Bajaziti II
Bajaziti i II u lindë në vitin 1447 dhe jetoi gjer në vitin 1512. Sulltan i Perandorisë Osmane ishte prej vitit 1481 gjer me 1512. Për shkak se ishte fetarë i madh njihet edhe me emrin Bajaziti i Shenjtë. Mamaja e tij ishte vajza e nje tregtari shqiptar.[1]
Jetëshkrimi
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Sundimi dhe arritjet e tij
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Bajezit II në vitin 1481 kur merr lajmin e vdekjes së të atit të tij niset menjëherë për në Stamboll mirëpo vëllau i tij më i vogël Xhem nuk e pranon sundimin e tij dhe me ndihmën e mamlukëve ai ballafaqohet me Bajazitin mirëpo ai mposhtet dhe arratiset për në Rodos nën mbrojtjen e Papa Inocentit VIII. Në anën tjetër Bajaziti kurorëzohet si sulltani i tetë i Perandorisë Osmane. Papa u mundua ta përdorte Xhemin si mjet anti-osman mirëpo pasi e pa se ishte e kotë ai e liroi atë për në Napoli ku në vitin 1492 edhe ndëroi jetë.
Pasi Bajaziti si 34 vjeçar morri fronin osman ai menjëherë filloi me konsolidimin e perandorisë dhe fillon me ekspedita ushtarake kundër Venedikut në Morea e në Mesdheun lindor. Këto luftëra zgjatën gjer në vitin 1501 e cila rezultoi më pas me vënien nën kontroll të tërë Peloponezit nga ana e osmanëve. Ndërsa në lindje filloi formimi i një perandorie të re e cila proklamonte mbrojtjen e shiismit dhe e cila udhëheqej nga Shah Ismajli ushtarët e të cilit e vranë vezirin e lartë Ali Pashën pas rebelimit të tyre kundër osmanëve.
Imigrimi i hebrenjëve dhe myslimanëve nga Spanja
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Në korrikun e vitit 1492 mbreti i ri i Spanjës dha urdhër për dëbimin e gjithë hebrenjëve edhe myslimanëve nga vendi i tij. Ndërsa Bajaziti dërgoi një ushtri nën udhëheqjen e Qemal Reisit që ti evakuonte myslimanët e hebrenjt dhe ti merrte e ti vendoste në trojet e Perandorisë Osmane. Poashtu ai u dha urdhër që të gjithë bejlerët e tij ti pranonin refugjatët dhe tiu garantonin siguri e mirëseardhje e tu jepnin atyre epitetin e një qytetari të lirë osman. Dhe poashtu i uli taksat për ta. Këta myslyman e hebrenj të ardhur kryesisht nga Iberia ndikuan pozitivisht në zhvillimin e perandorisë pasi sollën metoda të reja jetese në trojet osmane.
Gjatë sundimit të Bajazitit thuhet se hebrenjt përjetuan kulmin e tyre kulturor pasi u njohën poet si: Solomon len Elijah Shalbethai, Cohen e shkenctar si Comtino e dijetar si Talmudisti.
Trashëgimi i fronit
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Më 14 shtator 1509 Kostandinopoja u godit nga një tërmet. I cili shkatërroi shumë pjesë të qytetit. Në vitet e fundit të jetës së tij Bajaziti pa luftën mes djemve të tij Selimit e Ahmetit për fron. Ahmeti pushtoi Karamanin dhe marshoi drejt Stambollit për ta shpallur triumfin e vet. Mirëpo Selimi që gjendej në Traki i shpalli luftë Bajazitit të atit të tij mirëpo u mposht duke u aratisur për në Krime. I frikësuar se do ta vriste Bajaziti nuk e lejoi Ahmetin të hynte në Stamboll. Në anën tjetër Selimi bashkë me mbështetjen e jeniçerëve detyroi të atin e tij te abdikonte nga froni më 25 prill 1512 dhe kështu u kurorëzua si sulltani i nëntë i Perandorisë Osmane.
Vdekja e Bajazitit 1512
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Bajaziti i II vdiq pak muaj pasi u detyrua që të abdikonte nga froni osman nga i biri i tij Selim I më saktësisht ai ndëroi jetë më 26 maj 1512 ne Bujukçekmexhe. I biri pasi trashegoi fronin e lene nga i ati, ndoqi nje menyre tjeter nga i ati per te qeverisur. Nderkohe froni ishte gjithmone pretendent nga pasardhesit qe la princ Xhemi.
Pashallaret tradhtare kur froni lihej vakant dhe kur kishin armiqesi me princat qe trashegonin fronin, e mendonin si mundesi ngjitjen ne fron te princave te djalit tjeter te sulltan Mehmetit II.[1]
Fëmijët
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]-Sehzade Korkut
-Sehzade Abdullah
-Sehzade Ahmet
-Sehzade Alemshah
-Sehzade Sehinshah
-Sulltan Selim I (1470-1520) pasuesi i radhës i tij në fronin osman.
-Sehzade Mehmet
-Fatima Sulltan
-Ajnishah Sulltan
-Sulltanzade Sulltan
-Hundi Sulltan
-Kamershah Sulltan
Referime
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- ^ a b "Sultan Bajazid's (i.e., Beyazit's) Mosque, Constantinople, Turkey". World Digital Library. 1890–1900. Marrë më 25 qershor 2022.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!)
.svg){kind=small}