Kmetoci

**Kmetoc**

Kmetosh
Kmetoc Kmetosh
Fshat

Kmetoci është një fshat i cili shtrihet rreth 7km në verilindje të Gjilanit. Është vendbanim kodrinor dhe fushor i ndarë në lagje.

Lagjet

"Kmetoci" (Familjet Latifi dhe Azizi, përkatësisht Maxhuni), "Sikreshtë (Sikireshi)" (familja muhaxhere Svirca-Bislimi, Mahalla, Mustafa, Osmani, Rexhepi dhe Pacolli) dhe "lagjja e poshtme" (familja Hoti dhe e serbëve). Mikrotoponimet më karakteristike janë: Llanishtë, Çukë, Rapçugë, Te prroni, Kolibja Salihit, Arat e Gata, Prroni i Shahës, Arat e poshtme, ejt.

Gjeografia

Fshati është i vendosur në rrafsh, në luginën e lumit të Përlepnicës, në afërsi të grykës së Dobërçanit. Në lokacionin Qeramidica në anën e djathtë të rrugës Gjilan-Dardanë, gjendet një numër i madh i tjegullave dhe sipas fragmenteve të tyre janë qeramikë e kuqe e pjekur. Në bazë të këtij materiali mund të supozohet se është në pyetje një vendbanim i antikës së vonë. Po ashtu në këtë fshat ekzistojnë varreza të vjetra të quajtura 'Romake' në vendbanimin Shavarina.

Monument historik i shekullit XIV.

Nje (1)km në juglindje të fshatit Kmetovcë, ka rrënoja te kishës Shen Varvares Gërmadhat e Kishës së Shën Varvarës ^[1] Ky monument është i kategorisë "Arkeologjik", i miratuar me numër 02-369/63.Kisha e Shën Dhimitrit , e njohur si Kisha Varvara e Kmetocit , është datuar si e shek. XIII , në vitin 1963 , nga ish EMMK , kur edhe ësthë marrë në mbrojtje nga shteti . Ky objekt tashmë është nën përkujdesjen e Qëndresës Rajonale për Trashëgimi Kulturore në Gjilan për vlerat arkitetktonike që ka objekti , sikundër edhe për vjetërsinë e tij . Në të vërtetë për këtë kishë mungojnë shkrimet historike , po në këtë punim ne kryesisht do të trajtojmë aspektin arkitekturor të saj, poliokristiane Bizantine të ish manastirit, më vonë robërit e famshëm të Shën Barbarës. Edhe pse burimet Dokumentare nuk flasin për këtë vend të kultit fetar te krishter, ndërsa tradita gojore lidh pamjen e manastirit me kohën e perandorEet mesjetar... Mbetjet e ruajtura të kishës tregojnë një lloj tranzicioni të ndërtesës ndërmjet kryqit të zhvilluar dhe konciz të gdhendur, nga i cili ata nxjerrin ngjashmëri me tempullin e Shen. Nicholas në SHEN. Arkangjel në Prizren. Një strukturë e vetme me gji dhe me një kube mbi bordin qendror, në anën perëndimore, ishte mbështetur në mur midis "priories" dhe "naos", ndërsa në anën lindore ajo mbështetej në dy kolona. Jashtë hapësirës së altarit, kishte një apshise të jashtëm tre palësh... Kisha është e ndërtuar me gurë me përdorim modest të tullave. Në këndin verilindor të tempullit janë të dukshme mbetjet e ish-zbukurimit të afreskeve: fragmente të stolive dhe busteve të shenjtorëve në një sfond të kuq. Karakteristikat stilistike të pikturës dhe arkitekturës tregojnë se kjo është një dhuratë kulti, me shumë gjasa shekullit XIV. Kisha ra pjesërisht pas Betejës së Kosovës, dhe më në fund u shkatërrua në shekullin e 18-të. Punimet e konservimit u kryen midis viteve 1966 dhe 1968. Gjendja aktuale e monumentit është e viteve '66-68.^[2]

Shënime statistikore

Në vitin 1897 kishte 30 shtëpi serbe e 15 shqipëtare. Në vitin 1903, 21 shtëpi serbe por ka pasur edhe shqiptarë. Në vitin 1911, 26 shtëpi serbe me nacionalitete shqipëtare. Sipas regjistrimeve zyrtare në vitin 1913, 307 banorë. Regjistrimi i vitin 1921, 46 shtëpi me 281 banorë. Kurse pas regjistrimeve të vona para luftës në Kosovë, në fillim të vitit 1999, ishin regjistruar 79 shtëpi me 675 banorë shqipëtarë, 90 shtëpi me 540 banorë serbë dhe 3 shtëpi me 14 banorë romë. Gjatë agresionit policoro-ushtarak serbë në vitin 1999, u dogjën 33 shtëpi, u vranë 2 gra dhe një dëshmor. Popullata e këtij fshati, në këtë periudhë, u dëbuan në Maqedoni.

Referimet

^ ^Gërmadhat e Kishës së Shën Varvarës në Databazën e trashëgimisë kulturore të Kosovës Arkivuar 29 tetor 2019 tek Wayback MachineLISTA E TRASHËGIMISË KULTURORE PËR MBROJTJE TË PËRKOHSHME|publisher=Republika e Kosovës, Ministria e Kulturës, Rinisë dhe Sportit|[^[lidhje e vdekur] gusht 2016|ref=mei-ks]
^ Referenca. 1) Koraq V. (1963). Kisha e Shën Varvara në fshatin Kmetovci afër Gjilanit, Antikitetet e Kosovës (Prishtinë, 1963) 91-97; 2) Ivanoviq M. (1987). Monumentet e Kishës të shekullit XIII-HH.(Fondacionet e Kosovës. Prizren-Beograd, 458-459)

Lidhje të jashtme

vendndodhja

Komuna e Gjilanit

Qyteti: Gjilani dhe fshatrat:

Ky artikull me tematikë në lidhje me gjeografinë e Kosovës është një faqe cung. Ju mund të ndihmoni Wikipedia-n duke e përmirësuar atë.

[1] Gërmadhat e Kishës së Shën Varvarës në Databazën e trashëgimisë kulturore të Kosovës Arkivuar 29 tetor 2019 tek Wayback MachineLISTA E TRASHËGIMISË KULTURORE PËR MBROJTJE TË PËRKOHSHME|publisher=Republika e Kosovës, Ministria e Kulturës, Rinisë dhe Sportit|[^[lidhje e vdekur] gusht 2016|ref=mei-ks]

[2] Referenca. 1) Koraq V. (1963). Kisha e Shën Varvara në fshatin Kmetovci afër Gjilanit, Antikitetet e Kosovës (Prishtinë, 1963) 91-97; 2) Ivanoviq M. (1987). Monumentet e Kishës të shekullit XIII-HH.(Fondacionet e Kosovës. Prizren-Beograd, 458-459)

[1]

[2]