Forcat e Armatosura Serbe

Forcat e Armatosura të Serbisë (Serbisht: Војска Србије, romanizuar: Vojska Srbije) janë forcat e armatosura të Serbisë.

Presidenti i Serbisë vepron si komandant i përgjithshëm i forcave të armatosura, ndërsa administrimin dhe politikën e mbrojtjes e kryen Qeveria përmes Ministrisë së Mbrojtjes. Autoriteti më i lartë operacional, i ngarkuar me dislokimin dhe përgatitjen e forcave të armatosura në paqe dhe luftë, është Shtabi i Përgjithshëm.

Shërbimi ushtarak është vullnetar, megjithëse rekrutimi mund të ndodhë në kohë lufte. Që nga viti 2023, Serbia renditet në vendin 58 nga 145 nga vendet e konsideruara në rishikimin vjetor të GFP.

Forcat e Armatosura të Serbisë përbëhen nga dy degë: Ushtria Serbe dhe Forcat Ajrore dhe Mbrojtja Ajrore Serbe.^[1]^[2]

Historia

Serbia ka një traditë të gjatë ushtarake që daton nga periudha e mesjetës së hershme. Ushtria moderne serbe daton që nga Revolucioni Serb i cili filloi në 1804 me Kryengritjen e Parë Serbe kundër pushtimit osman të Serbisë. Fitoret në betejat e Ivankovcit (1805), Misharit (gusht 1806), Deligradit (dhjetor 1806) dhe Beogradit (nëntor-dhjetor 1806), çuan në themelimin e Principatës së Serbisë (1817). Kryengritja e dytë serbe pasuese (1815-1817) çoi në pavarësinë e plotë dhe njohjen e Mbretërisë së Serbisë dhe dobësoi dominimin osman në Ballkan. Në nëntor 1885, pas bashkimit bullgar ndodhi Lufta Serbo-Bullgare dhe rezultoi në një fitore bullgare. Më 1912 shpërtheu Lufta e Parë Ballkanike (1912-1913) midis Perandorisë Osmane dhe Lidhjes Ballkanike (Serbia, Greqia, Mali i Zi dhe Bullgaria). Fitoret e Lidhjes Ballkanike në Betejën e Kumanovës (tetor 1912), Betejën e Prilepit (nëntor 1912), Betejën e Manastirit (nëntor 1912), Betejën e Adrianopojës (nëntor 1912 deri në mars 1913) dhe Rrethimi i Shkodrës (tetor 1912-prill 1913), rezultoi në humbjen e Perandorisë Osmane, e cila humbi shumicën e territoreve të saj të mbetura ballkanike sipas Traktatit të Londrës (maj 1913). Menjëherë pas kësaj, shpërtheu Lufta e Dytë Ballkanike (qershor-gusht, 1913) kur Bullgaria, e pakënaqur me ndarjen e territorit, i shpalli luftë ish-aleatëve të saj, Serbisë dhe Greqisë. Pas një varg humbjesh, Bullgaria kërkoi një armëpushim dhe nënshkroi Traktatin e Bukureshtit të vitit 1913, duke i dhënë fund zyrtarisht luftës.

Pavarësia e Serbisë dhe ndikimi në rritje kërcënuan Austro-Hungarinë fqinje, e cila çoi në krizën boshnjake të viteve 1908-09. Rrjedhimisht, nga viti 1901, të gjithë meshkujt serbë nga mosha 21 deri në 46 vjeç u bënë përgjegjës për mobilizimin e përgjithshëm. Pas vrasjes së arkidukës Franz Ferdinand të Austrisë në qershor 1914, Austro-Hungaria implikoi serbët dhe i shpalli luftë Serbisë (korrik 1914), e cila shënoi fillimin e Luftës së Parë Botërore të 1914-1918. Forcat serbe zmbrapsën tre pushtime të njëpasnjëshme nga Austria në 1914, duke siguruar fitoret e para të mëdha të luftës për aleatët, por përfundimisht u mposhtën nga forcat e kombinuara të Fuqive Qendrore (tetor-nëntor 1915) dhe u detyruan të tërhiqen përmes Shqipërisë (1915- 1916) në ishullin grek të Korfuzit (1915-1916).

Aktiviteti ushtarak serb pas Luftës së Parë Botërore u zhvillua në kontekstin e ushtrive të ndryshme jugosllave deri në shpërbërjen e Jugosllavisë në vitet 1990 dhe rivendosjen e Serbisë si shtet i pavarur në 2006.

Organizimi

Forcat e Armatosura Serbe komandohen nga korpusi i shtabit të përgjithshëm të oficerëve të lartë. Shtabi i përgjithshëm drejtohet nga Shefi i Shtabit të Përgjithshëm. Shefi i Shtabit të Përgjithshëm emërohet nga Presidenti i cili është Komandant i Përgjithshëm. Shefi aktual i Shtabit të Përgjithshëm është gjenerali Milan Mojsiloviq.

Degët e Shërbimit

Forcat e Armatosura përbëhen nga degët e mëposhtme të shërbimit:

Ushtria Serbe

Artikulli kryesor: Ushtria Serbe

Ushtria Serbe (Kopnena vojska Srbije - KoV) është pjesa tokësore dhe përbërësi më i madh i forcave të armatosura që përbëhet nga: këmbësoria, armatura, artileria, njësitë inxhinierike si dhe flotilja e lumit. Ajo është përgjegjëse për mbrojtjen e sovranitetit dhe integritetit territorial të Serbisë; pjesëmarrja në operacionet paqeruajtëse; dhe ofrimin e ndihmës humanitare dhe ndihmës në fatkeqësi.

Forcat Ajrore Serbe dhe Mbrojtja Ajrore

Artikulli kryesor: Forcat Ajrore dhe Mbrojtja Ajrore Serbe

Forcat Ajrore dhe Mbrojtja Ajrore Serbe (Ratno vazduhoplovstvo i protivvazduhoplovna odbrana Vojske Srbije - RViPVO) është një komponent i bazuar në aviacionin dhe mbrojtjen kundërajrore të forcave të armatosura që përbëhet nga: aviacioni, njësitë kundërajrore, vëzhgimi dhe zbulimi. Misioni i saj është të ruajë dhe mbrojë sovranitetin e hapësirës ajrore të Serbisë, dhe së bashku me Ushtrinë, të mbrojë integritetin territorial.

Struktura e Komandës

Struktura komanduese e Forcave të Armatosura të Serbisë është e përqendruar rreth Shtabit të Përgjithshëm si autoriteti më i lartë komandues, dhe tre komanda të veçanta: një për secilën nga degët (Komanda e Ushtrisë dhe Komanda e Forcave Ajrore dhe Mbrojtjes Ajrore) dhe një përgjegjëse për stërvitje (Komanda e Stërvitjes).

Shtabi i Përgjithshëm

Artikulli kryesor: Shtabi i Përgjithshëm Serb

Shtabi i Përgjithshëm Serb (Generalštab Vojske Srbije) bën përgatitjet dhe procedurat strategjike dhe taktike për përdorim në kohë paqeje dhe lufte. Forcat speciale (Brigada e 63-të e Parashutës dhe Brigada e 72-të për Operacione Speciale) janë nën komandën e drejtpërdrejtë të Shefit të Shtabit të Përgjithshëm. Njësitë organizative të Forcave të Armatosura në varësi të Shtabit të Përgjithshëm janë: Garda, Brigada e Sinjalit, Baza Qendrore e Logjistikës, Qendra 224 e Veprimit Elektronik, Qendra e Testimit Teknik, Qendra e Operacioneve Paqeruajtëse, si dhe Drejtoria e Policisë Ushtarake (ku përfshihet Grupi Hetimor Kriminal dhe Detashmenti i Policisë Ushtarake për Operacione Speciale “Kobra”).

Komanda e Ushtrisë

Komanda e Ushtrisë (Komanda Kopnene vojske) është përgjegjëse për kontrollin unitar, administrativ dhe operacional të Ushtrisë. Shtabi i Komandës së Ushtrisë është në Nish.

Komanda e Forcave Ajrore dhe Mbrojtjes Ajrore

Komanda e Forcave Ajrore dhe Mbrojtjes Ajrore (Komanda Ratnog vazduhoplovstva i protivvazduhoplovne odbrane) është përgjegjëse për kontrollin unitar, administrativ dhe operacional të Forcave Ajrore dhe Mbrojtjes Ajrore. Selia e saj është në Zemun.

Komanda e Stërvitjes

Komanda e Stërvitjes (Komanda za obuku) është përgjegjëse për ofrimin e trajnimeve bazë dhe të specializuara për ushtarët, nënoficerët dhe oficerët e Forcave të Armatosura Serbe si dhe pjesëtarët e ushtrive të huaja.

Pajisjet

Forcat e Armatosura Serbe kanë një shumëllojshmëri të gjerë pajisjesh, përzierje të produkteve të vjetra jugosllave dhe sovjetike (që datojnë në vitet 1980 dhe madje 1970) dhe pajisje të reja, ose të prodhuara në vend nga kontraktorët e mbrojtjes serbe ose të blera nga prodhues të huaj (furnizuesit kryesorë janë Rusia , Franca, Kina dhe në një masë më të vogël Gjermania).

Inventari i Ushtrisë Serbe përfshin: 232 tanke (30 T-72 B1MS ruse dhe 212 M-84 të prodhimit jugosllav), 90 hauci vetëlëvizës (18 Nora B-52 të prodhimit vendas dhe 72 Gvozdika të prodhimit sovjetik), 60 jugosllave. prodhoi M-77 Oganj MRL, 320 automjete luftarake këmbësorie BVP M-80 të prodhimit jugosllav, 36 transportues personeli të blinduar Lazar të prodhimit vendas, mbi 100 MRAP dhe automjete të tjera të blinduara (duke përfshirë 30 Miloš të prodhimit vendas) si dhe 1. -prodhoi sistemin raketor të mbrojtjes ajrore me rreze të shkurtër PASARS-16 (të armatosur me gjithsej 50 raketa franceze Mistral 3).

Forcat Ajrore dhe Mbrojtja Ajrore Serbe kanë në përdorim operacional pajisjet e mëposhtme: 14 avionë luftarakë MiG-29 të prodhimit sovjetik (11 prej të cilëve janë modernizuar sipas standardit SM dhe të armatosur me raketa R-77), 12 avionë sulmues J-22 të prodhimit jugosllav. , 1 avion transporti An-26 i prodhimit sovjetik, 4 (dhe 4 të tjerë me porosi) helikopter sulmues rus Mi-35 (i armatosur me raketa Ataka), 13 helikopterë rusë Mi-17, 5 (dhe 10 të tjerë me porosi) gjermane H145M Helikopterë të shërbimeve, 6 dronë luftarakë kinezë CH-92, 4 bateri të sistemit raketor kinez të mbrojtjes ajrore me rreze të gjatë HQ-22, një bateri (dhe 2 të tjera me porosi) të sistemit rus të mbrojtjes ajrore me rreze të mesme veprimi Pantsir.

Në vitet e fundit Serbia ka nisur një program ambicioz të modernizimit dhe blerjes së pajisjeve. Sa herë që është e mundur, Ministria e Mbrojtjes së Serbisë favorizon produktet që prodhohen në Serbi si: transportuesit e blinduar të personelit Lazar, mjetet e blinduara të lehta të këmbësorisë Miloš, sistemet e artilerisë Nora B-52, avionët stërvitor Lasta 95. Prokurimi më i madh i pajisjeve të huaja kohët e fundit përfshinte: sistemin e raketave të mbrojtjes ajrore kineze HQ-22, helikopterët e shërbimeve Airbus H145M, helikopterët sulmues rusë Mi-35 si dhe blerje të ndryshme raketash (Mistral francez tokë-ajër për automjetet PASARS; ruse R-77 raketa BVR ajër-ajër për avionët luftarakë MiG-29, raketa ajër-tokë Ataka për helikopterët sulmues Mi-35 dhe raketa të drejtuara antitank portative nga njeriu Kornet).

Në të ardhmen e afërt janë planifikuar gjithashtu blerje të rëndësishme të pajisjeve ushtarake: 2 avionë transporti Airbus C-295 (që do të dorëzohen deri në fund të vitit 2023), francez Thales me rreze të gjatë Ground Master 400, dhe me rreze të shkurtër Ground Master 200, sistemet e radarëve celularë të mbrojtjes ajrore (që do të dorëzohen në 2022 dhe 2023) dhe sistemet ruse të luftës elektronike me rreze të gjatë Krasukha dhe patrol me rreze të shkurtër veprimi. Së fundmi u njoftua edhe synimi për blerjen e 12 avionëve të rinj luftarakë francezë Rafale me qëllim zëvendësimin e MiG-29 i cili do të jetë në shërbim deri në fund të viteve 2020.

Personeli

Forcat e Armatosura Serbe përbëhen tërësisht nga profesionistë dhe vullnetarë pas pezullimit të shërbimit të detyrueshëm ushtarak në vitin 2011.

Personeli Aktiv

Janë 22.500 anëtarë aktivë: 4.200 oficerë, 6.500 nënoficerë, 8.200 ushtarë aktivë dhe 3.500 civilë në shërbim ushtarak vullnetar. Ndahet si më poshtë:

Shtabi i Përgjithshëm (duke përfshirë njësitë e bashkangjitura: Brigadat e Forcave Speciale, Gardën, Brigadën e Sinjalistikës, Logjistikën, etj.): 4300
Komanda e Ushtrisë: 13.200
Komanda e Forcave Ajrore dhe Mbrojtjes Ajrore: 3000
Komanda e Stërvitjes: 2300

Forca Rezervë

Forca rezervë përbëhet nga një rezervë aktive dhe pasive (d.m.th. në kohë lufte). Forcat e rezervës aktive kanë 2000 anëtarë dhe atyre u kërkohet përgjithësisht të kryejnë 45 ditë shërbim ushtarak në vit. Ata janë caktuar në një nga katër brigadat territoriale rezervë (Brigada e Banatit, Brigada e Beogradit, Brigada e Timok dhe Brigada e Rasinës), secila me Shtabin aktiv, kompaninë komanduese dhe kompaninë logjistike të parashikuar për vendosje të shpejtë në rast lufte. Rezerva pasive përfshin rreth 600,000 qytetarë të moshës 18-49 vjeç me trajnime ose përvojë të mëparshme ushtarake dhe aktivizohet vetëm në rast lufte.

Traditat

Motoja

Motoja e Forcave të Armatosura Serbe është "Për lirinë dhe nderin e atdheut" (Za slobodu i čast Otadžbine) dhe gjendet në uniforma si dhe në flamujt e brigadave.

Dita e Forcave të Armatosura

Dita e Forcave të Armatosura Serbe (Dan Vojske Srbije) shënohet më 23 prill, në përvjetorin e Kryengritjes së Dytë Serbe. Atë ditë të vitit 1815, në Takovë, u takuan pleqtë e shquar dhe vendosën të fillonin luftën për çlirimin e Serbisë nga autoritetet turke, e cila përfundimisht çoi në Serbinë e lirë dhe të pavarur.

Marshimet

Ushtria serbe ishte e para që ishte pioniere në hapin e lartë si hap ushtarak. Është i ngjashëm me hapin e patës, me ndryshimin se gjuri është i përkulur në majë të harkut. Përdorej nga Ushtria Mbretërore Jugosllave dhe në atë kohë quhej "hapi mashkullor". Ushtria Popullore Jugosllave e braktisi atë pas Luftës së Dytë Botërore, duke qenë në përdorim për më shumë se dy dekada përpara se të zëvendësohej nga një shkallë e lartë në Paradën e Ditës së Fitores të vitit 1975, për të pohuar veten si të pavarur nga ndikimi sovjetik. Shkalla e lartë përdoret ende sot nga Forcat e Armatosura Serbe dhe përdoret gjithashtu nga ushtritë e Maqedonisë së Veriut dhe Bosnjë-Hercegovinës.

Muzika e Marshimit

Janë disa marshime në përdorim në Forcat e Armatosura Serbe. Standardi është Marshi i Paradës (Paradni marš), ndërsa Garda përdor Marshimin e vet të Gardës (Gardijski marš) si muzikë standarde të marshimit. Gjithashtu e përdorur shpesh dhe më e njohura dhe më e njohura nga publiku i gjerë në Serbi është e famshmja Drina March (Marš na Drinu). Marshimi tjetër i përdorur shpesh është Marshi i Vojvoda Stepa Stepanović (Marš vojvode Stepe Stepanovića).

Dislokimet

Forcat e Armatosura Serbe marrin pjesë aktive në misione të shumta paqeruajtëse shumëkombëshe:

Vendi	Misioni	Numri i personelit
Qipro	UNFICYP	1 oficer shtabi, 2 vëzhgues, 6 nënoficerë dhe 37 këmbësorë
Republika e Afrikës Qendrore	MINUSCA	3 oficerë shtabi, 2 vëzhgues, 68 këmbësoria mjekësore
Republika e Afrikës Qendrore	EUTM RCA	7 këmbësorë mjekësie
Kongo	MONUC	2 oficerë shtabi, 2 mjekë dhe 4 teknikë
Libani	UNIFIL	8 oficerë shtabi, 5 element mbështetës kombëtar dhe 164 këmbësoria
Liberia	UNMIL	1 oficer si vëzhgues ushtarak
Mali	EUTM Mali	3 këmbësoria mjekësore
Lindje e Mesme	UNTSO	2 oficerë
Somali	EUTM Somalia	Ekipi i Korpusit Mjekësor që përfshin 1 oficer stafi, 1 mjek dhe 3 teknikë mjekësorë
Somali	EUNAVFOR	4 oficerë shtabi të OHQ, 1 nënoficer OHQ, 2 oficerë të stafit të FHQ dhe 12 anëtarë të AVPD

Shiko edhe

Referime

^ "Serbian Armed Forces", Wikipedia (në anglisht), 2022-12-14, marrë më 2022-12-19
^ "2022 Serbia Military Strength". www.globalfirepower.com (në anglishte amerikane). Marrë më 2022-12-19.

[1] "Serbian Armed Forces", Wikipedia (në anglisht), 2022-12-14, marrë më 2022-12-19

[2] "2022 Serbia Military Strength". www.globalfirepower.com (në anglishte amerikane). Marrë më 2022-12-19.

[1]

[2]