Islami në Mal të Zi
.jpg)
Islami në Mal të Zi i referohet adhuruesve, komuniteteve dhe institucioneve fetare të Islamit në Mal të Zi. Është feja e dytë më e madhe në vend, pas krishterimit. Sipas regjistrimit të vitit 2011, 118,477 myslimanë të Malit të Zi përbëjnë 20% të popullsisë së përgjithshme.[1] Myslimanët e Malit të Zi i përkasin kryesisht degës sunite. Sipas vlerësimit të Qendrës Kërkimore Pew, myslimanët kanë një popullsi prej 130,000 (20.3%) që nga viti 2020.
Historia
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Në shekullin e 15-të, sundimtari malazez Ivan Crnojeviq (1465–1490) ishte në luftë me venecianët e infiltruar. Në pamundësi për të mbajtur luftën në të dy frontet, Perandoria Osmane kishte pushtuar pjesën më të madhe të territorit të Malit të Zi dhe kishte futur Islamin. Djali i tretë i Ivanit, Stanisha Crnojeviq, ishte malazezi i parë i shquar i besimit mysliman, dhe që atëherë Islami nuk ishte një fe e pazakontë për dinastinë qeverisëse malazeze Crnojeviq .
Stanisha Crnojeviq mori emrin Skenderbeg Crnojević dhe sundoi nga kryeqyteti i tij në Çetinje. Ai njihet mirë si një nga administratorët myslimanë më të shquar në kufijtë veriorë të Perandorisë Osmane me origjinë sllave gjatë mbretërimit të Sulltan Selimit I. Skënderbeu Cërnojeviq dihet se ka komanduar një ushtri prej rreth 3000 Akënxhi, ai gjithashtu ka mbajtur korrespondencë me bashkëkohësit fqinjë si Gazi Hysrev-Beu.
Shekulli njezet e një
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Myslimanët e Malit të Zi janë kryesisht boshnjakë dhe shqiptarë sipas përkatësisë etnike, por edhe disa janë deklaruar si myslimanë dhe malazezë etnikë. Ithtarët e Islamit në Mal të Zi mund të gjenden më së shumti në rajonin e Sanxhakut në Mal të Zi dhe Ulqin, Tivar dhe Podgoricë. Boshnjakët kanë prejardhje të ngjashme etnike me myslimanët etnikë, por ndryshojnë në ideologji se cilës etni i përkasin.[2] Në Mal të Zi janë themeluar 13 Këshilla të Bashkësisë Islame: Podgoricë, Tuzi, Dinoshë, Tivar, Ulqin, Pljevlja, Bijelo Polje, Berane, Petnjica, Rozhaje, Plavë dhe Gusinje.
Demografia
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Sipas regjistrimit të vitit 2011, kishte 118,477 ithtarë të Islamit në Mal të Zi.
Përbërja etnike e myslimanëve (ithtarëve të Islamit) në Mal të Zi:[3]
- 53.453 boshnjakë
- 22.267 shqiptarë
- 20,270 myslimanë (grup i veçantë etnik)
- 12.758 malazez
- 5034 romë
- 2003 egjiptianë (grup i veçantë etnik)
- 256 myslimanë/malazez
- 195 goran
- 183 myslimanë/boshnjakë
- 181 boshnjakë/myslimanë
- 172 malazezë/myslimanë
- 169 boshnjakë
- 101 turq
- të tjerë (nën 100 anëtarë për komunitet) dhe të padeklaruar etnikisht
Shpërndarja gjeografike
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Ka dallime të mëdha rajonale në shpërndarjen e popullsisë muslimane. Komuna e Rozhajës, për shembull, është pothuajse ekskluzivisht e banuar nga ithtarë të Islamit, ndërsa nuk ka myslimanë që jetojnë në komunën e Pluzhinës.
| Bashkia | Population
(2011 census) [4] |
Islam/Musliman (%) |
|---|---|---|
| Komuna Rozhaje | 22,964 | 94,95 |
| Komuna Plavë | 13,108 | 76,64 |
| Komuna e Ulqinit | 19921 | 71,82 |
| Komuna Bijelo Polje | 46,051 | 46.18 |
| Bashkia e Tivarit | 42,048 | 30.14 |
| Komuna Berane | 33,970 | 27,97 |
| Komuna Pljevlja | 30,786 | 16.37 |
| Komuna e Podgoricës | 185,937 | 11.23 |
| Komuna e Tivatit | 14,031 | 5.10 |
| Komuna e Budvës | 19218 | 3.40 |
| Komuna Herceg Novi | 30,864 | 2.01 |
| Komuna e Kotorrit | 22601 | 1.66 |
| Komuna e Danilovgradit | 18,472 | 1.41 |
| Komuna e Nikshiqit | 72,443 | 1.39 |
| Komuna Cetinje | 16657 | 0.76 |
| Komuna e Shavnikut | 2070 | 0,58 |
| Komuna Kolashin | 8380 | 0.55 |
| Komuna e Mojkovcit | 8622 | 0.29 |
| Komuna e Andrijevicës | 5071 | 0.16 |
| Komuna e Zhabljakut | 3,569 | 0.14 |
| Komuna Pluzhine | 3246 | 0.00 |
| Mali i Zi | 620,029 | 19.11% |
Galeria
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Shih edhe
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Literatura
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- Dimitrova, Bohdana (2001). "Bosniak or Muslim? Dilemma of one Nation with two Names" (PDF). Southeast European Politics. 2 (2): 94–108.
{{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - Đečević, Mehmed; Vuković-Ćalasan, Danijela; Knežević, Saša (2017). "Re-designation of Ethnic Muslims as Bosniaks in Montenegro: Local Specificities and Dynamics of This Process". East European Politics and Societies and Cultures. 31 (1): 137–157. doi:10.1177/0888325416678042.
{{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - Kurpejović, Avdul (2018). Ko smo mi Muslimani Crne Gore (PDF). Podgorica: Matica muslimanska Crne Gore. Arkivuar nga origjinali (PDF) më 1 mars 2019. Marrë më 31 mars 2023.
{{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!)
Referime
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- ^ "Census of Population, Households and Dwellings in Montenegro 2011" (PDF). Monstat. fq. 14, 15. Marrë më 16 tetor 2016.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ Dimitrova 2001.
- ^ Statistical Office of Montenegro: Population by ethnicity and religion (2011)
- ^ Census of Population, Households and Dwellings in Montenegro 2011