Feja në Evropë

Feja ka pasur një ndikim të madh në , kulturat, traditat, filozofitë, shprehjet artistike dhe ligjet brenda Evropës së sotme. Feja më e madhe në Evropë është krishterimi. Megjithatë, afetaria dhe sekularizimi praktik janë gjithashtu të spikatur në disa vende. Në Evropën Juglindore, tre vende (Bosnje dhe Hercegovina, Kosova dhe Shqipëria) kanë shumicë myslimane, ku krishterimi është feja e dytë më e madhe në ato vende.

Rëndësia e fesë në Evropë

Dominimi i krishterimit në Evropë.

Perandoria Romake miratoi zyrtarisht krishterimin në vitin 380 pas Krishtit. Gjatë Mesjetës së Hershme, pjesa më e madhe e Evropës iu nënshtrua kristianizimit, një proces i plotë në thelb me kristianizimin e Skandinavisë në Mesjetën e vonë. Nocioni i "Evropës" dhe "botës perëndimore" ka qenë i lidhur ngushtë me konceptin "krishterim", madje shumë e konsiderojnë krishterimin si besimin unifikues që krijoi një identitet evropian, veçanërisht pasi krishterimi no Lindjen e Mesme ishte margjinalizuar nga ngritja e islamit nga shekulli i 8-të. Ky konfrontim çoi në Kryqëzatat, të cilat përfundimisht dështuan ushtarakisht, por ishin një hap i rëndësishëm në shfaqjen e një identiteti evropian të bazuar në fe. Skizma e Madhe e shekullit të 11-të dhe Reformimi i shekullit të 16-të e ndanë krishterimim në fraksione armiqësore dhe pas Epokës së Iluminizmit të shekullit të 18-të, ateizmi dhe agnosticizmi janë përhapur në të gjithë Evropën.

Fetarizmi

Data: https://www.kaggle.com/umichigan/world-religions

Disa vende evropiane kanë përjetuar një rënie në anëtarësimin në kishë dhe pjesëmarrjen në kishë. Një shembull i rëndësishëm i kësaj tendence është Suedia ku Kisha e Suedisë, më parë kisha shtetërore deri në vitin 2000, pretendonte se kishte 82.9% të popullsisë suedeze si antarë. Në vitin 2000, sondazhet treguan se kjo kishte rënë në 72.9%. Deri në vitin 2008 në 56.4%. Për më tepër, në sondazhin e Eurobarometrit të vitit 2005, 23% e popullsisë suedeze thanë se nuk besojnë se ka ndonjë lloj shpirti, Zot ose forcë jete dhe në sondazhin e Eurobarometrit 2010 34% thanë të njëjtën gjë.

Rëndësia e fesë Shteti Përqindja Estonia   16% Suedia   17% Danimarka   19% Norvegjia   21% Republika Çeke   21% Britania e Madhe   27% Finlanda   28% Franca   30% Holanda   33% Belgjika   33% Bullgaria   34% Rusia   34% Hungaria   39% Shqipëria   39% Gjermania   40% Zvicra   41% Kazakistani   43% Ukraina   46% Sllovenia   47% Sllovakia   47% Spanja   49% Serbia   54% Irlanda   54% Austria   55% Kroacia   70% Mali i Zi   71% Greqia   71% Portugalia   72% Italia   72% Polonia   75% Qipro   75% Rumania   76% Bosnja dhe Hercegovina   80% Turqia   82% Malta   86% Moldavia   88% Armenia   89% Kosova   90% Gjeorgjia   90%

Eurobarometri

Shpërndarja e fesë në Evropë

  Më shumë se 75 % Katolik

  50–75% Katolik

  Shumica relative katik3

  50–75% Protestant

  Më shume se 75% Ortodoks

  50-75% të pafe

  Nuk ka fe shumicë

  Më shumë se 75% Musliman

Krishterimi

Krishterimi është feja më e madhe në Evropë. Krishterimi është praktikuar në Evropë që nga shekulli i parë dhe një numër i Letrave të Palit iu drejtuan të krishterëve që jetonin në Greqi, Iliri si dhe pjesë të tjera të Perandorisë Romake.

Katedrale në Spanjë

:

:

:

:

Shpërndarja e Krishterimit në Evropë

  Katolik (46.3%)

  Ortodoks (35.4%)

  Protestant (17.8%)

  Të tjerë (0.5%)

Islami

Islami është feja e dytë më e madhe në Evropë pas Krishterimit. Edhe pse shumica e komuniteteve myslimane në Evropën Perëndimore  janë formuar kohët e fundit, ka komunitete myslimane shekullore në Ballkan, Kaukaz, Krime dhe rajonin e Vollgës. Termi "Evropë muslimane" përdoret për t'iu referuar vendeve me shumicë myslimane në Ballkan (Shqipëri, Bosnjë dhe Hercegovinë, Kosovë, Turqi, Sanxhak) dhe pjesë të vendeve në Evropën Lindore me pakica të konsiderueshme myslimane (Bullgaria, Mali i Zi, Maqedonia e Veriut, dhe disa republika të Rusisë) që përbëjnë popullsi të mëdha të muslimanëve autoktonë evropianë.

Zonat me shumice myslimane në Evropë

Xhamia e Mbretit në Prishtinë.

Numri i saktë i muslimanëve në Evropë është i panjohur, por sipas vlerësimeve të Pew Forum, numri i përgjithshëm i myslimanëve në Evropë (pa përfshirë Turqinë) në vitin 2010 ishte rreth 44 milion (6% e popullsisë totale), duke përfshirë 19 milion (3.8% të popullsisë) në Bashkimin Evropian. Një studim i Qendrës Kërkimore Pew në vitin 2010 raportoi se 2.7% e popullsisë myslimane të botës jeton në Evropë.

Shteti	Përqindja e popullsisë myslimane në Evropë
Qipro	25.4
Bullgaria	11.1
Franca	8.8
Suedia	8.1
Belgjika	7.6
Holanda	7.1
Austria	6.9
Mbretëria e Bashkuar	6.3
Gjermania	6.1
Zvicra	6.1
Norvegjia	5.7
Greqia	5.7
Danimarka	5.4
Italia	4.8
Sllovenia	3.8
Luksemburgu	3.2
Finlanda	2.7
Spanja	2.6
Kroacia	1.6
Irlanda	1.4

Judaizmi

Hebrenjtë u shpërndanë brenda Perandorisë Romake që nga shekulli II. Në një kohë, Judaizmi praktikohej gjerësisht në të gjithë kontinentin evropian; gjatë mesjetës, hebrenjtë u akuzuan për vrasje rituale dhe u përballën me pogrome dhe diskriminim.

Sinagoga në Pragë.

Feja sipas shteteve

Evropa Qëndrore

Shteti	Popullësia	Krishterë		Musliman		Të pafe		Hindus		Budist		Hebrenjë		Të pafe		Të padeklaruarë
		Pop.	%	Pop.	%	Pop.	%	Pop.	%	Pop.	%	Pop.	%	Pop.	%	Pop.	%
Austria	8,935,800	6,093,700	68.2	745,600	8.3	1,997,700	22.40	10,100	0.00	26,600	0.20	5,400	0.00	62,100	0.1
Republika Çeke	10,524,167	1,241,214	11.7	5,244	0.05	5,027,094	47.8	2,024	0.02	5,757	0.05	1,474	0.02	1,123,283	10.7	3,162,540	30.1
Gjermania	82,300,000	56,540,100	68.70	4,773,400	5.80	20,328,100	24.70	N/A	N/A	246,900	0.30	246,990	0.30	82,300	0.10	N/A	N/A
Hungaria	9,603,630	4,086,250	42.5	7,983	0.1	1,549,610	16.1	3,307	0.03	11,042	0.1	7,635	0.1	85,646	0.9	3,852,533	40.1
Lihtenshtajn	40,000	36,760	91.90	2,000	5.00	1,160	2.90	N/A	N/A	N/A	N/A	N/A	N/A	N/A	N/A	40	0.10
Poloni	38,036,120	27,550,861	72.43	2,209	0.01	2,611,506	6.87	N/A	N/A	3,236	0.01	N/A	N/A	44,694	0.12	7,823,612	20.57
Sllovakia	5,449,270	3,747,558	68.8	3,862	0.1	1,296,142	23.8	975	0.02	6,722	0.1	2,007	0.04	38,157	0.7	353,797	6.5
Total	163,169,237	118,062,752	72.36	5,951,406	3.47	33,471,696	20.51	43,739	0.03	316,619	0.19	255,871	0.16	1,313,500	0.80	3,549,337	2.18

Evropa Lindore

Shteti	Popullësia	Krishterë		Musliman		Të pafe		Hindus		Budist		Fe tradicionale		Të tjera		Hebrenjtë
		Pop.	%	Pop.	%	Pop.	%	Pop.	%	Pop.	%	Pop.	%	Pop.	%	Pop.	%
Bjellorusia	9,611,750	6,835,200	71.20	19,200	0.20	2,745,600	28.60	0	0.00	0	0.00	0	0.00	0	0.00	0	0.00
Gjeorgjia	4,350,225	3,849,750	88.50	465,450	10.70	30,450	0.70	0	0.00	0	0.00	0	0.00	0	0.00	0	0.00
Rusia	142,960,000	104,789,680	73.30	14,296,000	10.00	23,159,520	16.20	0	0.00	142,960	0.10	285,920	0.20	0	0.00	285,920	0.20
Ukraina	45,450,000	38,087,100	83.80	545,400	1.20	6,681,150	14.70	0	0.00	0	0.00	0	0.00	0	0.00	45,450	0.10
Total	202,360,000	153,561,730	75.89%	15,326,050	7.57%	32,616,720	16.12%	40,000	0.02%	162,960	0.08%	290,420	0.14%	0	0.00%	331,370	0.16%

Evropa Veriore

Shteti	Popullësia	Krishterë		Musliman		Të pafe		Hebrenjtë		Budist		Pagan		Të tjera fe		Të padeklaruarë
		Pop.	%	Pop.	%	Pop.	%	Pop.	%	Pop.	%	Pop.	%	Pop.	%	Pop.	%
Danimarka	5,822,863	4,413,430	75.8	256,206	4.4	1,112,167	19.1	N/A	N/A	N/A	N/A	N/A	N/A	40,760	0.7	N/A	N/A
Ishujt Faroe	50,000	49,000	98.00	0	0.00	850	1.70	0	0.00	0	0.00	0	0.00	150	0.30	0	0.00
Estonia	1,331,824	298,410	26.8	5,800	0.5	650,900	58.4	N/A	N/A	1,880	0.2	5,630	0.5	9,630	0.9	141,780	12.7
Finlanda	5,548,000	3,805,928	68.6	N/A	N/A	1,697,688	30.6	0	0.00	0	0.00	0	0.00	44,384	0.8	0	0.00
Islanda	364,134	274,321	75.06	1,281	0.35	29,621	8.13	N/A	N/A	1,495	0.42	4,764	1.31	53,652	14.73	N/A	N/A
Letonia	1,893,223	1,249,527	66.0	2,500	0.10	539,035	29.0	0	0.00	0	0.00	0	0.00	4,500	0.20	0	0.00
Lituania	3,320,000	2,230,020	79.37	2,165	0.08	171,810	6.11	1,154	0.04	N/A	N/A	N/A	N/A	16,486	0.58	384,094	13.67
Norvegjia	5,367,580	4,059,366	75.63	182,826	3.41	1,083,076	20.17	794	0.01	21,555	0.40	N/A	N/A	19,963	5.21	N/A	N/A
Suedia	10,379,295	6,364,093	61.3	246,498	2.3	3,739,255	36.0	8,148	0.08	12,328	0.1	N/A	N/A	10,380	0.10	N/A	N/A
Total	32,450,000	24,569,250	75.71%	893,290	2.75%	6,751,930	20.81%	66,320	0.20%	79,180	0.24%	20,370	0.06%	33,810	0.10%	9,380	0.03%

Evropa Juglindore ( Ballkani)

Shteti	Popullësia	Krishterë		Musliman		Të pafe		Hindus		Budist		Hebrenjtë		Të tjerë		Të padekluarë
		Pop.	%	Pop.	%	Pop.	%	Pop.	%	Pop.	%	Pop.	%	Pop.	%	Pop.	%
Shqipëria	2,800,138	475,529	16.95	1,646,236	58.79	223,625	8.00									454,046	16.20
Bosnje dhe Hercegovina	3,824,782	1,755,574	45.9	1,939,164	50.70	94,000	2.50
Bullgaria	6,519,789	4,219,270	64.7	638,708	9.8	1,036,943	15.9					1,736	0.03	6,451	0.1	616,681	9.5
Kroacia	3,871,833	3,383,980	87.46	51,110	1.32	247,410	6.39							72,400	1.87	149,450	3.86
Greqia	11,360,000	10,008,160	88.10	602,080	5.30	692,960	6.10	11,360	0.10
Kosova	2,080,000	237,120	11.40	1,809,600	87.00	33,280	1.60
Moldavia	3,570,000	3,477,180	97.40	21,420	0.60	49,980	1.40					21,420	0.60
Mali i Zi	630,000	492,030	78.10	117,810	18.70	20,160	3.20
Maqedonia e Veriut	1,836,713	1,109,808	60.43	590,879	32.17	10,728	0.59			894	0.05	74	<0.01	209	0.02	132,260	7.20
Rumania	19,053,815	16,161,328	84.82	58,335	0.31	128,622	0.68					2,707	0.01	23,925	0.12	2,656,477	13.04
Serbia	7,770,000	7,187,250	92.50	326,340	4.20	256,410	3.30
Sllovenia	2,030,000	1,591,520	78.40	73,080	3.60	365,400	18.00
Total	76,746,932	60,899,220	76.35	8,798,576	13.38	2,980,693	4.53	11 360	0.02%	894	<0.01	25,937	0.04	109,385	0.17	3,554,868	5.41

Evropa Jugore

Shteti	Popullësia	Krishterë		Musliman		Të pafe		Hindus		Budist		Fe tradicionale		Të tjera		Hebrenjtë
		Pop.	%	Pop.	%	Pop.	%	Pop.	%	Pop.	%	Pop.	%	Pop.	%	Pop.	%
Andorra	80,740	71,600	89.50	640	0.80	7,040	8.80	400	0.50	0	0.00	0	0.00	80	0.10	240	0.30
Gjibraltari	30,000	26,640	88.80	1,200	4.00	870	2.90	540	1.80	0	0.00	0	0.00	90	0.30	630	2.10
Italia	60,550,000	50,438,150	83.30	2,240,350	3.70	7,508,200	12.40	60,550	0.10	121,100	0.20	60,550	0.10	60,000	0.10	50,000	0.08
Malta	420,264	407,400	97.00	840	0.20	10,500	2.50	840	0.20	0	0.00	0	0.00	0	0.00	0	0.00
Portugalia	10,343,066	7,444,786	84.77	36,480	0.42	1,237,130	14.09	19,471	0.22	16,757	0.19	N/A	N/A	24,366	0.28	2,910	0.03
San Marino	30,000	27,480	91.60	0	0.00	2,160	7.20	0	0.00	0	0.00	0	0.00	270	0.90	90	0.30
Spanja	46,080,000	36,218,880	78.60	967,680	2.10	8,755,200	19.00	20,000	0.04	0	0.00	20,000	0.04	10,000	0.02	46,080	0.10
Vatikani	800	800	100.00	0	0.00	0	0.00	0	0.00	0	0.00	0	0.00	0	0.00	0	0.00
Total	106,870,800	87,208,790	82.47%	2,674,790	2.78%	16,053,890	14.21%	93,010	0.08%	185,180	0.16%	133,950	0.11%	70,440	0.06%	97,040	0.08%

Evropa Perëndimore

Shteti	Popullësia	Krishterë		Musliman		Të pafe		Hindus		Budist		Paganizmi		Të tjera fe		Hebrenjtë		Të padeklaruarë
		Pop.	%	Pop.	%	Pop.	%	Pop.	%	Pop.	%	Pop.	%	Pop.	%	Pop.	%	Pop.	%
Belgjika	10,710,530	6,875,820	64.25	631,890	5.90	3,105,900	29.00	0	0.00	21,420	0.20	21,420	0.20	0	0.00	32,130	0.30
Franca	65,250,000	32,625,000	50.0	2,610,000	4.0	21,532,500	33.0	N/A	N/A	1,305,000	2.0	N/A	N/A	653,000	1.0	652,500	1.0	5,873,000	9.0
Zvicra	8,680,980	5,321,440	61.30	477,450	5.50	2,769,230	31.90	30,640	0.40	30,640	0.40			7,660	0.10	22,980	0.30
Irlanda	5,145,255	3,885,560	75.50	83,272	1.60	758,734	14.80	33,827	0.70	9,285	0.20	3,868	0.10	22,163	0.40	n/a	n/a	345,165	6.70
Luksemburgu	510,000	359,040	70.40	11,730	2.30	136,680	26.80	0	0.00	0	0.00	0	0.00	1,530	0.30	510	0.10
Monako	40,000	34,400	86.00	160	0.40	4,680	11.70	0	0.00	0	0.00	0	0.00	80	0.20	680	1.70
Holanda	17,424,978	6,238,140	35.8	801,550	4.6	10,019,362	57.5	N/A	N/A	N/A	N/A	N/A	N/A	365,925	2.1	N/A	N/A	N/A	N/A
Britania e Madhe	66,796,121	31,889,018	47.8	3,955,740	5.9	24,434,161	36.6	1,053,344	1.6	286,845	0.4	107,694	0.16	890,446	1.3	782,752	0.3	3,994,157	6.0
Total	174,186,600	87,376,385	50.16	8,551,045	4.91	62,509,940	35.88	1,183,141	0.73	666,325	0.41	244,152	0.15	1,060,068	0.65	661,561	0.41	4,130,389	2.55

Referenca

• [1]
• [2]
• [3]