Fixhi

Coordinates: 18°S 179°E / 18°S 179°E / -18; 179
Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë
Republika e Fixhit
फ़िजी गणराज्
Matanitu Tugalala o Viti
Flamuri
Stema
Parimi: 
Fixhianisht: "Rerevaka na Kalou ka Doka na Tui"
(Kini frikë Zotin dhe nderoni Mbretëreshën)
Himni: "Zoti e bekoftë Fixhin"
Fixhi në Oqeani
Kryeqyteti
dhe qyteti më i madh
Suva
18°10′S 178°27′E / 18.167°S 178.450°E / -18.167; 178.450
Gjuhët zyrtareFixhianisht
Anglisht
Gjuhët minoritareGjuha rotuman
Grupet etnike
(2016)[1]
56.8% vendas Fixhian
37.5% Indo-Fixhian
1.2% Rotuman
4.5% të tjerë
Besimi
  • 64.4% Krishtërim
  • —34.6% Metodizëm
  • —29.8% Krishtërim tjetër
  • 27.9% Hinduizëm
  • 6.3% Islam
  • 1.4% Të tjere / Asnjë
NofkaFixhian
Qeveria
Lloji i qeverisjesRepublikë kuvendore
Wiliame Katonivere
Frank Bainimarama
KuvendiKuvend
Sipërfaqja
• Gjithsej
18,274 km2 (7,056 sq mi) (151)
• Ujë (%)
e papërfillshme
Popullsia
• Përllogaritje 2018
926,276 (161)
• 2017 census
884,887
• Dendësia
46.4/km2 (120.2/sq mi)
Ekonomia
PBB (PFB)Përllogaritje 2022 
• Gjithsej
$12.370 miliard
• Për kokë banori
$13,598
PBB (zyrtare)Përllogaritje 2022 
• Gjithsej
$5.172 miliard
• Për kokë banori
$5,685
MonedhaDollari Fixhian (FJD)
Të dhëna të tjera
Gini (2013)36.4
i mesëm · 2013
IZHNJ (2019)Increase 0.743[2]
i lartë · 93
Zona kohoreUTC+12 (FJT)
• Verës 
UTC+13 (FJST)
Formati i datësdd.mm.yyyy
Ana e drejtimit të makinësmajtas
Prefiksi telefonik+679
Kodi ISO 3166FJ
Kodi i internetit TLD.fj
Faqja zyrtare
fiji.gov.fj

18°S 179°E / 18°S 179°E / -18; 179

Fixhi, emri zyrtar Republika e Ishujve Fixhi është një shtet ishullor në Oqeani.Fixhi përbëhet prej një mori ishujsh në Jug të Oqeanit Paqësor.Ka 322 ishuj dhe 522 ishujza.106 prej ishujve janë të pa banuar.87% i sipërfaqes së Fixhit përbëhet nga dy ishujt më të mëdha të vendit, në Viti Levu dhe Vanua Levu.

Historia[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Edhe para zbulimit të Ishujve Fixhi nga Evropianët në shekullin XVII, jetonin njerëzit në këtë vend. Në gjurmimet që janë bërë në Fixhi janë gjetur objekte si tas e tenxhere që datojnë 1000 vjet para lindjes së Krishtit. Deri në shekullin XIX evropianët kanë vazhduar kolonizimin e Fixhit. Në vitin 1874 Fixhi hyri në kontrollin Anglez. Nga ana e Anglezëve në Fixhi u sollën punëtorët Indian. Në vitin 1970 fitoi pavarsinë. Në vitin 1987 u ekzekutuan dy grusht shtetet e suksesshme, dhe qeverisja e përbashkët Indiano-Fixhi përfundoi. Indianët kërkuan të mbeten nën sovranitetin Anglez, ndërsa Fixhianët vendas përkrahnin pavarsinë. Pas kësaj shumica e Indianëce mërguan në Indi.

Politika[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Fixhi është Republikë Parlamentare.Më 1 shtator 2009 është nxjerrë nga Komonvelti.[3]

Gjeografia[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Ishujt e arqipelagut i ngjajne nje patkoi kali, te rrethuar nga breza te shumte korali, qe lagen nga deti i Koros. Ishujt kryesore jane Viti Levu, Vanua Levu, Taveuni, Kandavu, Koro dhe Rotuma. Me origjine vullkanike, paraqesin depozita te bollshme kalkari dhe karakterizohen nga nje morfologji kryesisht malore e theksuar e cila, gjate bregdetit i le vendin nje fashe luginore. Pika me e larte e arqipelagut është mali Viktoria ose Tomaniivi (1.324 m), ne Viti Levu. Lumenjte jane pak; vetem Viti Levu pershkohet nga rrjedhje uji te rendesishme si Singatoka dhe Rewa. Klima është subtropikale, e ngrohte dhe e lagesht, me reshje te vazhdueshme sidomos midis nentorit dhe prillit te perqendruara sui pjeset lindore dhe juglindore. Mesatarja vjetore e temperatures është 25 °C, ajo e reshjeve rreth 2500 mm. Bimesia karakterizohet nga pyje te dendura dhe, ne zonat me te thata, nga trakte savane; neper ishuj jane te pranishme depozita ari dhe manganezi.

Ekonomia[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Fixhi është një shtet me pasuri të shumta minerale, me pyje dhe burime peshku.Është ndër shtetet me ekonomi më të zhvilluar në Ishujt e Paqësorit[3]. Çdo vit Fixhin e vizitojnë 300.000 turist.Turizmi dhe Industria e Sheqerit janë sektorët më fitimprurës.Ndërtesa më e lartë në Fixhi, është ndërtesa e Bankës Rezerve me 14 kate.

Demografia[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Fixhi ka një popullsi prej 849,000 banorë.51% janë Fixhianët, 44% Indianët, dhe 5% e përbëjnë Evropianët,popujt nga ishujt të tjerë të Paqësorit, dhe Kinezët.

Religjionet dominuese janë 52% Krishterë, 38% Hinduist, 8% Islam dhe 2% të tjera. Gjuhët që fliten në Fixhi janë : Anlishtja (Gjuhë Zyrtare), gjuha e Fixhianëve, dhe Hindishtja e Fixhit.

Kultura[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Kultura e Shtetit

Të tjera[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

  • Telekomunikacioni
  • Transporti
  • Ushtria
  • Pushime

Lidhje të jashtme[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

 Commons: Ishujt e Fildisht – Album me fotografi dhe/apo video dhe materiale multimediale

Burime[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

  1. ^ Libri i Fakteve Botërore. CIA. Marrë më 20 gusht 2020.
  2. ^ Raporti i Zhvillimit Njerëzor 2020 Kufiri tjetër: Zhvillimi Njerëzor dhe Antropoceni (PDF). Programi i Kombeve të Bashkuara për Zhvillim. 15 dhjetor 2020. fq. 343–346. ISBN 978-92-1-126442-5. Marrë më 16 dhjetor 2020.
  3. ^ a b http://tr.wikipedia.org/wiki/Fiji