Helsinki

Përpunoni lidhje
Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë
Helsinki
Helsinki – Helsingfors
Kryeqytet
Helsingin kaupunki
Helsingfors stad
Qyteti i Helsinkit
Kolazh me pamje nga Helsinki
Kolazh me pamje nga Helsinki
Flamuri i Helsinki
Flamuri
Stema zyrtare e Helsinki
Stema
Nofka(t): 
'Stadi (për Helsinkianët), Hesa (për ata që nuk banojnë në qytet),[1] Vajza e Baltikut, Perla e Detit Baltik
Vendndodhja (me të kuqe) brenda rajonit Uusimaa dhe nën-rajonit të Helsinkit të Madh (me të verdhë)
Vendndodhja (me të kuqe) brenda rajonit Uusimaa dhe nën-rajonit të Helsinkit të Madh (me të verdhë)
Helsinki is located in Europe
Helsinki
Helsinki
Location within Europe##Location within Baltic Sea region##Location within Finland
Helsinki is located in Deti Baltik
Helsinki
Location within Europe##Location within Baltic Sea region##Location within Finland
Helsinki is located in Finlanda
Helsinki
Location within Europe##Location within Baltic Sea region##Location within Finland
Koordinatat: 60°10′15″N 24°56′15″E / 60.17083°N 24.93750°E / 60.17083; 24.93750Coordinates: 60°10′15″N 24°56′15″E / 60.17083°N 24.93750°E / 60.17083; 24.93750
ShtetiFlag of Finland.svg Finlanda
RajoniUusimaa.vaakuna.svg Uusimaa
Nën-rajoniHelsinki i Madh
Charter12 qershor 1550
Kryeqytet8 prill 1812
Qeveria
 • KryetariJuhana Vartiainen (KOK)
 • Organi drejtuesKëshilli i Qytetit të Helsinkit
Sipërfaqja
 • Kryeqytet715,48 km2 (276,25 sq mi)
 • Sipërfaqe tokësore213,75 km2 (82,53 sq mi)
 • Sipërfaqe ujore501,74 km2 (193,72 sq mi)
 • Sipërfaqe urbane
680,12 km2 (262,60 sq mi)
 • Metro
3.697,52 km2 (1.427,62 sq mi)
Popullsia
 (31 mars 2021)
 • Kryeqytet656.250
 • Dendësia3.070,18/km2 (7.951,7/sq mi)
 • Sipërfaqja urbane
1.268.296
 • Dendësia urbane1.900/km2 (4.800/sq mi)
 • Metro
1.526.694
 • Dendësia metro412,9/km2 (1.069/sq mi)
Emri i banorëvehelsinkiläinen (finlandisht)
helsingforsare (suedisht)
Helsinkasit (shqip)
Zona kohoreUTC+02:00 (EET)
 • Verës (DST)UTC+03:00 (EEST)
Prefiksi+358-9
Faqja zyrtarewww.hel.fi

Helsinki (About this sounddëgjo (help·info), About this sounddëgjo (help·info)) (suedisht: Helsingfors) është kryeqyteti dhe qyteti më i madh i Finlandës. Ai ndodhet në rajonin Uusimaa, në Finlandën jugore, në bregun e Gjirit të Finlandës, një krah i Detit Balltik. Helsinki ka një popullsi prej 650,222 banorë (2018). Helsinki ndodhet rreth 80km në veri të Talin, Estoni, 400km në verilindje të Stokholmit, Suedi, dhe 300km në perëndim të Shën Petersburgut, Rusi. Helsinki ka lidhje të ngushta historike me këto tre qytete.

Helsinki është kryeqyteti më verior i një shteti anëtar të BE-së. Pas Kopenhagës dhe Stokholmit, Helsinki është komuna e tretë më e madhe në vendet nordike. Finlandishtja dhe suedishtja janë të dyja gjuhë zyrtare.

Helsinki është qendër e madhe politike, arsimore, financiare, kulturore dhe kërkimore e Finlandës, si dhe një nga qytetet kryesore të Evropës veriore. Përafërsisht 70% e kompanive të huaja që operojnë në Finlandë ndodhen në zonën e Helsinkit. Bashkia pranë e Vantaa është vendi i Aeroportit të Helsinkit, me shërbime të shpeshta në destinacione të ndryshme në Evropë dhe Azi.

Klima[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Dimërat në Helsink janë më të nxehta sesa në veri dhe sezona e borës është më e shkurtë. Gjatë dimrit, temperaturat janë të larta sesa në veri të vendin. Temperaturat mesatare në janar dhe shkurt janë rreth -5 °C[2] Për shkak të gjerësisë, ditët zgjasin 5 orë dhe 48 minuta rreth largësisë së diellit në dimër. Gjatë largësisë së diellit në verë, ditët zgjasin 18 orë dhe 57 minuta.[3]

Temperaturat mesatare prej qershorit deri në gusht janë rreth 19 deri në 22 °C. Temperatura më e lartë në qendrën e qytetit ishte 33.1 °C më 18 korrik 1945, ndërsa më e ulëta ishte −34.3 °C më 10 janar 1987.[4]

Gjuha[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Finlandishtja dhe suedishtja janë gjuhë zyrtare në komunën e Helsinkut. Shumica apo 81.9%[5] flasin Finlandisht. Pakica apo 5.9% flasin Suedisht. Rreth 12.2% të popullsisë flasin gjuhë amtare sesa finlandishtja dhe suedishtja.

Folësit e gjuhës finlandeze e tejkaluan folësit e gjuhë suedeze në vitin 1890, për t'u bërë shumica e popullsisë së qytetit. Gjatë kësaj kohe, popullsia e Helsinkut ishte 61,530.[6] Në atë kohë, popullsia e Helsinkit ishte 61.530.[7]

Binjakëzimet[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Lidhje të jashtme[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Referime[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

  1. ^ Ainiala, Terhi (2009). "Place Names in the Construction of Social Identities: The Uses of Names of Helsinki" (në anglisht). Research Institute for the Languages of Finland. Marrë më 22 shtator 2011.
  2. ^ "Climatological statistics for the normal period 1971–2000" (në anglisht). Fmi.fi. Marrë më 13 prill 2010.
  3. ^ Tukiainen, Matti. "Helsinki, Finland – Sunrise, sunset, dawn and dusk times around the World!". Gaisma (në anglisht). Marrë më 11 shkurt 2011.
  4. ^ "Ilmatieteen laitos – Sää ja ilmasto – Ilmastotilastot – Ilman lämpötila" (në finlandisht). Finnish Meteorological Institute. Arkivuar nga origjinali më 4 qershor 2009. Marrë më 8 korrik 2009.
  5. ^ "General information on Helsinki" (në anglisht). Helsinki City.
  6. ^ "Helsingin nimistön vaiheita" (në anglisht). Scripta.kotus.fi. Marrë më 13 prill 2010.
  7. ^ "Kysy.fi | Helsingin kaupunginkirjasto" (në finlandisht). Igs.kirjastot.fi. Arkivuar nga origjinali më 4 maj 2012. Marrë më 17 shkurt 2014.
  8. ^ a b c d e f "International Relations". Hel.fi (në anglisht). City of Helsinki. Marrë më 2017-06-11. Helsinki’s main bilateral city partners are St. Petersburg, Tallinn, Stockholm and Berlin. In addition, Helsinki maintains special long-term partnerships with Beijing and Moscow. Helsinki has no official sister cities. Helsinki primarily works with other capitals.
  9. ^ Yan, Yangtze (14 korrik 2006). "Beijing, Helsinki forge sister city relationship". Gov.cn (në anglisht). Chinese Government. Arkivuar nga origjinali më 9 tetor 2019. Marrë më 5 gusht 2013.
  10. ^ "Sister Cities" (në anglisht). Beijing Municipal Government. Arkivuar nga origjinali më 17 janar 2010. Marrë më 23 qershor 2009.
Flag of Finland.svg Ky artikull me tematikë në lidhje me gjeografinë e Finlandës është një faqe cung. Ju mund të ndihmoni Wikipedia-n duke e përmirësuar atë.


Marrë nga "https://sq.wikipedia.org/w/index.php?title=Helsinki&oldid=2425165"