100 Vjetori i Pavarësisë së Shqipërisë

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë
 Ky është një artikull i krijuar në kuadër të Wikiprojekt 100-Vjet Pavarësi, për festimin e 100 vjetorit të Shtetit Shqiptar, me organizime të shumta gjatë gjithë vitit 2012.
100 Vjetori i Pavarësisë së Shqipërisë
Data28 nëntor 2012 (2012-11-28)
VendndodhjaShqipëri
Njihet edhe siNjëqindvjetori i Pavarësisë së Shqipërisë
PjesëmarrësitShqiptarët në mbarë botën

100-vjetori i Pavarësisë së Shqipërisë ishte një festë njëvjeçare në vitin 2012, kur shqiptarët festuan 100-vjetorin e krijimit të Shqipërisë së pavarur, shtetit të parë shqiptar në historinë moderne. [1] [2]

Festim[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Në Shqipëri[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Dita e hapjes së festës ishte më 17 janar 2012 kur u organizua ceremonia solemne në Kuvendin e Republikës së Shqipërisë dhe morën pjesë përfaqësues nga Kosova, Maqedonia e Veriut, Mali i Zi, Presheva dhe Bujanoci, të cilët ishin së bashku në Kuvendin e Shqipërisë pa asnjë dallim si ata. së bashku në parlamentin e Shqipërisë së Pavarur 100 vjet më parë. [3] Shumica e ngjarjeve dhe aktiviteteve ishin planifikuar të fillonin në tetor-nëntor dhe për arsye buxhetore, shumë projekte të tjera nuk morën financim nga qeveria në vitin 2012. Forca e Sigurisë së Kosovës formoi një njësi speciale prej 65 ushtarësh për të marrë pjesë në paradën ushtarake në Tiranë më 28 nëntor 2012, e cila u organizua për të festuar përvjetorin. [4]

Ceremonitë po kryhen në Varrezat e Dëshmorëve të Kombit

Qeveria e Shqipërisë vendosi të sillte eshtrat e mbretit Zog të Shqipërisë nga Franca ku ai vdiq në vitin 1961. Eshtrat u zhvarrosën [5] dhe ceremonia e kthimit u organizua më 17 nëntor, përpara festimeve për 100 vjetorin e pavarësisë së Shqipërisë. Eshtrat u vendosën në mauzoleun e rindërtuar të familjes mbretërore shqiptare . Në kuadër të 100-vjetorit të Pavarësisë së Shqipërisë është hapur ekspozita e punimeve artistike të Agim Ramadanit, udhëheqës i Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës (UÇK), e vizituar nga kryeministri Berisha. [6]

Programi i festës së 28 Nëntorit përfshin paradë ushtarake në Tiranë, koncerte të muzikës popullore dhe popullore në Tiranë dhe Vlorë, ngritjen e flamurit nga presidenti i republikës, vendosjen e kurora lulesh në varrin e Ismail Qemalit, fjalimin e presidentit në një miting kushtuar përvjetorin, ceremoninë e ngritjes së flamurit dhe vendosjen e kurorave me lule në Varrezat e Dëshmorëve të Kombit dhe përurimin e Monumentit të Pavarësisë. [7]

Monument, logo dhe spot televiziv[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Dekorime në qendër të Tiranës

Ministria e Turizmit, Çështjeve Kulturore, Rinisë dhe Sporteve shpalli më 22 dhjetor 2011 Konkursin Ndërkombëtar për realizimin në skulpturë të veprës monumentale kushtuar “100 vjetorit të Shpalljes së Pavarësisë së Shtetit Shqiptar: 28 nëntor 1912 – 28 nëntor 2012". [8] Çmimin e fitoi projekti i dy arkitektëve nga Gjermania, Visar Obrija dhe Kai Roman Kiklas. [9] Vepra artistike do të ndërtohet në Austri me një kosto prej 350,000 euro. I ngjan një shtëpie që po hapet nga izolimi drejt lirisë. [10] Më 29 qershor 2012 Kryeministri i Shqipërisë njoftoi se monumenti ka përfunduar dhe se do të ngrihet në parkun Rinia ose pranë Teatrit të Fëmijëve. [11]

Njëzet e pesë artistë nga Shqipëria, Kosova dhe Maqedonia e Veriut morën pjesë në konkursin “100 Vjet Shteti Shqiptar”, organizuar për të krijuar logon e përvjetorit. Komisioni në seancën e mbajtur më 28 nëntor 2011 njëzëri vendosi që fitues të shpallet logoja, autor i së cilës është Zeni Ballazhi. [12] Kryeministri i Shqipërisë Sali Berisha propozoi zëvendësimin e fjalëve Shteti Shqiptar në versionin origjinal të motos me Pavarësi, duke pretenduar se shteti shqiptar ka ekzistuar më herët në histori. [13]

E njëjta ministri organizoi një konkurs ndërkombëtar për spotin televiziv kushtuar përvjetorit. [14]

Pjesëmarrës të shquar[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Bëhet e ditur se kryeministri i Turqisë do të marrë pjesë në festimet e 100-vjetorit të Pavarësisë së Shqipërisë. [15] Hillary Clinton premtoi se do të vijë në Tiranë në 100 vjetorin e Pavarësisë së Shqipërisë. [16] Në Tiranë priten edhe shumë yje të tjerë të njohur shqiptarë, aktorë, personalitete publike në mbarë botën. Clinton mbërriti në Shqipëri më 1 nëntor 2012.

Pjesëmarrës të shquar më 28 nëntor:

Presidenti i Republikës së Maqedonisë së Veriut, George Ivanov e anuloi vizitën e tij për shkak të incidenteve. [17] Ministri i Jashtëm grek nuk mori pjesë, pasi anuloi pas deklaratave të kryeministrit shqiptar për konceptin irredentist të Shqipërisë së Madhe.

Letërsia, bursa dhe artet[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Brenda Shqipërisë libra dhe vepra arti që lidhen me historinë dhe kulturën shqiptare u prezantuan për publikun nga shtëpi botuese, biznese private, universitete dhe studiues me rastin e 100-vjetorit, duke përfshirë:

Jashtë Shqipërisë[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Festimet në Mitrovicë

Ambasadat e Shqipërisë në mbarë botën organizuan aktivitete të shumta për të festuar 100-vjetorin e Pavarësisë së Shqipërisë si ekspozita, koncerte, lutje, pritje diplomatike, ceremoni të ndryshme dhe tryeza të rrumbullakëta. [21] [22] Në disa raste evente organizohen jo vetëm nga ambasadat e Shqipërisë por edhe nga institucione të tjera. Qendra Universitare e Gjuhësisë në Leiden në Holandë organizoi dy aktivitete më 9 dhe 10 nëntor 2012: shfaqjen e filmit Falja e gjakut dhe simpoziumi publik "Gjuha dhe kultura shqipe: 100 vjet pavarësi". [23] [24]

Në Maqedoninë e Veriut dhe në Kosovë festimet organizohen nga autoritetet zyrtare.

Republika e Maqedonisë[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Qeveria maqedonase mori pjesë në financimin e kremtimit të 100-vjetorit të Pavarësisë së Shqipërisë. [25]

Më 17 janar 2012 në Shkup, Maqedoni kishte filluar ndërtimi i Sheshit Skënderbej. [26] Më 8 maj 2012 komuna e Tetovës themeloi këshillin organizativ përgjegjës për festën dhe përgatiti disa aktivitete nën moton "100 vite pa Shqipërinë". [27]

Historianët në Maqedoni mendojnë se qeveria maqedonase nuk ka pasur asnjë të drejtë, obligim e as arsye për të festuar pavarësinë e shtetit fqinj, e aq më pak të financojë festime të tilla. [28]

Festa qendrore e 100 vjetorit të Shqipërisë u mbajt në Shkup më 25 nëntor 2012 në Qendrën Sportive Boris Trajkovski. [29] Në të morën pjesë rreth 20,000 njerëz, përfshirë kryeministra të Shqipërisë dhe Kosovës. [30] Në të njëjtën ditë në Shkup u organizua Marshi i Shqiponjave gjatë të cilit shqiptarët etnikë të veshur kuq e zi marshuan me flamuj të Shqipërisë nëpër Shkup, ndërsa disa politikanë maqedonas kundërshtuan këto lloj festimesh për shkak të rrezikut të nxitjes së tensioneve etnike. [31] [32] Disa incidente kanë ndodhur duke përfshirë djegien e flamurit maqedonas në komunën e Çairit të Shkupit të populluar kryesisht me shqiptarë, ndërsa disa fëmijë të supozuar të përkatësisë etnike maqedonase janë rrahur nga një grup prej 30 personash, policia nuk ka komentuar për përkatësinë e tyre etnike. [33]

Kosova[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Statuja e Isa Boletinit në qendër të Mitrovicës, Kosovë, përurohet gjatë 100 vjetorit të Pavarësisë së Shqipërisë.

Rita Ora planifikon të këndojë disa këngë në Kosovë për të festuar këtë përvjetor pas ftesës së Presidentit të Republikës së Kosovës. [34]

Serbia Jugore[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Njëqindvjetori i Shqipërisë u festua edhe në Preshevë dhe Bujanoc, dy komuna të Serbisë jugore me popullsi të konsiderueshme shqiptare. Programi përfshinte një konferencë shkencore për "Lëvizjen kombëtare shqiptare në luginën e Preshevës", hapjen e muzeut kushtuar Ridvan Qazimit dhe ngjarje të shumta politike, kulturore dhe sportive. [35] Flamujt e Shqipërisë do të ngrihen në ndërtesat e parlamenteve lokale, njëqind fëmijë do të formojnë numrin 100 me trupat e tyre dhe politikanët vendas fillimisht do të mbajnë fjalime nga shtëpia e cila është kopje e shtëpisë në Vlorë ku u shpall pavarësia e Shqipërisë. Kundër ftesës së presidentit të Shqipërisë ata së bashku do të udhëtojnë drejt Tiranës për të marrë pjesë në festën qendrore. [35]

Linqe te jashtme[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Referime[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

  1. ^ Topi, Bamir (31 dhjetor 2011). "The address of President Topi to the Nation on New Year's Eve". Albanian National News Agency. Tirana, Albania. Albanian National News Agency. Arkivuar nga origjinali më 7 prill 2014. Marrë më 10 shkurt 2012. The year 2012, dear Albanians, is the most beautiful historic year. The 100th anniversary of the Independence of Albania {{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  2. ^ Sokalski, Henryk J (2003). An ounce of prevention: North Macedonia and the UN experience in preventive diplomacy. Washington, D.C.: United States Institute of Peace Press. fq. 60. ISBN 9781929223466. The first Albanian state in modern history emerged in 1912. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  3. ^ "100th anniversary of independence". Albania: TOP Channel Shqip. 2012. Arkivuar nga origjinali më 10 mars 2012. Marrë më 11 shkurt 2012. The Albanian Parliament opened with a solemn ceremony the 100th year of Albania's independence. January 17th was chosen as the opening day for the celebration of the 100th anniversary of independence, since it is the day when the Albanian National hero, Gjergj Kastrioti Skenderbeu died, who symbolizes the unification of all Albanians...Representatives from Kosovo, North Macedonia, Montenegro, Presheva and Bujanovci were present in the Albanian Parliament, without partial distinctions, together, as six centuries ago and as 100 years ago,.. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  4. ^ Brajshori, Muhamet. "KSF participating in Albania celebrations". SETimes. Marrë më 24 nëntor 2012. A Kosovo Security Force unit will march in the military parade in Tirana on November 28th to celebrate the centennial anniversary of Albania's independence....Sixty-five soldiers have already been chosen to participate in the Tirana parade, he said. {{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  5. ^ Remains of King Zog repatriated from France to Albania. Retrieved 16 November 2012.
  6. ^ "The exhibit of a hero, Berisha: Agim Ramadani, an eminent patriot". Albanian Screen. 14 nëntor 2012. Arkivuar nga origjinali më 10 nëntor 2013. Marrë më 27 nëntor 2013. PM Berisha attended the opening of the exhibit of painter Agim Ramadani, Hero of Kosovo, killed in the war in Koshare in 1999. This exhibit opened in the framework of the 100th anniversary of Independence {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  7. ^ "PM Berisha: Centenary Independence Day, an occasion to honour the fallen for freedom". Council of Ministers of the Republic of Albania. 14 nëntor 2012. Arkivuar nga origjinali më 12 prill 2015. Marrë më 24 nëntor 2012. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  8. ^ Republic of Albania, Ministry of Tourism, Culture, Youth and Sports; National Gallery of Arts (2011). "Competition announcement" (PDF). Republic of Albania, Ministry of Tourism, Culture, Youth and Sports; National Gallery of Arts. fq. 1. Arkivuar nga origjinali (PDF) më 25 shkurt 2012. Marrë më 18 shkurt 2012. Today, on 23.12.2011, in reliance on the Order of the Minister of Tourism, Culture, Youth and Sports No 289, dated 22.12.2011 on "Announcement of competition for the accomplishment in sculpture the monumental work dedicated to the "100 anniversary of the Declaration of Independence of the Albanian State: 28 November 1912 – 28 November 2012". {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  9. ^ Besar, Likmeta (25 prill 2012). "Munich Architects to Build Albania's Centennial Memorial". Tirana. Balkan Insight. Marrë më 24 nëntor 2012. Two Germany-based architects, Visar Obrija and Kai Roman Kiklas, have won the award to build a memorial commemorating the hundredth anniversary of Albania's independence. {{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  10. ^ Besar, Likmeta (25 prill 2012). "Munich Architects to Build Albania's Centennial Memorial". Tirana. Balkan Insight. Marrë më 24 nëntor 2012. Albania's Minister of Culture, Aldo Bumci, praised the project of the two architects, who are based in Munich, saying it was inspired by Albania's traditional architecture. "The opening of the house symbolizes the liberation of Albania, from isolation toward freedom, looking toward the future," he noted. {{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  11. ^ "Berisha: Decent celebration of 100th year of independence". Top Channel. 29 qershor 2012. Arkivuar nga origjinali më 4 qershor 2016. Marrë më 6 korrik 2012. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  12. ^ "Shpallet fituesi i logos "100 Vjet Shtet Shqiptar"". Ema.al. 29 dhjetor 2011. Arkivuar nga origjinali më 24 janar 2012. Marrë më 6 korrik 2012. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  13. ^ Logo of 100th anniversary of Independence, Albania: Top Channel, 2012, arkivuar nga origjinali më 7 prill 2014, marrë më 26 nëntor 2012, Berisha suggested changing the term "100 years of Albanian state", with the argument that the Albanian state has existed even before in the history. He suggested changing it to "100 years of independence". {{citation}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  14. ^ "MTCYS announces the International Competition for the production of TV spot dedicated to: "100th Anniversary of the Independence of Albania" (1912–2012)". Website of the Ministry of Tourism, Culture, Youth and Sports of the Republic of Albania. Arkivuar nga origjinali më 16 tetor 2012. Marrë më 23 shtator 2012. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  15. ^ "23d of April, the Day of National Sovereignty and Children's Festival celebrated in Tirana". "Yunus Emre" Turkish Cultural Center in Tirana. 25 prill 2012. Arkivuar nga origjinali më 16 prill 2013. Marrë më 6 korrik 2012. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  16. ^ "Prime Minister's Office uncovers meeting, Clinton: In Tirana on 100th Anniversary of Independence". Albanian Screen. 26 prill 2012. Arkivuar nga origjinali më 18 prill 2013. Marrë më 31 korrik 2012. US State Secretary, Hillary Clinton promised Prime Minister Sali Berisha that she will come to Tirana on the 100th Anniversary of Independence. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  17. ^ "Stogodišnjica nezavisnosti Albanije". Marrë më 28 nëntor 2012. Makedonski predsednik Đorđe Ivanov otkazao je najavljeno učešće na sutrašnjoj proslavi 100. godišnjice nezavisnosti Albanije u Tirani zbog nedavnih incidenata prilikom posete makeodnskog premijera Tirani, kada je, pored ostalog, spaljena i makedonska zastava. {{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  18. ^ Illyria 31 August – 3 September 2012. The Siege of Shkodra, pp. 8-10
  19. ^ "Ilir Ikonomi botoi librin "Pavarësia"". 8 nëntor 2012. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  20. ^ "Paradë madhështore e Forcave të Armatosura Shqiptare". Arkivuar nga origjinali më 16 korrik 2018. Marrë më 16 korrik 2018. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  21. ^ "Programme of Events celebrating 100 Years of Independence". Embassy of Albania in UK. Arkivuar nga origjinali më 7 prill 2014. Marrë më 24 nëntor 2012. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  22. ^ "100th Anniversary of Independence, celebration in Albanian embassies". 18 maj 2012. Arkivuar nga origjinali më 7 prill 2014. Marrë më 24 nëntor 2012. The Albanian embassies started organizing different activities for the 100th Anniversary of Independence. {{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  23. ^ "Symposium Albanian language and culture: 100 years of independence". Leiden University Centre for LinguisticsHumanities. Marrë më 28 nëntor 2012. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  24. ^ "Video registration of "Albanian language and culture: 100 years of independence"". ALB FACT. Arkivuar nga origjinali më 17 korrik 2013. Marrë më 28 nëntor 2012. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  25. ^ Trajkovska, Mariela (16 janar 2012), Македонија ќе ја финансира 100-годишнината од независна Албанија [Macedonia will finance 100th Anniversary of Independent Albania] (në maqedonisht), Dnevnik Online, arkivuar nga origjinali më 7 gusht 2012, marrë më 7 gusht 2012, Македонската Влада ќе учествува во финансирањето на прославата на 100-годишнината од независноста на Албанија
  26. ^ "Поставен камен-темелник на плоштадот Скендер-бег во Скопје" (në maqedonisht). Skopje: Dnevnik Onlinee. 17 janar 2012. Arkivuar nga origjinali më 19 janar 2012. Marrë më 31 korrik 2012. На 100-годишнината на денот на знамето и независноста на албанското знаме, како и на годишнина од смртта на албанскиот принц Скендер-бег, Општина Чаир удри камен-темелник за изградба на истоимениот плоштад...Изградбата на плоштадот е со инвестиција од Владата на Република Македонија.
  27. ^ "Starts the project "100 years without Albania"". Municipality of Tetovo. 8 maj 2012. Arkivuar nga origjinali më 5 gusht 2012. Marrë më 31 korrik 2012. On Tuesday in municipality of Tetova, was held a conference on occasion of beginning of celebrations for 100th anniversary of Albanian country establishment. Some activities will accompany this important event of Albanians under of Moto "100 years without Albania". This project was supported by municipality of Tetovo {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  28. ^ Trajkovska, Mariela (16 janar 2012), Македонија ќе ја финансира 100-годишнината од независна Албанија [Macedonia will finance 100th Anniversary of Independent Albania] (në maqedonisht), Dnevnik Online, arkivuar nga origjinali më 7 gusht 2012, marrë më 7 gusht 2012, Историчарите се децидни дека македонската Влада нема никакво право, обврска и нема зошто да прославува независност на соседна држава, а уште помалку да финансира такви манифестации.
  29. ^ "Skoplje: Sto godina Albanije". Beta. Marrë më 26 nëntor 2012. Skoplje – Manifestacija je održana u euforičnoj atmosferi u prepunoj dvorani "Boris Trajkovski", najvećoj u Makedoniji, u kojoj je bilo oko 20.000 ljudi. {{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  30. ^ "Skoplje: Sto godina Albanije". Beta. Marrë më 26 nëntor 2012. Skoplje – Premijeri Kosova i Albanije, Hašim Tači i Salji Beriša, prisustvovali su centralnoj proslavi 100-godišnjice albanske države i Dana albanske zastave u Skoplju. {{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  31. ^ "Albania s Independence Day Flares Ethnic Tensions in Macedonia". Novinite. BGNES. Marrë më 26 nëntor 2012. An "Eagles' March," organized by ethnic Albanians, is taking place in Skopje Sunday with participants wearing the Albanian national flag colors – red and black. {{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  32. ^ Testorides, Konstantin (2012). "Macedonia: Minority marks Albanian independence". The State. Associated Press. Marrë më 26 nëntor 2012. Some politicians have opposed such celebrations, saying they could stoke ethnic tensions in Macedonia. {{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  33. ^ "Albania s Independence Day Flares Ethnic Tensions in Macedonia". Novinite. BGNES. Marrë më 26 nëntor 2012. ... in the capital Skopje in the eve of the Centenary of Albania s independence ... a large group of young people has taken down the Macedonian flag in the Skopje district Chair populated by ethnic Albanians and burned it ..... A few hours later a group of around 30 people attacked and beat up several children ... local media have reported that the attacked children were Macedonian while the attackers were ethnic Albanians. {{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  34. ^ "Rita Ora is planning a concert in Kosovo". m-magazine.org. Arkivuar nga origjinali më 7 prill 2014. Marrë më 23 shtator 2012. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  35. ^ a b "Albanske zastave na jugu Srbije". B92. TANJUG. 27 nëntor 2012. Marrë më 27 nëntor 2012. {{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
Marrë nga "https://sq.wikipedia.org/w/index.php?title=100_Vjetori_i_Pavarësisë_së_Shqipërisë&oldid=2649959"