Mbretëria e Serbisë (1718–1739)
Mbretëria e Serbisë | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1718–1739 | |||||||||
.svg) Flamuri
.svg) Stema
| |||||||||
 Kingdom of Serbia (1718–1739) | |||||||||
| Gjendja | Toka e kurorës së monarkisë Habsburge | ||||||||
| Kryeqyteti | Beograd | ||||||||
| Gjuhët e zakonshme | Serbisht, Gjermanisht | ||||||||
| Besimi | Katolike Romake, Ortodokse Serbe | ||||||||
| Qeveria | |||||||||
| Lloji i qeverisjes | Toka e kurorës | ||||||||
| Guvernatori | |||||||||
• 1718–1720 | Johann O'Dwyer | ||||||||
• 1738–1739 | George de Wallis | ||||||||
| Epoka historike | Periudha e hershme moderne | ||||||||
| 21 korrik 1718 | |||||||||
| 1737–39 | |||||||||
| 18 shtator 1739 | |||||||||
| Ekonomia | |||||||||
| Monedha | Kreuzer | ||||||||
| Të dhëna të tjera | |||||||||
| Kodi ISO 3166 | RS | ||||||||
| |||||||||
| Sot pjesë e | Serbia | ||||||||
Mbretëria e Serbisë (serbisht: Краљевина Србија, romanizuar: Kraljevina Srbija, gjermanisht: Königreich Serbien) ishte një provincë (tokë e kurorës) e monarkisë së Habsburgëve nga viti 1718 deri më 1739. Ajo u formua nga territoret në jug të lumenjve Sava dhe Danub, që korrespondojnë me Sanxhakun e Smederevës (ose "Pashalikun e Beogradit"), i pushtuar nga Habsburgët nga Perandoria Osmane më 1717. U shfuqizua dhe iu kthye Perandorisë Osmane më 1739.
Gjatë këtij sundimi Habsburg, shumica serbe përfitoi nga vetëqeverisja, duke përfshirë një milici autonome, dhe integrimin ekonomik me monarkinë Habsburge – reforma që kontribuan në rritjen e klasës së mesme serbe dhe vazhduan nga osmanët "në interes të ligjit dhe të integrimit ekonomik me monarkinë e Habsburgëve" — reformat që kontribuan në rritjen e klasës së mesme serbe dhe që vazhduan nga osmanët "në interes të ligjit dhe rendit".[1] Popullsia e Serbisë u rrit me shpejtësi nga 270,000 në 400,000, por rënia e fuqisë së Habsburgëve në rajon provokoi migrimin e dytë të madh të serbëve (1737–1739).
Historia[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Në vitet 1688–1689, gjatë Luftës së Madhe Turke, trupat Habsburge morën përkohësisht kontrollin mbi pjesën më të madhe të Serbisë së sotme, por më pas u detyruan të tërhiqen. Traktati i Karlowitz më 1699 njohu autoritetin osman mbi pjesën më të madhe të Serbisë së sotme, ndërsa rajoni i Baçkës dhe pjesa perëndimore e Syrmia iu caktuan Habsburgëve.
Një luftë tjetër shpërtheu në 1716-1718, në të cilën serbët u bashkuan masivisht me trupat Habsburge. Pas arritjeve të vitit 1718 (pas Traktatit të Passarowitz), Habsburgët kërkuan të integronin Serbinë në perandorinë e tyre. Toka u emërua zyrtarisht "Mbretëria e Serbisë", sepse nuk ishte as pjesë e Perandorisë së Shenjtë Romake dhe as e Mbretërisë së Hungarisë. Administrata aktuale e provincës ishte në duart e një guvernatori të emëruar. Jo i gjithë territori i banuar nga serbët në jug të lumenjve Sava dhe Danub që u pushtua nga Habsburgët më 1718 u përfshi në Mbretërinë e Serbisë. Një zonë e madhe lindore ishte e ndarë administrativisht si pjesë e Banatit të Temesvarit.
Pas një lufte të re austro-turke (1737–39), monarkia Habsburge humbi të gjitha territoret në jug të Savës dhe Danubit, duke përfshirë të gjithë territorin e Mbretërisë së Serbisë dhe Orshova në veri të Danubit. Megjithatë, ajo mbajti pjesën tjetër të Banatit të Temeswarit. Fundi i sundimit të Habsburgëve rezultoi në migrimin e dytë të madh serb (1737-1739).
Qeveria[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Serbia mbikëqyrej bashkërisht nga Këshilli i Luftës Aulic dhe Dhoma e Gjykatës, dhe ishte në varësi të një administrate lokale ushtarako-kamerale.[2]
- Guvernatorët
- Johann Joseph Anton O'Dwyer (1718–1720) (i njohur si "Gjeneral Odijer")
- Charles Alexander (1720–1733)
- Karl Christoph von Schmettau (1733–1738)
- George Oliver de Wallis (1738–1739)
Milicia serbe[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
- Artikulli kryesor: Milicia serbe (1718–1739)
Pas Traktatit të Passarowitz (1718), Habsburgët themeluan Mbretërinë e Serbisë dhe emëruan kuadrin e parë komandues të Milicisë Kombëtare Serbe, të përbërë nga dy obor-kapetanë, dhjetë kapetanë, dy toger dhe një major.[3] obor-kapetanët ishin Vuk Isakoviq "Crnobarac" dhe Stanisha Markoviq "Mllatishuma".[3] Gjatë Luftës Austro-Ruso-Turke (1735-1739), milicia serbe u nda në 18 kompani, në katër grupe (obor-kapetanije).[4]
Demografia[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Një rregullore e vitit 1720 deklaronte se Beogradi do të vendosej kryesisht nga katolikët gjermanë, ndërsa serbët do të jetonin jashtë mureve të qytetit në pjesën "rasciane".[2] Është vlerësuar se popullsia në Beograd në vitet 1720 nuk i kalonte 20.000.[2] Popullsia u rrit me shpejtësi nga 270,000 në 400,000, por fundi i pushtetit të Habsburgëve në rajon rezultoi në migrimin e dytë të madh serb (1737-1739).
Referime[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
- ^ Hupchick 2004, f. 213.
- ^ a b c Hochedlinger 2003, f. 229.
- ^ a b Istorijski muzej Srbije 1984, f. 11.
- ^ Radovan M. Drašković (1987). Valjevo u prošlosti: prilozi za zavičajnu istoriju (në serbisht). Milić Rakić. fq. 22. ISBN 9788671730082.
Хајдучка војска била је подељена на 18 компанија, које су се распореЬивале у 4 групе.
Referime[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
- Hochedlinger, Michael (2003). Austria's Wars of Emergence: War, State and Society in the Habsburg Monarchy, 1683-1797 (në anglisht). Longman. fq. 229–. ISBN 978-0-582-29084-6.
- Hupchick, Dennis P. (2004). The Balkans: From Constantinople to Communism (në anglisht). Palgrave Macmillan. ISBN 978-1-4039-6417-5.
- Istorijski muzej Srbije (1984). Zbornik Istorijskog muzeja Srbije (në serbisht). Vëll. 21. Istorijski muzej Srbije.
Serbia articles | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| History |
|  | |||||||||
| Geography | |||||||||||
| Politics |
| ||||||||||
| Economy |
| ||||||||||
| Society |
| ||||||||||