Dublini

Coordinates: 53°20′59″N 06°15′37″W / 53.34972°N 6.26028°W / 53.34972; -6.26028
Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë
(Përcjellë nga Dublin)
Dublini
Baile Átha Cliath
Flamuri i Dublini
Stema Dublini
Nofka(t): 
The Fair City
Parimet: 
Obedientia Civium Urbis Felicitas
'Bindja e qytetarëve prodhon një qytet të lumtur'.
Dublini is located in Earth
Dublini (Earth)
Koordinatat: 53°20′59″N 06°15′37″W / 53.34972°N 6.26028°W / 53.34972; -6.26028
ShtetiRepublika e Irlandës Irlanda
Provinca Leinster
QarkuDublin
ThemelimiE panjohur[2]
Qeveria
 • LlojiKëshilli i Qytetit
 • SelitëBashkia e qytetit të Dublinit
 • KryetariAlison Gilliland (Lab)
Sipërfaqja
 • Kryeqytet117,8 km2 (455 sq mi)
 • Sipërfaqe urbane
318 km2 (123 sq mi)
Popullsia
 (2016)
 • Kryeqytet554.554[1]
 • Dendësia4.708/km2 (1.219/sq mi)
 • Sipërfaqja urbane
1.173.179[6]
 • Metro
 (2020)
1.417.700[5]
 • Dublini i Madh
1.904.806[7]
Emri i banorëveDubliner, Dub
Zona kohoreUTC0 (GMT)
 • Verës (DST)UTC+1 (IST)
Eirkodi
D01 to D18, D20, D22, D24 & D6W
Prefiksi01 (+3531)
GDP€106 miliardë
GDP per capita€79,000
Faqja zyrtarewww.dublincity.ie

Dublini (Irlandisht: Baile Átha Cliath) është kryeqyteti dhe qyteti më i madh i Irlandës. E vendosur në një gji në bregun lindor, në grykëderdhjen e lumit Liffey, shtrihet në provincën e Leinsterit. Kufizohet në jug nga malet e Dublinit, një pjesë e vargmalit të maleve Wicklow. Ajo ka një popullsi të zonës urbane prej 1,173,179, ndërsa popullsia e Rajonit të Dublinit (tradicionalisht Qarku Dublin) që nga viti 2016 ishte 1,347,359.[8] Popullsia e Zonës së Madhe të Dublinit ishte 1,904,806 për regjistrimin e vitit 2016.[9]

Ekziston një debat arkeologjik në lidhje me saktësisht se ku dhe kur e ka origjinën Dublini, me një vendbanim të krijuar nga Gaelët gjatë ose para shekullit të 7-të e.r., dhe një vendbanim të dytë, Viking, pasues. Ndërsa Mbretëria e vogël e Dublinit, qyteti u rrit dhe u bë vendbanimi kryesor i Irlandës pas pushtimit norman. Qyteti u zgjerua me shpejtësi nga shekulli i 17-të dhe ishte për pak kohë qyteti i dytë më i madh në Perandorinë Britanike pas Akteve të Bashkimit në 1800. Pas pavarësisë në 1922, Dublini u bë kryeqyteti i Shtetit të Lirë Irlandez, i riemërtuar më vonë Irlandë.

Dublini është një qendër bashkëkohore dhe historike për arsimin, artin dhe kulturën, administratën dhe industrinë irlandeze. Që nga viti 2018, qyteti u rendit nga [[Rrjeti i Kërkimit të Qyteteve Botërore të Globalizimit (GaWC) si një qytet global, me një renditje "Alfa minus", që e vendos atë si një nga tridhjetë qytetet më të mira në botë.[10]

Pak histori[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Ekonomia[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Demografia[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Kultura[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Politika[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Binjakëzimet[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Dublini binjakëzohet me katër vende:[11]

Referime[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

  1. ^ "Sapmap Area: County Dublin City". Census 2016 (në anglisht). Central Statistics Office. 2016. Arkivuar nga origjinali më 24 dhjetor 2018. Marrë më 23 dhjetor 2018.
  2. ^ "8 January 1986: 'Bogus' selection of date to mark Dublin's millennium". irishtimes.com (në anglisht). Irish Times. Marrë më 16 qershor 2021.
  3. ^ "Dublin City Profile" (PDF). Maynooth University (në anglisht). Dublin City Development Board. 1 janar 2002. Arkivuar (PDF) nga origjinali më 4 nëntor 2019. Marrë më 6 nëntor 2020.
  4. ^ "Census of Population 2011". Population Density and Area Size by Towns by Size, Census Year and Statistic (në anglisht). Central Statistics Office. prill 2012. Arkivuar nga origjinali më 7 janar 2019. Marrë më 30 mars 2014.
  5. ^ "Number of Irish returning home at highest level since 2007". The Irish Times (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 25 tetor 2020. Marrë më 20 gusht 2020.
  6. ^ "Census of Population 2016" (PDF). Profile 1 – Geographical distribution (në anglisht). Central Statistics Office. 6 prill 2017. fq. 15. Arkivuar (PDF) nga origjinali më 7 prill 2017. Marrë më 6 prill 2017. Table 2.2 Population of urban areas, 2011 and 2016 [..] 2016 [..] Dublin city & suburbs [..] 1,173,179
  7. ^ "Census 2016 Profile 2 – Population Distribution and Movements – CSO – Central Statistics Office". www.cso.ie (në anglisht). Marrë më 18 janar 2018.
  8. ^ "Sapmap Area – NUTS III – Dublin Region". Census 2016 (në anglisht). Zyra Qendrore e Statistikave. 2016. Arkivuar nga origjinali më 16 janar 2018. Marrë më 16 janar 2018.
  9. ^ "Population Distribution – CSO – Central Statistics Office" (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 7 janar 2019. Marrë më 4 shkurt 2018.
  10. ^ "The World According to GaWC 2018" (në anglisht). Globalization and World Cities Research Network: Universiteti Loughborough. 13 nëntor 2018. Arkivuar nga origjinali më 3 maj 2017. Marrë më 23 nëntor 2018.
  11. ^ "Dublin City Council: International Relations Unit" (në anglisht). Dublin City Council. Arkivuar nga origjinali më 7 janar 2019. Marrë më 8 korrik 2014.

Lidhje të jashtme[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

 Commons: Dublini – Album me fotografi dhe/apo video dhe material multimediale