Mississippi

Misisipi

Mississippi
Misisipi Mississippi
Shteti
	Shteti i Misisipit
	Flamuri Stema
	Nofka(t): "The Magnolia State" dhe "The Hospitality State"
	Parimet: [Virtute et armis] Error: {{Lang}}: text has italic markup (help) (Latin); (shqip: "Me trimëri dhe armë")
	Himni: "Go, Mississippi"
	Harta e Shteteve të Bashkuara me Misisipi të theksuar
Vendi	Shtetet e Bashkuara
Para shtetësisë	Territori i Misisipit
U pranua në Bashkim	10 dhjetor 1817 (20-të)
Kryeqyteti; (dhe qyteti mě i madh)	Jackson
Metroja më e madhe dhe zonat urbane	Jackson i Madh
Qeveria
• Guvernatori	Tate Reeves (R)
• Guvernatori toger	Delbert Hosemann (R)
Legjislatura	Legjislatura e Misisipit
• Dhoma e sipërme	Senati
• Dhoma e ulët	Dhoma e Përfaqësuesve
Senatorët amerikan	Roger Wicker (R); Cindy Hyde-Smith (R)
Delegacioni i Dhomës së Përfaqësuesve të SHBA	1: Trent Kelly (R); 2: Bennie Thompson (D); 3: Michael Guest (R); 4: Steven Palazzo (R) (lista)
Sipërfaqja
• Gjithsej	48.430 sq mi (125.443 km2)
• Sipërfaqe tokësore	46.952 sq mi (121.607 km2)
• Sipërfaqe ujore	1.521 sq mi (3.940 km2) 3%
Sipërfaqja vendi	32-të
Dimensionet
• Gjatësia	340 mi (545 km)
• Gjerësia	170 mi (275 km)
Lartësia mbidetare	300 ft (90 m)
Lartësia më e lartë (Woodall Mountain)	807 ft (246,0 m)
Lartësia më e ulët (Gjiri i Meksikës)	0 ft (0 m)
Popullsia (2020)
• Gjithsej	2.963.914
• Vendi	35-të
• Dendësia	63,5/sq mi (24,5/km2)
• Dendësia vendi	32-të
• Të ardhurat mesatare shtëpiake	$43.567
• Të ardhurat vendi	50-të
Emri i banorëve	Mississippian
Gjuha
• Gjuha zyrtare	Anglisht
Zona kohore	UTC−06:00 (Qendrore)
• Verës (DST)	UTC−05:00 (CDT)
Shkurtesa USPS	MS
Kodi ISO 3166	US-MS
Shkurtesa tradicionale	Miss.
Gjerësia gjeografike	30° 12′ N to 35° N
Gjatësia gjeografike	88°06′ W to 91°39′ W
Faqja zyrtare	www.ms.gov

Mississippi është një shtet në rajonin juglindor të Shteteve të Bashkuara, i kufizuar në veri nga Tenesi; në lindje nga Alabama; në jug nga Gjiri i Meksikës; në jugperëndim nga Luiziana; dhe në veriperëndim nga Arkansas. Kufiri perëndimor i Misisipit përcaktohet kryesisht nga lumi i Misisipit. Misisipi është i 32-ti më i madhi dhe i 35-ti më i populluari nga 50 shtetet e SHBA-së dhe ka të ardhurat më të ulëta për frymë në të gjithë SHBA-në. Jackson është kryeqyteti dhe qyteti më i madh i shtetit. Jackson i Madh është zona metropolitane më e populluar e shtetit, me një popullsi prej 591,978 në 2020.^[4]

Më 10 dhjetor 1817, Misisipi u bë shteti i 20-të i pranuar në Bashkim. Deri në vitin 1860, Misisipi ishte shteti më i lartë i kombit që prodhonte pambuk dhe skllevërit përbënin 55% të popullsisë së shtetit.^[5] Mississippi shpalli shkëputjen e tij nga Bashkimi më 9 janar 1861 dhe ishte një nga shtatë shtetet origjinale të Konfederatës, të cilat përbënin shtetet më të mëdha skllevër në vend. Pas Luftës Civile, ajo u rivendos në Bashkim më 23 shkurt 1870.^[6]

Deri në Migrimin e Madh të viteve 1930, afrikano-amerikanët ishin shumica e popullsisë së Misisipit. Në vitin 2010, 37.3% e popullsisë së Misisipit ishte afrikano-amerikan, përqindja më e lartë e çdo shteti. Misisipi ishte vendi i shumë ngjarjeve të spikatura gjatë lëvizjes për të drejtat civile, duke përfshirë trazirat e Ole Miss të vitit 1962 nga studentët e bardhë që kundërshtonin desegregimin, vrasjen e Medgar Evers në vitin 1963 dhe vrasjet e verës së lirisë në vitin 1964 të tre aktivistëve që punonin për të drejtat e votës.

Misisipi shpesh renditet i ulët në mesin e shteteve amerikane në matjet e shëndetit, arsimit dhe zhvillimit, ndërsa renditet lart në matjet e varfërisë. Shprehja "Thank God for Mississippi" u bë e njohur për shkak të këtyre renditjeve dhe shpesh thuhet nga vendasit e shteteve të tjera të rangut të ulët të SHBA-së, pasi renditja jashtëzakonisht e ulët e Misisipit zakonisht i kursen ato shtete nga renditja e shteteve të vendit të fundit.^[7]

Misisipi është pothuajse tërësisht brenda fushës bregdetare të Gjirit, dhe në përgjithësi përbëhet nga fusha dhe kodra të ulëta. Pjesa e mbetur veriperëndimore e shtetit përbëhet nga Delta e Misisipit, një pjesë e Rrafshit Aluvial të Misisipit. Pika më e lartë e Misisipit është Mali Woodall në 807 këmbë (246 m) mbi nivelin e detit ngjitur me Pllajën Cumberland; më i ulëti është Gjiri i Meksikës. Misisipi ka një klasifikim të klimës së lagësht subtropikale.

Etimologjia

Emri i shtetit rrjedh nga lumi i Misisipit, i cili rrjedh përgjatë dhe përcakton kufirin e tij perëndimor. Kolonët evropiano-amerikanë e emëruan atë sipas fjalës Ojibwe ᒥᓯ-ᓰᐱ misi-ziibi (shqip: Lumi i madh).

Gjeografia

Misisipi kufizohet në veri me Tenesin, në lindje me Alabama, në jug me Luizianën dhe një bregdet të ngushtë në Gjirin e Meksikës; dhe në perëndim, përtej lumit të Misisipit, nga Luiziana dhe Arkansas.

Përveç emrit të tij, lumenjtë kryesorë në Misisipi përfshijnë Lumi Big Black, Lumi Pearl, Lumi Yazoo, Lumi Pascagoula, dhe Lumi Tombigbee. Liqenet kryesore përfshijnë Ross Barnett Reservoir, Arkabutla, Sardis, dhe Grenada, ku më i madhi është Liqeni Sardis.

Misisipi është i përbërë tërësisht nga ultësira, pika më e lartë është Mali Woodall, në 807 ft (246 m) mbi nivelin e detit, në pjesën verilindore të shtetit. Pika më e ulët është niveli i detit në Bregun e Gjirit. Lartësia mesatare e shtetit është 300 ft (91 m) mbi nivelin e detit.

Shumica e Misisipit është pjesë e Rrafshit Bregdetar të Gjirit Lindor. Fusha bregdetare në përgjithësi përbëhet nga kodra të ulëta, të tilla si Kodrat e Pishave në jug dhe Kodrat Qendrore Veriore. Ridge Pontotoc dhe Kodrat Fall Line në verilindje kanë lartësi disi më të larta. Toka loess e verdhë-kafe gjendet në pjesët perëndimore të shtetit. Verilindja është një rajon me malësi pjellore të tokës së zezë, një gjeologji që shtrihet në Alabama Black Belt.

Vija bregdetare përfshin gjire të mëdhenj në Bay St. Louis, Biloxi, dhe Pascagoula. Ai ndahet nga Gjiri i Meksikës nga Mississippi Sound, i cili është pjesërisht i strehuar nga Petit Bois Island, Horn Island, East and West Ship Islands, Deer Island, Round Island, and Cat Island.

Pjesa e mbetur veriperëndimore e shtetit përbëhet nga Delta e Misisipit, një pjesë e Rrafshit Aluvial të Misisipit. Fusha është e ngushtë në jug dhe zgjerohet në veri të Vicksburg. Rajoni ka tokë të pasur, pjesërisht të përbërë nga baltë, e cila ishte depozituar rregullisht nga ujërat e përmbytjeve të lumit të Misisipit.

Demografia

Ekonomia

Kultura

Referime

^ ^a ^b "Elevations and Distances in the United States" (në anglisht). Shërbimi Gjeologjik i Shteteve të Bashkuara. 2001. Arkivuar nga origjinali më 15 tetor 2011. Marrë më 24 tetor 2011.
^ Bureau, US Census (2021-04-26). "2020 Census Apportionment Results". The United States Census Bureau (në anglisht). Marrë më 2021-04-27.
^ "Median Annual Household Income". census.gov (në anglisht). Marrë më 27 janar 2020.
^ "2020 Population and Housing State Data". Census.gov (në anglisht). Marrë më 2022-02-07.
^ "Cotton in a Global Economy: Mississippi (1800-1860) | Mississippi History Now". mshistorynow.mdah.state.ms.us (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 15 qershor 2019. Marrë më 24 maj 2019.
^ Richter, William L. (William Lee), 1942- (2009). The A to Z of the Civil War and Reconstruction (në anglisht). Richter, William L. (William Lee), 1942-. Lanham: Scarecrow Press. ISBN 9780810863361. OCLC 435767707.{{cite book}}: Mirëmbajtja CS1: Emra shifrorë: lista e autorëve (lidhja) Mirëmbajtja CS1: Emra të shumëfishtë: lista e autorëve (lidhja)
^ "'Thank God for Mississippi' - Church World Service" (në anglisht). Hunger.cwsglobal.org. 26 prill 2012. Arkivuar nga origjinali më 6 nëntor 2014. Marrë më 13 maj 2013.

Ky artikull me tematikë në lidhje me gjeografinë e Shteteve të Bashkuara të Amerikës është një faqe cung. Ju mund të ndihmoni Wikipedia-n duke e përmirësuar atë.

[USGS-1] "Elevations and Distances in the United States" (në anglisht). Shërbimi Gjeologjik i Shteteve të Bashkuara. 2001. Arkivuar nga origjinali më 15 tetor 2011. Marrë më 24 tetor 2011.

[Bureau_2021-2] Bureau, US Census (2021-04-26). "2020 Census Apportionment Results". The United States Census Bureau (në anglisht). Marrë më 2021-04-27.

[3] "Median Annual Household Income". census.gov (në anglisht). Marrë më 27 janar 2020.

[4] "2020 Population and Housing State Data". Census.gov (në anglisht). Marrë më 2022-02-07.

[5] "Cotton in a Global Economy: Mississippi (1800-1860) | Mississippi History Now". mshistorynow.mdah.state.ms.us (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 15 qershor 2019. Marrë më 24 maj 2019.

[6] Richter, William L. (William Lee), 1942- (2009). The A to Z of the Civil War and Reconstruction (në anglisht). Richter, William L. (William Lee), 1942-. Lanham: Scarecrow Press. ISBN 9780810863361. OCLC 435767707.{{cite book}}: Mirëmbajtja CS1: Emra shifrorë: lista e autorëve (lidhja) Mirëmbajtja CS1: Emra të shumëfishtë: lista e autorëve (lidhja)

[7] "'Thank God for Mississippi' - Church World Service" (në anglisht). Hunger.cwsglobal.org. 26 prill 2012. Arkivuar nga origjinali më 6 nëntor 2014. Marrë më 13 maj 2013.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]