Forcat e Armatosura të Malit të Zi

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë
Ushtria e Malit të Zi
Vojska Crne Gore.svg
Emblema e Ushtrisë së Malit të Zi
Themeluar 1879
Forma e tanishme 2006
Degët VCG-KOV.png Forcat Tokësore
Montenegrin Air Force coat of arms.png Forcat Ajrore
Montenegrin Navy coat of arms.png Forcat Detare
Qendra e Bazës Pogdoricë
Komanda
Presidenti Filip Vujanoviq
Ministri i Mbrojtjes Milica Pejanović-Đurišić
Shefi i Shtabit Admiral Dragan Samardžić
Fuqia njerëzore
Ushtria mosha 18+
Shërbimi i Detyrueshëmn Hequr në 2006
Personel aktiv 2,368 (2021)
Personeli rezervë 2,791 (2021)
Shpenzimet
Buxheti €61,000,000 (2019)
Përqind e GDP-së 2.68% (2019)
Industria
Furnitorë të brendshëm TARA Group
Furnitorë të jashtëm Australia Australia
Gjermania Gjermania
Rusia Rusia
Serbia Serbia

Forcat e Armatosura të Malit të Zi (malazisht: Војска Црне Горе, romanizuar: Vojska Crne Gore) janë forcat ushtarake të Malit të Zi. Forcat e Armatosura përbëhen nga ushtria, marina dhe forca ajrore.

Ushtria aktualisht mban një forcë prej 2.350 anëtarësh aktivë. Pjesa më e madhe e pajisjeve dhe forcave të saj u trashëguan nga Forcat e Armatosura të Serbisë dhe Malit të Zi; duke qenë se Mali i Zi përmbante të gjithë vijën bregdetare të ish bashkimit, ai mbajti të gjithë forcën detare.

Mali i Zi në dhjetor të 2009 u pranua në Planin e Veprimit për Anëtarësim. Në qershor 2017, iu bashkua NATO-s si anëtari i 29 gjithashtu është anëtar i Kartës së Adriatikut.

Mali i Zi merr pjesë në operacionet për paqe të NATO-së, OKB-së dhe BE-së.

Komanda[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Udhëheqja[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Komandant i Përgjithshëm, Presidenti Milo Gjukanoviq

Ministria e Mbrojtjes[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Ministri i Mbrojtjes, Rashko Konjeviq

Shefi i Shtabit të Përgjithshëm, gjeneral brigade, Milutin Gjuroviq

Bazat[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Bazat Ajrore[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Bazat Detare[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

  • Baza Detare e Barit
  • Baza Pero Ćetkoviq
  • Baza e Prishtinës

Bazat e Ushtrisë[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

  • Baza ushtarake Millovan Sharanović
  • Baza e Ushtrisë në Nikshiq
  • Baza e Ushtrisë V. K. Vologjë
  • Baza ushtarake e Brezës
  • Baza e Ushtrisë Masline
  • Baza e Ushtrisë Andrijevicë

Njësitë dhe Struktura[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

  • Generalstab Vojske Crne Gore.png Shtabi i Përgjithshëm, në Podgoricë
    • Pjesadijski bataljon.png Batalioni i Parë i Këmbësorisë, në Danilovgrad
      • Kompania e 1-të e Këmbësorisë, në Nikshiq
      • Kompania e 2-të e Këmbësorisë, në Pljevlja
      • Kompania e 3-të e Këmbësorisë, në Andrijevicë
      • Kompania e Këmbësorisë Malore, në Kolashin
      • Kompania për Mbështetjen e Zjarrit, në Podgoricë
      • Toga e Sinjaleve, në Danilovgrad
      • Toga e Mbrojtjes NBC, në Danilovgrad
      • Seksioni i Shërbimit, në Danilovgrad
  • Vazduhoplovstvo.png Forca Ajrore, në Bazën Ajrore të Podgoricës
  • Mornarica Crne Gore.png Marina, në Bar
    • Varkë Patrulluese P105
    • Varkë Patrulluese P106
    • Kompania e Mbikëqyrjes Bregdetare
    • Anija Trajnuese "Jadran"
    • Detashmenti i Varkave Ndihmëse
    • Kompania Mbështetëse, në Danilovgrad
  • Batalioni i Mbështetjes Luftarake, në Podgoricë
  • Batalioni i Mbështetjes, në Danilovgrad
    • Kompania Inxhinierike
    • Kompania e Mirëmbajtjes
    • Kompania e Përzier Logjistike
    • Toga e Magazinave
    • Toga Logjistike
  • Batalioni II i Këmbësorisë (Rezervë), në Plevla
  • Batalioni i III-të i Këmbësorisë (Rezervë), në Andrijevicë
  • Batalioni i Artilerisë së Përzier (Rezervë), në Nikshiq
  • Qendra e trajnimit, në Danilovgrad
  • Qendra Mjekësore, në Podgoricë
  • Kompania e Sinjalit dhe Luftës Elektronike, në Podgoricë

Gradat dhe Shenjat[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

https://en.wikipedia.org/wiki/Military_ranks_of_Montenegro

Ushtria Para 1918[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Formacionet[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Në vitin 1906 ushtria malazeze mori rregulloret e para të sistematizuara dhe Ligji për Organizimin e Ushtrisë u miratua në vitin 1910. U krijuan Këmbësoria dhe Artileria, pasuar nga dy degë të specializuara (zbuluese dhe pioniere) dhe degë shtesë (mjekësore, punëtori ushtarake, stafi i gjykatës ushtarake, xhandarmëria dhe logjistika).

Në vitin 1913 xhandarmëria malazeze u bë një njësi speciale e Policisë Ushtarake.

Që nga krijimi i sistemit të brendshëm të telekomunikacionit malazez në 1869, jetik për rrjedhën e informacionit ushtarako-mbrojtës, ai ishte nën juridiksionin e Ministrisë së Ushtrisë.

Deri në vitin 1912, territori i Mbretërisë së Malit të Zi ishte i ndarë në katër zona të ndarjes:

  • 1.Zona divizioni Cetinje
  • 2.Zona divizioni i Podgoricës
  • 3.Zona divizionale e Nikshiqit
  • 4.Zona divizioni Kolašin

Pas luftërave 1912-1913, u krijuan dy divizione shtesë në fushë:

  • 5.Zona divizioni Pljevlja
  • 6. Zona e ndarjes së Pejës

Deri në vitin 1912, Ushtria Malazeze kishte 11 zona brigadash, 52 rrethe dhe 322 zona trupash batalioni. Divizionet përbëheshin nga Brigada 2–3 e Këmbësorisë.

Çdo komandë divizioni kishte tre bateri artilerie. Në prag të Luftës së Parë Ballkanike, Mbretëria e Malit të Zi rreshtoi 55.000 ushtarë.

Pas krijimit të Mbretërisë së Malit të Zi në vitin 1910, Mali i Zi u përfshi në tri luftëra ku e para ishte Lufta e Parë Ballkanike, në aleancë me Serbinë, Greqinë, Rumaninë dhe Bullgarinë kundër Perandorisë Osmane. Lufta e Dytë Ballkanike u zhvillua midis Malit të Zi, Serbisë, Greqisë, Rumanisë dhe Perandorisë Osmane kundër Bullgarisë, me pasojë Bullgarinë duke humbur territore të konsiderueshme në veri, Thrakë dhe Maqedoni.

Ushtria e Malit të Zi para vitit 1918 ishte shumë më e madhe se ushtria e sotme. Gjatë Luftës së Parë Botërore, Mali i Zi mobilizoi 50,000 trupa. Komandant i Përgjithshëm ishte mbreti Nikolla I i Malit të Zi, ndërsa Gjeneral i Shtabit ishte Bozhidar Jankoviq. Njësitë e përfshira:

  • Divizioni i Pljevljes

Divizioni Pljevlja komandohej nga brigadieri Luka Gojnić. Divizioni përbëhej nga 10 batalione. Ajo kishte rreth 6,000 ushtarë dhe patrullonte zonën në lindje nga Pljevlja.

  • Detashmenti i Hercegovinës

Detashmenti i Hercegovinës komandohej nga Serdar (konti) Janko Vukotiq. Detashmenti përbëhej nga 15 batalione. Ajo kishte rreth 15,000 ushtarë dhe patrullonte kufirin me Hercegovinën.

  • Detashmenti i Lovçenit

Detashmenti i Lovçenit komandohej nga divizari Mitar Martinoviq. Detashmenti përbëhej nga 18 batalione. Ajo kishte rreth 8,000 ushtarë dhe patrullonte zonat e Lovçenit dhe Sutormanit.

  • Detashmenti i Serbisë së Vjetër

Detashmenti 'Serbia e Vjetër' komandohej nga brigadieri Radomir Veshoviq. Detashmenti përbëhej nga 13 batalione. Ajo kishte rreth 6000 ushtarë dhe siguronte kufirin shqiptar.

Uniformat[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Shumica e ushtarëve të ushtrisë malazeze nuk kishin uniforma. Në mobilizim, ushtarëve iu dhanë një pushkë dhe një distinktiv për t'i vendosur kapelën. Të dy ushtarët dhe oficerët në rezervë kishin veshur kostume kombëtare. Shenjat në kapele kishin dizajne të ndryshme në varësi të gradës së mbajtësit.

Rangjet dhe Distinktivët[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Të gjithë malazezët nga 18 deri në 62 vjeç ishin rekrut. Rekrutimi bëhej 3 herë në vit, dhe rekrutët në kohë paqeje duhej të ishin të paktën 25 vjeq.

  • Gradat e oficerëve ishin: potporuçnik, poruçnik, kapetan, komandir, brigadir, divizijar.
  • Gradat e nënoficerëve ishin: deseçar, donarednik, narednik
  • Gradat ceremoniale ishin: serdar, vojvodë

Operacionet Paqeruajtëse[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Mali i Zi merr pjesë në operacionet e paqes nën patronazhet e NATO-s dhe OKB-së si trupa ushtarake dhe vëzhgues. Ministri i Mbrojtjes tha se 85 ushtarë janë trajnuar për misione ndërkombëtare. Ushtarët malazezë trajnohen nga Bundeswehr-i gjerman.

Mali i Zi dërgoi 45 trupa dhe personel mjekësor në misionin ISAF në Afganistan dhe më vonë mori pjesë në Misionin Resolute Support.

Mali i Zi gjithashtu merr pjesë në misionet paqeruajtëse të OKB-së në Liberi, UNMIL, Qipro, UNFICYP si vëzhgues ushtarak dhe Somali, EU-NAVFOR.

Current Mission Organization Country Nr. of personnel
NATO EFP NATO Letonia Ekipi i forcave speciale
KFOR NATO Kosovo 2 Oficerë
UNMIL OKB Liberia Oficerët si vëzhgues ushtarakë
UNFICYP OKB Qiproja Oficerët si vëzhgues ushtarakë
MINURSO OKB Sahara Perëndimore Oficerët si vëzhgues ushtarakë
EU-NAVFOR BE Somalia 12 anëtarë (ekip APVD)
EUTM Mali BE Mali Trajnimi i oficerëve

Pajisjet[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Ushtria Tokësore[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Weapon Country Manufactured Cartridge Quantity Pictures Notes
Pistoletat
Glock 17[1] Austria Austria Parabellum 9×19mm ARMS & Hunting 2012 exhibition (474-23).jpg Arma standarde e ushtrisë malazeze.[2]
Zastava CZ 99 Flag of Yugoslavia (1946-1992).svg JugosllaviaSerbia Serbia Parabellum 9×19mm Crvena Zastava 99.jpg Arma standarde e ushtrisë malazeze.
Tara TM9 Mali i Zi Mali i Zi Parabellum 9×19mm Në Testim
Gjysmë Mitralozët
Heckler & Koch MP5 Gjermania Gjermania Parabellum 9×19mm MP5t.png Përdoret nga Forcat Speciale.[3][4]
Pushkët e Sulmit
Zastava M59/66 Flag of Yugoslavia (1946-1992).svg Jugosllavia 7.62×39mm Yugoslavian SKS M59 66.JPG Pushkë ceremoniale
MPT-76 Turqia Turqia 7.62×51mm NATO

5.56×45mm NATO

30 MPT-76 Assault Rifle.jpg 15 x pushkë në kalibrin e NATO-s 7.62x51 mm dhe pushkë 15 x në municion 5.56×45 mm të NATO-s sipas një protokolli të nënshkruar nga përfaqësuesit e ministrive të mbrojtjes turke dhe malazeze në Ankara më 1 tetor.[5]
G36 Gjermania Gjermania 5.56×45mm NATO 655

(as of 2015)[6]

800px-G36bw.jpg Pushkë standarde e ushtrisë malazeze
Steyr AUG Austria Austria 5.56×45mm NATO AUG A1 508mm 04.jpg Përdoret nga Forcat Speciale
Heckler & Koch HK416 Gjermania Gjermania 5.56×45mm NATO HK416N.png Përdoret nga Forcat Speciale.[3][7]
Tara TM4 Mali i Zi Mali i Zi 5.56×45mm NATO Ne Testim
Zastava M70/M70A Flag of Yugoslavia (1946-1992).svg JugosllaviaSerbia Serbia 7.62×39mm Zastava M-70.jpg Në rezervë
Pushkët Snajper
Heckler & Koch PSG1 Gjermania Gjermania 7.62×51mm NATO PSG1 and MSG 90.jpg PSG 1 dhe MSG 90 në shërbim..[8][9]
Zastava M93 Black Arrow Flag of Yugoslavia (1946-1992).svg JugosllaviaSerbia Serbia 12.7×108mm Sniper Zastava M93.jpg Në shërbim
Zastava M76 Flag of Yugoslavia (1946-1992).svg JugosllaviaSerbia Serbia 7.92×57mm Zastava-M76-Full.jpg Në rezervë
Zastava M91 Flag of Yugoslavia (1946-1992).svg JugosllaviaSerbia Serbia 7.62×54mmR Sniper Zastava M91.jpg Në rezervë
Mitralozët
Zastava M84 Flag of Yugoslavia (1946-1992).svg JugosllaviaSerbia Serbia 7.62×54mmR ZastavaM84gpmg.jpg Në shërbim.[3]
Zastava M72 Flag of Yugoslavia (1946-1992).svg JugosllaviaSerbia Serbia 7.62×39mm M72B1.jpg Në rezervë
Granatahedhësi
BGA 30mm Serbia Serbia 30mm Zastava BGA 30mm 01.jpg Në shërbim
Heckler & Koch AG36 Gjermania Gjermania 40mm GewehrAG36.jpg Në shërbim
Anti-tank
M79 "Osa" Flag of Yugoslavia (1946-1992).svg Jugosllavia 90mm rocket M79-OSA.jpg Në shërbim, planifikuar për të blerë MANPATS të reja
M80 "Zolja" Flag of Yugoslavia (1946-1992).svg Jugosllavia 64mm rocket Zolja1.jpg Në shërbim, planifikuar për të blerë MANPATS të reja
9M14 Malyutka Stampa:USSRFlag of Yugoslavia (1946-1992).svg Jugosllavia 64mm rocket Malyutka.JPG Në shërbim
Mortaja
M57 mortar Flag of Yugoslavia (1946-1992).svg Jugosllavia 60mm 43 Минобацач М57 60мм.jpg Në shërbim
M69 mortar Flag of Yugoslavia (1946-1992).svg Jugosllavia 82mm 44 Минобацач М69 82мм.jpg 14 aktive, (30 në rezervë)
M74/M75 mortar Flag of Yugoslavia (1946-1992).svg Jugosllavia 120mm 32 Mortar 120 mm M-75 Croatian Army.JPG Në shërbim.[10]
Howitzer
D-30J 122 mm Stampa:USSR 122mm 12 Military Montenegro 23.jpg Në shërbim.[10]
MLRS
M-94 Plamen-S Flag of Yugoslavia (1946-1992).svg Jugosllavia 128mm 18 M94 Plamen S 128mm 1.jpg Në shërbim.[10]
Transportues Personeli i Blinduar
BOV VP М86 Flag of Yugoslavia (1946-1992).svg Jugosllavia 6 BOVM86MNE.JPG Në shërbim.[11][10]
Achleitner RCV Survivor Austria AustriaGjermania Gjermania 4[11] RCVSURVIVORMNE.JPG Në shërbim[12] me forcat speciale,[3] planifikohet të blihen edhe 26 automjete të tjera. Modifikimi Achleitner në një shasi kamioni MAN.
LAPV Enok Gjermania Gjermania 6 Bundeswehr LAPV Enok.png Dhuruar nga Gjermania në 2018.[13]
Oshkosh L-ATV Flag of the United States.svg SHBA 67 L-ATV 4.jpg Mali i Zi nënshkroi një marrëveshje qeveri-me-qeveri me SHBA-në për prokurimin e 67 automjeteve.[14]
Humvee Flag of the United States.svg SHBA (0)20 Img hmmwv.jpg Donacion i ardhshëm nga SHBA.[11]
Otokar Cobra Turqia Turqia 1 Paradbaku98.jpg Mjet i zbulimit bërthamor, biologjik, kimik.
Shkaterrues Tankesh
BOV 1 POLO M-83 Flag of Yugoslavia (1946-1992).svg Jugosllavia 9 BOV POLO.png Në shërbim, i armatosur me 6 raketa AT-3.[10]
Off-road utility vehicle
Achleitner MMV Survivor Austria AustriaJaponia Japonia 16 MMVSURVIVORMNE.jpg Në shërbim,[11] planifikohet të blihen edhe 20 automjete të tjera. Modifikimi Achleitner në një shasi Toyota SUV.
Toyota Hilux Japonia Japonia EB (15168558335).jpg Në shërbim
Toyota Land Cruiser Japonia Japonia Në shërbim, autoambulancë.
Puch 300GDPuch 290D[15] Austria Austria PUCHMERCEDESGCLASSMNE.jpg Në shërbim
Mercedes-Benz G-Class[15] Gjermania Gjermania Në shërbim
Pinzgauer 710 Austria Austria PINZGAUERMNE.jpg Në shërbim
Lada Niva 1.5Lada Niva 1.7 Rusia Rusia Lada Niva front 20080228.jpg Në shërbim
Kamionet
TAM 110TAM 130TAM 150 Flag of Yugoslavia (1946-1992).svg JugosllaviaFlag of Slovenia.svg Sllovenia Military Montenegro Në shërbim
FAP 2026FAP 2226FAP 1314 Flag of Yugoslavia (1946-1992).svg JugosllaviaSerbia Serbia FAP 2026.jpg Në shërbim
BMC 185-09 Turqia Turqia Mjet taktik me rrota. Donacion i ardhshëm nga Turqia.
BMC 235-16 Turqia Turqia Mjet taktik me rrota. Donacion i ardhshëm nga Turqia.
Iveco Trakker Italia Italia Në shërbim, kamion hale.
Iveco EuroCargo Italia Italia Në shërbim, kamion hale.
Automjete inxhinierike
IMK TG-110IMK TG-140IMK TG-160IMK TG-190IMK TG-220 Flag of Yugoslavia (1946-1992).svg Jugosllavia Military Montenegro 36.JPG Buldozer me zingjirë
IMK ULT-160 Flag of Yugoslavia (1946-1992).svg Jugosllavia Military Montenegro 31.jpg Buldozer me rrota
CAT 434F Flag of the United States.svg SHBA CATVCG.png Ngarkues skafie
Mercedes-Benz Unimog Gjermania Gjermania UNIMOG.JPG Automjet për shumë qëllime

Marina[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Class Country Manufactured Variants Quantity Pictures Notes
Frigate
Kotor class Flag of Yugoslavia (1946-1992).svg Jugosllavia – P-33 Kotor

- P-34 Novi Sad

1

1

Patrolni brod klasa Kotor P34.jpg 2 në rezervë[16]
Fast attack craft
Končar class Flag of Yugoslavia (1946-1992).svg Jugosllavia – RTOP-405 Jordan Nikolov Orce

– RTOP-406 Ante Banina

1

1

Rtop 405.jpg Në rindërtim. Anija RTOP-405 hyri në shërbim në vitin 2019. me emrin P-105 "Durmitor"
Transport and support
PO class Flag of Yugoslavia (1946-1992).svg Jugosllavia – PO91 1 1 në rezervë
Tugboats
Salvage tug Flag of Yugoslavia (1946-1992).svg Jugosllavia – PR-41 (Orada)

- LR-77

1

1

PR41 ORADA.jpg 2 në shërbim aktiv
Sailing ship
Jadran Gjermania Gjermania Përdoret si një anije trajnimi 1 Jadran saling ship.JPEG 1 në shërbim aktiv
Motor sailboat Flag of Yugoslavia (1946-1992).svg Jugosllavia – Bojana

- Milena

1

1

Sailing boatVCG.jpg 2 në shërbim aktiv
Motorboat
Diving boat Flag of Yugoslavia (1946-1992).svg Jugosllavia -Ronilačka baraksa 81

-Ronilačka barkasa 85

1

1

Brm81.jpg 2 në shërbim aktiv
Motor boat Polycat Holanda Holanda 1 1 në shërbim aktiv
Motor boat Flag of Yugoslavia (1946-1992).svg Jugosllavia – ČM 33 1 1 në shërbim aktiv
Inflatable boat
Valiant 620PT Britania e Madhe Britania e Madhe Përdoret nga Toga Detare 2 Montenegrian Military inflatable boat.jpg 2 në shërbim aktiv
Motor yacht
Jadranka Flag of Yugoslavia (1946-1992).svg Jugosllavia VIP Yacht 1 Jadranka Presidential yacht in Military of Montenegro.png Ofrohet per shitje
Floating crane
Floating Crane Flag of Yugoslavia (1946-1992).svg Jugosllavia LDI 18 1 LDI18.jpg 1 në shërbim aktiv

Forca Ajrore[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Aircraft Country Manufactured Variant Quantity Pictures Notes
Transport
Cessna 421 Golden Eagle Flag of the United States.svg SHBA Cessna 421B Golden Eagle 1 Cessna421B-Landing.jpg Për transport, evakuim mjekësor dhe trajnim.
Transport and utility helicopters
SOKO Gazelle Franca FrancaFlag of Yugoslavia (1946-1992).svg Jugosllavia HO-42/45
HI-42 Hera
HN-45 Gama 		13 GazelleMNE.jpg Prodhuar me licencë në Jugosllavi. Zëvendësimi i planifikuar me helikopterë të rinj në 5 vitet e ardhshme, një nga helikopterët e mundshëm është Bell 505 Jet Ranger X.
Bell 412 Flag of the United States.svg SHBA

Flag of Canada.svg Kanadaja

412EP
412EPI 		1
2 		Bell 412.jpg Një variant EP dhe dy variante EPI. Evakuim mjekësor, kërkim-shpëtim, zjarrfikje ajrore, patrullim.
Training helicopters
Bell 505 Flag of Canada.svg Kanadaja Bell 505 Jet Ranger X 2 SP-NCC (47695559591).jpg Dy për trajnimin e pilotëve[17]
Mbrojtja Ajrore
9K32 Strela-2M Stampa:USSRFlag of Yugoslavia (1946-1992).svg Jugosllavia SAM portativ në lartësi të ulët SA-7.jpg Planifikohet për të blerë MANPATS të reja
Bofors 40 mm Suedia Suedia Autotop 40mm L/70,

punon me radarin GIRAFFE

L70 Bofors V i PVO VS.jpg E planifikuar për modernizim
GIRAFFE Radar Suedia Suedia Radari i paralajmërimit të hershëm, funksionon

me Bofors 40mm L/70

Zirafa Radar.png E planifikuar për modernizim

Galeria[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Shih edhe[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Ministria e Mbrojtjes (Mali i Zi), Ushtria Malazeze, Marina Malazeze, Forca Ajrore Malazeze.

Referime[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

  1. ^ http://www.gov.me/files/1256832119.pdf Page 15
  2. ^ "PIŠTOLJ – GLOCK 17". www.vojska.me. Arkivuar nga origjinali më 4 shkurt 2021. Marrë më 5 janar 2023. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  3. ^ a b c d "Specijalci bez greške i na 40 °C". www.rtcg.me (në malazisht). 23 korrik 2015.
  4. ^ "AUTOMAT HECKLER AND KOCH – MP5". www.vojska.me. Arkivuar nga origjinali më 3 shkurt 2021. Marrë më 5 janar 2023. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  5. ^ DFNS. "Turkey gifts MPT rifles to Montenegro". DFNS.net Land (në anglishte amerikane). Arkivuar nga origjinali më 14 maj 2020. Marrë më 14 nëntor 2019.
  6. ^ "Schriftliche Fragen an die Bundesregierung im Monat Januar 2015; Frage Nr. 195" (PDF) (në gjermanisht).
  7. ^ "HECKLER AND KOCH – HK 416". www.vojska.me. Arkivuar nga origjinali më 5 shkurt 2021. Marrë më 5 janar 2023. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  8. ^ "POLUAUTOMATSKA SNAJPERSKA PUŠKA PSG 1". www.vojska.me. Arkivuar nga origjinali më 16 maj 2020. Marrë më 5 janar 2023. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  9. ^ "HECKLER AND KOCH MSG 90". www.vojska.me. Arkivuar nga origjinali më 31 janar 2021. Marrë më 5 janar 2023. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  10. ^ a b c d e International Institute for Strategic Studies (14 shkurt 2017). The Military Balance 2017 (në anglisht). Vëll. 117 (bot. 1). London, United Kingdom: Routledge. fq. 138. ISBN 978-1857439007.
  11. ^ a b c d "Mašan – czarnogórski samochód opancerzony". www.altair.com (në polonisht). 30 gusht 2018.
  12. ^ "2.5 TOYOTA RCV SURVIVOR I 4x4". www.vojska.me. Arkivuar nga origjinali më 31 janar 2021. Marrë më 5 janar 2023. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  13. ^ Bozinovski, Igor (13 shtator 2018). "Germany gifts light armoured vehicles to Montenegro". www.janes.com. Skopje: IHS Jane's. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  14. ^ Bozinovski, Igor (8 tetor 2019). "Montenegro equips NATO-declared forces with JLTVs". Jane's 360. Marrë më 7 shkurt 2020. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  15. ^ a b Montenegro army land ground armed forces military equipment armored vehicle intelligence pictures – Army Recognition
  16. ^ "Crna Gora prodaje "Kotor" i "Pulu"". {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  17. ^ "Montenegro Air Force adding two Canadian-built Bell 505s". 10 qershor 2020. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
Marrë nga "https://sq.wikipedia.org/w/index.php?title=Forcat_e_Armatosura_të_Malit_të_Zi&oldid=2543217"