Arsimi në Prizren

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë
Prizreni

Arsimi në Prizren paraqet një aspekt të rëndësishëm jo vetëm në historinë e arsimit në Kosovë por edhe në historinë shkollës dhe arsimit shqip në përgjithësi. Kështu p.sh. shkolla e parë në gjuhën shqipeKosovë u hap në Prizren në vitin 1889, vetëm dy vite pas Mësonjëtorës së Korçës. Kjo paraqet fillimin e një ere të re të arsimit publik në qytetin e njohur kulturor dhe historik, Prizren. [1] "Historia e arsimit tonë është një histori luftash e përpjekjesh. Një histori e një numri të vogël njerëzish, me një botë të madhe shpirtërore dhe me një vullnet të madh për të qenë të pavarur." [2]

Në fillim të viteve 1990 shkollat në gjuhën shqipe u mbyllën dhe mësimi mbahej në shtëpi private. Në fund të dekadës në fjalë ndodhi edhe Lufta në Kosovë. Pas mbarimit të luftës për liri, mësimi dhe arsimi rifilloi përsëri.

Tani, pas shumë vitesh zhvillimi, sistemi arsimor i Prizrenit ndjek parimet themelore të ngjashme me shtetet e tjera evropiane. Nxënësit janë me një larmi prejardhjesh etnike: shqiptare, bosnjane, turke, romë dhe ashkali. Mësimet zhvillohen në tri gjuhë: shqip, bosnjanisht dhe turqisht në institucione publike dhe private. [3]

Historiku[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Prizreni në vitin 1863

Funksioni arsimor i Lidhjes Shqiptare të Prizrenit[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Shtëpia e Lidhjes së Prizrenit

Edhe pse Lidhja e Prizrenit, për shkak të angazhimeve të ngutshme të kohës, nuk arriti të merrej drejtpërdrejt me hapjen e shkollave, ajo shënon një fazë të re edhe në zhvillimin e shkollës dhe të arsimit shqiptar. Ajo shënon një hap cilësor në ndërtimin e platformës së sistemit arsimor kombëtar, edhe pse jo në atë shkallë që kërkonin ideatorët e Rilindjes. Kjo shihet qartë në vendimin e Degës së lidhjes Shqiptare të Dibrës dhe të Lidhjes së Toskërisë, përfaqësuar nga Abdyl Frashëri, ku ndër të tjera thuhet: “të gjithë nëpunësit që do jenë në Shqipëri duhet të dinë gjuhën e vendit; të përhapet arsimi dhe në shkolla të mësohet edhe gjuha shqipe; të ndahet një sasi e mjaftueshme nga të ardhurat e përgjithshme të vilajetit për t’u shpenzuar për përmirësimin e arsimit si dhe për ndërtime publike”.[4] Roli i Lidhjes Shqiptare në planin kulturor qëndron, para së gjithash, në hartimin prej saj të programit të zhvillimit të arsimit kombëtare që ishte pjesa organike, e pandarë e programit të autonomisë territoriale administrative. Programi që parashtroi Lidhja Shqiptare parashikonte:

  • “Së pari, njohjen zyrtare të gjuhës shqipe në përdorim të përgjithshëm brenda kufijve territorial të shtrirjes së kombit, në sistemin administrativë, në kulturë dhe në të gjithë sistemin ekzistues arsimor.
  • Së dyti, krijimin e shkollave kombëtare shqiptare nga cikli i ulët dhe i mesëm deri në ciklet e larta dhe shpenzimin e një pjesë të të ardhurave që grumbulloheshin nga vjelja e taksave brenda vendit në dobi të mbajtjes dhe të përparimit të arsimit kombëtar.
  • Së treti, mbrojtjen e njësisë së kulturës kombëtare, duke e vënë atë mbi ndasitë fetare e krahinore.
  • Së katërti, autonomia territoriale, politike duhej të shërbente si një mbështetje për një progres të gjithanshëm material dhe shpirtëror të kombit, për t’u zhvilluar në rrugën e qytetërimit modern”.[5]

Kërkesa që “në shkolla të mësohet edhe gjuha shqipe” ishte në nivelin e kërkesave të ideologëve të Rilindjes. Kjo për faktin se në atë kohë, në qarqet intelektuale shqiptare, ishte i pranishëm edhe mendimi për nevojën e ekzistimit të shkollave osmane dhe konsiderohej se ajo ishte e pranueshme për Portën e Lartë. Por, ekzistojnë një varg dokumentesh nga të cilat del qartë platforma arsimore e Lidhjes së Prizrenit, e drejtuesve të Lëvizjes Kombëtare: Sami Frashërit, Pashko Vasës, Jani Vretos, Konstandin Kristoforidhit etj., të cilët konsideronin se “pa zhvillimin e arsimit kombëtar, pa gjuhë shqipe të lëruar si gjuhë të kulturës, të shkencës dhe të shtetit shqiptar, nuk mund të jetësohet pavarësia, bashkimi dhe përparimi i atdheut”.[6]

Kërkesat për arsimin, Lidhja i përsëriti vazhdimisht. Kështu, në Memorandumin e 9 korrikut 1879, kërkohet që “t’i jepet mundësi popullit shqiptar që të qytetërohet dhe të hyjë në rrugën e përparimit”. Kërkesa për ruajtjen e pavarësisë politike, kulturore dhe të gjuhës përsëritet me forcë në Promemorien e 18 majit 1880, drejtuar konsujve të huaj në Shkodër. E njëjta kërkesë ligjërohet edhe në Rezolutën e mbledhjes së Dibrës,[7] që u mbajt më 20 tetor 1880.

Shkolla shqipe e Prizrenit[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Veprimtaria kulturore, edukative dhe arsimore në Komunën e Prizrenit intensifikohet sidomos pas themelimit të Lidhjes Shqiptare të Prizrenit në vitin 1878. [8] Historiku i arsimit kombëtar shqip në Kosovë zë fill kur më 1 maj të vitit 1889 mësuesi Mati Logoreci hapi Shkollën e parë shqipe në Prizren e njohur ndryshe edhe si Shkolla shqipe e djemve. Për zhvillimin e procesit mësimor në këtë shkollë, një kontribut të konsiderueshëm e kishte dhënë edhe mësuesi tjetër Lazër Lumezi. Tri vite më vonë, në Prizren hapet edhe Shkolla shqipe e vajzave. [3]

Arsimi në Prizren në shekullin XX[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Në Prizren, nga viti 1907 ka funksionuar edhe institucioni parashkollor i njohur si "Ushtrimorja" ku punonin dy motra Mikelangjela dhe Angjelina Çoba. Mikelangjelina punoi deri me 1918. Ajo vetë i përkthente tekstet e nevojshme duke i përshtatur për mësimdhënie në gjuhën shqipe për nevojate ushtrimores.[3]

Pas Luftës së Dytë Botërore shkollat dhe veprimtaria edukative dhe arsimore pati një zhvillim më të përshpejtuar si rezultat i pozitës gjeografike. Prizreni me rrethinë pas luftës ishte qendër kulturore dhe arsimore e veçuar nga të gjitha komunat tjera. Këtu filloi të dalë nga shtypi gazeta e parë në gjuhën shqipe "Rilindja", këtu vepronte shtypshkronja e parë "Mustafa Bakija", po këtu themelohen edhe radio stacioni si dhe një varg i shoqërive kulturo-artistike, etj.[8]

Në vitin shkollor 1945/46 në Komunën e Prizrenit vepronin gjithsej 26 shkolla. Përveq këtyre, edhe 6 shkolla fillore nuk punuan për shkak të mungesës së kuadrit arsimor, në Zym, Reçan, Nashec, etj. apo për shkak të mungesës së lokalit mësimor. [8]

Arsimi parashkollor[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Fëmijët e kopshtit "Fluturat"

Arsimi parashkollor bazuar në moshën e fëmijës, zhvillohet dy lloje të institucioneve parashkollore:

  • Institucionet parashkollore për fëmijë 1-3 vjeç;
  • institucionet parashkollore për fëmijët 3-6 vjeç.

Klasat parafillore janë për fëmijë të moshës 5-6 vjeç. Institucionet parashkollore zakonisht janë institucione private, ndryshe nga ato parafillore që zakonisht janë pjesë e shkollave të arsimit fillor. Në Prizren funksionojnë 56 grupe për fëmijët parashkollorë, në të cilat vijojnë 1466 fëmijë, prej tyre 667 meshkuj, dhe 799 femra. 1173 shqiptarë, 144 bosnjanë, 34 ashkali, 21 romë dhe 94 turq.

Arsimi fillor dhe i mesëm i ulët[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Arsimi fillor dhe i mesëm i ulët përfshin arsimin e detyrueshëm për 9 vjet, në dy nivele:

Në territorin Komunës së Prizrenit ka 72 shkolla fillore dhe të mesme të ulëta. 47 prej tyre janë shkolla bazë, dhe 25 janë paralele të ndara. Në 49 shkolla mësimi zhvillohet në gjuhën shqipe, 11 në gjuhën bosnjane dhe 12 në gjuhë të tjera.

Aktualisht ka mbi 1250+ klasa, me afro 27,000 nxënës. 14,000 prej tyre janë meshkuj, dhe 13,000 femra. 2610 prej tyre janë në vitin e parë, 2674 në vitin e dytë, 2812 në vitin e tretë, 2862 në vitin e katërt, 3109 në vitin e pestë, 3335 në vitin e gjashtë, 3315 në vitin e shtatë, 2813 në vitin e tetë, dhe 3052 në vitin e nëntë. Bazuar në përkatësinë etnike, 22821 prej tyre janë shqiptarë, 2081 bosnjanë, 498 ashkali, 386 romë, 992 turq, 3 egjiptianë dhe 15 të tjerë.

Në territorin e Komunës së Prizrenit veprojnë këto shkolla fillore dhe të mesme të ulëta:

  1. "Lidhja e Prizrenit" - Prizren
  2. "Emin Duraku" - Prizren
  3. "Fatmir Berisha" - Prizren
  4. "Lekë Dukagjini" - Prizren
  5. "Motrat Qirizi" - Prizren
  6. "Fadil Hisari" - Prizren
  7. "Mati Logoreci" - Prizren
  8. "Mustafa Bakiu" - Prizren
  9. "Abdyl Frashëri" - Prizren
  10. "Ibrahim Fehmiu" - Prizren
  11. "Haziz Tola" - Prizren
  12. "Xhevat Berisha" - Prizren
  13. "Dy shënorët" - Pirana
  14. "Zenun Çoçaj" - Gjonaj
  15. "Hysni Temaj" - Kushnin
  16. "Anif Muji" - Struzha
  17. "Bajram Curri" - Romaja
  18. "Vëllezërit Frashëri" - Planeja
  19. "Nazim Buduri" - Hoçë e qytetit
  20. "Dëshmorët e Vrrinit" - Billusha
  21. "Dëshmorët e Zhurit" - Zhur
  22. "Sezai Surroi" - Korisha
  23. "Besim Ndreca" - Lutogllava
  24. "Ekrem Rexha" - Lubizhda
  25. "Pjetër Budi" - Lubizhda
  26. "Nefit Jusufi" - Skorobisht
  27. "Mic Sokoli" - Lybeçeva
  28. "Mushnikova" - Mushnikova
  29. "Shtjefën Gjeçovi" - Zym
  30. "H. e Lumës" - Vërmica
  31. "Naim Frashëri" - Vlashnje
  32. "Luigj Gurakuqi" - Nashec
  33. "Mithat Frashëri" - Krajk
  34. "Hasim Maliqaj" - Pozicion
  35. "Idriz Seferi" - Qëndresa
  36. "Ardhmëria" - Landovica
  37. "Brigada 125" - Medvec
  38. "Sinan Thaçi" - Zojz
  39. "Zef Lush Marku" - Velezha
  40. "Nazim Kokollari" - Prizren
  41. "Izvor" - Lubizhda
  42. "25 Maji" - Lubizhda
  43. "M. Bajraktari" - Reçan
  44. "Svejtlost" - Manastirica
  45. "Pllanjane" - Planjanje
  46. "Sharr" - Jabllanica
  47. "D. e Hasit" - Kabash
  48. "Genqare" - Alija

Arsimi i mesëm[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Sipas SNKA, arsimi i mesëm është niveli i tretë i arsimit. Në Prizren ka 6 shkolla të mesme themelore dhe 6 shkolla të mesme të ndara. Bazuar në gjuhë, 6 shkolla janë në gjuhën shqipe, 1 në gjuhën bosnjane dhe 5 shkolla në gjuhë të tjera. Në këto shkolla janë 9608 nxënës, 5261 meshkuj, 4347 femra. Në vitin e parë ka 1667 meshkuj, dhe 1208 femra. Viti i dytë ka 1360 meshkuj dhe 1286 femra. Në vitin e tretë janë 1213 meshkuj, 1194 femra, ndërsa në vitin e katërt 1021 meshkuj dhe 659 femra. Ka 287 klasa, me 33,5 nxënës në një klasë. Bazuar në përkatësinë etnike, 8135 janë shqiptarë, 975 boshnjakë dhe 498 turq. 43.1% e tyre janë në shkolla të mesme të përgjithshme, dhe 56.9% shkolla të mesme profesionale.

Shkollat e mesme publike[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Shkollat e mesme të përgjithshme[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Gjimnazi "Gjon Buzuku"[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Ndërtesa e shkollës së mesme "Gjon Buzuku", para Luftës së Kosovës.
Ndërtesa e shkollës "Gjon Buzuku", pas luftës

"Gjon Buzuku" është një shkollë e mesme e përgjithshme me një traditë të gjatë. Fillet e aktiviteteve të saj mund ta vërehen qysh gjatë viteve 70, të shekullit XIX. Në vitin 1907, serbët e Kosovës, me ndihmën e qeverisë serbe dhe ruse, hapën një shkollë të mesme. Në nëntor 1912, kjo shkollë e mesme u bë një shkollë e mesme e përgjithshme. Klasat u ndalën gjatë Luftës së Parë Botërore, por në vitin 1919 shkolla filloi përsëri, dhe në 1924 u bë një shkollë e plotë e përgjithshme. Nga viti 1919 deri më 1941, mësimet zhvilloheshin në gjuhën serbe. Mësimi në gjuhën shqipe filloi më 11 nëntor 1942. Gjatë Luftës së Kosovës, si të gjitha shkollat e tjera në nivelin e gjimnazit, mësimet vazhduan në gjuhën serbe dhe turke. Studimet në shqip vazhduan në shtëpi private derisa të mbaronte lufta. Që nga viti 1999, mësimet zhvillohen në tre gjuhë: shqip, bosnjanisht dhe turqisht. Tani ka 1980 nxënës në shkolla, dhe 500 në shkolla të ndara, me 106 mësues. 38 klasa mësojnë në gjuhën shqipe, 7 në gjuhën bosnjane dhe 6 në turqisht. [9]

Shkolla ka tri drejtime arsimore:

  1. Matematikë-Informatikë
  2. Shkenca Natyrore
  3. Drejtimi i Përgjithshëm

Përveç ndërtesës kryesore, Gjimnazi "Gjon Buzuku" është degëzuar në tre shkolla të ndryshme.

  1. në Romajë, 7 klasa, me 250 studentë, me dy drejtime: fushë e përgjithshme dhe fushë sociale;
  2. në Gjonaj, 6 klasa, 80 studentë, me dy drejtime: fushë e përgjithshme dhe fusha e shkencave natyrore;
  3. në Reçan, 3 klasa, fushë e shkencave natyrore.

Këshilli i shkollës përbëhet nga studentë të klasëve të larta përveç rektorit, zv / drejtorit dhe administratorit.

Shkolla e mesme "Remzi Ademaj"[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Shkolla "Remzi Ademaj" është një shkollë e mesme e përgjithshme. Ishte një pjesë e shkollës së mesme të përgjithshme "Gjon Buzuku", por së fundmi është ndarë. Tani ka dy drejtime:

  1. Fusha e shkencave sociale;
  2. Fusha e gjuhëve.

Shkollat e mesme profesionale[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Shkolla e mesme teknike “11 Marsi”[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Një punë praktike e bërë nga një prej studentëve të shkollës teknike "11 Marsi"
Kabineti kompjuterik i shkollës "11 Marsi"

Shkolla e mesme teknike "11 Marsi" në Prizren u themelua në vitin 1967. Drejtimi i parë që u mësua atje ishte ndërtimi. Klasat ishin në gjuhën shqipe deri në vitin 1991. Për shkak të luftës gjatë fundit të viteve 90, mësimi zhvillohej në shtëpi private. Vetëm pas përfundimit të luftës, nxënësit mund të ktheheshin në shkollën e tyre të rregullt. Shkolla ka gjithsej 2210 nxënës; etnikisht 1357 (89,27%) janë shqiptarë, 95 (6,25%) bosnjanë, 52 (3,42%) turq, 12 (0,79%) romë dhe katër (0,27%) ashkali. Ligjëratat zhvillohen në tre gjuhë: 1397 studentë në gjuhën shqipe, 77 studentë në gjuhën bosnjane dhe 46 në turqisht. Shkolla ka një larmi fushash dhe drejtimesh:

  • elektronike:
    • informatikë;
    • elektrik;
    • telekomunikacion;
    • audio dhe video.
  • fushat e makinerive:
    • farkëtar;
    • instalimi i ujit dhe kanalizimeve;
    • instalimi i ngrohjes dhe ajrit të kondicionuar;
    • mekanik.
  • ndërtimi:
    • arkitektura;
    • gjeodezia.
  • arte të aplikuara:
    • modelimi i tekstilit;
    • dizajn grafik.
  • trafik
    • trafiku rrugor.
Shkolla e Mesme Ekonomike "Ymer Prizreni"[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Shkolla e mesme ekonomike "Ymer Prizreni" u themelua në vitin 1945 si shkollë e mësuesve. Në vitin 1956 u emërua "Dimitrie Tucović" dhe vazhdoi trajnimin e mësuesve deri në vitin 1974. Për katër vitet e ardhshme, funksionoi si shkollë normale. Në vitin 1992 shkolla u emërtua si Shkolla e Mesme Ekonomike "Ymer Prizreni". Tani shkolla ka 1708 nxënës, 642 prej tyre femra dhe 1066 meshkuj. 1470 prej tyre janë shqiptarë, 184 bosnjanë, 54 turq. Shkolla ka këto fusha arsimore:

  • fushat ekonomike:
    • kontabiliteti;
    • sigurimi bankar;
    • tregtia me pakicë dhe shumicë;
    • dërgues mallrash;
    • administrimin e biznesit.
  • juridik:
    • asistent juridik;
    • asistent administrimi.
  • teknologji ushqimore
    • teknologji ushqimore e prodhuar nga bimët.
  • hoteleri:
    • restorant ndihmës.
Shkolla e Mesme Mjekësore “Luciano Motroni”[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Logoja e shkollës "Luciano Motroni"
Ndërtesa e Shkollës së Mesme Mjekësore "Luciano Motroni"

Shkolla e mesme mjekësore "Luciano Motroni" u krijua si pjesë e gjimnazit "Gjon Buzuku". Shkolla është pavarësuar me vendim të komunës më 30 qershor 1964. Në vitin 1990 ndodhi ndarja përfundimtare etnike kur nxënësit dhe mësuesit u shpërngulën nga territori i shkollës për arsye politike. Pas Luftës së Kosovës (16 tetor 1999), shqiptarët u kthyen përsëri në shkollë. Përveç gjuhës shqipe, ligjëratat në shkollën "Luciano Motroni" zhvillohen edhe në gjuhën bosnjane dhe turke. Tani shkolla mjekësore "Luciano Motroni" organizon mësimin në këto fusha:

  • mjekësi (e përgjithshme)
  • infermieri
  • fitnes
  • pediatri
  • farmaci
  • gjinekologji
  • stomatologji
Shkolla e Muzikës "Lorenc Antoni"[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Shkolla e Muzikës "Lorenc Antoni" u themelua më 25 tetor 1947 si shkollë e arsimit fillor. Më 1948 u bë shkollë e mesme muzikore. Në atë kohë, kishte pak mësues të muzikës. Ministria e Kulturës dërgoi profesorin e akademisë së muzikës, Josip Sllavenski për të parë nëse kushtet ishin të drejta për të themeluar një shkollë muzikore. Kur Sllavenski mbërriti në Prizren, ai takoi muzikantët e qytetit. Një ditë pas kësaj, ai shkoi në Zhur, ku dëgjoi një grup instrumentistësh duke luajtur, dhe pa një grup që luante valle popullore. Ai kontaktoi Lorenc Antonin dhe i shkroi një letër ministrisë, për ta lënë shkollën të hapet. Drejtori i parë i shkollës ishte Lorenc Antoni, një nga artistët më të mirë shqiptarë, sipas të cilit është emëruar. [10]

Shkollat e mesme fetare[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Medreseja "Alauddin"[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Medresenë “Alauddin” e filloi punën e saj bazuar në planin nga Bashkësia Islamike e Kosovës (BIK). Kjo ishte medresja e parë që mbajti leksione në gjuhën shqipe. Medreseja hapi seksionet e saj të para në Prizren në vitin 1993, pastaj më vonë në Gjilan. Gjatë periudhës 1996/96 në medrese kishte 132 studentë (në tre vjet). Gjatë vitit 1997/98 u hap një seksion tjetër për vajza, me 25 studentë. Megjithëse shkolla u dëmtua nga trupat serbe gjatë luftës, ajo u rihap në qershor 1999. Gjatë këtyre viteve të veprimtarisë së medresesë dhe deri në fund të vitit shkollor 2009/10, 2750 nxënës mbaruan studimet.

Shkolla të mesme private[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Kolegji Mehmet Akif[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Kolegji Mehmet Akif u themelua në shkurt 2000 në Prishtinë nga një grup prindërish dhe edukatorësh për të kontribuar në edukimin dhe arsimin e Kosovës. Dega e shkollës në Prizren u hap në vitin 2006. Ajo ofron një arsim që përqendrohen si në arritjet akademike ashtu edhe në rritjen personale, pavarësisht fesë, racës, kombësisë apo gjinisë. Më shumë se 90% e të diplomuar hyjnë në universitete dhe institucione të mësimit të lartë në të gjithë botën. Kolegji Mehmet Akif ka një larmi aktivitetesh jashtëshkollore, klube, sporte dhe udhëtime në terren. Një program i fortë akademik, i përqendruar në disiplinat tradicionale thelbësore, përgatit studentët për hyrje në universitete, ose institucione të tjera që ofrojnë arsim terciar.

Gjimnazi "Loyola"[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Gjimnazi Loyola në Prizren është një gjimnaz privat dhe klasik me seli në Prizren, i pranuar nga shteti, me një konvikt për vajza dhe një konvikt për djem, i themeluar nga Asociation "Loyola - Gymnasium" si një organizatë me interes të përgjithshëm. Nisma për hapjen e këtij institucioni arsimor u ndërmorr që në vitin 2002 ndërsa legalizimi i veprimtarisë së tij u bë në vitin shkollor 2005/06. [9] [11]

Arsimi universitar[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Universiteti i Prizrenit "Ukshin Hoti"[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Universiteti Ukshin Hoti

Universiteti i Prizrenit "Ukshin Hoti" është i vetmi universitet publik në Prizren dhe konsiderohet vazhdimësi e Shkollës së Lartë Pedagogjike e cila është themeluar në vitin 1962. Forma e tanishme e Universitetit filloi në vitin 2010 me vendimin numër 01/87 të qeverisë së Republikës së Kosovës. Universiteti i Prizrenit i shërben rajonit të Prizrenit dhe Republikës së Kosovës duke rekrutuar, zhvilluar dhe arsimuar studentë për të qenë të suksesshëm në tregun e punës të Kosovës, rajonit dhe Evropës. Universiteti i Prizrenit është i përkushtuar të përmirësojë cilësinë e studimit dhe mësimdhënies në mënyrë që të forcohet dhe krahasohet edhe me institucionet e tjera në rajon dhe Evropë. Universiteti i Prizrenit ofron studime kryesisht në gjuhën shqipe. Në Fakultetin e Edukimit studimet organizohen edhe në gjuhën bosnjane dhe turke. [12] [13]

Universitete private[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

  1. Kolegji universitar "Universum"
  2. Kolegji universitar "Fama"
  3. Kolegji universitar "Biznesi"

Arsimi me nevoja të veçanta[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Qendra "Nënë Tereza"[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Qendra akademike për rehabilitimin e personave me aftësi të kufizuara u hap në janar 1950, në Mitrovicë, si shkollë e konviktit. Quhej "Shkolla për aftësi të kufizuara në të dëgjuar". Në Janar 1951 u mor një vendim për të hapur një shkollë simotër, e cila tani përfaqëson një shkollë moderne, plotësisht funksionale:

  1. Përgatitja parashkollore e integruar e kopshtit. # Shkolla fillore / klasat I-IV. # Shkolla e mesme e ulët VI-IX. # Shkolla e mesme e lartë X-XII. # Një dramatikë me një kapacitet për të mbajtur 100 studentë

Shih edhe[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Referime[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

  1. ^ Grup autorësh: Historia e arsimit dhe mendimit pedagogjik shqiptar (Vëllimi 1). Instituti i Studimeve Pedagogjike, Tiranë, 2003, fq. 137
  2. ^ Avzi Mustafa, Figura mesuesish shqiptar, Tetovë, 1995, fq. 103
  3. ^ a b c Shatri, Metë (2017). Shkollat dhe arsimi në Prefekturën e Prizrenit (1889-1944). Prishtinë: Botimet Koha. fq. 6 - 490. ISBN 9789951685450. OCLC 1120093065.
  4. ^ Rexhepagiqi, Jashar, Sami Frashëri dhe pedagogjia e Rilindjes Kombëtare, botim i Akademisë së Shkencave dhe e Artave e Kosovës, Prishtinë: 1995, f. 20.
  5. ^ Uçi, Alfred, “Lidhja Shqiptare e Prizrenit si faktorë kulturor në Rilindjen Kombëtare”, në: Grup autorësh, Lidhja Shqiptare e Prizrenit, Tiranë: “Shtëpia Botuese e Librit Shkollor”, 110.
  6. ^ Cana, Zekeria, Lëvizja Kombëtare Shqiptare në Kosovë, Prishtinë: “Rilindja”, 1979, f. 56
  7. ^ Frashëri, Kristo, "Mbi Lëvizjen Kombëtare Shqiptare", në: Studime historike, Nr. 1, Instituti i Historisë, Tiranë, 1978, f. 39.
  8. ^ a b c Shatri, Bajram (2006). Arsimi fillor në Kosovë në shekullin XX. Vëll. 1. Prishtinë: Libri Shkollor. fq. 368 - 371. ISBN 9789951075077. OCLC 232658191.
  9. ^ a b Kraja, Mehmet, red. (2018). "Fjalori Enciklopedik i Kosovës". (Encyclopedic Dictionary of Kosova). Vëll. 1. Prishtinë: Akademia e Shkencave dhe e Arteve e Kosovës. fq. 548, 552. ISBN 9789951615846. OCLC 1080379844.
  10. ^ Kraja, Mehmet, red. (2018). "Fjalori Enciklopedik i Kosovës". (Encyclopedic Dictionary of Kosova). Vëll. 2. Prishtinë: Akademia e Shkencave dhe e Arteve e Kosovës. fq. 1599. ISBN 9789951615846. OCLC 1080379844.
  11. ^ "Loyola-Gymnasium - Prizren - Republik Kosovo" (në gjermanisht). Arkivuar nga origjinali më 3 dhjetor 2017. Marrë më 2 dhjetor 2017.
  12. ^ "Historiku i Universitetit". Arkivuar nga origjinali më 13 qershor 2018. Marrë më 13 qershor 2018.
  13. ^ {{cite web|url=https://uni-prizren.com/repository/docs/Self_evaluation_report__2016_444771.pdf#page=9%7Ctitle=Mission and vision of UPZ|access-date=13 qershor 2018|archive-date=13 qershor 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180613184418/https://uni-prizren.com/repository/docs/Self_evaluation_report__2016_444771.pdf#page=9%7Curl-status=dead}%7Clang=en}