Malajzia

2°18′N 112°18′E / 2.30°N 112.30°E / 2.30; 112.30 Stampa:KUTIAMalajzia

Malajzia është një vend në Azinë Juglindore e përbërë nga trembëdhjetë shtete dhe tre Territoret Federale, me nje total prej toke 330.803 kilometra katrore (127.724 sq mi). Kryeqytetit Kuala Lumpur, ndërsa Putrajaya është selia e qeverisë federale. Popullsisë qëndron në mbi 28 milionë. Vendi është ndarë nga Detin e Kinës Jugore në dy rajone, banor i gadishullit Borneo Malajzia dhe Malajzia (e njohur edhe si Malajzia Lindore). kufijve Malajzi Tajlandë, Indonezi, Singapor dhe Brunei . Kjo është pranë ekuatorit dhe ka një klimë tropikale. Malajzi i shtetit është di-Pertuan Yang Agong, një monark i zgjedhur, dhe kreu i qeverisë është e Kryeministrit. Qeveria është e modeluar nga afër mbi sistemin Westminster parlamentar.

Malajzia si një shtet të bashkuar nuk kanë ekzistuar deri në 1963. ndikim Më parë, Britania e Madhe kishte themeluar në kolonitë në territorin e shekullit të 18. Gjysma perëndimore e Malajzi moderne ishte i përbërë nga disa mbretërive të veçanta. Ky grup i kolonive britanike ishte i njohur si Malaya deri në shpërndarjen e tij në 1946, kur ajo u riorganizua si Bashkimi malezian. Për shkak të kundërshtimit të gjerë, ajo u riorganizua sërish si të Federatës së Malaya në 1948 dhe më pas fitoi pavarësinë më 31 gusht 1957. Singapor, Sarawak, britanik Veriut Borneo, dhe Federata e Malaya bashkohen për të formuar Malajzi, më 16 shtator 1963. Tensionet në vitet e para e bashkimit të ri ngjalli një konflikt të armatosur me Indonezia, dhe me dëbimin e Singaporit më 9 gusht 1965.

Gjatë shekullit të 20, Malajzi përjetuar një bum ekonomik dhe zhvillimit të shpejtë iu nënshtruan. Ajo kufizohet ngushticën e Malacca, një rëndësi udhëkryq ndërkombëtar të anijeve, dhe tregtisë ndërkombëtare është e pandashme me ekonominë e vet. Prodhim përbën një sektor i madh i ekonomisë së vendit. Malajzia ka një gamë të biodiverse të florës dhe faunës, dhe konsiderohet edhe një nga 17 vendet e megadiverse.

Historia

Artikulli kryesor : Historia

Politika

Artikulli kryesor : Sistemi shtetror

Kryeqyteti i Malezisë është Kuala-Lumpur

Gjeografia

Artikulli kryesor : Gjeografia

Malajzia ka pozitë shumë të favorshme gjeografike. Nëpër teritorin e këtij shteti kalojnë rrugë të rëndësishme detare , që lidhin Oqeanin Indian me Detin e Kinës Jugore, përkatësisht Oqeanin Paqësore me Arkipelagun e Indonezisë dhe Australinë e përmes ngushticës së malajës.

Ekonomia

Artikulli kryesor : Ekonomia

Gjatë dekadave të fundit, Malajzia ka pësuar ndryshime rrënjësore. Ajo është bërë një komb i fuqishëm industrial në një vend të prapambetur, të largët. Viti 1990 u karakterizua nga rritja shumë e shpejtë ekonomike, e cila u detyrohet pjesërisht në shkallë të gjerë të investimeve kapitale të huaja.

Bujqësia, peshkimi dhe pyjet

Të lashtat më të rëndësishme të ushqimit të orizit, e cila është në nevojë të importeve. Bujqësia eksporton ara kokosi, kakao, çaj, gome dhe palme kultivimin naftës. rreth 80% e plantacioneve në Gadishullin Malaj (2008). lartë e prodhimit në botë vaj palme. Zona kryesore e palme naftës në pjesën jugore të gadishullit, por kohët e fundit edhe të vendosur gjithnjë e më shumë në Borneo. Prioritet i gome natyrale.

Kultura tjera: kallam sheqeri, manjota, ananasi, erëza, perime. Eksportet rëndësishme të Roundwood.

Industria, minierat

Vend i pasur me minerale (kallaj, tungsten, hekur, boksit, naftës bruto, gazit natyror).

Përveç gome në Malajzi kjo ishte për shkak të rëndësisë globale e ore kallaj për një kohë të gjatë. minierave kallaj ore në dy qendrat kryesore në Ipoh dhe Taiping. Sot, për shkak të lodhjes së minierave dhe minierave të kostove të larta të prodhimit ra në mënyrë të konsiderueshme. Tani e burimeve energjetike të naftës eksporti kryesor i vendit.

Degët dominante e prodhimit të ekonomisë

Sektorët më të rëndësishme të përpunimit dhe transportit objekteve elektronike të klasit botëror, prodhimi makinave të saktësisë, prodhimet kimike, gome dhe druri. Malajzia është një eksportues i madh global i qarqeve të integruara. Në industrinë kimike dega kryesore është përpunimi i naftës.

Tregti

Produktet e eksportit: Pajisje elektrike, naftës dhe gazit natyror, dru dhe produkte druri, vaj palme, gome, tekstile, kimikate. Produktet e importit: elektronikë, makineri, produkteve të naftës, plastike, automjetet, hekur dhe çelik produkte, ushqime.

Partnerët tregtarë të mëdha (2012)

Export Singapore 13.6%, Kina 12.6%, Japonia 11.8%, SHBA 8.7%, Thailand 5.4%, Hong Kong 4.3%, India 4.2%, Australi 4.1% Import: China 15.1%, Singapore 13.3%, Japonia 10.3%, SHBA 8.1%, Thailand 6.0%, Indonesia 5.1%, Koreja e Jugut 4.1% Të dhëna të tjera ekonomike [redakto] Produkti bruto kombëtar (GNP), të ndarë si vijon: bujqësia 12%, industria 40%, shërbimet 48%.

Demografia

Artikulli kryesor : Demografia

Popullsia e Malajzisë është e përzier. Pjesën më të madhe e përbëjnë maleszianët. Këtu jetojnë edhe kinez, pakistanez, tajlandezë dhe evropianë. Pjesa më e madhe e popullsisë merret me bujqësi.