershor 1940, në përputhje me kushtet e Paktit Molotov-Ribbentrop të 23 gushtit 1939, dhe u krijua si një shtet kukull më 21 korrik.[1] Ndërmjet viteve 1941 dhe 1944, pushtimi gjerman i Bashkimit Sovjetik shkaktoi shpërbërjen e tij de facto. Megjithatë, me tërheqjen e gjermanëve në 1944-1945, hegjemonia sovjetike u rivendos dhe vazhdoi për dyzet e pesë vjet. Si rezultat, shumë vende perëndimore vazhduan ta njohin Lituaninë si një shtet të pavarur de jure, subjekt i së drejtës ndërkombëtare, të përfaqësuar nga delegacionet e emëruara nga shtetet baltike të para vitit 1940, të cilat funksiononin në vende të ndryshme nëpërmjet Shërbimit Diplomatik Lituanez.

Më 18 maj 1989, RSS e Lituanisë e deklaroi veten si një shtet sovran, megjithëse ende pjesë e BRSS. Më 11 mars 1990, Republika e Lituanisë u rivendos si një shtet i pavarur, republika e parë sovjetike që u largua nga Moska dhe duke udhëhequr shtetet e tjera për ta bërë këtë. I konsideruar i paligjshëm nga autoritetet sovjetike, vendi u njoh nga fuqitë perëndimore menjëherë përpara shpërbërjes së Bashkimit Sovjetik. Vetë Bashkimi Sovjetik njohu pavarësinë e Lituanisë më 6 shtator 1991.

Referime[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

  1. ^ Ronen, Yaël (2011). Transition from Illegal Regimes Under International Law (në anglisht). Cambridge University Press. fq. 17. ISBN 978-0-521-19777-9.