Ahmeti II

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë
Ahmeti II
Sulltan i 21-të Perandorisë Osmane
Në detyrë
22 qershor 1691 – 6 shkurt 1695
Paraprirë ngaSulejmani II
Pasuar ngaMustafa II
Të dhëna vetjake
U lind më25 shkurt 1643
Stamboll, Perandoria Osmane
Vdiq më6 shkurt 1695
Edrene, Perandoria Osmane
PunësimiSulltan (Perandor)

Ahmeti II (Turqishtja osmane: احمد ثانى Aḥmed-i sānī) (25 shkurt 1643 – 6 shkurt 1695) ishte sulltani i 21-të i Perandorisë Osmane prej vitit 1691 deri më 1695. Ai ishte djali i Ibrahimit dhe Muzzazez Sultan. Gjatë sundimit të vëllezërve të tij, Ahmeti u mbajt në kafes (kafaz) për afër 43 vite.

Sundimi[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Gjatë sundimit të tij, Sulltan Ahmeti II i kushtoi më së shumti vëmendjen e tij luftërave kundër Habsburgëve dhe politikave të jashtme, çështjeve qeveritare dhe ekonomike. Nga këto, më të rëndësishmit ishin reformat tatimore dhe futja e sistemit të fermave tatimore gjatë gjithë jetës (malikane). Pas rimëkëmbjes së Beogradit nën paraardhësin e tij, Sulejman II, kufiri ushtarak arriti një pengesë të përafërt në Danub, me Habsburgët që nuk ishin më në gjendje të avancoheshin nga jugu, dhe osmanët tentuan, përfundimisht pa sukses, të rifitonin iniciativën në veri të saj.

Ndër tiparet më të rëndësishme të sundimit të Ahmetit ishte mbështetja e tij në Fazil Mustafa Pashë Kypriljoti. Pas pranimit të tij në fron, Sulltani Ahmeti II konfirmoi Köprülüzade Fazël Mustafa Pasha në zyrën e tij si vezir i madh. Në zyrën e vitit 1689, Fazël Mustafa Pasha ishte nga familja e famshme Qyprillinjtë e vezirëve të madh, dhe si shumica e paraardhësve të tij të Qyprillinjëve në të njëjtën zyrë, ishte një administrator i aftë dhe komandant ushtarak. Ashtu si i ati i tij, Mehmed pashë Qyprilliu (veziri i madh 1656-61), ai urdhëroi largimin dhe ekzekutimin e dhjetëra zyrtarëve të korruptuar shtetëror të regjimit të mëparshëm dhe i zëvendësoi ata me burra besnikë ndaj vetes. Ai rishikoi sistemin e taksave duke e përshtatur atë me aftësitë e taksapaguesve të prekur nga luftërat e fundit. Ai gjithashtu reformoi mobilizimin e trupave dhe rriti grupin e rekrutëve të disponueshëm për ushtrinë duke hartuar tribuerë në Ballkan dhe Anadoll. Në tetor 1690 ai rimori Beogradin (veriun e Serbisë), një fortesë kyçe që urdhëroi bashkimin e lumenjve Danub dhe Sava; në duart osmane që nga viti 1521, kështjella ishte pushtuar nga Habsburgët në vitin 1688.

Fitorja e Fazil Mustafa Pashës në Beograd ishte një arritje e madhe ushtarake që i dha osmanëve shpresën se dekadat ushtarake të viteve 1680, të cilat kishin çuar në humbjen e Hungarisë dhe Transilvanisë, një principatë vasale osmane të sunduar nga princat hungarezë pro-Stambollit, mund të kthehej. Sidoqoftë, suksesi osman u tregua kalimtar. Më 19 gusht 1691, Fazil Mustafa Pasha pësoi një humbje shkatërruese në Betejën e Slankamenit (në veriperëndim të Beogradit) në duart e Ludwig Wilhelm von Baden, komandanti i Habsburgëve në Hungari. Në konfrontimin, të njohur nga bashkëkohësit si "beteja më e përgjakshme e shekullit", osmanët pësuan humbje të mëdha: 20.000 burra, duke përfshirë vezirin e madh. Me të, sulltani humbi komandantin më të aftë ushtarak dhe anëtarin e fundit të familjes Qyprillinjë, i cili për gjysmë shekulli të mëparshëm kishte qenë i dobishëm në forcimin e ushtrisë osmane.

Nën ndjekësit e Fazil Mustafa Pashës, osmanët pësuan humbje të mëtejshme. Në qershor 1692 Habsburgët pushtuan Várad (Oradea, Rumani), selia e një guvernatori osman që nga viti 1660. Në vitin 1694 ata u përpoqën të rimarrin Váradin, por pa asnjë dobi. Më 12 janar 1695, ata dorëzuan kështjellën e Gyulës, qendra e një sanjak osman ose nënprovinci që nga viti 1566. Me rënien e Gyulës, i vetmi territor ende në duart osmane në Hungari ishte në lindje të lumit Tisa dhe në jug të lumit Maros, me qendër në Timoshtar. Tre javë më vonë, më 6 shkurt 1695, Ahmeti II vdiq në Pallatin Edrene.