Vitia
Koordinatat: 42°11′V 21°13′L / 42.19°V 21.21°L
| Vitia | |
|---|---|
 | |
| |
|
Harta
 | |
| Shteti |  Kosova
|
| Qarku | Gjilani |
| Kryetari i Bashkisë | Sokol Haliti |
| Partia | LDK |
| Sipërfaqja | 267 km2 |
| Popullsia | 46,987 banorë |
| Dendësia | 175,9 banorë/km2 |
| Kodi Postal | 61000 |
| Prefiksi | +383 (0) 280 |
| Faqja Zyrtare KK Viti | |
Vitia është qytet dhe ndodhet në pjesën më juglindore të Kosovës, në kufirin me Maqedoninë në lindje të Ferizajit dhe jug ë komunës së Gjilanit.
Përmbajtja
Pak histori[redakto | përpunoni burim]
Vitia eshte nje qytet i lasht i cili eshte me tradita te vjetra. Vitia eshte kryesisht vend Bujqsor dhe njihet si regjion shum Kultivues i madh i Perimeve.
Gjeografia[redakto | përpunoni burim]
Komuna e Vitise shtrihet ne pjesen qendrore te fushegropes se Anamoraves se Eperme per mes se ciles kalon Lumi Morava e Binqes. Kjo komunë shtrihet rreth koordinantav gjeografike: 42° 19 V dhe 21° 21 L.
Vitia shtrihet në pjesën qendrore të fushëgropës së Moravës së Epërme , përmes saj kalon lumi Morava e Binçës .Është e vendosur në një rrafshirë shumë pjellore, e përshtatshme për kultivimin e të gjitha bimëve bujqësore. Pas okupimit të trevave shqiptare (Kosovës) nga pushtuesit osman, treva e Vitisë ishte pjesë e Nahisë së Moravës. Në regjistrimin osman të vitit 1455 ,Vitia si vendbanim kishte 104 bashkësi (shtëpi familjare) me 18.801 . Ishte drejtues Çaudar Ahmedi i Guliam Begut. Gjatë Luftës së Parë Ballkanike (1912), sikur pjesët tjera të Kosovës, edhe Vitia me rrethinë okupohet nga Serbia, ndërsa gjatë Luftës së Parë Botërore okupohet nga Bullgaria, mandej në mes dy luftrave botrore ishte nën okupimin e Jugosllavisë (1918-1941). Gjatë Luftës së Dytë Botërore ishte pjesë e zonës okupuese Bullgare , ndërsa në vjeshtë 1944 ripushtohet nga Jugosllavia komuniste. Vitia në vitin 1912 ishte shpallur komunë, ndërsa gjatë Mbretërisë Jugosllave ishte pjesë përbërse e Banonisë së Vardarit me qendër në Shkup. Në pikpamje administrative Vitia ishte komunë në vete si pjesë e Qarkut të Gjilanit. Në vitin 1952 nga qarku i Gjilanit formohen tri rrethe: Gjilani, Vitia, Dardana.. Ndërsa në vitin 1959, kur transformohen rrethet, Vitia shndërrohet Komunë në vete. Krahas ketyre ka edhe te dhena tjera te cilat do ti permendin ne vazhdim.
Ekonomia[redakto | përpunoni burim]
Ekonomia e komunës është ekonomi e një pjese rurale ku dominon ekonomia agrare. Si do që të jetë punëdhënësi më i madh në komunë është firma Klokot Bottling Plant & Spa, me 230 vende pune (në të cilën punojnë 28-të serb të Kosovës). Krahasuar me komunat e tjera të Anamoraves, ka një zhvillim mesatar ekonomik duke iu falenderuar bujqesise, tregëtisë dhe diaspores.
Demografia[redakto | përpunoni burim]
- Shiko : Lista e ardhacakëve - Viti
Komuna e Vitisë sipas rezultateve preliminare te regjistrimit të popullsisë së vitit 2011 ka 11 218 banesa(shtëpi), 7 513 ekonomi familjare dhe 46 987 banorë.
Kultura[redakto | përpunoni burim]
- Edukimi
Para masave të dhunëshme serbe të viteve 1990-1999, komuna e Vitisë ka pasur 4 biblioteka publike me 34.528 libra. Libraria kryesore ka pasur 12.947 libra, ndërsa degët në Pozharan, Radivojcë dhe Sllatinë kanë pasur 21. 581 libra, por pas luftës së pastrimit etnik serb të gjitha bibliotekat në këtë komunë, si librat, ashtu edhe inventari dhe ndërtesat, kanë qenë dëmtuar. Për pasojë, bibliotekat janë dëmtuar dhe 15.159 libra janë shkatërruar, por ato i kanë shpëtuar shkatërrimit të plotë, që ka ndodhur në shumë komuna të tjera të Kosovës.Në dhjet vitet e fundit ne qytetin e vitis sipas perqindjes se banoreve fshati beguncë ka dal si fshati me i shkolluar.
- Plus Televizion - Televizion Regjional (Fatos Hetemi) - drejtor gjeneral) në gjuhën shqipe
- Elita Press - Revist - (Emrush Azemi - pronar) në gjuhën shqipe
- Radio Iliria - Radio/TV - (Ilir Murtezi - drejtor gjeneral) në gjuhën shqipe
- Radio Zëri i Pozheranit - Radio - (Shyqeri Halabaku - drejtor) në gjuhën shqipe
- Radio Klokot - Radio - Nikola Stolić në gjuhën serbe
Politika[redakto | përpunoni burim]
Banja e Kllokotit
Banja e Kllokotit
Shiko dhe këtë[redakto | përpunoni burim]
[redakto | përpunoni burim]
- Dokumente të OSCE-së të gjetura në internet në vitin 2006, për profilet e komunave të Kosovës: mik/2005/02/1206_en.pdf
- Dokumente të Rrjetës Elektronike të Organizatave Mjedisore Kosovare - Sharri.net 2006: vitia.pdf
- Dokumente të Postës dhe Telekomit Kosovës të gjetura në internet 2006:KodePostare.pdf
- Dokumente të Misionit të Bibliotekës së Kosovës të gjetura në internet në vitin 2006: Raporti i IFLA-s/FAIFE-së, prill 2000: Anex 3
Lidhje të jashtme[redakto | përpunoni burim]
- KK Viti
- Association of Kosovo Municipalities - Asociacioni i Komunave të Kosovës
- OSCE Profile of Viti .pdf
- OSCE Profile of Viti .html
- Rrjeta Elektronike e Organizatave Mjedisore Kosovare - Viti - sharri.net
- Organizata Internacionale e emigrimit
- IFLA - International Federation of Library Associations and Institutions - raport para dhe pas luftës - anglisht
 Stema e shtetit |
| ||||||||||||||||||
Ballanca | Begunca | Binça | Budrika e Epërme | Buzoviku | Çifllaku | Debelldehu | Devaja | Drobeshi | Gërmova | Godeni | Gushica | Gjylekari | Kabashi | Letnica | Lubishti | Mjaku | Novosella | Podgorca | Pozharani | Radivojca | Ramjani | Ramnishti | Remniku | Sadovina e Çerkezëve | Sadovina e Jerlive | Sllatina e Epërme | Sllatina e Poshtme | Smira | Stublla e Epërme | Stublla e Poshtme | Shasharja | Tërpeza | Tërsteniku | Vërbani | Vërnakolla | Vërnezi | Zhitia
