Marcello Vincenzo Domenico Mastroianni (26 shtator 1924 - 19 dhjetor 1996) ishte një aktor italian. Ai ishte një nga interpretuesit më të njohur dhe më të vlerësuar italianë jashtë vendit [1] në vitet gjashtëdhjetë dhe shtatëdhjetë, veçanërisht për rolet kryesore në filmat e Federico Fellini dhe për filmat e luajtur së bashku me Sophia Loren . Në gjendje të aktroj në mënyrë të përsosur rolet dramatike dhe komike , ai përgjithësisht shoqërohet [2] nga të mëdhenjtë e komedisë italiane Alberto Sordi, Ugo Tognazzi, Vittorio Gassman dhe Nino Manfredi [3][4] .
Ai u nominuae tre herë për cmimin Oskar për Aktorin më të Mirë : për Divorzio all'italiana (1963), për Una Giornata particolare (1978) dhe për Oci Ciornie (1988). Ai ka fituar 2 Golden Globes, 2 Awards BAFTA, 8 David di Donatello, 8 Shirita Argjendi, 5 Golden Globes dhe një Golden Ciak . Ashtu si Jack Lemmon dhe Dean Stockwell, ai fitoi çmimin mashkullor Prix d'interprétation në Festivalin e Filmit në Canne në 2 raste të ndryshme, në 1970 për xhelozinë Drama della dhe në 1987 për Oci ciornie . Ai fitoi Kupën Volpi dy herë në Festivalin Ndërkombëtar të Filmit për Che ora èUno, due, tre, stella! . Në vitin 1990 ai u vlerësua me Luanin e Artë për arritjet në karrierë.
Marcello Mastroianni lindi në Fontana Liri, tani pjesë e krahinës së atëhershme të Terra di Lavoro (e bashkuar, në vitin 1927, në provincën e sapokrijuar të Frosinone), më 26 shtator 1924, por i regjistruar në zyrën e regjistrave si i lindur me 28 ,djal i Ottorino Mastrojanni, një marangoz, gjysmë-vëlla i skulptorit Umberto Mastroianni [5][6][7] dhe Ida Irolle, të dy nga qyteti afër Arpino . Sipas revistës gjermaneJüdische Rundschau, nëna e aktorit në të vërtetë lindi në Hamburg nga prindër rusëme origjinë hebreje, Moissej dhe Malka Idelson, të dy me origjinë borgjeze të cilët më vonë u zhvendosën në Itali, ku ndryshuan emrat për të fshehur më mirë origjinën e tyre; sipas të njëjtës gazetë, Mastroianni do të mësonte për rrënjët e tij hebreje vetëm në vitet tetëdhjetë[8] . Sidoqoftë, ky lajm, aktualisht, është pa burime, pasi në artikull nuk ka asnjë gjurmë të dokumentacionit ose materialit tjetër transversal.
Menjëherë pas lindjes së tij, ai u zhvendos me prindërit e tij të parë në Torino, ku, në vitin 1929, vëllai i tij Ruggero u lind, dhe më pas, në vitin 1933,u vendosën përfundimisht në Romë, në rrethin e San Giovanni, ku ai ndoqi shkollën në via Taranto [9] Nga një moshë shumë e re ai arriti të punonte si aktor ekstra në Marionette të Carmine Gallone, në La Corona di ferro të Alessandro Blasetti, në Una storia d'amore nga Mario Camerini dhe në I bambini ci guardano nga Vittorio De Sica .
Në vitin 1943 ai u diplomua si ekspert ndërtimi në Institutin Teknik Industrial Shtetëror Galileo Galilei [10] . Pas marrjes së diplomës, ai punoi si dizajner teknik, së pari për komunën e Romës, pastaj për atë të Firences në Institutin Gjeografik Ushtarak, i cili pas armëpushimit u zhyt nga Organizata Todt . Për shkak të bashkimit, Mastroianni u zhvendos në Dobbiaco (në provincën e Bolzanos ), nga ku, për shkak të transferimit të tij të mëtejshëm në Gjermani, ai arratiset me kolegun dhe mikun e tij Remo Brindisi .
Në vitin 1945, pas luftës, ai filloi të merrte mësimet e para të aktrimit dhe të trokiste përsëri në dyert e kinemasë. Ishte në këtë periudhë që ai ndan aspiratat e tij si aktor me një të re ende të panjohur, Silvana Mangano, me të cilën ndoqi një kurs aktrimi [11], dhe të dy përjetojnë një histori të shkurtër dashurie [12] .
Debutimi i vërtetë në kinema ndodhi në vitin 1948 me I miserabili, një film nga Riccardo Freda bazuar në romanin me të njëjtin emërnga Victor Hugo . [13] Në të njëjtën periudhë ai fillon të marrë luaj pjesë të vogla në teatër, së pari në kompanitë e amatorëve. Ai u vu re nga Luchino Visconti, i cili i ofroi rolin e tij të parë profesional, në Rosalinda o Come vi piace nga Shekspiri (26 nëntor 1948, Teatro Eliseo - Romë ) dhe më pas në Un tram che si chiama Desiderio nga Tennessee Williams (23 janar 1949, Teatro Eliseo - Roma) [14], në të cilën ai luan Mitch (Kowalsky në vend të tij luhet nga Vittorio Gassman ) [15] .
Pasi interpretoi nën drejtimin e Luciano Emmer role të ndryshme si një aktor i ri në komedi neorealiste ( Domenica d'agosto , Parigi è sempre Parigi, Le raggaze di piazza di Spagna ), rolet e para dramatike në Passaporto per l'oriente . nga drejtorët e ndryshme, Lulu nga Fernando cerchio, Febbre di vivere nga Claudio Gora, Cronache di poveri amanti nga Carlo Lizzani dhe Le notti bianche me Luchino Visconti, ndërsa në grupin e peccato che sia une canaglia nga Alessandro Blasetti ai takohet Sophia Loren për herën e parë [16] .
Pohimi përfundimtar erdhi në 1958 me I soliti ignoti, pasuar nga Adua e le compagne ( 1960 ). Dy kryeveprat e Federico Fellini: La dolce vita ( 1960 ) dhe 8½ pasardhëse ( 1963 ) do t'i japin sukses ndërkombëtar dhe famën e "latin lover ", nga i cili do të përpiqet, pak a shumë më kot, të mbrojë veten deri në moshën e pjekurise; kjo është arsyeja pse, menjëherë pas suksesit të La dolce vita, ai përpiqet të heq mitin e tij të seks simbolit duke pranuar të luajë rolin e një impotenti në filmin Il bell'Antonio ( 1961 ), bazuar në romanin me të njëjtin emër nga Vitaliano Brancati [12] .
Në 1961 doli në skenë Divorzio all'italiana, një komedi e zezë e bazuar në shkeljen e nderit, ne të cilën Stefania Sandrelli luajti bashkë me Mastroianni. Filmi i prezantuar në Festivalin e 15-të të Filmit në Canne merr çmimin për komedinë më të mirë dhe fitues i i cmimit të parë Oscar për skenarin më të mirë në vitin 1963 dhe rezulton të jetë një sukses ndërkombëtar duke konsoliduar famën e Mastroiann -it që fiton falë interpretimit të tij për Baron Cefalu ,Shiritin e Argjendtë për aktorin më të mirë kryesor , , Çmimin BAFTA për aktorin më t mirë të huaj , Globin e artë për aktorin më të mirë në një komedi ose film muzikor dhe në fund nominimin për Oskar për Aktorin më të Mirë .Stampa:Doppia immagine verticaleNë vitin 1962 e përjavshmja amerikane Time i kushtoi një raport atij si ylli i huaj më i admiruar në SHBA[17] . Sharmi i tij si aktor buronte jo vetëm nga bukuria e tij dhe nga interpretimet gjithnjë të nivelit shumë të lartë, por edhe nga një tipar i shkëputur, herë-herë dinak, nga i cili nganjëherë dukej se shkëlqente një melankoli e mbuluar dhe madje një ndrojtje e caktuar.
Në I campagni të Mario Monicelli ( 1963 ), ai luan rolin e një intelektuali socialist që nxit trazirat në fabrikë, ndërsa, nën drejtimin e Vittorio De Sica, ai gjen Sophia Loren si një partnere femër në Ieri , oggi , domani ( 1963 ), Matrimonio all'italiana ( 1964 ) dhe i girasoli ( 1970 ): çifti që u formua me të ishte një nga partneritetet artistike më të suksesshme në kinemanë italiane, e cila u zhvillua me episode të paharrueshme gjatë gjithë karrierës së të dyve.
Në 1966 ai gjithashtu bëri debutimin e tij në komedinë muzikore, duke luajtur për rreth tre muaj rolin e Rodolfo Valentino në Ciao Rudy nga Garinei dhe Giovannini, duke kënduar dhe vallëzuar çdo natë dhe duke u përpjekur të prishë një famë tjetër që ai kishte krijuar, atë të një personi dembel të përjetshëm . Kritikët nuk do të jenë të mirë me të, dhe edhe nëse përsëritjet përsëriten vazhdimisht derisa të "shiten", Mastroianni braktis skenat duke paguar një dënim prej 100 milion lireta për të xhiruar Il Viaggio di G. Mastorna të Federico Fellini, një projekt që Mjeshtri Rimini kurrë nuk do të jetë në gjendje të realizojë, kështu që ai interpreton për të mbledhur paratë Poppy është gjithashtu një lule nga Terence Young .
Në 1968 ai bëriAmanti nën drejtimin e Vittorio De Sica. Protagonistja femër është Faye Dunaway, me të cilën do të ketë një histori sentimentale të shkurtër por shumë të përfolur. Në të njëjtën periudhë, ai bëri disa filma në anglisht, duke treguar një aftësi të jashtëzakonshme të diksionit edhe në këtë gjuhë. Në 1971 ai punon me Marco Ferreri në La cagna dhe në shesh xhirime takon Catherine Deneuve, me të cilën do të ketë një lidhje shumë të gjatë, nga e cila do ti lind një vajzë me emrin [18] Chiara [1]. Vitin pasues ai u transferua në Paris dhe pati mundësinë, midis 1972 dhe 1974, të punonte në filma të shumtë francezë.
Me kthimin e tij në Itali, ai rifillon të luajë role në komedi të lehta ( Culastrisce nobile veneziano, La pupa del gangster ), filma (Todo modo, Una Giornata particolare ), drama me ngjyra të forta ( Correva anno di grazia 1870, Mogliamante, Per le antiche scale ), filma groteske ( Ciao maschio , Fatto di sangue fra due uomini per causa di una vendova .,Si sospettano moventi politici ). Në 1978 ai bëri debutimin e tij në një dramë televizive : Le mani sporche , të cilat Elio Petri merr nga Sartre . Mastroianni kurrë nuk ka punuar në TV më parë, përveç disa paraqitjeve të famshme të ftuar në Studio Uno (së bashku me Mina dhe Sandra Milo ).
Në 1980 ai u kujtua nga Federico Fellini, i cili në moshën tetëmbëdhjetë nga 8 vjeç dëshiron që ai të kthehet si protagonist në La città delle donne . Ai do të punojë përsëri me të në 1985 në Ginger and Fred, së bashku me Giulietta Masina dhe në 1987 në Intervista . Në qershor 1984 ai mori pjesë si rojë nderi në funeralin e sekretarit të Partisë Komuniste Italiane Enrico Berlinguer, së bashku me eksponentë të tjerë të kinemasë italiane si Federico Fellini dhe Monica Vitti [19] .
Në 1988 ai luajti së bashku me Massimo Troisi të Splendor dhe Che ora è, të dy drejtuar nga Ettore Scola . Për filmin e fundit, dy protagonistët do të marrin kupën Volpi e përbashkët në Festivalin e Filmit në Venecia. Në vitin 1990 ai fitoi Luanin e Artë për Arritjet në karrierë i cili iu dha atij nga Federico Fellini në Palazzo del Cinema gjatë Festivalit të Filmit [20] . Në vitet nëntëdhjetë Marcello Mastroianni xhiron kryesisht jashtë vendit, me autorë të mëdhenj të kinemasë ndërkombëtare.
Varri i Marcello Mastroianni dhe familjes në Varrezat e Verano
I goditur nga një tumor në pankreas , pak para vdekjes së tij ai bëri një vetë-rrëfim të gjatë gjatë realizimit të filmit të tij të fundit ( Viaggio all'inizio del mondo nga Manoel de Oliveira ) (Marcello Mastroianni - Mi ricordo ,si ,io mi ricordo , i edituar nga Anna Maria Tatò, shoqëruesja e tij e fundit) e cila konsiderohet nga shumë si testamenti i tij shpirtëror. Angazhimi i fundit ishte komedia Le ultime lune në teatrot italiane.
Për shkak të tre infuzioneve në ditë ai pothuajse gjithmonë recitonte ulur dhe shumë data të planifikuara nuk u realizuan për shkak të përkeqësimit të gjendjes shëndetësore. Pas një sëmundjeje, ishte vetë aktori që kërkoi të mos vazhdonte më turneun dhe shfaqja e fundit ishte në Napoli; pastaj u kthye në Paris. Ai vdiq disa muaj më vonë në apartamentin e tij në Paris më 19 dhjetor 1996, i goditur nga sëmundja dhe i ndihmuar nga vajza e tij e vogël, Chiara . Eshtrat e tij prehen në varrezat Verano në Romë .
Në rininë e tij ai kishte një marrëdhënie të shkurtër me Silvana Mangano[21] . Në setin teatral të një tramvaji të quajtur Desiderio në Teatrin Eliseo në Romë ai takoi aktoren Flora Carabella, me të cilën u martua në 12 Gusht 1950 dhe me të cilën kishte një vajzë, Barbara (1951-2018) [22][23], kostumograf i kinemasë dhe teatrit. Të dy u ndanë në 1970, por nuk u divorcuan kurrë; qarkullonin zëra se ndarja ishte për shkak të marrëdhënieve të tij të shumta jashtëmartesore, por nuk ka asnjë provë të besueshme në lidhje me këtë; mbase ishte menduar sepse ai dikur pohoi se nuk ndalet në asgjë, një grua, një pasion, një ëndërr, një ideal [24] .
Ndoshta , mirëpo lidhja me aktoren Faye Dunaway, e njohur në setin e Amanti , filloi kur ai jetonte me gruan e tij, në 1968. E tyre ishte një marrëdhënie intensive, aq sa Faye donte të martohej me të dhe të kishte fëmijë me të [25], por ai ngeci, i pavendosur nëse do të linte apo jo gruan e tij; më në fund, Dunaway u fejua me Harris Yulin dhe marrëdhënia e tyre përfundoi [26] .
Në 1971, në sheshxhirimin e La Cagna të Marco Ferreri, ai takoi aktoren Catherine Deneuve ; ai kishte një marrëdhënie me të nga 1971 deri në 1975, nga e cila lindi vajza e tij Chiara . Në vitin 1976 ai u bashkua me drejtoreshën Anna Maria Tatò, me të cilën jetoi së bashku deri në vdekjen e tij.
Në disa filma në fillim të karrierës së tij aktori u shpreh nga:
Nino Manfredi në Vajzat e Piazza di Spagna, Rruga e shpresës, Parisi është gjithmonë Parisi
Alberto Sordi të Dielën në Gusht
Giulio Panicali në Zemrat në det
Giuseppe Rinaldi me stilolapsa të Zeza
Gualtiero De Angelis në Dashuri dhe telashe...
Në fillim të karrierës së tij ai gjithashtu kishte një përvojë të vogël si një aktor zëri, duke ia dhënë zërin zërit të tij Jean-Pierre Aumont në filmin Takimi i fundit nga Gianni Franciolini, i lëshuar në 1951 .
^Per Gian Piero Brunetta i cinque attori sono i «[...] protagonisti assoluti e sempre più acclamati della scena [...]» e «i moschettieri, o "giganti" della commedia italiana [...]». Gian Piero Brunetta, Storia del cinema italiano, Vol. IV, Dal miracolo economico agli anni novanta, 1960-1993, Roma, Editori Riuniti, 1993, pp. 139, 141. ISBN 88-359-3788-4
Wikiquote contiene citazioni di o su Marcello Mastroianni
Wikimedia Commons contiene immagini o altri file su Marcello Mastroianni