Festivali i Sanremos
Festivali i Sanremos ( italisht: Festival di Sanremo [ˈfɛstival di sanˈrɛːmo, festiˈval - ] ), zyrtarisht Festivali i Këngës Italiane ( italisht: Festival della canzone italiana), është konkursi dhe ceremonia e çmimeve më e njohur e këngës italiane , që mbahet çdo vit në qytetin e Sanremos, Liguria. [1] [2] [3] [4] Është kompeticioni vjetor i muzikës televizive më jetëgjatë në botë në nivel kombëtar (duke e bërë atë një nga programet televizive më të gjata në botë) [5] dhe është gjithashtu baza dhe frymëzimi për konkursin e Eurovizionit . [6] [7]
Ndryshe nga çmimet e tjera në Itali, Festivali Muzikor i Sanremos është një konkurs për këngë të reja, jo një çmim për sukseset e mëparshme (si Premio regia televisiva për televizionin, Premio Ubu për shfaqje skenike dhe Premio David di Donatello për filma).
Edicioni i parë i Festivalit të Muzikës Sanremo, i mbajtur midis 29 dhe 31 janar 1951, u transmetua nga stacioni radiofonik i RAI-t Rete Rossa, dhe kishte vetëm tre pjesëmarrës : Nilla Pizzi, Achille Togliani dhe Duo Fasano . [8] Duke filluar nga viti 1955, të gjitha edicionet e festivalit transmetohen drejtpërdrejt nga televizioni italian Rai 1 . [9] [10]
Nga viti 1951 deri në vitin 1976, festivali u zhvillua në kazinonë e Sanremos, por duke filluar nga viti 1977, të gjitha edicionet e mëpasshme u mbajtën në Teatro Ariston, [11] me përjashtim të vitit 1990, i cili u mbajt në Nuovo Mercato dei Fiori.
Festivali i Muzikës në Sanremo është përdorur shpesh si një metodë për zgjedhjen e hyrjes italiane në Eurovizion. [12] [13] Festivali ka lançuar karrierën e disa prej artistëve muzikorë më të suksesshëm të Italisë, duke përfshirë Gigliola Cinquetti, [14] Laura Pausini, [15] Eros Ramazzotti, [16] Andrea Bocelli, [17] Giorgia, [18] Il Volo, [19] dhe Måneskin . [20]
Midis 1953 dhe 1971 (përveç 1956), në 1990, [21] [22] dhe 1991, [23] secila këngë u këndua dy herë nga dy artistë të ndryshëm, secili duke përdorur një aranzhim individual orkestral, për të ilustruar kuptimin e festivalit si konkurs kompozitorësh, jo si konkurs këngëtarësh. Gjatë kësaj epoke të festivalit, ishte zakon që një version i këngës të interpretohej nga një artist vendas italian, ndërsa versioni tjetër nga një artist i ftuar ndërkombëtar. [24] Kjo u bë një mënyrë e mirë për shumë artistë ndërkombëtarë që të hynin me këngët e tyre në tregun italian, duke përfshirë Louis Armstrong, Ray Charles, Stevie Wonder, Cher, Gloria Gaynor, Dionne Warwick, Jose Feliciano, Roberto Carlos, Paul Anka, Miriam Makeba, Bonnie Tyler, Shirley Bassey, Mungo Jerry, Kiss, Laura Branigan dhe shumë të tjerë.
Historia
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Origjina dhe zhvillimi
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Pas Luftës së Dytë Botërore, një nga propozimet për të rigjallëruar ekonominë dhe reputacionin e Sanremos ishte krijimi i një festivali vjetor muzikor që do të mbahej në qytet. [25]
Gjatë verës së vitit 1950, administratori i kazinosë së Sanremos, Piero Bussetti, dhe dirigjenti i orkestrës RAI, Giulio Razzi, ridiskutuan idenë për Sanremon e cila ishte braktisur një vit më parë për shkak të problemeve financiare, duke vendosur të hapnin një konkurs midis këngëve të papublikuara më parë. [26] I titulluar zyrtarisht Festival della Canzone Italiana (fjalë për fjalë "Festival i këngës italiane"), edicioni i parë i shfaqjes u mbajt në kazino Sanremo më 29, 30 dhe 31 janar 1951. [25] Raundi final i konkursit u transmetua nga Rete Rossa, radiostacioni i dytë më i rëndësishëm RAI . [27] Në konkurs morën pjesë 20 këngë, të realizuara vetëm nga tre artistë – Nilla Pizzi, Duo Fasano dhe Achille Togliani . [24]
Duke filluar nga edicioni i tretë i festivalit, i mbajtur në vitin 1953, çdo këngë interpretohej nga dy artistë të ndryshëm me orkestra dhe aranzhime të ndryshme. [28] Dy vjet më vonë, në vitin 1955, festivali u shfaq për herë të parë në televizion, pasi një pjesë e natës finale u transmetua edhe nga kanali Programma Nazionale i RAI-t. [29] Nata e fundit e emisionit u transmetua edhe në Belgjikë, Francë, Gjermani, Holandë dhe Zvicër. [27]
Në vitin 1964, Gianni Ravera, i cili organizoi Festivalin e 14-të të Muzikës në Sanremo, i ndryshoi paksa rregullat e konkursit, duke vendosur që çdo këngë duhej të interpretohej një herë nga një artist italian dhe një herë nga një këngëtar ndërkombëtar, [30] i cili u lejua të performonte këngën në çfarëdo gjuhe. [24] I njëjti rregull u zbatua në garën e vitit të ardhshëm. [31] Ndërmjet viteve 1967 dhe 1971, hyrjet nuk u detyruan të interpretoheshin nga artistë të huaj, por u mbajtën shfaqje të dyfishta. Duke filluar nga viti 1972, çdo kompozim këndohej vetëm nga një artist. [32]
Artistët konkurrues u ndanë për herë të parë në "Artistë të mëdhenj" dhe "Artistë të rinj" gjatë Festivalit të Muzikës Sanremo 1974. Konkursi kishte vetëm një fitues, por hyrjet në kategorinë "Artistë të rinj" kaluan nëpër një raund eliminator, ndërsa "Artistët e mëdhenj" u pranuan menjëherë në raundin final. [24]
Në vitin 1977, kazino Sanremo, e cila priti të gjitha edicionet e mëparshme të konkursit, u mbyll për rinovime, prandaj shfaqja u zhvendos në Teatro Ariston . [33] Teatri më vonë u bë vendndodhja e zakonshme për konkursin vjetor, [34] duke e pritur atë çdo vit, përveç në 1990, kur shfaqja u mbajt në ambientet e Nuovo Mercato dei Fiori, i njohur gjithashtu si Palafiori. [35]
Në vitin 1980, këngët mbështetëse të regjistruara paraprakisht zëvendësuan orkestrën, ndërsa performancat playback u lejuan në vitin 1983 gjatë raundit final. [36] Në 1984 dhe 1985, të gjithë artistët u detyruan të performonin playback, ndërsa performancat live me orkestrën u rifutën në vitin 1990. [36] Gjatë të njëjtave vite, disa ndryshime të tjera u prezantuan në konkurs. Në vitin 1982, gazetarët e akredituar të muzikës vendosën të krijonin një çmim për të nderuar këngën më të mirë që konkurronte në festival. Duke filluar nga viti 1983, çmimi ndahej zyrtarisht gjatë aktivitetit. Çmimi i kritikës u emërtua më vonë sipas Mia Martinit, e cila ishte artistja e parë që e mori atë në 1982 për hyrjen e saj "E non finisce mica il cielo". [37]
Madje, duke filluar nga viti 1984, u shënua ndarja e plotë mes artistëve të sapoardhur nga atyre me emër, duke kaluar në formatin me dy konkurse të ndryshme me fitues të veçantë. [24] Në vitin 1989, u prezantua një kategori e tretë, Seksioni i Artistëve të Ardhshëm, por u hoq vitin pasues. [38] Vetëm në vitin 1998, tre artistët më të mirë në kategorinë e të sapoardhurve u lejuan të konkurrojnë në konkursin e Artistëve të Mëdhenj. Kjo çoi në fitoren e debutueses Annalisa Minetti, e cila krijoi disa polemika dhe çoi në rikthimin e garave krejtësisht të veçanta duke filluar nga viti 1999. [39]
Dallimi midis kategorive të ndryshme u hoq përsëri në vitin 2004. [40] Një vit më pas, konkursi përfshiu pesë kategori të ndryshme—Të sapoardhurit, burrat, gratë, grupet dhe klasikët. Fituesi i secilës kategori garonte për fitoren përfundimtare të garës. [41] Kategoria Classic u shfuqizua në vitin 2006, [42] ndërsa duke filluar nga viti 2007, festivali u kthye në rregullat e përdorura në vitet 1990, me dy konkurse krejtësisht të ndara për artistë të njohur dhe të sapoardhur. [43]
Në vitin 2009, një konkurs i ri, i zhvilluar tërësisht online, u prezantua nga drejtori artistik i edicionit të 59-të të konkursit, Paolo Bonolis . I titulluar Sanremofestival.59, [44] konkursi nuk u mbajt në vitet në vijim.
Fituesit
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Seksioni i Artistëve të Mëdhenj
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]1950
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Year | Song | Artist(s) |
---|---|---|
1951 | "Grazie dei fiori"[45] (Saverio Seracini, Gian Carlo Testoni, Mario Panzeri) |
Nilla Pizzi |
1952 | "Vola colomba"[45] (Carlo Concina, Bixio Cherubini) |
Nilla Pizzi |
1953 | "Viale d'autunno"[46] (Giovanni D'Anzi) |
Carla Boni & Flo Sandon's |
1954 | "Tutte le mamme"[47][48] (Eduardo Falcocchio, Umberto Bertini) |
Giorgio Consolini & Gino Latilla |
1955 | "Buongiorno tristezza" (Mario Ruccione, Giuseppe Fiorelli) |
Claudio Villa & Tullio Pane |
1956 | "Aprite le finestre"[47] (Virgilio Panzuti, Giuseppe Perotti) |
Franca Raimondi |
1957 | "Corde della mia chitarra"[46] (Mario Ruccione, Giuseppe Fiorelli) |
Claudio Villa & Nunzio Gallo |
1958 | "Nel blu dipinto di blu"[49][50] (Domenico Modugno, Franco Migliacci) |
Domenico Modugno & Johnny Dorelli |
1959 | "Piove (Ciao, ciao bambina)"[47] (Domenico Modugno, Dino Verde) |
Domenico Modugno & Johnny Dorelli |
vitet 1960
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]viti | Kënga | Artist(ët) |
---|---|---|
1960 | " Romantica " [51] (Renato Rascel, Dino Verde) |
Tony Dallara dhe Renato Rascel |
1961 | " Al di là " [52] ( Carlo Donida, Mogol ) |
Betty Curtis dhe Luciano Tajoli |
1962 | " Addio, addio " [53] ( Domenico Modugno, Franco Migliacci ) |
Domenico Modugno & Claudio Villa |
1963 | " Uno per tutte " [54] (Tony Renis, Alberto Testa, Mogol) |
Tony Renis dhe Emilio Pericoli |
1964 | " Non ho l'età " [55] ( Nicola Salerno, Mario Panzeri, Giancarlo Colonnello) |
Gigliola Cinquetti & Patricia Carli |
1965 | " Se piangi, se ridi " [56] (Gianny Marchetti, Bobby Solo, Mogol) |
Bobby Solo & The New Christy Minstrels |
1966 | " Dio, come ti amo " [57] (Domenico Modugno) |
Domenico Modugno dhe Gigliola Cinquetti |
1967 | "Non pensare a me" [58] (Eros Sciorilli, Alberto Testa) |
Claudio Villa dhe Iva Zanicchi |
1968 | " Canzone per te " [59] (Sergio Endrigo, Luis Enriquez, Sergio Bardotti ) |
Sergio Endrigo dhe Roberto Carlos |
1969 | " Zingara " [60] (Enrico Riccardi, Luigi Albertelli ) |
Bobby Solo dhe Iva Zanicchi |
vitet 1970
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]viti | Këngë | Artist(ët) |
---|---|---|
1970 | "Chi non lavora non fa l'amore" [61] ( Adriano Celentano, Ferdinando De Luca, Luciano Beretta, Miki Del Prete ) |
Adriano Celentano & Claudia Mori |
1971 | " Il cuore è uno zingaro " [62] ( Claudio Mattone, Franco Migliacci) |
Nada dhe Nicola Di Bari |
1972 | " I giorni dell'arcobaleno " [63] (Nicola Di Bari, Piero Pintucci, Dalmazio Masini) |
Nicola Di Bari |
1973 | "Un grande amore e niente più" [64] (Peppino Di Capri, Claudio Mattone, Gianni Wright, Giuseppe Faiella, Franco Califano ) |
Peppino Di Capri |
1974 | "Ciao cara, come stai?" [65] (Cristiano Malgioglio, Italo Ianne, Claudio Fontana, Antonio Ansoldi) |
Iva Zanicchi |
1975 | "Ragazza del sud" [66] (Rosangela Scalabrino) |
Gilda |
1976 | "Non lo faccio più" [67] (Salvatore De Pasquale, Fabrizio Berlincioni, Salvatore De Pasquale, Sergio Iodice) |
Peppino Di Capri |
1977 | "Bella da morire" [68] (Renato Pareti, Alberto Salerno ) |
Homo Sapiens |
1978 | ". . . E dirsi ciao!" [69] (Piero Cassano, Carlo Marrale, Antonella Ruggiero, Salvatore Stellitta, Giancarlo Golzi) |
Matia Bazar |
1979 | "Amare" [70] (Sergio Ortone, Piero Soffici, Pietro Finà) |
Mino Vergnaghi |
1980
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]viti | Këngë | Artist(ët) |
---|---|---|
1980 | "Solo noi" [71] (Toto Cutugno) |
Toto Cutugno |
1981 | " Per Elisa " [72] ( Franko Battiato, Giusto Pio, Alice Visconti) |
Alice |
1982 | " Storie di tutti i giorni " [73] (Riccardo Fogli, Maurizio Fabrizio, Guido Morra) |
Riccardo Fogli |
1983 | "Sarà quel che sarà" [74] (Maurizio Fabrizio, Roberto Ferri) |
Tiziana Rivale |
1984 | " Ci sarà " [75] (Dario Farina, Cristiano Minellono ) |
Al Bano & Romina Power |
1985 | " Se m'innamoro " [76] (Dario Farina, Cristiano Minellono) |
Ricchi e Poveri |
1986 | " Adesso tu " [77] (Eros Ramazzotti, Piero Cassano, Adelio Cogliati ) |
Eros Ramazzotti |
1987 | "Si può dare di più" [78] (Umberto Tozzi, Giancarlo Bigazzi, Raffaele Riefoli ) |
Gianni Morandi, Enrico Ruggeri dhe Umberto Tozzi |
1988 | " Perdere l'amore " [79] (Marcello Marrocchi, Giampiero Artegiani ) |
Massimo Ranieri |
1989 | " Ti lascerò " [80] ( Franko Fasano, Fausto Leali, Franco Ciani, Fabrizio Berlincioni, Sergio Bardotti) |
Anna Oxa & Fausto Leali |
vitet 1990
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]viti | Këngë | Artist(ët) |
---|---|---|
1990 | " Uomini soli " [81] (Valerio Negrini, Roby Facchinetti) |
Pooh & Dee Dee Bridgewater |
1991 | "Se stiamo insieme" [82] (Riccardo Cocciante, Mogol) |
Riccardo Cocciante |
1992 | "Portami a ballare" [83] (Luca Barbarossa) |
Luca Barbarossa |
1993 | "Mistero" [84] (Enrico Ruggeri) |
Enrico Ruggeri |
1994 | "Passerà" [85] (Aleandro Baldi) |
Aleandro Baldi |
1995 | "Come saprei" [86] (Eros Ramazzotti, Vladimiro Tosetto, Adelio Cogliati, Giorgia Todrani) |
Giorgia |
1996 | "Vorrei incontrarti fra cent'anni" [87] (Rosalino Cellamare) |
Roni me Toskën |
1997 | " Fiumi di paraole " [88] (Fabio Ricci, Alessandra Drusian, Carmela Di Domenico) |
Jalisse |
1998 | "Senza te o con te" [89] (Massimo Luca, Paola Palma) |
Annalisa Minetti |
1999 | "Senza pietà" [90] (Alberto Salerno, Claudio Guidetti) |
Anna Oxa |
vitet 2000
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]viti | Këngë | Artist(ët) |
---|---|---|
2000 | "Sentimento" [91] (Fausto Mesolella, Giuseppe D'Argenzio, Ferruccio Spinetti, Domenico Ciaramella, Giuseppe Servillo) |
Piccola Orchestra Avion Travel |
2001 | " Luce (Tramonti a Nord est) " [92] (Elisa Toffoli, Adelmo Fornaciari ) |
Elisa |
2002 | "Messaggio d'amore" [93] (Giancarlo Golzi, Piero Cassano) |
Matia Bazar |
2003 | " Prr dire di no " [94] (Alberto Salerno, Alessia Aquilani) |
Alexia |
2004 | "L'uomo volante" [95] (Marco Masini) |
Marco Masini |
2005 | "Angelo" [96] (Francesco Renga, Maurizio Zapatini) |
Francesco Renga |
2006 | "Vorrei avere il becco" [97] (Giuseppe Povia) |
Povia |
2007 | "Ti regalerò una rosa" [98] (Simone Cristicchi) |
Simone Cristichi |
2008 | "Colpo di fulmine" [99] ( Gianna Nannini ) |
Giò Di Tonno dhe Lola Ponce |
2009 | "La forza mia" [100] (Paolo Carta) |
Marco Carta |
2010-ta
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]viti | Këngë | Artist(ët) |
---|---|---|
2010 | “Per tutte le volte che. . ." [101] ( Pierdavide Carone ) |
Valerio Scanu |
2011 | " Chiaami ancora amore " [102] (Roberto Vecchioni, Claudio Guidetti) |
Roberto Vecchioni |
2012 | " Non è l'inferno " [103] (Francesco Silvestre, Enrico Palmosi, Luca Sala) |
Ema |
2013 | " L'essenziale " [104] (Marco Mengoni, Roberto Casalino, Francesco De Benedittis) |
Marco Mengoni |
2014 | " Controvento " [105] ( Xhuzepe Anastasi ) |
Arisa |
2015 | " Grande amore " [106] (Francesco Boccia, Ciro Esposito) |
Il Volo |
2016 | " Un giorno mi dirai " (Saverio Grandi, Gaetano Curreri, Luca Chiaravalli) |
Stadium |
2017 | " Occidentali's Karma " (Francesco Gabbani, Filippo Gabbani, Fabio Ilacqua, Luca Chiaravalli) |
Francesco Gabbani |
2018 | " Non mi avete fatto niente " (Ermal Meta, Fabrizio Moro, Andrea Febo) |
Ermal Meta & Fabrizio Moro |
2019 | " Soldi " ( Mahmood, Dardust, Charlie Charles ) |
Mahmood |
2020
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]viti | Këngë | Artist(ët) |
---|---|---|
2020 | " Fai rumore " (Diodato, Edwyn Roberts) |
Diodato |
2021 | " Zitti e Buoni " ( Damiano David, Ethan Torchio, Thomas Raggi, Victoria De Angelis ) |
Måneskin |
2022 | " Brividi " (Alessandro Mahmoud, Riccardo Fabbriconi, Michele Zocca ) |
Mahmood & Blanco |
2023 | " Due vite " ( Davide Petrella, Davide Simonetta, Marco Mengoni) |
Marco Mengoni |
Seksioni i të ardhurve
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]1980
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]viti | Këngë | Artist(ët) |
---|---|---|
1984 | "Terra promessa" [75] (Eros Ramazzotti, Alberto Salerno, Renato Brioschi ) |
Eros Ramazzotti |
1985 | "Niente di più" [76] (Pietro Magnini, Cavaros) |
Cinzia Corrado |
1986 | "Grande grande amore" [77] (Stefano D'Orazio, Maurizio Fabrizio) |
Lena Biolcati |
1987 | "La notte dei pensieri" [78] (Luigi Albertelli, Luigi Lopez, Michele Zarrillo) |
Michele Zarrillo |
1988 | "Canta con noi" [79] (Marco Battistini, Franco Sacco, Mino Reitano, Riccardo Bolognesi) |
Future |
1989 | "Canzoni" [80] ( Amedeo Minghi ) |
Mietta |
vitet 1990
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]viti | Këngë | Artist(ët) |
---|---|---|
1990 | " Disperato " [107] (Marco Masini, Giancarlo Bigazzi, Giuseppe Dati) |
Marco Masini |
1991 | "Le persone inutili" [108] (Giuseppe Dati, Paolo Vallesi) |
Paolo Vallesi |
1992 | " Non amarmi " [109] (Aleandro Baldi, Giancarlo Bigazzi, Marco Falagiani) |
Aleandro Baldi dhe Francesca Alotta |
1993 | " La Solitudine " [110] (Pietro Cremonesi, Angelo Valsiglio, Federico Cavalli) |
Laura Pausini |
1994 | " Il mare calmo della sera " [111] ( Gian Pietro Felisatti, Gloria Nuti, Adelmo Fornaciari ) |
Andrea Bocelli |
1995 | "Le ragazze" [112] (Claudio Mattone) |
Neri per Caso |
1996 | "Non ci sto" [113] (Claudio Mattone) |
Siria |
1997 | "Amici come prima" [114] (Paola Iezzi, Chiara Iezzi) |
Paola e Chiara |
1998 | "Senza te o con te" [115] (Massimo Luca, Paola Palma) |
Annalisa Minetti |
1999 | "Oggi sono io" [116] (Alex Britti) |
Alex Britti |
viti | Këngë | Artist(ët) |
---|---|---|
2000 | "Semplice sai" [117] (Frank Minoia, Giovanna Bersola) |
Jenny B |
2001 | "Stai con me (Forever)" [118] (Stefano Borzi, Enzo Caterini, Sandro Nasuti) |
Gazosa |
2002 | "Doppiamente fragili" [119] (Marco Del Freo, David Marchetti) |
Anna Tatangelo |
2003 | "Siamo tutti là fuori" [120] (Emanuela Trane) |
Dolcenera |
2005 | "Non credo nei miracoli" [121] (Laura Bonometti, Mario Natale) |
Laura Bono |
2006 | "Sole negli occhi" [122] (Riccardo Maffoni) |
Riccardo Maffoni |
2007 | "Pensa" [123] (Fabrizio Mobrici) |
Fabrizio Moro |
2008 | " L'amore " [124] (Luca Fainello, Roberto Tini, Diego Fainello) |
Sonohra |
2009 | " Sincerita " [125] (Giuseppe Anastasi, Maurizio Filardo, Giuseppe Mangiaracina) |
Arisa |
2010-ta
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]viti | Këngë | Artist(ët) |
---|---|---|
2010 | "Il linguaggio della resa" [126] (Tony Maiello, Fio Zanotti, Fabrizio Ferraguzzo, Roberto Cardelli) |
Tony Maiello |
2011 | " Follia d'amore " [127] (Raphael Gualazzi) |
Raphael Gualazzi |
2012 | "È vero (che ci sei)" [128] (Matteo Bassi, Emiliano Bassi) |
Alessandro Casillo |
2013 | "Mi servirebbe sapere" [129] (Antonio Maggio) |
Antonio Maggio |
2014 | "Nu juorno buono" (Rocco Pagliarulo, Alessandro Merli, Fabio Clemente) |
Rocco Hunt |
2015 | "Ritornerò da te" [130] (Giovanni Caccamo) |
Giovanni Caccamo |
2016 | " Amin " (Fabio Illacqua, Francesco Gabbani) |
Francesco Gabbani |
2017 | "Ora mai" [131] (Raffaele Esposito, Rory Di Benedetto, Rosario Canale) |
Lele |
2018 | "Il ballo delle incertezze" (Niccolò Moriconi) |
Ultimo |
2020
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]viti | Këngë | Artist(ët) |
---|---|---|
2020 | "Vai bene così" (Leo Gassmann, Matteo Costanzo) |
Leo Gassmann |
2021 | "Polvere da sparo" (Luca Gaudiano, Francesco Cataldo) |
Gaudiano |
2022 [132] | "Mille Notti" (Yuri "Yuman" Santos Tavares Carloia, Francesco Cataldo) |
Yuman [133] |
2023 | "La città che odi" (Antonio Filipelli, Bcroma, Gianmaria Volpato) [134] [135] |
gIANMARIA |
Seksione të tjera
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]viti | Seksioni | Këngë | Artist(ët) |
---|---|---|---|
1989 | Artistët e ardhshëm | "Bambini" [136] (Roberto Righini, Alfredo Rizzo) |
Paola Turci |
2009 | Sanremofestival.59 (Konkurs në internet) | "Buongiorno gente" [137] (Annamaria Lequile, Luca Rustici) |
Ania |
Pritësit
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Viti | Prezantuesi(t) kryesor(ë) | Bashkëpriësi(t) |
---|---|---|
1951 | Nunzio Filogamo | |
1952 | ||
1953 | ||
1954 | ||
1955 | Armando Pizzo | Maria Teresa Ruta |
1956 | Fausto Tommei | |
1957 | Nunzio Filogamo | Marisa Allasio, Fiorella Mari and Nicoletta Orsomando |
1958 | Gianni Agus | Fulvia Colombo |
1959 | Enzo Tortora | Adriana Serra |
1960 | Paolo Ferrari and Enza Sampò | |
1961 | Lilli Lembo and Giuliana Calandra | |
1962 | Renato Tagliani | Laura Efrikian and Vicky Ludovisi |
1963 | Mike Bongiorno | Rosanna Armani, Edy Campagnoli, Giuliana Copreni and Maria Giovannini |
1964 | Giuliana Lojodice | |
1965 | Grazia Maria Spina | |
1966 | Paola Penni and Carla Maria Puccini | |
1967 | Renata Mauro | |
1968 | Pippo Baudo | Luisa Rivelli |
1969 | Nuccio Costa | Gabriella Farinon |
1970 | Enrico Maria Salerno and Ira von Fürstenberg | |
1971 | Carlo Giuffré and Elsa Martinelli | |
1972 | Mike Bongiorno | Sylva Koscina and Paolo Villaggio |
1973 | Gabriella Farinon | |
1974 | Corrado | |
1975 | Mike Bongiorno | Sabina Ciuffini |
1976 | Giancarlo Guardabassi | |
1977 | Mike Bongiorno | Maria Giovanna Elmi |
1978 | Maria Giovanna Elmi | Beppe Grillo, Stefania Casini and Vittorio Salvetti |
1979 | Mike Bongiorno | Anna Maria Rizzoli |
1980 | Claudio Cecchetto | Roberto Benigni and Olimpia Carlisi |
1981 | Eleonora Vallone and Nilla Pizzi | |
1982 | Patrizia Rossetti | |
1983 | Andrea Giordana | Isabel Russinova, Emanuela Falcetti and Anna Pettinelli |
1984 | Pippo Baudo | Elisabetta Gardini, Edy Angelillo, Iris Peynado and Tiziana Pini |
1985 | Patty Brard | |
1986 | Loretta Goggi | Anna Pettinelli, Sergio Mancinelli and Mauro Micheloni |
1987 | Pippo Baudo | Carlo Massarini |
1988 | Miguel Bosé and Gabriella Carlucci | |
1989 | Rosita Celentano, Paola Dominguin, Danny Quinn and Gianmarco Tognazzi | |
1990 | Johnny Dorelli and Gabriella Carlucci | |
1991 | Andrea Occhipinti and Edwige Fenech | |
1992 | Pippo Baudo | Alba Parietti, Brigitte Nielsen and Milly Carlucci |
1993 | Lorella Cuccarini | |
1994 | Anna Oxa | |
1995 | Anna Falchi and Claudia Koll | |
1996 | Sabrina Ferilli and Valeria Mazza | |
1997 | Mike Bongiorno | Piero Chiambretti and Valeria Marini |
1998 | Raimondo Vianello | Eva Herzigová and Veronica Pivetti |
1999 | Fabio Fazio | Laetitia Casta and Renato Dulbecco |
2000 | Luciano Pavarotti, Teo Teocoli and Inés Sastre | |
2001 | Raffaella Carrà | Enrico Papi, Massimo Ceccherini, Piero Chiambretti and Megan Gale |
2002 | Pippo Baudo | Manuela Arcuri and Vittoria Belvedere |
2003 | Serena Autieri and Claudia Gerini | |
2004 | Simona Ventura | Paola Cortellesi, Maurizio Crozza and Gene Gnocchi |
2005 | Paolo Bonolis | Antonella Clerici and Federica Felini |
2006 | Giorgio Panariello | Ilary Blasi and Victoria Cabello |
2007 | Pippo Baudo and Michelle Hunziker | |
2008 | Pippo Baudo and Piero Chiambretti | Bianca Guaccero and Andrea Osvárt |
2009 | Paolo Bonolis and Luca Laurenti | |
2010 | Antonella Clerici | |
2011 | Gianni Morandi | Elisabetta Canalis, Belen Rodriguez, Luca Bizzarri and Paolo Kessisoglu |
2012 | Ivana Mrazova and Rocco Papaleo | |
2013 | Fabio Fazio and Luciana Littizzetto | |
2014 | ||
2015 | Carlo Conti | Arisa, Emma and Rocío Muñoz Morales |
2016 | Gabriel Garko, Virginia Raffaele and Mădălina Ghenea | |
2017 | Carlo Conti and Maria De Filippi | |
2018 | Claudio Baglioni, Michelle Hunziker and Pierfrancesco Favino | |
2019 | Claudio Baglioni, Virginia Raffaele and Claudio Bisio | |
2020 | Amadeus and Fiorello | |
2021 | ||
2022 | Amadeus | |
2023 | Amadeus and Gianni Morandi |
- ^ Agostini, Roberto (2007). "The Italian Canzone and the Sanremo Festival: change and continuity in Italian mainstream pop of the 1960s" (PDF). Popular Music. 26 (3): 389–408. doi:10.1017/S0261143007001341. Marrë më 29 prill 2022.
{{cite journal}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!) - ^ Mario Luzzatto Fegiz (3 shkurt 2003). "Così finisce l' era della vecchia gara". Corriere della Sera (në italisht). Arkivuar nga origjinali më 8 shtator 2014. Marrë më 1 dhjetor 2011.
- ^ "San Remo festival showcases Italian, international talents". CNN. Marrë më 29 prill 2022.
{{cite web}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!) - ^ "Schlagerfestival von Sanremo: Italien ist gerettet". Süddeutsche Zeitung (në gjermanisht). Marrë më 29 prill 2022.
- ^ "Most wins of the Sanremo Music Festival". Guinness World Records. Marrë më 21 janar 2022.
{{cite web}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!) - ^ "Sanremo Festival in the Enciclopedia Treccani". Treccani (në italisht). Marrë më 29 prill 2022.
- ^ "Zensurstreit beim Schlagerfestival Sanremo, Bühne der Nation". Süddeutsche Zeitung (në gjermanisht). Marrë më 29 prill 2022.
- ^ Giovanni De Luna (5 shkurt 2011). "Quante Italie racconta Sanremo". La Stampa. Arkivuar nga origjinali më 30 mars 2012. Marrë më 1 tetor 2011.
{{cite web}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!) - ^ "Festival di Sanremo, fotostoria in bianco e nero – Sanremo 1955, il Festival è trasmesso per la prima volta in tv". Panorama (në italisht). 17 shkurt 2011. Arkivuar nga origjinali më 3 prill 2012. Marrë më 1 tetor 2011.
- ^ "1955: Sanremo anche da guardare" (në italisht). RAI. Arkivuar nga origjinali më 3 qershor 2006. Marrë më 1 tetor 2011.
- ^ "Festival della Canzone Italiana" (në italisht). www.aristonsanremo.com. Arkivuar nga origjinali më 13 shtator 2011. Marrë më 1 tetor 2011.
- ^ "Sanremo - the festival that inspired Eurovision". Eurovision.tv. 8 shkurt 2017. Marrë më 16 tetor 2021.
{{cite web}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!) - ^ Adinolfi, Francesco (2008). Mondo Exotica: Sounds, Visions, Obsessions of the Cocktail Generation. Përkthyer nga Pinkus, Karen; Vivrette, Jason. Durham: Duke University Press. fq. x. ISBN 9780822341321. OCLC 179838406.
{{cite book}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!) - ^ Gallori, Paolo. "I protagonisti storici del Festival di Sanremo". la Repubblica (në italisht). Arkivuar nga origjinali më 24 shkurt 2011. Marrë më 1 dhjetor 2011.
- ^ Palladini, Federica (15 shkurt 2011). "Laura Pausini: nuovo album portafortuna". Elle. Arkivuar nga origjinali më 26 prill 2012. Marrë më 1 dhjetor 2011.
{{cite web}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!) - ^ Mario Luzzatto Fegiz (20 shtator 1993). "Com'è cresciuto il piccolo Eros". Corriere della Sera (në italisht). Arkivuar nga origjinali më 25 shkurt 2009. Marrë më 1 dhjetor 2011.
- ^ "Biografia di Andrea Bocelli" (në italisht). RAI. Arkivuar nga origjinali më 31 tetor 2010. Marrë më 1 dhjetor 2011.
- ^ Cesarale, Sandra (7 korrik 2003). "Il principe De Gregori e la regina Giorgia". Corriere della Sera (në italisht). Arkivuar nga origjinali më 21 shkurt 2014. Marrë më 1 dhjetor 2011.
- ^ "ESC: Il Volo, non fu facile superare immagine dei bimbi prodigio - Musica". ANSA (në italisht). 8 maj 2022. Marrë më 6 qershor 2022.
- ^ Shalvoy, Jessica (9 nëntor 2021). "Meet Måneskin: The Italian Band That Defied the Odds and Brought Rock Back to the U.S." Variety (në anglishte amerikane). Marrë më 18 nëntor 2021.
- ^ "MIRIAM MAKEBA 'GRAZIE, CATERINA' - la Repubblica.it".
{{cite web}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!) - ^ "Big stranieri in gara a Sanremo? C'è una lunga tradizione". 20 nëntor 2014.
{{cite web}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!) - ^ "Sanremo 1991, viaggio nella storia del Festival".
{{cite web}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!)[lidhje e vdekur] - ^ a b c d e Gallori, Paolo. "Anno per anno la storia del Festival". la Repubblica (në italisht). Arkivuar nga origjinali më 24 shkurt 2011. Marrë më 1 tetor 2011.
- ^ a b "Festival di Sanremo – La storia: 1951–1960" (në italisht). RAI. Arkivuar nga origjinali më 17 tetor 2008. Marrë më 8 qershor 2012.
- ^ Pollini, Luca (12 shkurt 2010). "Sanremo Story". GQ Italia (në italisht). Arkivuar nga origjinali më 13 nëntor 2013. Marrë më 8 qershor 2012.
- ^ a b "Il Festival di Sanremo – Dagli esordi agli anni Settanta". Corriere della Sera (në italisht). Arkivuar nga origjinali më 8 qershor 2012. Marrë më 8 qershor 2012.
- ^ Pinto, Timișoara. "Festival di Sanremo 1953. I vincitori" (në italisht). RAI. Arkivuar nga origjinali më 5 nëntor 2013. Marrë më 8 qershor 2012.
- ^ "Sanremo 1955 – Storia e storie del festival" (në italisht). RAI. Arkivuar nga origjinali më 13 janar 2012. Marrë më 8 qershor 2012.
- ^ Dario Salvatori, Maria Cristina Zoppa. "Sanremo 1964. L'età e Gigliola, Renis e i sorrisi" (në italisht). RAI. Arkivuar nga origjinali më 5 nëntor 2013. Marrë më 9 qershor 2012.
- ^ "Il quindicesimo Festival di Sanremo". Corriere della Sera (në italisht). 28 janar 1965. Arkivuar nga origjinali më 11 qershor 2012. Marrë më 9 qershor 2012.
- ^ "Festival di Sanremo – La storia: 1971–1980" (në italisht). RAI. Arkivuar nga origjinali më 17 tetor 2008. Marrë më 9 qershor 2012.
- ^ "Sanremo 1977 – Storia e storie del Festival" (në italisht). RAI. Arkivuar nga origjinali më 5 nëntor 2013. Marrë më 9 qershor 2012.
- ^ "Sanremo 2010: l'Ariston e i 60 anni di Festival" (në italisht). Rockol.it. 16 shkurt 2010. Marrë më 9 qershor 2012.
- ^ "Sanremo, il festival emigrerà al Palafiori". la Repubblica (në italisht). 29 nëntor 1989. fq. 34.
- ^ a b "Il Festival di Sanremo – Dagli anni Ottanta ad oggi". Corriere della Sera (në italisht). Arkivuar nga origjinali më 9 qershor 2012. Marrë më 9 qershor 2012.
- ^ Augliera, Pippo (10 shkurt 2012). "A Sanremo 2012 il Premio della Critica – intitolato a Mia Martini dal '96 – compie 30 anni" (në italisht). Musicalnews.com. Arkivuar nga origjinali më 24 mars 2012. Marrë më 9 qershor 2012.
- ^ "Sanremo 1989 – Storia e storie del Festival" (në italisht). RAI. Arkivuar nga origjinali më 6 shkurt 2013. Marrë më 9 qershor 2012.
- ^ Gloria Pozzi, Mauro Luzzato Fegiz (31 korrik 1998). "Sanremo, retromarcia: big e giovani divisi". Corriere della Sera (në italisht). fq. 31. Arkivuar nga origjinali më 26 dhjetor 2013. Marrë më 9 qershor 2012.
- ^ "Sanremo, ecco il progetto-Renis. Big e giovani tutti insieme". la Repubblica (në italisht). 11 nëntor 2003. Arkivuar nga origjinali më 4 nëntor 2012. Marrë më 9 qershor 2012.
- ^ "La giuria prepara la lista e il pubblico sceglie il vincitore". la Repubblica (në italisht). 21 shkurt 2005. Arkivuar nga origjinali më 21 maj 2012. Marrë më 9 qershor 2012.
- ^ "Sanremo 2006: sarà ancora il pubblico (col televoto) a scegliere i vincitori" (në italisht). Rockol.it. 14 nëntor 2005. Marrë më 9 qershor 2012.
- ^ "Ecco il Festival di Baudo: ritorni e attese". Corriere della Sera (në italisht). 26 shkurt 2007. Arkivuar nga origjinali më 30 tetor 2015. Marrë më 9 qershor 2012.
- ^ "Sanremo: Il nuovo regolamento, in gara 15 Artisti e 8 Proposte 2009" (në italisht). Adnkronos. 20 nëntor 2007. Arkivuar nga origjinali më 5 nëntor 2013. Marrë më 9 mars 2012.
- ^ a b Assante, Ernesto (13 mars 2011). "Addio a Nilla Pizzi con la sua voce fece cantare l'Italia". la Repubblica (në italisht). Marrë më 17 gusht 2011.
- ^ a b "Il Festival di Sanremo – I vincitori degli anni '50" (në italisht). RAI. Arkivuar nga origjinali më 28 shtator 2011. Marrë më 17 gusht 2011.
- ^ a b c "Festival di Sanremo del 1954" (në italisht). www.festival.vivasanremo.com. Arkivuar nga origjinali më 30 shtator 2011. Marrë më 17 gusht 2011.
- ^ Gallori, Paolo (20 shkurt 1999). "La storia del Festival – Gli anni Cinquanta e Sessanta". la Repubblica. Arkivuar nga origjinali më 27 janar 2011. Marrë më 17 gusht 2011.
{{cite web}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!) - ^ "Domenico Modugno; Recorded 'Volare'". Los Angeles Times. 9 gusht 1994. Arkivuar nga origjinali më 2 tetor 2011. Marrë më 17 gusht 2011.
{{cite web}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!) - ^ Silenzi, Andrea (21 shkurt 1998). "1958: con Domenico Modugno Sanremo comincia a Volare" (në italisht). la Repubblica. Arkivuar nga origjinali më 22 shkurt 2011. Marrë më 17 gusht 2011.
- ^ Tettamanti, Franco (9 mars 2011). "1957, Tony Dallara il principe degli urlatori". Corriere della Sera (në italisht). Arkivuar nga origjinali më 11 shtator 2012. Marrë më 17 gusht 2011.
- ^ "Festival di Sanremo del 1961" (në italisht). www.festival.vivasanremo.com. Arkivuar nga origjinali më 9 gusht 2011. Marrë më 17 gusht 2011.
- ^ "Sanremo 1962 – Storia e storie del Festival" (në italisht). RAI. Arkivuar nga origjinali më 28 shtator 2011. Marrë më 17 gusht 2011.
- ^ "Festival di Sanremo del 1963" (në italisht). www.festival.vivasanremo.com. Arkivuar nga origjinali më 30 shtator 2011. Marrë më 17 gusht 2011.
- ^ "Festival di Sanremo del 1964" (në italisht). www.festival.vivasanremo.com. Arkivuar nga origjinali më 7 maj 2002. Marrë më 17 gusht 2011.
- ^ "Sanremo 1965 – Storia e storie del festival" (në italisht). RAI. Arkivuar nga origjinali më 28 shtator 2011. Marrë më 17 gusht 2011.
- ^ "Sanremo 1966 – Storia e storie del festival" (në italisht). RAI. Arkivuar nga origjinali më 28 shtator 2011. Marrë më 17 gusht 2011.
- ^ "Sanremo 1967 – Storia e storie del festival" (në italisht). RAI. Arkivuar nga origjinali më 28 shtator 2011. Marrë më 17 gusht 2011.
- ^ "Sanremo 1968 – Storia e storie del festival" (në italisht). RAI. Arkivuar nga origjinali më 28 shtator 2011. Marrë më 17 gusht 2011.
- ^ "Sanremo 1969 – Storia e storie del festival" (në italisht). RAI. Arkivuar nga origjinali më 28 shtator 2011. Marrë më 17 gusht 2011.
- ^ "Sanremo 1970 – Storia e storie del festival" (në italisht). RAI. Arkivuar nga origjinali më 28 shtator 2011. Marrë më 17 gusht 2011.
- ^ "Sanremo 1971 – Storia e storie del festival" (në italisht). RAI. Arkivuar nga origjinali më 28 shtator 2011. Marrë më 17 gusht 2011.
- ^ "Sanremo 1972 – Storia e storie del festival" (në italisht). RAI. Arkivuar nga origjinali më 28 shtator 2011. Marrë më 17 gusht 2011.
- ^ "Sanremo 1973 – Storia e storie del festival" (në italisht). RAI. Arkivuar nga origjinali më 28 shtator 2011. Marrë më 17 gusht 2011.
- ^ "Sanremo 1974 – Storia e storie del festival" (në italisht). RAI. Arkivuar nga origjinali më 28 shtator 2011. Marrë më 17 gusht 2011.
- ^ "Sanremo 1975 – Storia e storie del festival" (në italisht). RAI. Arkivuar nga origjinali më 28 shtator 2011. Marrë më 17 gusht 2011.
- ^ "Sanremo 1976 – Storia e storie del festival" (në italisht). RAI. Arkivuar nga origjinali më 28 shtator 2011. Marrë më 17 gusht 2011.
- ^ "Sanremo 1977 – Storia e storie del festival" (në italisht). RAI. Arkivuar nga origjinali më 28 shtator 2011. Marrë më 17 gusht 2011.
- ^ "Sanremo 1978 – Storia e storie del festival" (në italisht). RAI. Arkivuar nga origjinali më 28 shtator 2011. Marrë më 17 gusht 2011.
- ^ "Sanremo 1979 – Storia e storie del festival" (në italisht). RAI. Arkivuar nga origjinali më 28 shtator 2011. Marrë më 17 gusht 2011.
- ^ "Festival di Sanremo del 1980" (në italisht). www.festival.vivasanremo.com. Arkivuar nga origjinali më 30 shtator 2011. Marrë më 17 gusht 2011.
- ^ "Sanremo 1981 – Storia e storie del festival" (në italisht). RAI. Arkivuar nga origjinali më 27 shtator 2011. Marrë më 17 gusht 2011.
- ^ "Festival di Sanremo 1982. I vincitori" (në italisht). RAI. Arkivuar nga origjinali më 29 shtator 2012. Marrë më 17 gusht 2011.
- ^ "Festival di Sanremo del 1983" (në italisht). www.festival.vivasanremo.com. Arkivuar nga origjinali më 21 korrik 2002. Marrë më 17 gusht 2011.
- ^ a b "Festival di Sanremo del 1984" (në italisht). www.festival.vivasanremo.com. Arkivuar nga origjinali më 3 prill 2012. Marrë më 17 gusht 2011.
- ^ a b "Festival di Sanremo del 1985" (në italisht). www.festival.vivasanremo.com. Arkivuar nga origjinali më 30 shtator 2011. Marrë më 17 gusht 2011.
- ^ a b "Festival di Sanremo del 1986" (në italisht). www.festival.vivasanremo.com. Arkivuar nga origjinali më 30 shtator 2011. Marrë më 17 gusht 2011.
- ^ a b "Festival di Sanremo del 1987" (në italisht). www.festival.vivasanremo.com. Arkivuar nga origjinali më 9 gusht 2011. Marrë më 17 gusht 2011.
- ^ a b "Festival di Sanremo del 1988" (në italisht). www.festival.vivasanremo.com. Arkivuar nga origjinali më 24 korrik 2011. Marrë më 17 gusht 2011.
- ^ a b "Festival di Sanremo del 1989" (në italisht). www.festival.vivasanremo.com. Arkivuar nga origjinali më 30 shtator 2011. Marrë më 17 gusht 2011.
- ^ Maria Pia Fusco (4 mars 1990). "Pooh e Dee Dee in trionfo". la Repubblica. Marrë më 17 gusht 2011.
{{cite web}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!) - ^ "Sanremo – 50 anni di storia – 1991 – Se stiamo insieme". la Repubblica. Arkivuar nga origjinali më 10 shkurt 2011. Marrë më 17 gusht 2011.
{{cite web}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!) - ^ Mario Luzzatto Fegiz (2 mars 1992). "Mamma, mormora ancora Sanremo". Corriere della Sera (në italisht). Arkivuar nga origjinali më 11 shtator 2012. Marrë më 17 gusht 2011.
- ^ Maria Pia Fusco (28 shkurt 1993). "Sanremo: vince Ruggeri". la Repubblica (në italisht). Marrë më 17 gusht 2011.
- ^ Maria Pia Fusco (27 shkurt 1995). "Vincono Baldi e Bocelli". la Repubblica (në italisht). Arkivuar nga origjinali më 29 nëntor 2014. Marrë më 17 gusht 2011.
- ^ Cappelli, Valerio (5 mars 1995). "Giorgia, la cantante della porta accanto va in Campidoglio". Corriere della Sera (në italisht). Arkivuar nga origjinali më 11 shtator 2012. Marrë më 17 gusht 2011.
- ^ Castaldo, Gino (25 shkurt 1996). "Sanremo, la vittoria è di Ron". la Repubblica (në italisht). Marrë më 17 gusht 2011.
- ^ "Per i Jalisse dopo la vittoria al Festival, i veleni". Corriere della Sera (në italisht). 24 shkurt 1997. Arkivuar nga origjinali më 11 shtator 2012. Marrë më 17 gusht 2011.
- ^ Mario Luzzatto Fegiz, Maria Volpe (1 mars 1998). "La Minetti conquista Sanremo". Corriere della Sera (në italisht). Arkivuar nga origjinali më 11 shtator 2012. Marrë më 17 gusht 2011.
- ^ Maria Pia Fusco (28 shkurt 1999). "Anna Oxa regina a Sanremo". la Repubblica. Marrë më 17 gusht 2011.
{{cite web}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!) - ^ "Sanremo Big, ecco la classifica completa" (në italisht). Rockol.it. 27 shkurt 2000. Arkivuar nga origjinali më 1 prill 2012.
- ^ "Sanremo, Elisa batte Giorgia e vince il Festival delle donne". Corriere della Sera (në italisht). 4 mars 2001. Arkivuar nga origjinali më 11 shtator 2012. Marrë më 17 gusht 2011.
- ^ "Successo annunciato: il Festival ai Matia Bazar". Corriere della Sera (në italisht). 10 mars 2002. Arkivuar nga origjinali më 11 shtator 2012. Marrë më 17 mars 2011.
- ^ "Alexia batte Alex nella volata di Sanremo". Corriere della Sera (në italisht). 9 mars 2003. Arkivuar nga origjinali më 11 shtator 2012. Marrë më 17 gusht 2008.
- ^ "L'Uomo volante di Masini conquista Sanremo". Corriere della Sera (në italisht). Arkivuar nga origjinali më 16 gusht 2011. Marrë më 17 gusht 2011.
- ^ Laffranchi, Andrea (7 mars 2005). "Una canzone per la figlia (l' amore che fa vincere)". Corriere della Sera (në italisht). Arkivuar nga origjinali më 23 qershor 2009. Marrë më 17 gusht 2011.
- ^ "Il Festival a Povia, vince la poesia del piccione". Corriere della Sera (në italisht). 5 mars 2006. Arkivuar nga origjinali më 13 shtator 2012.
- ^ Vitali, Alessandra. "Sanremo, il trionfo di Cristicchi e Al Bano si prende la rivincita". la Repubblica (në italisht). Arkivuar nga origjinali më 24 dhjetor 2011. Marrë më 17 gusht 2011.
- ^ "Trionfano Giò di Tonno e Lola Ponce". Corriere della Sera (në italisht). 1 mars 2008. Arkivuar nga origjinali më 28 shtator 2013.
- ^ Mannucci, Stefano (22 shkurt 2009). "Vince il talento di Amici". Il Tempo (në italisht). Arkivuar nga origjinali më 28 shtator 2011. Marrë më 17 gusht 2011.
- ^ "Valerio Scanu è il vincitore di Sanremo. Pubblico in rivolta per gli eliminati". Corriere della Sera (në italisht). 20 shkurt 2010. Arkivuar nga origjinali më 6 gusht 2011. Marrë më 17 gusht 2011.
- ^ "Professore conquista il Festival: "Non me l'aspettavo mai...."". Corriere della Sera (në italisht). 19 shkurt 2011. Arkivuar nga origjinali më 29 gusht 2011. Marrë më 17 gusht 2011.
- ^ Vitali, Alessandra (19 shkurt 2012). "Torna Celentano, vince Emma. Il podio è rosa, con Arisa e Noemi". la Repubblica (në italisht). Arkivuar nga origjinali më 19 shkurt 2012. Marrë më 19 shkurt 2012.
- ^ "Sanremo, vince Mengoni". La Stampa (në italisht). 17 shkurt 2013. Arkivuar nga origjinali më 23 gusht 2013. Marrë më 17 gusht 2013.
- ^ Vitali, Alessandra (23 shkurt 2014). "Sanremo, vince Mengoni". la Repubblica (në italisht). Arkivuar nga origjinali më 23 shkurt 2014. Marrë më 23 shkurt 2014.
- ^ "Il Volo conquista Sanremo". Agenzia Ansa. Agenzia Nazionale Stampa Associata. 15 shkurt 2015. Arkivuar nga origjinali më 15 shkurt 2015. Marrë më 15 shkurt 2015.
{{cite news}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!) - ^ "Festival di Sanremo del 1990" (në italisht). www.festival.vivasanremo.com. Arkivuar nga origjinali më 30 shtator 2011. Marrë më 17 gusht 2011.
- ^ "Festival di Sanremo del 1991" (në italisht). www.festival.vivasanremo.com. Arkivuar nga origjinali më 30 shtator 2011. Marrë më 17 gusht 2011.
- ^ "Festival di Sanremo del 1992" (në italisht). www.festival.vivasanremo.com. Arkivuar nga origjinali më 30 shtator 2011. Marrë më 17 gusht 2011.
- ^ "Festival di Sanremo del 1993" (në italisht). www.festival.vivasanremo.com. Arkivuar nga origjinali më 14 gusht 2011. Marrë më 17 gusht 2011.
- ^ "Festival di Sanremo del 1994" (në italisht). www.festival.vivasanremo.com. Arkivuar nga origjinali më 24 korrik 2011. Marrë më 17 gusht 2011.
- ^ "Festival di Sanremo del 1995" (në italisht). www.festival.vivasanremo.com. Arkivuar nga origjinali më 30 shtator 2011. Marrë më 17 gusht 2011.
- ^ "Festival di Sanremo del 1996" (në italisht). www.festival.vivasanremo.com. Arkivuar nga origjinali më 30 shtator 2011. Marrë më 17 gusht 2011.
- ^ "Festival di Sanremo del 1997" (në italisht). www.festival.vivasanremo.com. Arkivuar nga origjinali më 30 shtator 2011. Marrë më 17 gusht 2011.
- ^ "Festival di Sanremo del 1998" (në italisht). www.festival.vivasanremo.com. Arkivuar nga origjinali më 30 shtator 2011. Marrë më 17 gusht 2011.
- ^ "Festival di Sanremo del 1999" (në italisht). www.festival.vivasanremo.com. Arkivuar nga origjinali më 30 shtator 2011. Marrë më 17 gusht 2011.
- ^ "Festival di Sanremo del 2000" (në italisht). www.festival.vivasanremo.com. Arkivuar nga origjinali më 30 shtator 2011. Marrë më 17 gusht 2011.
- ^ "Festival di Sanremo del 2001" (në italisht). www.festival.vivasanremo.com. Arkivuar nga origjinali më 30 shtator 2011. Marrë më 17 gusht 2011.
- ^ "Festival di Sanremo del 2002" (në italisht). www.festival.vivasanremo.com. Arkivuar nga origjinali më 30 shtator 2011. Marrë më 17 gusht 2011.
- ^ "Festival di Sanremo del 2003" (në italisht). www.festival.vivasanremo.com. Arkivuar nga origjinali më 30 shtator 2011. Marrë më 17 gusht 2011.
- ^ "Festival di Sanremo del 2005" (në italisht). www.festival.vivasanremo.com. Arkivuar nga origjinali më 30 shtator 2011. Marrë më 17 gusht 2011.
- ^ "Festival di Sanremo del 2006" (në italisht). www.festival.vivasanremo.com. Arkivuar nga origjinali më 30 shtator 2011. Marrë më 17 gusht 2011.
- ^ "Festival di Sanremo del 2007" (në italisht). www.festival.vivasanremo.com. Arkivuar nga origjinali më 30 shtator 2011. Marrë më 17 gusht 2011.
- ^ Vitali, Alessandro (29 shkurt 2008). "Giovani, vincono i Sonohra e Jovanotti viola la par condicio" (në italisht). la Repubblica. Arkivuar nga origjinali më 24 dhjetor 2011. Marrë më 18 gusht 2011.
- ^ "Arisa conquista il Festival" (në italisht). la Repubblica. Arkivuar nga origjinali më 22 janar 2011. Marrë më 18 gusht 2011.
- ^ Accardo, Mariella (22 shkurt 2010). "Il Sanremo di Tony Maiello: "Il calore di Castellammare mi ha scaldato il cuore"". Corriere del Mezzogiorno (në italisht). Arkivuar nga origjinali më 2 tetor 2011. Marrë më 18 gusht 2011.
- ^ "Sanremo: con Raphael Gualazzi al festival torna a vincere Caterina Caselli" (në italisht). Adnkronos. 19 shkurt 2011. Arkivuar nga origjinali më 20 shkurt 2011. Marrë më 18 gusht 2011.
- ^ Conti, Andrea (18 shkurt 2012). "Alessandro Casillo: Così ho vinto Sanremo". TGCOM (në italisht). Mediaset. Arkivuar nga origjinali më 20 shkurt 2012. Marrë më 18 shkurt 2012.
- ^ Vitali, Alessandra (16 shkurt 2013). "Festival di Sanremo vintage. Giovani, vince Antonio Maggio". la Repubblica (në italisht). Arkivuar nga origjinali më 16 shkurt 2013. Marrë më 16 shkurt 2013.
- ^ Vitali, Alessandra (14 shkurt 2015). "Sanremo, escono Tatangelo, Raf, Fabian, Biggio&Mandelli. Caccamo vince le Nuove proposte". la Repubblica (në italisht). Arkivuar nga origjinali më 14 shkurt 2015. Marrë më 14 shkurt 2015.
- ^ Vitali, Alessandra (10 shkurt 2017). "Sanremo, Lele vincitore dei Giovani. Campioni, quattro tornano a casa". la Repubblica (në italisht). Arkivuar nga origjinali më 11 shkurt 2017. Marrë më 10 shkurt 2017.
- ^ The competition was held in December 2021, but the Nuove Proposte section was for the 72nd edition of the annual Sanremo Music Festival, held in 2022; https://www.vanityfair.it/article/sanremo-giovani-2022-vince-yuman-big-tananai-matteo-romano-titoli-canzoni-foto
- ^ Basso, Fabrizio (16 dhjetor 2021). "Sanremo Giovani 2022, Yuman, Tananai e Matteo Romano sono i vincitori". tg24.sky.it (në italisht). Marrë më 2023-02-11.
- ^ Graziola, Alberto (2022-12-16). "Sanremo Giovani 2022, vincitori, titoli delle 28 canzoni". TvBlog (në italisht). Marrë më 2023-01-13.
- ^ "Video Intervista – gIANMARIA: "La città che odi" è un colore nuovo per la mia musica". Newsic.it (në italisht). 2022-11-24. Marrë më 2023-01-13.
- ^ "Sanremo 1989 – Storia e storie del Festival" (në italisht). RAI. Arkivuar nga origjinali më 27 shtator 2011. Marrë më 18 gusht 2011.
- ^ Marchesano, Nino (21 shkurt 2009). "Silvia, Ania e Simona la prima volta al Festival". la Repubblica (në italisht). Marrë më 18 gusht 2011.