Jump to content

Vilajeti shqiptar

Checked
Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë
Katër vilajetet osmane në një hartë të vetme mbi kufijtë e sotëm (vilajeti Shkodrës, Janinës, Manastirit dhe Kosovës siç propozohet nga Lidhja e Prizrenit për autonomi të plotë)
Alfabeti shqip abjad i quajtur Elifbaja, nga periudha osmane.

Vilajeti shqiptar ishte një vilajet i parashikuar i Perandorisë Osmane në Gadishullin Ballkanik Perëndimor, i cili do të përfshinte katër vilajetet osmane me popullsi të konsiderueshme etnike shqiptare Vilajeti i Kosovës, Vilajeti i Shkodrës, Vilajeti i Manastirit dhe Vilajeti i Janinës. Në disa propozime përfshiu edhe Vilajetin e Selanikut.[1][2][3] Krijimi i Vilajetit u konfirmua në shtator 1912, por negociatat u ndërprenë një muaj më vonë në tetor me fillimin e Luftës së Parë Ballkanike. Planet për një vilajet shqiptar humbën me copëtimin e Shqipërisë.

Një supervilajet i veçantë shqiptar ishte pjesë e agjendës së shumë organizatave dhe shoqërive shqiptare që nga viti 1877, gjatë periudhës së njohur si Rilindja Kombëtare Shqiptare. Krijimi i një vilajeti të tillë u ra dakord midis kryengritësve shqiptarë dhe përfaqësuesve të autorizuar të qeverisë osmane më 4 shtator 1912, pas revoltës shqiptare të vitit 1912. Megjithatë, menjëherë pas kësaj marrëveshje, shpërtheu Lufta e Parë Ballkanike dhe pjesa më e madhe e territorit të mbetur evropian të Perandorisë Osmane u pushtua nga shtetet anëtare të Lidhjes Ballkanike. Pasi ushtria e Mbretërisë së Serbisë pushtoi Shkupin, Ismail Qemali ftoi një grup shqiptarësh nga të katër vilajetet osmane që ishin dakorduar të bashkoheshin në Vilajetin Shqiptar, për të marrë pjesë në një Kongres mbarëshqiptar në Vlorë. Atje ata shpallën pavarësinë më 28 nëntor 1912 dhe krijuan Qeverinë e Përkohshme të Shqipërisë.

Të njëjtat territore pretendoheshin nga kombet e rajonit që tashmë e kishin ngritur zhvillimin e tyre kombëtar në shtetësi të pavarur: vilajeti i Shkodrës u pretendua nga serbët dhe malazezët, vilajeti i Kosovës nga serbët, malazezët dhe bullgarët, vilajeti i Manastirit nga serbët, grekët dhe bullgarët dhe Vilajeti i Janinës nga grekët.[4] Pak javë pas fillimit të Luftës së Parë Ballkanike, pjesa më e madhe e territoreve të destinuara për Vilajetin Shqiptar ishte në duart e shteteve anëtare të Lidhjes Ballkanike, si bashkëpronësi.[5] Kufijtë përfundimtarë midis anëtarëve të Lidhjes Ballkanike dhe Principatës së re të Shqipërisë u vendosën nga traktatet e Londrës dhe Bukureshtit, dhe u shpërfillën kufijtë e Vilajetit të propozuar shqiptar, duke lënë popullsi të konsiderueshme shqiptare të jetonin jashtë shtetit-komb shqiptar të sapokrijuar.

Ngjarjet

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Komiteti Qendror për Mbrojtjen e të Drejtave Shqiptare

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Komiteti Qendror për Mbrojtjen e të Drejtave Shqiptare ishte një organizatë e themeluar në qytetin e Stambollit, Turqi, në Perandorinë Osmane në vitin 1877 nga një grup influencial intelektualësh, patriotësh dhe politikanësh shqiptarë, si Sami Frashëri, Vaso Pasha, Abdyl Frashëri e shumë të tjerë.[6] Kryetar i Komitetit ishte Abdyl Frashëri.[6]

Ky Komitet e botoi idenë për bashkimin e vilajeteve të Manastirit, Shkodrës, Kosovës dhe Janinës në një vilajet shqiptar në gazetën Tercüman-ı Hakikat.[7] Ndryshe nga sa thuhet shpesh, pretendimi për territore shumë shpesh përfshinte edhe Vilajetin e Selanikut.[2][8]

Lidhja e Prizrenit 1878

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Lidhja e Prizrenit ishte një organizatë politike shqiptare e themeluar më 10 qershor 1878 në Prizren, në provincën (vilajetin) e Kosovës të Perandorisë Osmane. Qëndrimi fillestar i Lidhjes, bazuar në solidaritetin fetar të pronarëve dhe njerëzve të lidhur me administratën osmane dhe autoriteteve fetare, ishte arsyeja e emërtimit të Lidhjes "Komiteti i Muslimanëve të vertetë". [9] Në mbledhjen e parë të Lidhjes u shkrua një memorandum vendimi (kararname) që nuk përmendte reformat, autonominë apo bashkimin e vilajeteve të populluara nga shqiptarët në një vilajet.[10]

Menjëherë pas mbledhjes së parë të kësaj organizate ajo miratoi një axhendë të re, nën ndikimin e Abdyl Frashërit, që përfshinte krijimin e Vilajetit Shqiptar.[11] Nuk ishte një thirrje për pavarësinë e Shqipërisë, madje as për autonomi brenda Perandorisë Osmane, por, siç propozoi Pashko Vasa, thjesht bashkim i të gjithë territorit shqipfolës brenda një vilajeti.[12]

Lidhja e Pejës 1899

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Lidhja e Pejës ishte një organizatë politike shqiptare e themeluar në vitin 1899 në qytetin e Pejës (Pejë), Kosovë. Ajo drejtohej nga Haxhi Zeka, një ish-anëtar i Lidhjes së Prizrenit dhe ndante të njëjtën platformë në kërkimin e një vilajeti autonom shqiptar brenda Perandorisë Osmane. Ishin dy grupe anëtarësh. Grupi i parë i anëtarëve konservatorë dhe më të moderuar kërkonin që pesë vilajete (përfshirë Vilajetin e Selanikut) të bashkoheshin në vilajetin shqiptar dhe grupi i dytë i anëtarëve më radikalë kërkonte autonomi të plotë administrative për katër vilajetet e bashkuara në vilajetin shqiptar.[3]

Revolta shqiptare e vitit 1912

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Flamuri i Vilajetit Autonom Shqiptar [13]

Revolta Shqiptare e vitit 1912 ishte një nga revoltat e shumta shqiptare në Perandorinë Osmane dhe zgjati nga janari deri në gusht 1912. Revolta filloi në pjesën perëndimore të vilajetit të Kosovës [14] dhe u drejtua nga Hasan Prishtina, Nexhip Draga, Bajram Curri, Riza Beu e të tjerë. [15] Hasan Prishtina, i cili ishte në vilajetin e Kosovës gjatë revoltës, dhe Ismail Qemali, i cili ishte në Evropë duke mbledhur armë dhe para dhe duke u përpjekur për të tërhequr opinionin publik evropian për kauzën e kryengritjes, mbajtën komunikim përmes Konsullatës Britanike në Shkup. [16] Esad Pashë Toptani e mori përsipër të organizonte kryengritjen në Shqipërinë e Mesme dhe në Mirditë.[17]

Pas një sërë suksesesh, kryengritësit shqiptarë arritën të merrnin qytetin e Shkupit, qendrën administrative të vilajetit të Kosovës gjatë sundimit osman.[18][19][20] Revolta përfundoi kur qeveria osmane pranoi të gjitha kërkesat (duke shpërfillur vetëm atë të fundit, gjyqin ushtarak për oficerët osmanë që u përpoqën të shtypnin revoltën) më 4 shtator 1912.[21]

Lista e kërkesave të pranuara

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Më 9 gusht 1912 kryengritësit shqiptarë paraqitën një listë të re kërkesash (e ashtuquajtura lista e katërmbëdhjetë pikave ) në lidhje me vilajetin shqiptar që mund të përmblidhet si më poshtë: [22]

  • sistemi autonom i administratës dhe drejtësisë
  • Shqiptarët të kryejnë shërbimin ushtarak vetëm në territorin e katër vilajeteve, përveçse gjatë kohës së luftës
  • punësimi i zyrtarëve që njohin gjuhën dhe zakonet vendase, por jo domosdoshmërisht shqiptarë,
  • ngritja e liceve dhe shkollave të reja bujqësore në rrethet më të mëdha
  • riorganizimi dhe modernizimi i shkollave fetare dhe përdorimi i gjuhës shqipe në shkollat laike
  • lirinë për të krijuar shkolla dhe shoqëri private
  • zhvillimin e tregtisë, bujqësisë dhe punëve publike
  • amnisti e përgjithshme për të gjithë shqiptarët e përfshirë në revoltë
  • gjyqi ushtarak për ata oficerë osmanë që u përpoqën të shtypnin revoltën

Qeveria osmane i dha fund revoltave shqiptare duke pranuar të gjitha kërkesat (duke shpërfillur vetëm të fundit) më 4 shtator 1912. [21] Hasan Prishtina po planifikonte të fillonte një revoltë të re për tre-katër muaj, sepse qëllimi i tij kryesor nuk ishte autonomia, por pavarësia e Vilajetit Shqiptar. Megjithatë Lufta e Parë Ballkanike shpërtheu shpejt dhe shkatërroi planet e tij.[23]

Lufta e Parë Ballkanike

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Territori i pushtuar në Luftën e Parë Ballkanike.

Kur shpërtheu Lufta e Parë Ballkanike, anëtarët e Lidhjes Ballkanike pushtuan pjesën më të madhe të territorit që ishte premtuar të ishte Vilajeti Shqiptar në periudhën tetor-dhjetor 1912. Aleatët ballkanikë planifikuan ndarjen e territorit evropian të Perandorisë Osmane midis tyre dhe ndërkohë u ra dakord që territori i pushtuar të kishte statusin e Bashkësisë.[5] Fati përfundimtar i territorit të pushtuar do të vendosej nga Traktati i Londrës dhe Traktati i Bukureshtit.

Deklarata e Pavarësisë së Shqipërisë

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Kur ushtria e Mbretërisë së Serbisë fitoi betejën e Kumanovës dhe pushtoi Shkupin dhe kur ushtria bullgare pushtoi Kırk Kilisen, në fillim të Luftës së Parë Ballkanike, Ismail Qemali vendosi t'u dërgonte telegrame shqiptarëve të vilajetit shqiptar për të ardhur në kongres në Vlorë më 28 nëntor 1912. [24] Ata shpallën pavarësinë dhe krijuan një qeveri të përkohshme.[25]

Traktatet e Londrës dhe Bukureshtit

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Ndarja e territoreve të pushtuara gjatë luftërave ballkanike sipas Traktatit të Bukureshtit (1913)

Traktatet e Londrës dhe Bukureshtit trajtuan ndryshimet territoriale që dolën nga përfundimi i Luftërave Ballkanike.[26] Kufijtë e Principatës së sapokrijuar të Shqipërisë mbulonin vetëm një pjesë të territorit të vilajetit shqiptar, ndërsa pjesa më e madhe e tij u bë pjesë e shteteve sllave dhe Greqisë (Lidhja Ballkanike). [27] Mbretëria e Bullgarisë humbi pjesët e pushtuara të vilajetit shqiptar gjatë Luftës së Dytë Ballkanike. [28]

4 vilajetet osmane (Kosova, Shkodra, Manastiri dhe Janina), propozuan formimin e Vilajetit Shqiptar.
Harta e Vilajetit Shqiptar e propozuar nga Lidhja e Prizrenit për autonomi të plotë

Referime

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
  1. ^ Clayer, Nathalie (2007). Aux origines du nationalisme albanais: la naissance d'une nation majoritairement musulmane on Europe. Karthala. fq. 463. ISBN 978-2-84586-816-8. Marrë më 19 janar 2011. Contrairement à ce qui est souvent affirmé, la revendication d'un territoire englobant le vilayet de Salonique fut assez fréquente {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  2. ^ a b Bataković, Dušan T. "The Albanian League". The Kosovo Chronicles. Belgrade, Serbia: Knižara Plato. ISBN 86-447-0006-5. Arkivuar nga origjinali më 19 janar 2011. Marrë më 19 janar 2011. Plans were then already voiced for including even the Salonika vilayet {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!) Gabim referencash: Invalid <ref> tag; name "Bataković" defined multiple times with different content
  3. ^ a b Jelavich, Charles; Jelavich, Barbara (1986). The establishment of the Balkan national states, 1804–1920. University of Washington Press. fq. 86. ISBN 978-0-295-96413-3. The first, more moderate, wanted the five vilayets (this would include Thessaloniki) that were inhabited by Albanians to be united in a single province ... plan receives support of the conservatives. The more radical group desired unification of just four vilayets, but with full administrative autonomy {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!) Gabim referencash: Invalid <ref> tag; name "University of Washington Press" defined multiple times with different content
  4. ^ Sellers, Mortimer; Tomaszewski, Tadeusz (2010-04-15). Sellers, Mortimer; Tomaszewski, Tadeusz (red.). The Rule of Law in Comparative Perspective. London: Springer Dordrecht Heidelberg. fq. 202. doi:10.1007/978-90-481-3749-7. ISBN 978-90-481-3748-0. Marrë më 19 janar 2011. However, the same regions were also claimed by those nations living in area that had started their national developments and risen to nation statehood level somewhat before Albanians. The vilayets of Shkodra (part of present Albania) and Kosovo (an independent state now) were claimed by Serbs and Montenegrins, Monastir by Serbs and Bulgarians and Ioaninna by the Greek. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  5. ^ a b Redlich, Josef; d'Estournelles, Baron; Godart, M. Justin; Shucking, Walter; Hirst, Francis W.; Brailsford, H. N.; Milioukov, Paul; Dutton, Samuel T. (1914). "Report of the International Commission to Inquire into the Causes and the Conduct of the Balkan Wars". Washington D.C.: Carnegie Endowment for International Piece. fq. 49. Marrë më 10 janar 2011. In a few weeks the territories of Turkey in Europe .. by the Balkan allies ... in their hands as condominium {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!) Gabim referencash: Invalid <ref> tag; name "report" defined multiple times with different content
  6. ^ a b Elsie, Robert (janar 2006). Albanian literature: a short history. I. B.Tauris & Company, Limited. fq. 75–76. ISBN 1-84511-031-5. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  7. ^ Bataković, Dušan T. (1992). "The Albanian League". The Kosovo Chronicles. Belgrade, Serbia: Knižara Plato. ISBN 86-447-0006-5. Arkivuar nga origjinali më 19 janar 2011. Marrë më 19 janar 2011. The plan of the Committee, published in the Tercuman – i Sark paper, anticipated the founding of a single Albanian vilayet that would encompass the Kosovo, Bitolj, Scutari and Janjevo vilayets. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  8. ^ Clayer, Nathalie (2007). Aux origines du nationalisme albanais: la naissance d'une nation majoritairement musulmane on Europe. Karthala. fq. 463. ISBN 978-2-84586-816-8. Marrë më 19 janar 2011. Contrairement a ce qui est souvent affirme, la revendication d'un territorie englobant le vilayet de Salonique fut assez frequente {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  9. ^ Kopeček, Michal; Ersoy, Ahmed; Gorni, Maciej; Kechriotis, Vangelis; Manchev, Boyan; Trencsenyi, Balazs; Turda, Marius (2006). Discourses of collective identity in Central and Southeast Europe (1770–1945). Vëll. 1. Budapest, Hungary: Central European University Press. fq. 348. ISBN 963-7326-52-9. Marrë më 18 janar 2011. The position of the League in the beginning was based on religious solidarity. It was even called Komiteti i Myslimanëve të Vërtetë (The Committee of the Real Muslims) ... decisions are taken and supported mostly by landlords and people closely connected with Ottoman administration and religious authorities.. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  10. ^ Gawrych, George Walter (2006). The crescent and the eagle: Ottoman rule, Islam and the Albanians, 1874–1913. London: I.B. Tauris. fq. 46–47. ISBN 1-84511-287-3. a 16 point "decision memorandum" (kararname) said nothing about reforms, schools, autonomy, nothing even about the unification of the Albanian lands in one vilayet {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  11. ^ Kopeček, Michal (2007). Discourses of collective identity in Central and Southeast Europe (1770–1945). Vëll. 2. Budapest, Hungary: Central European University Press. ISBN 978-963-7326-60-8. Marrë më 18 janar 2011. Soon after this first meeting, ... mainly under the influence of ... Abdyl Frashëri ... new agenda included ... the fonding of an autonomous Albanian Vilayet {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  12. ^ Elsie, Robert (2005). Albanian literature: a short history. London: I.B. Tauris in association with the Centre for Albanian Studies. fq. 82. ISBN 1-84511-031-5. Marrë më 18 janar 2011. Far from an appeal for Albania independence, or even autonomy within empire, Pashko Vasa proposed simply the unification of Albanian speaking territory within one vilayet, and a certain degree of local government {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  13. ^ "Ben Cahoon". worldstatesmen.org. 2000. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  14. ^ Elsie, Robert (2004). Historical dictionary of Kosova. United States of America: Scarecrow Press Inc. fq. xxx. ISBN 0-8108-5309-4. 1912 spring: beginning of uprising in many parts of western Kosova {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  15. ^ Bogdanović, Dimitrije (nëntor 2000) [1984]. "Albanski pokreti 1908–1912.". përmbledhur nga Antonije Isaković (red.). Knjiga o Kosovu (në serbisht). Vëll. 2. Belgrade: Serbian Academy of Sciences and Arts. Arkivuar nga origjinali më 31 janar 2011. Marrë më 9 janar 2011. Na čelu ustanka u kosovskom vilajetu bili su Hasan Priština, Nedžib Draga, Bajram Curi, Riza-bej i dr.
  16. ^ Prishtina, Hasan. Nji shkurtim kujtimesh mbi kryengritjen shqiptare të vjetit 1912. Shkrue prej Hassan Prishtinës [Hasan Bey Prishtina: Brief Memoir on the Albanian Uprising of 1912] (Translated by Robert Elsie). Shkodra: Shtypshkroja Franciskane. Arkivuar nga origjinali më 10 janar 2011. Marrë më 10 janar 2011. Ismail Kemal was ... staying in Europe to help gather weapons and money and to win over European public opinion ... agreed to keep in contact through the British Consulate in Skopje.
  17. ^ Prishtina, Hasan. Nji shkurtim kujtimesh mbi kryengritjen shqiptare të vjetit 1912. Shkrue prej Hassan Prishtinës [Hasan Bey Prishtina: Brief Memoir on the Albanian Uprising of 1912] (Translated by Robert Elsie). Shkodra: Shtypshkroja Franciskane. Arkivuar nga origjinali më 10 janar 2011. Marrë më 10 janar 2011. Essad Pasha assured us that he could manage things in Central Albania and Mirdita.
  18. ^ Bogdanović, Dimitrije (nëntor 2000) [1984]. "Albanski pokreti 1908–1912.". përmbledhur nga Antonije Isaković (red.). Knjiga o Kosovu (në serbisht). Vëll. 2. Belgrade: Serbian Academy of Sciences and Arts. Arkivuar nga origjinali më 31 janar 2011. Marrë më 9 janar 2011. ustanici su uspeli da slomiju otpor turske armije, da ovladaju celim kosovskim vilajetom do polovine avgusta 1912, što znači da su tada imali u svojim rukama Prištinu, Novi Pazar, Sjenicu pa čak i Skoplje
  19. ^ Phillips, John (2004). "The rise of Albanian nationalism". Macedonia: warlords and rebels in the Balkans. London: I.B. Tauris. fq. 29. ISBN 1-86064-841-X. An Albanian uprising in Kosovo for independent schools in May 1912 led to capture of Skopje by rebels in August {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  20. ^ Bahl, Taru; M.H. Syed (2003). "The Balkan Wars and creation of Independent Albania". Encyclopaedia of the Muslim World. New Delhi: Anmol publications PVT. Ltd. fq. 53. ISBN 81-261-1419-3. The Albanians once more raise against Ottoman Empire in May 1912 and took Macedonian capitol of Skopje by August {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  21. ^ a b Shaw, Stanford J.; Ezel Kural Shaw (2002) [1977]. "Clearing the Decks: Ending the Tripolitanian War and the Albanian Revolt". History of the Ottoman Empire and modern Turkey. Vëll. 2. United Kingdom: The Press Syndicate of University of Cambridge. fq. 293. ISBN 0-521-29166-6. Marrë më 10 janar 2011. Therefore, with only final point being ignored, on September 4, 1912, the government accepted proposals and the Albanian revolt was over {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!) Gabim referencash: Invalid <ref> tag; name "Shaw 2002 293" defined multiple times with different content
  22. ^ Shaw, Stanford J.; Ezel Kural Shaw (2002) [1977]. "Clearing the Decks: Ending the Tripolitanian War and the Albanian Revolt". History of the Ottoman Empire and modern Turkey. Vëll. 2. United Kingdom: The Press Syndicate of University of Cambridge. fq. 293. ISBN 0-521-29166-6. Marrë më 10 janar 2011. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  23. ^ Prishtina, Hasan. Nji shkurtim kujtimesh mbi kryengritjen shqiptare të vjetit 1912. Shkrue prej Hassan Prishtinës [Hasan Bey Prishtina: Brief Memoir on the Albanian Uprising of 1912] (Translated by Robert Elsie). Shkodra: Shtypshkroja Franciskane. Arkivuar nga origjinali më 10 janar 2011. Marrë më 10 janar 2011. I told the honoured gentlemen that we would organise another uprising in three or four months' time and would then declare independence ... the Balkan War soon broke out, which destroyed all of our plans.
  24. ^ Qemali, Ismail (1920) [1920]. "Time to act". përmbledhur nga Sommerville Story (red.). The Memoires of Ismail Kemal Bey. William Morton Fullerton. London: Constble and Company Limited. fq. 369, 370. Marrë më 21 janar 2011. .. Bulgarian army were in occupation of Kirk-Kilisee and Serbs had seized Uskub ..., I realised that the time had come for us Albanians to take vigorous measures ... I arrived at Bucharest .. I telegraphed to all parts of Albania ... asked that delegates should be sent from all parts of the country to Valona {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  25. ^ Nosi, Lef (2007). "Dokumenta historike për t'i shërbye historiës tone kombëtare". Tirana: Robert Elsie web site. Arkivuar nga origjinali më 12 tetor 2014. Marrë më 21 janar 2011. The delegates unanimously agreed with the words of Ismail Kemal bey and resolved that Albania, as of today, should be on her own, free and independent under a provisional government. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  26. ^ Fry, Michael Graham; Erik Goldstein; Richard Langhorne (2002). Guide to International Relations and Diplomacy. London: Continuum. fq. 145. ISBN 0-8264-5250-7. Treaty of London consisted simply of cession by the Sultan to the Great Powers of all Ottoman territory in Europe except ... It was the Treaty of Bucharest, 13 August 1913, which provided the definitive settlement after the Second Balkan War {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  27. ^ Jelavich, Charles; Jelavich, Barbara (1986). The establishment of the Balkan national states, 1804–1920. University of Washington Press. fq. 232. ISBN 978-0-295-96413-3. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  28. ^ Fry, Michael Graham; Erik Goldstein; Richard Langhorne (2002). Guide to International Relations and Diplomacy. London: Continuum. fq. 145. ISBN 0-8264-5250-7. had led in defeat of Bulgaria ... while additions to Bulgarian territory were confined to a narrow additional strip {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
Marrë nga "https://sq.wikipedia.org/w/index.php?title=Vilajeti_shqiptar&oldid=2466677"