Ebu Ubejde ibn el Xherrah
Ebu Ubejde ibn el Xherrah أبي عبيدة بن الجراح | |
|---|---|
 | |
| Guvernator i Levantit | |
| Në detyrë 634–639 | |
| Monarku | Omer ibn el-Hatabi |
| Paraprirë nga | Pozita u themelua |
| Pasuar nga | Muavije I |
| Komandant i përgjithshëm i Ushtrisë Rashidun | |
| Në detyrë 634–639 | |
| Monarku | Umar Ibn al-Khattab |
| Paraprirë nga | Halid bin Velidi |
| Të dhëna vetjake | |
| U lind më | rr. 583 Meka, Hexhaz, Arabia |
| Vdiq më | rr. 639 Lugina e Jordanit |
| Prindër(it) | Abdullah ibn el-Xherrah (baba) |
| I njohur për | Duke qenë shok i Muhamedit; një nga dhjetë të përgëzuarit me Xhenet |
| Fisi | Kurejsh |
| Shërbimi ushtarak | |
| Aleanca | Muhamedi (624–630) Kalifati Rashidun (632–639) |
| Dega/shërbimi | Ushtria Rashidun |
| Vite shërbimi | 632–639 |
| Grada | Komandant (632–634) Komandanti i përgjithshëm (634–639) |
| Beteja/luftra | |
Amir ibn Abdullah el-Xherrah (arabisht: عامر بن عبدالله بن الجراح; 583–639 e.r.), i njohur më mirë si Ebu Ubejde (arabisht: أبو عبيدة) ishte një komandant musliman dhe një nga shokët e profetit islam Muhamed. Ai është më së shumti i njohur si një nga dhjetë të përgëzuarit me Xhenet. Ai mbeti komandant i një pjese të madhe të Ushtrisë Rashidun gjatë kohës së kalifit Rashidun Omer dhe ishte në listën e pasardhësve të emëruar nga Omeri në Kalifatin Rashidun, por vdiq (nga murtaja në 639) përpara Omerit.
Shoku i Muhamedit[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Në vitin 611, Muhamedi po i predikonte popullit të Mekës njëshmërinë e Zotit. Filloi duke i ftuar shokët dhe të afërmit e tij më të afërt privatisht në rrugën e Islamit. Ai e pranoi Islamin një ditë pas Ebu Bekrit në vitin 611 në moshën 28 vjeçare.
Ebu Ubejde e përjetoi përvojën e ashpër që kaluan muslimanët në Mekë nga fillimi deri në fund. Me muslimanët e tjerë të hershëm, ai duroi fyerjet dhe shtypjet e kurejshëve.
Në vitin 623 të erës sonë, kur Muhamedi emigroi nga Meka në Medine, emigroi edhe Ebu Ubejde. Kur Muhamedi mbërriti në Medine, ai çiftoi secilin emigrant (Muhaxhir) me një nga banorët e Medinës (Ensar), duke iu bashkuar Muhamed ibn Meslemes me Ebu Ubejden duke i bërë ata vëllezër në besim.
Karriera ushtarake nën Muhamedin[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Në vitin 624, Ebu Ubejde mori pjesë në betejën e parë të madhe midis muslimanëve dhe kurejshëve të Mekës, në Betejën e Bedrit.
Në vitin 625 mori pjesë në Betejën e Uhudit. Në fazën e dytë të betejës, kur kalorësia e Halid ibn el-Velidit sulmoi muslimanët nga prapa, duke e ndryshuar fitoren islame në disfatë, pjesa më e madhe e ushtarëve muslimanë u rrëzuan nga fusha e betejës dhe pak mbetën të palëkundur. Ebu Ubejde ishte njëri prej tyre dhe ai e ruajti Muhamedin nga sulmet e ushtarëve kurejshi. Atë ditë, Ebu Ubejde humbi dy nga dhëmbët e tij të përparmë ndërsa përpiqej të nxirrte dy hallka të armaturës së Muhamedit që i kishin depërtuar në faqet e tij.[1]
Më vonë në vitin 627 ai mori pjesë në Betejën e Hendekut dhe gjithashtu në pushtimin e Benu Kurejdhas. Ai u bë gjithashtu komandant i një ekspedite të vogël që u nis për të sulmuar dhe shkatërruar fiset Tha'libah dhe Anmar, të cilët po plaçkisnin fshatrat aty pranë.
Në vitin 628 ai mori pjesë në Marrëveshjen e Hudejbijes dhe u bë një nga dëshmitarët e paktit.[1] Më vonë në të njëjtin vit, ai ishte pjesë e fushatës muslimane në Khaybar.[1]
Në vitin 630, kur ushtria muslimane pushtoi Mekën, Ebu Ubejde komandonte një nga katër divizionet që hynë në qytet nga katër rrugë të ndryshme. Më vonë atë vit, ai mori pjesë në Betejën e Hunejnit dhe në rrethimin e Taifit. Ai ishte gjithashtu pjesë e fushatës së Tebukut nën komandën e vetë Muhamedit. Në kthimin e tyre nga Beteja e Tebukut, një delegacion i krishterë nga Nexhrani mbërriti në Medine dhe tregoi interesim për Islamin dhe i kërkoi Muhammedit t'u dërgonte një person që t'i udhëzonte në çështjet e fesë dhe në çështjet e tjera fisnore sipas ligjeve islame, Ebu Ubejda. ishte caktuar nga Muhamedi për të shkuar me ta. Ai u dërgua gjithashtu si taksambledhës ('aamil) në Bahrein nga Muhamedi. Ai ishte i pranishëm në Mekë kur Muhamedi vdiq në vitin 632.
Në vitin 629 Muhamedi dërgoi Amr ibn el-As në Daat el-Selasil nga ku ai thirri përforcime. Muhamedi dërgoi Ebu Ubejdën në komandën e një ushtrie që përfshinte Ebu Bekrin dhe Umarin. Ata sulmuan dhe mundën armikun. Më vonë në të njëjtin vit, një tjetër ekspeditë u dërgua nën komandën e tij për të gjetur rrugët e karvanëve kurejshi.[2]
Roli në pasardhjen e Ebu Bekrit[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Muhamedi vdiq në vitin 632 dhe muslimanët ishin në mosmarrëveshje se kush do ta pasonte atë si udhëheqës i komunitetit të tyre të sapolindur. Në të njëjtën ditë të vdekjes së profetit islam, ensarët u mblodhën, në atë që u bë e njohur si Sakife, dhe zgjodhën një prej tyre si kalif. Qëllimi i tyre kryesor ishte të pengonin një mekas, veçanërisht të konvertuarit e rinj në mesin e aristokracisë kurejshite, që të fitonin pushtet mbi ta.[6] Opinionet në mesin e muhaxhirëve u ndanë, me njërën anë që favorizonte një person më të afërt me Muhamedin në lidhje farefisnore, domethënë Aliun, të cilin ata mendonin se ishte favorizuar nga Muhamedi për ta pasuar atë. Fraksioni tjetër i muhaxhirunëve kryesisht e mbështeti Ebu Bekrin për shkak të vjetërsisë së tij, afërsisë me Muhamedin dhe rolit gjithnjë e më të rëndësishëm që ai po arrinte në vitet e fundit të profetit.[3] Pjesa më e madhe e të konvertuarve të rinj kurejshitë, me përjashtim të dukshëm të Ebu Sufjanit, e mbështetën Ebu Bekrin.[4]
Tradita islame në përgjithësi i portretizon Ebu Bekrin, Umarin dhe Ebu Ubejdën si që veprojnë së bashku dhe ndërhyjnë me vendosmëri kundër ensarëve në Sakife.[5] Pas një debati, triumvirati fitoi besnikërinë e ensaritëve ndaj Ebu Bekrit pavarësisht rezervave të tyre. Ka tregime, sipas historianit modern Elias Shoufani, se Omeri fillimisht favorizoi Ebu Ubejdën si kalif, por se atij i mungonte mbështetja e mjaftueshme kundër Ebu Bekrit, të cilin si pasojë e mbështeti kundër kandidatëve të tjerë të mundshëm.[6] Një raport në historinë e el-Beladhurit thotë se pas vdekjes së Muhamedit, Omeri i tha Ebu Ubejda: "Shtrije dorën tënde dhe na lejo të të japim bay'ah [betimin e besnikërisë], sepse ti je kujdestari (Amin) i këtij umeti (komuniteti mysliman), siç ju ka quajtur profeti”.[5] Më pas thuhet se Ebu Ubejde ka refuzuar në favor të Ebu Bekrit. Një raport tjetër në historinë e Taberiut thotë se Ebu Bekri i ofroi në Sakife kalifatin Omerit ose Ebu Ubejdës, por të dy këmbëngulën në pasardhjen e Ebu Bekrit.[7]
Murtaja e Amvasit[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
- Artikulli kryesor: Murtaja e Amvasit
Kishin kaluar nëntë muaj nga thatësira dhe një problem i ri kishte nisur. Epidemia e murtajës shpërtheu në Siri dhe Irakun perëndimor; ishte më e rënda në Siri. Kur u përhap lajmi për murtajën, Omeri ishte nisur për një turne në Siri, por ai u kthye nga kufiri sirian, siç e këshilluan shokët e tij. Aty e takoi Ebu Ubejde dhe i tha:
O Omer a po ik nga vullneti i Allahut?
Omeri u trondit nga kjo dhe tha i pikëlluar: sikur dikush tjetër ta kishte thënë këtë përveç teje Ebu Ubejde dhe pastaj të thoshte:
Po unë jam duke ikur nga vullneti i Allahut, por tek vullneti i Allahut.
Omeri u kthye nga Siria sepse Muhamedi dikur udhëzoi që njeriu të mos hyjë në vendin ku është një epidemi nëse nuk është absolutisht i sigurt. Kështu Ebu Ubejde u kthye në ushtrinë e tij në Emesa. Ishte atëherë që një murtajë goditi tokën e Sirisë, të ngjashme me të cilën njerëzit nuk e kishin përjetuar kurrë më parë. Ajo shkatërroi popullsinë. Meqë Omeri donte ta bënte Ebu Ubejdën pasardhësin e tij, ai nuk donte që ai të mbetej atje në rajonin e epidemisë. Omeri dërgoi një lajmëtar te Ebu Ubejde me një letër duke thënë:
Unë kam nevojë urgjente për ju. Nëse letra ime ju arrin natën, ju bëj thirrje me forcë të largoheni para agimit. Nëse kjo letër ju arrin gjatë ditës, ju bëj thirrje me forcë të largoheni para mbrëmjes dhe të nxitoni tek unë.
Kur Ebu Ubejde mori letrën e Omerit, ai tha: "Unë e di pse Omeri ka nevojë për mua. Ai dëshiron të sigurojë mbijetesën e dikujt që, megjithatë, nuk është i përjetshëm." Kështu ai i shkroi Omerit:
E di që keni nevojë për mua. Por unë jam në një ushtri muslimanësh dhe nuk kam dëshirë ta shpëtoj veten nga ajo që po i mundon ata. Nuk dua të ndahem prej tyre derisa të dojë Zoti. Pra, kur të arrijë kjo letër, më liro nga urdhri yt dhe më lejo të qëndroj.
Kur Omeri lexoi këtë letër, lotët i mbushën sytë dhe ata që ishin me të pyetën: "A ka vdekur Ebu Ubejde?" ai u përgjigj: "Jo, por vdekja është afër tij". Kalifi Omeri i dërgoi një lajmëtar tjetër duke i thënë se nëse nuk do të ktheheni të paktën shkoni në ndonjë malësi me një mjedis më pak të lagësht dhe Ebu Ubejde u zhvendos në Xhabije.
Një arsye tjetër pse Ebu Ubejde nuk u largua nga Siria është sepse Muhamedi dikur urdhëroi që nëse një shtet goditet nga një murtajë, askush nga shteti nuk duhet të shpëtojë dhe askush nga jashtë shtetit të mos hyjë në të (karantinë).[8]
Vdekja[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Sapo Ebu Ubejde u shpërngul në Xhabije, ai u godit nga murtaja. Ndërsa vdekja ishte mbi të, ai i foli ushtrisë së tij:
Më lejoni t'ju jap disa këshilla, të cilat do t'ju bëjnë të jeni gjithmonë në rrugën e mirësisë – Faleni namazin. Agjëroni muajin e Ramazanit. Jepni Sadaka. Kryeni haxhin dhe umren. Qëndroni të bashkuar dhe mbështesni njëri-tjetrin. Jini të sinqertë me komandantët tuaj dhe mos u fshihni asgjë atyre. Mos lejoni që bota t'ju shkatërrojë sepse edhe nëse njeriu do të jetonte një mijë vjet ai do të përfundonte në këtë gjendje në të cilën më shihni mua. Paqja qoftë mbi ju dhe mëshira e Zotit.[9]
Më pas ai emëroi Muadh ibn Xhebelin si pasardhës të tij dhe e urdhëroi që t'i prijë njerëzit në namaz; pas namazit Muadhi shkoi tek ai dhe në atë moment vdiq Ebu Ubejde.
Muadhi u ngrit dhe u tha njerëzve:
O njerëz ju ka goditur vdekja e një njeriu. Për Zotin, nuk e di nëse kam parë një njeri që kishte një zemër më të drejtë, që ishte më larg çdo të keqeje dhe që ishte më i sinqertë me njerëzit se ai. Kërkojini Zotit që të derdhë mëshirën e Tij ndaj tij dhe Zoti do të jetë i mëshirshëm me ju.
Ebu Ubejde nuk la pasardhës.
Referime[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
- ^ a b c Tabqat ibn al-Saad book of Maghazi, page no:62
- ^ Sahih al-Bukhari book of Maghazi, Ghazwa Saif-al-Jara
- ^ Shoufani 1973, ff. 49, 53–54, 58.
- ^ Shoufani 1973, ff. 60–62.
- ^ a b Shoufani 1973, f. 56.
- ^ Shoufani 1973, ff. 53, 56.
- ^ Shoufani 1973, ff. 56–57.
- ^ "Medicine – Sahih al-Bukhari, Volume 7, Book 71, Number 624 – Hadith". sunnah.com (në anglisht).
- ^ Singh, Nagendra Kr (2003). Prophet Muhammad and His Companions (në anglisht). Global Vision Publishing House. fq. 119. ISBN 978-81-87746-46-1.
Bibliografia[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
- Shoufani, Elias S. (1973). Al-Riddah and the Muslim Conquest of Arabia (në anglisht). Toronto: University of Toronto Press. ISBN 0-8020-1915-3.