Kabashi
| Fiset shqiptare |
|---|
 |
Kabashi janë një fis shqiptar nga rajoni i Pukës.[1] Konsiderohet si pjesë e "shtatë bajrakëve të Pukës" që banojnë në rajon.[2] Durham tha për ta: "Grupi Puka ... herë llogaritej një fis i madh prej shtatë bajrakësh. Ndonjëherë si një grup fisesh".
Gjeografia
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Territori fisnor i Kabashit ndodhet në anën e majtë (jugore) të lumit Drin. Territori i Kabashit kufizohet në perëndim me fisin Qerreti dhe Puka, në veri me fisin Berisha, në jug me fisin Spaç të Mirditës, në lindje me fisin e Thaçit dhe në veriperëndim me fisin e Dushmanit, përtej lumit Drin. Territori fisnor i Kabashit është i përqendruar në pellgun e lumit Gomina, i cili derdhet në Drin dhe vendbanimet e Kabashëve përbëhen nga Qelëza, Kabash, Bushat, Dedaj, Micoj, Ukth, Kryezi dhe Meçja.[3]
Origjina dhe historia
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Gjurmët e termit 'Kabashi' mund të gjenden në dokumentet e Stratioti si Cabassi ose Cambassi përkatësisht në vitin 1530 dhe 1541. Një Antonio Cabazi jetoi në Lezhë në vitin 1582 dhe një Luca Kabashi shërbeu si famullitar i Gashit në vitin 1671. Ai shfaqet në formën Cabassi në një raport kishtar të 1621 nga Giezzi Bianco dhe më pas Gabasu në 1688, i cili ishte një dru. kështjella malore e përbërë nga 200 shtëpi dhe është etiketuar në një hartë nga hartografi venecian Francesco Maria Coronelli. Në vitin 1669, u stilua si Kabasci nga hartografi italian Giacomo Cantelli da Vignola, dhe në një hartë tjetër nga Coronelli në 1691 si Kabasi. Kryepeshkopi katolik i Tivarit në 1703 i quajti ata si Cabasci.[4][5]
Thuhet se kabashi emigroi drejt veriut qysh në vitin 1500 nga territori i tyre fillestar i Kalojës, diku në territoret jugore të banuara nga shqiptarët - thuhej se Kaloja ishte në Janinë të Greqisë së sotme, por mund të ishte edhe Kolonja e Shqipërisë së Jugut për shkak të ekzistenca e një toponimi kabashi atje. Një rrugë e mundshme imigrimi nga jugu mund të gjurmohet nëpërmjet ekzistencës së një vëllazëri kabashi në Gramsh të Elbasanit dhe një tjetër në Krumë. Baroni Nopsca e daton ardhjen e tyre në rajonin e Pukës diku para vitit 1600, pasi fiset Dushmani dhe Qerreti u ndeshën pas mbërritjes së tyre. Tradicionalisht i përbërë nga katër familje udhëheqëse të formuara nga katër vëllezër - Kokaj nga Koka Leka, Qafaliaj nga Qafa Leka, Hadroj nga Hadro Leka dhe Lushajt nga Lusha Leka - të cilat u vendosën në pjesë të ndryshme të territorit të sotëm të Kabashit.[6][7]
Rreth Qelëzës ishte i pranishëm një grup me të njëjtin emër, i përbërë nga familja Pervoci - që banonte rreth kishës së Shën Palit në fshat - dhe familjet e katër barinjve të ardhur nga Kçira rreth vitit 1450.[8]
Nga fundi i shekullit të 15-të e tutje, fisi Kabashi ishte konvertuar në Islam dhe ishte në konflikt me fisin katolik Berisha.[9] Sipas legjendës, Koka - më i madhi nga katër vëllezërit stërgjyshër të fisit Kabashi të përmendur më parë - u tërbua nga vendimi i Hadros (vëllai më i vogël) për t'u konvertuar në Islam. Hadro dhe familja e tij tentuan të largoheshin për në Kosovë nga frika e Kokës, i cili përfundimisht do ta qëllonte për vdekje Hadron në Urën e Vezirit mbi Drin. Fisi reagoi negativisht ndaj kësaj ngjarjeje dhe ia kaloi udhëheqjen e fisit Qafa Lekës, familja e të cilit gjithsesi më vonë do të konvertohej në Islam.[10][11]
Fisi Kabashi tradicionalisht ka pasur dy bajrakë - Kabashi origjinal (me Manusi, shtëpi e familjeve autoktone shqiptare anas) dhe Tërthorja. Fisi Qerreti, të cilët janë gjithashtu nga Puka, janë të lidhur ngushtë me fisin Kabashi.[12]
Feja
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Fisi Kabashi ka një histori arkeologjike si për krishterimin ashtu edhe për islamin - kishat e tyre kryesore ishin ato kushtuar Shën Gjon Pagëzorit, Shën Pjetrit, Shën Nikollës, Shën Elias, Shën Venerandës dhe Shën Jeremias. Shën Pali shërbeu si shenjt mbrojtës i rajonit dhe në Grykë-Kabash kishte një abaci benediktine të Shën Palit, e cila ndoshta daton në mesin e shekullit të 14-të. Thuhet se fisi Kabashi është fisi i parë shqiptar verior që është konvertuar në Islam dhe ky islamizim ka ndodhur në shekullin e 17-të. Xhamia kryesore e Kabashit daton në mesin e shekullit të 19-të. Në vitin 1930, Kabashi u përmend si dy të tretat myslimanë dhe një e treta katolikë.[13] Të paktën që nga viti 1889, fisi Kabashi ka mbajtur tradicionalisht një festë për Shën Palin.[14]
Shpërndarja
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Pjesëtarë të fisit Kabashi gjenden në Shqipëri dhe Kosovë. Në vitin 1940, në 8 fshatra të trevës së Hasit kishte 66 familje. Një grup Kabashi emigruan në Prizren më 1736; konsulli rus i asaj kohe raportoi se paraardhësit e tyre kishin ardhur nga rajoni i Janinës 400 vjet para ekzistencës së tij.[15] Siç u përmend më parë, vëllazëri Kabashi ka në Gramsh, Elbasan dhe Krumë. Vëllazëri të tjera që rrjedhin nga fisi i Kabashit përfshijnë Leshajt e Hajmelit dhe ato të Kotrit e Skarramanës në Zadrimë dhe Laçajt e Pukës. Në Pult jetojnë edhe disa familje Kabashi.[16] Ka shumë toponime dhe emra që e kanë prejardhjen në fis. Toponimet përfshijnë vargun e Maleve të Kabashit në Kosovë dhe Kabashin në komunën e Vitisë në Kosovën juglindore.
Referime
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- ^ Elsie, Robert (2015). The Tribes of Albania: History, Society and Culture (në anglisht). I.B.Tauris. fq. 181–18. ISBN 9780857739322.
- ^ Elsie, Robert (2015). The Tribes of Albania: History, Society and Culture (në anglisht). I.B.Tauris. fq. 175–196. ISBN 9780857739322.
- ^ Elsie, Robert (2015). The Tribes of Albania: History, Society and Culture (në anglisht). I.B.Tauris. fq. 181. ISBN 9780857739322.
- ^ Elsie, Robert (2015). The Tribes of Albania: History, Society and Culture (në anglisht). I.B.Tauris. fq. 181. ISBN 9780857739322.
- ^ Valentini, Giuseppe (1956). Il Diritto delle Comunità - Nella Tradizione Giuridica Albanese (në italisht). Florence: Vallecchi Editore. fq. 278.
- ^ Elsie, Robert (2015). The Tribes of Albania: History, Society and Culture (në anglisht). I.B.Tauris. fq. 182. ISBN 9780857739322.
- ^ Valentini, Giuseppe (1956). Il Diritto delle Comunità - Nella Tradizione Giuridica Albanese (në italisht). Florence: Vallecchi Editore. fq. 278-279.
- ^ Elsie, Robert (2015). The Tribes of Albania: History, Society and Culture (në anglisht). I.B.Tauris. fq. 183. ISBN 9780857739322.
- ^ Elsie, Robert (2015). The Tribes of Albania: History, Society and Culture (në anglisht). I.B.Tauris. fq. 185. ISBN 9780857739322.
- ^ Elsie, Robert (2015). The Tribes of Albania: History, Society and Culture (në anglisht). I.B.Tauris. fq. 181–183. ISBN 9780857739322.
- ^ Valentini, Giuseppe (1956). Il Diritto delle Comunità - Nella Tradizione Giuridica Albanese (në italisht). Florence: Vallecchi Editore. fq. 279.
- ^ Elsie, Robert (2015). The Tribes of Albania: History, Society and Culture (në anglisht). I.B.Tauris. fq. 176, 181. ISBN 9780857739322.
- ^ Elsie, Robert (2015). The Tribes of Albania: History, Society and Culture (në anglisht). I.B.Tauris. fq. 182. ISBN 9780857739322.
- ^ Valentini, Giuseppe (1956). Il Diritto delle Comunità - Nella Tradizione Giuridica Albanese (në italisht). Florence: Vallecchi Editore. fq. 278.
- ^ Elsie, Robert (2015). The Tribes of Albania: History, Society and Culture (në anglisht). I.B.Tauris. fq. 183, 276. ISBN 9780857739322.
- ^ Valentini, Giuseppe (1956). Il Diritto delle Comunità - Nella Tradizione Giuridica Albanese (në italisht). Florence: Vallecchi Editore. fq. 278-279.