Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë
Ngjarje
1279 p.e.s – Rameses II bëhet faraoni i Egjiptit antik .
526 AD – Një tërmet shkatërrues godet Antiochin , Turqi , duke vrarë 250.000 njerëz.
1223 – Beteja e lumit Kalka – ushtria mongoleze e Genghis Khanit e udhëhequr nga Subutai e mund Kievan Rusin dhe Kumanët .
1669 – Duke përmendur dobësimin e shikimit Samuel Pepys shkruan aktivitetet e fundit në ditarin e tij.
1759 – The Provinca e Pennsylvanisë i bllokon të gjitha prodhimet e teatrit.
1790 – Alferez Manuel Quimper eksploron Juan de Fuca Strait .
1813 – Në Australi , Lawson , Blaxland and Wentworth , arrijnë Malin Blaxland, duke shënuar kështu fundin e rrugës rreth Maleve të Kaltërta .
1884 – Mbërritja e Tawhiao Mbret i Maurive , në Plymouth , për të kërkuar mbrojtjen e Mbretëreshës Viktoria .
1889 – Përmbytja e Johnstown : Mbi 2,200 njerëz vdesin pasi thyerja e digës, krijon mur me ujë mbi 18 metra mbi qytetin e Johnstownit .
1910 – Krijimi i Unionit të Afrikës së Jugut .
1911 – Nga Belfasti (Angli) nisi udhëtimin e parë e të fundit anija-legjendë, Titaniku , e cila u fundos pas përplasjes më nje shkëmb akulli gjigant gjatë këtij udhëtimi.
1916 – Lufta e Parë Botërore : Beteja e Jutlandit – Flota e madhe britanike, nën komandën e Sir John Jellicoe dhe Sir David Beatty përleshen me Marinën e Kaiserit nën komandën e Reinhard Scheer dhe Franz von Hipper në betejën më të madhe detare, e cila rezulton të mos jetë vendimtare.
1924 – Bashkimi Sovjetik nënshkruan një marrëveshje me qeverinë kineze, duke e referuar një pjesë të Mongolisë si "pjesë të integruar të Republikës së Kinës ", sovranitetin e të cilës, Bashkimi Sovjetik premton që do ta respektojë.
1931 – Tërmeti 7.1 ballësh shkatërron Quettan , në Pakistan : 40,000 të vdekur.
1942 – Lufta e Dytë Botërore : Flota Mbretërore Japoneze fillon një seri sulmesh në Sydney , Australi .
1961 – Krijohet shteti i Afrikës së Jugut .
1973 – Senati amerikan voton për të ndërprerë fondet për bombardimin e caqeve tëKhmer Rouget brenda Kamboxhisë , duke përshpejtuar fundin e Luftës civile në Kamboxhi .
1977 – Përfundohet sistemi naftësjellës Trans-Alaska .
1981 – Djegia e librarisë Jaffna , Sri Lanka , Ishte një nga shembujt e dhunshëm të shkullit XX.
1985 – 41 tornado godasin Ohion , Pennsylvania , New York , dhe Ontarion , duke lënë 76 të vdekur.
1985 – Metilenedioksidmetamfetanina (MDMA)(e njohur si ekstazia) bëhet substancë e ndaluar në SHBA.
1987 – Athena 98.4 FM , radio stacioni i parë privat, fillon punën e tij në Greqi .
2010 - Izraeli sulmon anijet e ndihmave, mbi 10 të vdekur
Lindje
1443 – Margaret Beaufort , nëna e Henry VII (vdes më 1509)
1469 – Manuel I i Portugalisë (vdes më 1521)
1535 – Alessandro Allori , piktor italian (vdes më 1607)
1557 – Feodor I i Rusisë (vdes më 1598)
1613 – John George II (vdes më 1680)
1640 – Michał Wiśniowiecki, mbret i Polonisë (vdes më 1673)
1656 – Marin Marais , kompozitor rancez (vdes më 1728)
1732 – Count Hieronymus von Colloredo , kryepeshkop i Salzburgut (vdes më 1812)
1753 – Pierre Victurnien Vergniaud , revolucionar francez (vdes më 1793)
1754 – Andrea Appiani , piktor italian (vdes më 1817)
1773 – Ludwig Tieck , shkrimtar gjerman (vdes më 1853)
1801 – Johann Georg Baiter , filologjist suedez (vdes më 1887)
1818 – John Albion Andrew , guvernatori i 25-të i Massachusettsit (vdes më 1867)
1819 – Walt Whitman , poet amerikan (vdes më 1892)
1835 – Hijikata Toshizō , lider ushtarak japonez (vdes më 1869)
1838 – Henry Sidgwick , filozof anglez (vdes më 1900)
1852 – Francisco Moreno , Eksplorues argjentinas (vdes më 1919)
1857 – Papa Pius XI (vdes më 1939)
1860 – Walter Sickert , piktor anglez (vdes më 1942)
1863 – Francis Younghusband , eksplorues britanik (vdes më 1942)
1872 – Heath Robinson , animator anglez (vdes më 1944)
1882 – Sándor Graf Festetics , politikan hungarez (vdes më 1956)
1883 – Lauri Kristian Relander , Presidenti i 2-të i Finlandës (vdes më 1942)
1887 – Saint-John Perse , diplomate francez, fitues i Çmimit Nobel për letërsi (vdes më 1975)
1892 – Michel Kikoine , piktor bjellorus (vdes më 1968)
1892 – Konstantin Georgiyevich Paustovsky , shkrimtar rus (vdes më 1968)
1892 – Gregor Strasser , politikan nazist gjerman (vdes më 1934)
1894 – Fred Allen , komik amerikan (vdes më 1956)
1898 – Dr. Norman Vincent Peale , klerik amerikan (vdes më 1993)
1901 – Alfredo Antonini , kompozitor dhe dirigjnent amerikan (vdes më 1983)
1905 – Florence Desmond , aktore komike angleze (vdes më 1993)
1908 – Don Ameche , aktor amerikan (vdes më 1993)
1908 – Nils Poppe , aktor suedez (vdes më 2000)
1909 – Aurore Gagnon , viktimë e abuzimit të fëmijëve (vdes më 1920)
1911 – Maurice Allais , ekonomist francez, fitues i Çmimit Nobel për ekonomi
1914 – Akira Ifukube , kompozitor japonez (vdes më 2006)
1916 – Bert Haanstra , prodhues filmash holandez (vdes më 1997)
1921 – Alida Valli , aktore italiane (vdes më 2006)
1921 – Howard Reig , moderator amerikan i radios dhe televizionit (vdes më 2008)
1922 – Denholm Elliott , aktor anglez (vdes më 1992)
1923 – Rainier III Princi i Monakos (vdes më 2005)
1930 – Clint Eastwood , regjisor dhe aktor amerikan
1931 – John Robert Schrieffer , fizikan amerikan Çmimit Nobel për Fizikë
1931 – Shirley Verrett , soprano amerikane
1932 – Ed Lincoln , muzikant e producent brazilian
1932 – Jay Miner , dizajner i mikroqipave (vdes më 1994)
1935 – Jim Bolger , kryeministri i 35-të i Zelandës së Re
1938 – Johnny Paycheck , këngëtar amerikan (vdes më 2003)
1938 – Peter Yarrow , këngëtar popullor amerikan
1939 – Terry Waite , bamirës britanik
1941 – Louis J. Ignarro , farmacist amerikan, fitues i Çmimit Nobel për mjekësi
1943 – Sharon Gless , aktore amerikane
1943 – Joe Namath , lojtar i futbollit amerikan
1945 – Rainer Werner Fassbinder , regjisor gjerman (vdes më 1982)
1945 – Bernard Goldberg , gazetar amerikan
1946 – Ted Baehr , kritik amerikan
1947 – Junior Campbell , muzikant britanik dhe autor këngësh
1948 - Svetlana Alexievich , shkrimtare bjelloruse, nobeliste
1948 – John Bonham , muzikant britanik (Led Zeppelin ) (vdes më 1980)
1948 – Duncan Hunter , politikan amerikan, kandidat për president më 2008
1949 – Tom Berenger , aktor amerikan
1949 – Nancy Shade , soprano amerikane
1950 – Gregory Harrison , aktor amerikan
1952 – Karl Bartos , muzikant gjerman (Kraftwerk , Electronic )
1953 – Pirkka-Pekka Petelius , aktor finlandez
1954 – Vicki Sue Robinson , këngëtare amerikane (vdes më 2000)
1954 – Thomas Mavros , futbollist grek
1956 – Fritz Hilpert , muzikant gjerman r (Kraftwerk )
1959 – Andrea de Cesaris , pilot Italian i garave
1960 – Greg C. Adams , lojtar kanadez i hokejit mbi akull
1960 – Chris Elliott , komik amerikan
1961 – Ray Cote , lojtar kanadez i hokejit mbi akull
1961 – Lea Thompson , aktore amerikane
1962 – Corey Hart , muzikant kanadez
1962 – Sebastian Koch , aktor gjerman
1963 – Hugh Dillon , muzikant dhe aktor kanadez
1963 – Viktor Orbán , politikan hungarez
1963 – Wesley Willis , muzikant amerikan (vdes më 2003)
1964 – Leonard Asper , afarist kanadez
1964 – Scotti Hill , kitarist amerikan
1964 – Darryl McDaniels , muzikant amerikan (Run-D.M.C. )
1965 – Brooke Shields , modele dhe aktore amerikane
1966 – Jeremy Hotz , komik kanadez
1966 – Nick Scotti , aktor dhe këngëtar amerikan
1967 – Sandrine Bonnaire , aktore franceze
1967 – Phil Keoghan , personalitet televiziv në Zelandën e Re
1967 – Kenny Lofton , lojtar amerikan i bejsbollit
1967 – Vampiro , mundës profesionist kanadez
1972 – Frode Estil , skitar norvegjez
1972 – Sarah Murdoch , modele australiane
1972 – Karl Geary , aktor irlandez
1973 – Dominique Van Roost , tenist belg
1974 – Chad Campbell , lojtar amerikan i golfit
1974 – Zsolt Erdei , bokser hungarez i peshës së lehtë
1974 – Adrian Tomine , animator amerikan
1974 – Sean Kent , aktor komik amerikan
1976 – Colin Farrell , aktor irlandez
1976 – Matt Harpring , basketbollsit amerikan
1977 – Eric Christian Olsen , aktor amerikan
1977 – Debbie King , prezentuese televizive angleze
1977 – Scott Klopfenstein , muzikant amerikan
1977 – Phil Devey , lojtar kanadez i bejsbollit
1977 – Domenico Fioravanti , notar italian
1977 – Joachim Olsen , atlet danez
1977 – Joel Ross , DJ britanik
1977 – June Sarpong , prezentuese televizive
1977 – Moses Sichone , futbollist zambian
1977 – Petr Tenkrát , lojtar çek i hokejit mbi akull
1980 – Andy Hurley , muzikant amerikan (Fall Out Boy )
1981 – Jake Peavy , lojtar amerikan i bejsbollit
1982 – Jonathan Tucker , aktor amerikan
1983 – David Hernandez , këngëtar amerikan
1983 – Dustin Wells , futbollist i Zelandës së Re
1983 – Reggie Yates , prezantues televiziv
1984 – Nate Robinson , basketbollist amerikan
1984 – Jason Smith , aktor australian
1985 – Ian Vouyoukas , basketbollist grek
1985 – Navene Koperweis , muzikant amerikan (Animals as Leaders )
1986 – Robert Gesink , çiklist holandez
1986 – Melissa McIntyre , aktore kanadeze
1988 – Hope Partlow , këngëtare amerikane
1990 – Erik Karlsson , lojtar suedez i hokejit mbi akull
1994 – Shim Eun-kyung , aktore jug koreane
(*)Gentrit Jashanica (31.5.1998 sllatin)
Vdekje
1349 – Thomas Wake , politikan anglez (lindi më 1297)
1408 – Ashikaga Yoshimitsu , shogun japonez (lindi më 1358)
1410 – Mbreti Martin I i Aragonisë (lindi më 1356)
1495 – Cecily Neville , nëna e Eduardit IV dhe Richardit III , (lindi më 1415)
1558 – Philip Hoby , poltikan anglez (lindi më 1505)
1567 – Guido de Bres , teolog belg (lindi më 1522)
1594 – Tintoretto , piktor italian (lindi më 1518)
1680 – Joachim Neander , klerik gjerman (lindi më 1650)
1740 – Mbreti Friedrich Wilhelm I i Prusisë (lindi më 1688)
1747 – Andrei Osterman , burrështetas rus (lindi më 1686)
1799 – Pierre Lemonnier , astronom francez (lindi më 1715)
1809 – Joseph Haydn , kompozitor austriak (lindi më 1732)
1809 – Jean Lannes , Marshall francez (lindi më 1769)
1831 – Samuel Bentham , inxhinier britanik (lindi më 1757)
1832 – Évariste Galois , matematikan francez (lindi më 1811)
1846 – Philip Marheineke , klerik gjerman (lindi më 1780)
1847 – Thomas Chalmers , pastor skocez (lindi më 1780)
1848 – Eugénie de Guérin , shkrimtar francez (lindi më 1805)
1908 – Louis-Honoré Fréchette , poet kanadezo-francez (lindi më 1839)
1945 – Odilo Globocnik , nazist austriak (lindi më 1904)
1957 – Leopold Staff , poet polak (lindi më 1878)
1960 – Willem Elsschot , shkrimtar flaman (lindi më 1882)
1960 – Walther Funk , lider nazist (lindi më 1890)
1961 – Walter Little , politikan kanadez (lindi më 1877)
1962 – Henry Fountain Ashurst , plitikan amerikan (lindi më 1874)
1967 – Billy Strayhorn , kompozitor dhe pianist amerikan (lindi më 1915)
1972 – Walter Freeman , mjek amerikan (lindi më 1895)
1976 – Jacques Monod , biolog francez, fitues i Çmimit Nobel për mjekësi (lindi më 1910)
1977 – William Castle , regjisor amerikan (lindi më 1914)
1978 – József Bozsik , futbollist hungarez (lindi më 1925)
1983 – Jack Dempsey , bokser amerikan (lindi më 1895)
1985 – Gaston Rébuffat , aslpinist legjendar francez (lindi më 1921)
1986 – Jane Frank , artiste amerikane (lindi më 1918)
1986 – James Rainwater , fizikan amerikan, fitues i Çmimit Nobel për Fizikë (lindi më 1917)
1987 – John Abraham (regjisor) , regjisor indian
1994 – Herva Nelli , soprano italiane (lindi më 1909)
1926 - Petrit Gaçe , kirurg, pedagog, profesor shqiptarë
1997 – James Bennett Griffin , arkeolog amerikan (lindi më 1905)
1998 – Charles Van Acker , pilot belg i garave (lindi më 1912)
2000 – Tito Puente , muzikant amerikan (lindi më 1923)
2000 – Johnnie Taylor , këngëtar amerikan (lindi më 1938)
2001 – Arlene Francis , personalitet televiziv (lindi më 1907)
2004 – Robert Quine , kitarist amerikan (lindi më 1941)
2004 – Étienne Roda-Gil , skenarist (lindi më 1941)
2006 – Ryan Bennett , komentator (lindi më 1970)
2006 – Miguel Berrocal , skulptor (lindi më 1933)
2006 – Raymond Davis Jr. , fizikan amerikan, fitues i Çmimit Nobel për Fizikë (lindi më 1914)
2006 – Lula Mae Hardaway , shkruese këngësh amerikane, nëna e këngëtarit Stevie Wonder (lindi më 1930)
Festa dhe përvjetore