Jump to content

Wikipedia:Projekti Fjalori/Informatikë

Shtoni lidhje
Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë

{{Wikipedia:Projekti

A

[Redakto nëpërmjet kodit]
  • AFP
    1. Shqip: AFP (I) : Shkurtesa për AppleTalk Filing Protocol. Ky protokol përdoret nga makinat jo-Apple për t'u lidhur në rrjeta dhe servera AppleTalk. AFP over TCP/IP lejon lidhjen në AFP serverë përmes TCP/IP rrjetave....[1]
  • AI
    1. Shqip: IA (I) : Inteligjenca Artificiale - fushë e shkencave kompjuterike që ka të bëjë me simulimin e të menduarit, emocioneve e të mesuarit nëpër makina kompjuterike. Inteligjenca artificiale bazohet në të mësuarit e makinës,...[1]
  • algorithm
    1. Shqip: algoritëm : Procedurë, formulë apo skemë e instruksioneve të njëpasnjëshme (të fundme) për të zgjidhur një problem të caktuar. Këto instruksione, përkthehen në gjuhë përkatëse programuese në mënyrë që problemi të zgjidhet praktikisht....[1]
  • Alpha
    1. Shqip: Alpha (I) : Procesori Alpha është RISC arkitekturë e zhvilluar nga Digital. Gati gjith sistemet operative të njohura punojnë nën Alpha. UNIX, Windows, Linux, BSD dhe AmigaOS janë shembuj të OS që punojnë nën Alpha....[1]
  • ALU
    1. Shqip: ALU (Arithmetic Logic Unit) - është njësia e procesorit që bën kalkulimet aritmetike (mbledhja, zbritja etj), logjike (AND, OR, NOT etj) si dhe operacione të ngjajshme.[1]
  • AND
    1. Shqip: AND : Lloj i derës (gate) logjike rezultati është 1 vetëm atëherë kur dy hyrjet janë 1, ndërsa është 0 për gjitha tjera mundësitë tjera.[1]
  • ANSI
    1. Shqip: ANSI : American National Standards Institute është organizatë private jo-profitabile për standarde e cila krijon standarde për lëmi të ndryshme për industri në SHBA. Kjo u themelua në vitin 1918 dhe është anëtare e ISO dhe IEC....[1]
  • AO-DVD
    1. Shqip: AO-DVD : Articulated Optical Digital Versatile Disc lejon vendosjen e më shumë shënimeve në disqet optike duke lejuar ruajtjen e deri më 40 - 100 herë më shumë shënimeve me transferi 5 - 30 herë më të shpejtë sesa DVD-të e sotëm....[1]
  • AoE
    1. Shqip: AoE : ATA over Ethernet është protokol i hapur i parashikuar për transmetimin e komandave për disqe ATA përmes Ethernet. AoE është shtresë e cila qëndron mbi Ethernet dhe e cila i mbyllë (Ang: encapsulate) komandat e ATA në korniza Ethernet....[1]
  • AP
    1. Shqip: AP (I) - Shkurtesa për Access Point, pajisje harduerike ose softuer në kompjuter që luan rolion e hub-it përmes të cilit është e mundur lidhja në LAN. AP janë pika ku shfrytëzuesi lidhet me LAN në komunikime patela....[1]
  • AppleTalk
    1. Shqip: AppleTalk : Arkitekturë për LAN e ndërtuar për Apple makina dhe printer laserik. AppleTalk përkrahë skemën e kabllave për Apple LocalTalk, Ethernet dhe IBM Token Ring. Lidhja mes PC dhe Apple makinave është e mundur përmes harduerit dhe softuerit specifik si AFP....[1]
  • ARP
    1. Shqip: ARP : Address Resolution Protocol- Protokol i rrjetave që përdoret për t'a gjetur MAC adresen e një makine ne rrjetë përmes IP adresës. ARP kërkesa dërgohet në rrjetë dhe makina që ka IP adresën e duhur,...[1]
  • assembler
    1. Shqip: asembleri : Program i cili kompajllon programet të shkruara në gjuhën asembli dhe i shndërron në kode apo gjuhë të makinës, pastaj makina mundet të ekzekutoj instrukcionet të cilat ju kan japur nga programeri. Motorola ka qipa të ndryshëm që mund të programohe...[1]
  • assembly
    1. Shqip: asembli : Është gjuhë pak me e lartë në nivel se sa gjuha e makinës. Me anë të gjuhës asembli ju mund të jepni instrukcione që kanë më shumë lidhje me gjuhën angleze se sa me atë binare. Për shembull për të rruajtur akumulatorin A në adresën 0000 të memories n...[1]

B

[Redakto nëpërmjet kodit]
  • Band
    1. ...
    2. bandwidth - Shqip: brezi i gjërësisë : Bandwidth - është tregues i mundësive të rrjetit. Bandwidth paraqet numrin i cili tregon se sa të dhëna mund të barten nga pika A në pikën B mrenda intervalit kohor. Njësia e bandwidth është bit për sekondë që shkruhet bps....[1]
  • BCD
    1. Shqip: BCD : Binary Coded Decimal - Sistem numerik ku çdo numër decimal (0 - 9) paraqitet me anë të 4 bitave. Psh. numri 21 në BCD është 0010 0001.[1]
  • BIND
    1. ...
    2. Shqip: BIND (I) është shkurtesë për Berkeley Internet Name Domain. BIND është paketë softwer-ike apo bazë e të dhënave, që përkrah apo është pjesë e DNS (Domain Name Server) dhe ka tre komponente kryesore: DNS server,...[1]
  • Bio
  • ...
    1. biodegradable - Shqip: biodegraduese : Shprehja biodegraduese përdoret për prodhime apo gjëra të cilat kanë aftësinë për t'u zbërthyer në mënyrë të sigurt dhe shpejtë, përmes metodave biologjike, në materialet themelore natyrore. Këto prodhime mund të jenë të ngurta apo lëngëta....[1]
    2. biomimetic - Shqip: biomimetika : është përshkrim i gjerë i proceseve apo sistemeve inxhinierike të cilat e imitojnë botën biologjike. Kjo shprehje së pari është shfaqur në biokimi ndërsa sot i'u aplikohet shumë fenomeneve kimike dhe mekanike....[1]
    3. BIOS - Shqip: BIOS : Shkurtesa për Basic Input Output System. BIOS është i ndërtuar në makinë dhe përmban programin/kodin të nevojshëm për nisjen e makinës. BIOS kontrollon tastaturën, ekranin, disqet, komunikimet serike (serial) dhe gjera tjera varësisht nga prodhuesi....[1]
  • Bit
    1. ...
    2. bit - Shqip: bit : është shkurtesë për Binary Digit. Kjo është një vlerë binare pra 1 ose 0. Gjithashtu është njësia më e vogël prej të cilave gjitha ndërtohen. Bitat përdoren për matjen e gjerësisë së shkëmbimit të informatave apo masës së shkëmbimit....[1]
    3. Bit Torrent
  • Black
    1. ...
    2. black hole - Shqip: vrimë e zezë : është koncentrim i madh i masës në një vend që bën ritjen e forcës gravitacionale aq shumë sa që nuk lejon asgjë të del nga ajo e njëkohësisht as dritën. Vrimat e zeza kanë madhësi të ndryshme,...[1]
  • Blue
    1. ...
    2. Blu-ray - Shqip: Blu-ray : apo Blu-ray Disc (BD) është emri i gjeneratës së re të disqeve optike të zhvilluara nga 13 prodhuesve të elektronikës dhe kompjuterave si Dell, Hitachi, HP, LG, Mitsubishi, Panasonic, Pioneer, Philips,...[1]
    3. Bluetooth - Shqip: Bluetooth : Bluetooth është teknologji patela që përdoret për komunikim mes makinave në distanca të vogla, zakonisht rreth 10 m (transmetimet deri në 1 km janë arritur gjithashtu!). Bluetooth përdor spektrin 2.4 GHz për të lidhur makinat me shpejtësi 1 Mbps....[1]
  • BNF
    1. Shqip: BNF : është shkurtesë për Backus-Naur form. BNF është metasintaksë që përdoret për të paraqitur gramatikën pa kontekst (Ang: context-free grammars). BNF paraqet sintaksën (gramatikën) e një gjuhe programuese,...[1]
  • Boot
    1. ...
    2. bot - Shqip: bot : (I)Shkurtesa për robot, programe të cilat kërkojnë informata nëpër internet. Makinat kërkuese si Lycos dhe Google përdorin bot-a.(II)Në terminologjinë e lojrave personazhet e shtuar në lojrën kompjuterike të dizajnuar të zëvendësojnë lojtarin e...[1]
    3. BOOTP - Shqip: BOOTP : Shkurt për Bootstrap Protocol. Ky protokol ofron kornizën për bartjën e informatave konfiguruese në makina "pa tru" të lidhura në rrjeta TCP/IP. BOOTP protokoli lejon makinës kliente të zbulon IP adresën e vet,...[1]
  • BSD
    1. Shqip: BSD : është shkurtesë për Berkley Software Distribution. Kjo është një UNIX shpërndarje e krijuar nga grupi për hulmtim të sistemeve kompjutorike i Universitetit të Kalifornisë në Berklli (ang. Univerisity of California at Berkley)....[1]
  • Bus
    1. ...
    2. Bus - Shqip: Bus: (I) Bus është rruga nëpër të cilen kalon informata apo sinjali elektrik. Bus është e ndertuar prej telave paralel. CPU, RAM, dhe të gjitha I/O pajisjet janë të lidhura për Bus, dhe në këtë mënyrë, këto komponente harduerike komunikojnë mes veti nëpë...[1]
  • byte
    1. Shqip: bajt : Njësia themelore e matjës së memories, kapacitetit dhe masës së shkëmbimit të shënimeve në kompjuter. Një bajt përbëhët nga 8 bita. Bajtat gjithmonë shënohen me B të madhe, ndërsa bitat me b të vogël.[1]


C

[Redakto nëpërmjet kodit]
  • CD
    1. ...
    2. Disku - Shqip: CD - Shkurtesë për Compact Disc. Ky disk optik me madhësi 12 cm mban shënimet e koduara në formatin CLV, format i cili përdorët për muzikë të kualitetit të lartë me proporcion zë/zhurmë 90 dB. Kapaciteti për shënime digjitale në CD mund të jetë 650 MB ose...[1]
  • CPU
    1. ...
    2. Procesori Qendrorë - Shqip: CPU - Shkurtesë për Central Processing Unit (sq. Njësia Qendrore Procesuese). CPU njihet edhe si procesor apo mikroprocesor dhe është përgjegjës për ekzekutimin e instrukcioneve të ndryshme. CPU konsiderohet truri i kompjuterit pasi që në të bëhen pothuajs...[1]
  • Cal
    1. ...
    2. Caltech - Shqip: Caltech - Shkurtesa për California Institute of Technology. Ky institut shkencorë është i njohur për zhvillime të shumta në fizikë, kimi, biologji, tektonikë dhe gjeologji, fizikë bërthamore, teknologji ajër - hapësinore dhe astronomi....[1]
  • Carbon
    1. ...
    2. carbon - Shqip: karbon - Elementi kimik Karbon është i pranishëm në shumë përbërje. Karboni është elementi i dytë më i përhapur në Gjithësi. Ky element është një nga bazat e jetës. Ekzistojnë pesë alotrope të Karbonit: amorf, grafit,...[1]
  • CERT
    1. Shqip: CERT - CERT është shkurtesa për Computer Emergency Response Team. CERT është e bazuar në Software Engineering Institute të Carenige Mellon Unviersitetit në Pittsburgh, Pennsylvania, Sh.B.A. Kjo qendër merret me raportimin e prekshmërive si dhe me qështje tj...[1]
  • CGI
    1. Shqip: CGI - Shkurtesë për Common Gateway Interface. CGI është teknologji që përdoret në web servera për të ekzekutuar programe në server dhe ta servojë klientin me informatat e prodhuara. CGI është e krijuar që të jetë e pavarrur nga gjuha....[1]
  • CISC
    1. Shqip: CISC - Akronim për "Complex Instruction Set Computer". CISC është arkitekturë e procesorëve që përdorë instuksione të mëdha dhe komplekse për të kryer operacione të ndryshme. Dizajni i CISC procesorëve është më i komplikuar....[1]
  • Clean
    1. ...
    2. clean room - Shqip: dhoma e pastër - Dhoma e pastër është ajo hapësirë ku kualiteti i ajrit, temperatura dhe lagështia janë të kontrolluara në nivel shumë të lartë. Qëllimi i kësaj është mbrojtja e pajisjeve dhe materialeve të ndieshme nga "ndotja"....[1]
  • Clock
    1. ...
    2. clock speed - Shqip: masa e shpejtësisë - Clock speed e kompjuterit shërben për sinkronizimin e gjitha komponenteve të makinës. Masa e shpejtësisë përbëhët nga cikli (apo një valë e sinjalit). Pra sinjali në shpejtësi 100 MHz ka 100 milion cikla në sekondë....[1]
  • CLV
    1. Shqip: CLV - CLV është shkurtesë për Constant Linear Velocity. Ky format përdoret në CD për të mbajtur konstante masën e leximit të bit - ave nga CD. Është e ditur që pikat më largë qendrës së CD kanë shpejtësi më të madhe sesa ato më afër qendrës....[1]
  • CMOS
    1. Shqip: CMOS - Shkurtesë për Complimentary Metal Oxide Semiconductor. CMOS është një lloj i gjerë i gjysëmpërçuesve. CMOS mund të jenë qarqe NMOS (polaritet negativ) ose PMOS (polaritet pozitiv). CMOS përdoren zakonisht në makina dorëmbajtëse dhe ato që punojnë me ...[1]
  • compiler
    1. ...
    2. Shqip: kompiluesi - Është program i cili i dekodon instrukcionet të japura nga programeri dhe i kthen ato në gjuhë të makinës, të cilat shndërrohen në objekte kodore dhe mund të ekzekutohen kurdo që nevojiten. Kompiluesi e lexon kodin burimor (source code) dhe i organiz...[1]
  • concentrator
    1. ...
    2. Shqip: koncentrator (I) - Koncentratori është një lloj i multiplexor - it që kombinon kanale të ndryshme në një medium transmetues ashtu që kanalet individuele mund të përdoren në të njejtën kohë. P.sh. ISP - të përdorin koncentratorët për të bashkuar lidhjet telefonika për ...[1]
  • constellation
    1. ...
    2. Shqip: yllësi - Yllësi është formacion i yjeve në qiell i emërtuar pas personave, shtazëve apo objekteve (zakonisht nga mitologjia ilire/kelte/greke/romake). Astronomët përdorin yllësitë për të caktuar pikat në hapësirë....[1]
  • controller
    1. ...
    2. Shqip: kontroller - Kontrolleri është pajisje që rregullon transferin e shënimeve nga një kompjuter në pajisje periferike ose anasjelltas. Disqet, tastaturat, ekranet, shtypësit kanë nevojë për kontroller. Zakonisht kontrolleri ndërtohet nga një qip i vetëm....[1]
  • CPRM
    1. Shqip: CPRM - CPRM është shkurtesë për Content Protection for Recordable Media. Ky është një mekanizëm për kontrollimin e kopjimit, lëvizjës dhe fshirjës së materialit digjital në makinë si PC ose lexues digjital të muzikës....[1]
  • CRC
    1. Shqip: CRC - Akronim për "Cyclic Redundancy Check". CRC është metodë për të kontrolluar nëse informatat janë tranmetuar pa u dëmtuar nëpër mediume të ndryshme. CRC numri gjenerohet para se informata të transmetohet....[1]
  • CSMA/CD
    1. Shqip: CSMA/CD - Shkurtesë për "Carrier Sense Multiple Access/Collision Detection". Metodë e cila përdoret në teknologjinë Ethernet, ku pajisjet mund të ndajnë një medium fizik. Kjo realizohet përmesCarrier sense — Çdo pajisje vazhdimisht shikon nëse mediumi ës...[1]
  • CUPS
    1. Shqip: Sistemi CUPS - CUPS është shtresë për shtypje (printing) në sistemet e bazuara në UNIX. CUPS është e zhvilluar nga Easy Software Products dhe ka për qëllim të bëhët standardi për nevoja të shtypjës. CUPS përdor Internet Printing Protocol (IIP) për menagjimin e dety...[1]


si ndahet tregetija

Dëftime

[Redakto nëpërmjet kodit]
  1. ^ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z aa ab ac ad ae af ag ah ai aj ak al am an ao ap aq ar as at au av aw ax ay az ba pr-tech
</noinclude>

D

[Redakto nëpërmjet kodit]

  • DVD
    1. Shqip: DVD - Kjo është shkurtesë për Digital Versatile Disc ose Digital Video Disc. DVD është disk optik me kapacitet të lartë që duket si CD. Kapaciteti i zakonshëm për DVD është 4.7 GB. Ekziston gjithashtu standardi dy shtresor një anësor me kapacitet prej 8....
  • Defragmentimi
    1. ...
    2. Defragmentation
  • DARPA
    1. Shqip: DARPA / DARPA : është shkurtesë për Defense Advanced Research Projects Agency. Kjo paraqet një agjension të Departamentit të Mbrojtjes të Sh.B.A. / ve që ka përgjegjësi mbi zhvillimin e teknologjisë së re që është e paraparë për shfrytëzim ushtarak....[1]
  • Darwin
    1. ...
    2. Shqip: Darwin / Nofka për Mac OS X. Kerneli i Darwin është i përbërë nga kerneli i Mac OS X, BSD libraritë dhe BSD mjedisi për komanda. Darwin është Open Source.[1]
  • Database
    1. ...
    2. - Shqip: baza e shënimeve : Baza e shënimeve është një grumbull i informatave të organizuara në mënyrë të tillë që një program kompjuterik mund të zgjedhë pjesët e kërkuara të shënimeve. Bazat e shënimeve tradicionale ishin të organizuara në fusha,...[1]
  • DBFS
    1. Shqip: DBFS : DataBase File System është sistem i skedave që bazohet në konceptin e bazës së shënimeve. Ky SS nuk ka vende të ruajtjës së skedave. Në vend të direktoriumeve DBFS përdor "keywords". Zbatimi i DBFS është si shtresë mbi SS hierarkik e cila mban refere...[1]
  • DBMS
    1. Shqip: DBMS / DBMS : është shkurtesë për Database Management System. Kjo është një mbledhje e programeve që lejojnë vendosjën, ndryshimin dhe leximin e shënimeve nga baza e shënimeve (database). DBMS ofron një lidhje mes bazës së shënimeve dhe nënkupton mënyrën e or...[1]
  • DHCP
    1. Shqip: DHCP / Dynamic Host Configuration Protocol eshte protokol qe automatikisht i konfiguron paisjet ne rrjete. Nepermjet DHCP / se paisjet konfigurohen me parametra si IP / a, Default Gateway, DNS Serverat, etj....[1]
  • DLL
    1. Shqip: DLL / DLL është shkurtesa për Dynamic Link Library. DLL paraqet një skedar në Windows sistemet, ku ky përmbanë funksione të ndryshme të cilat janë të parpara për të kryer operacione të ndryshme. Pra, funksionet të cilat gjenden në DLL skedarët,...[1]
  • DNA
    1. ...
    2. Shqip: ADN / ADN apo Acidi Dezoksi Ribonukleik (Ang: Deoxyribonucleic Acid apo shkurt DNA) është material ndërtimor i gjitha krijesave të gjalla dhe disa virusëve në Tokë. ADN përmban informatat mbi sintetizimin e proteineve dhe replikim....[1]
  • DNS
    1. Shqip: DNS / Shkurtesë për Domain Name Server - servis në internet i cili bën shëndrimin e emrit të makinës (hostname) në IP adresë. DNS përdorë bazën e shënimeve ku ndodhen emrat e makinave dhe IP / të korresponduese....[1]
  • DRAM
    1. Shqip: DRAM / Shkurtesë për Dynamic Random Access Memory. DRAM është tip i memories i ndërtuar nga kondensatorët dhe ne këtë mënyrë freskohet shumë shpejtë për dallim nga SRAM. Kjo e bën këtë më të ngadalshëm dhe njëkohësisht është më i lirë sesa SRA...[1]
  • DUNDI
    1. Shqip: DUNDI / DUNDI është P2P sistem për lokalizimin e dyerve (Ang: gateway) të internetit për shërbime të telefonisë. Ky sistem është tërësisht i decentralizuar dhe i distribuar. DUNDI zbatohet në VoIP.[1]
  • Dynamic
    1. ....
    2. dynamic / Shqip: dinamik (I) / Në kuptimin e gjerë dinamik nënkupton diçka që është e ndryshushme dhe aktive. Në shumë shkenca diçka është dinamike kur ndryshon.(II) / Në kompjuterikë dinamike nënkupton të menjëhershme dhe diçka që ndodhë njëkohësishtë....[1]


E

[Redakto nëpërmjet kodit]
  • e Mule
    1. Program shërbyes, shërbim
  • EBNF
    2. Shqip: EBNF / EBNF është shkurtesë për >a href= / ?menu=definicionet&def=Extended Backus-Naur form" class=def_link>Extended Backus-Naur form. EBNF është metasintakse e rrjedhur nga BNF për të paraqitur një gramatikë të caktuar. Kjo formë dallon nga BNF me futjen e disa simboleve speciale. P....[1]
  • Eigen
    1. ...
    2. eigenvalue - Shqip: vlerë vetjake : Në algjebrën lineare, numri quhet vlerë vetjake (Ang: eigenvalue) e matricës nëse ekziston një vektor jo-zero ashtu që matrica e shumëzuar me atë vektor rezulton në po atë vektor shumëzuar me skalarin vlerë vetjake....[1]
    3. eigenvector / Shqip: vektor vetjak / Në algjebrën lineare, vektorët vetjak (Ang: eigenvector) të operatorit linear janë vektorët jo-zero të cilët kur operohen me ndonjë operator, rezultojnë në shumëfishin skalar të vetvetes. Skalari i asocuar me vektorin vetjak quhet vlerë vetjake (Ang:...[1]
  • EPS
    1. Shqip: EPS : Shkurtesa për Encapsulated PostScript. Ky është format për skeda grafike i përdorur nga gjuha PostScript. EPS përkrahë grafika bitmap dhe vektoriale. EPS është zhvilluar nga Adobe.[1]
  • ESA
    1. Shqip: ESA / ESA : është shkurtesë për European Space Agency. Kjo është organizatë Europjane për hulumtimet Hapësinore dhe zhvillimi i teknologjisë së fluturakeve Hapësinore. Antarët e ESA janë Austria, Belgjika, Danimarka,...[1]
  • ESO
    1. Shqip: ESO / ESO është shkurtesë për European Southern Observatory. ESO është organizatë ndërqeveritare Europjane për hulumtime astronomike. Përbëhët nga 11 shtete anëtare. ESO kontrollon observatore në Çile dhe ka qendrën nëë Garching,...[1]
  • Ethernet
    1. ...
    2. Shqip: Ethernet / Teknologji e rrjetave LAN e zhvilluar nga kompania Xerox në vitin 1976 dhe është i përdorur në më se 95% të LAN rrjetave. Ethernet qëndron si bazë për standardin IEEE 802.3 i cili i specifikon nivelet (fizik dhe ato të ulëta softuerike)....[1]
  • EXIF
    1. Shqip: EXIF / EXIF - (EXchangeable Image Format) janë shtesa që u bëhen skedareve të fotografive për të mbajtur informata të ndryshme. EXIF shtesat janë zhvilluar në vitin 1995 nga JEIDA për fotografitë të formatit JPEG,...[1]

F

[Redakto nëpërmjet kodit]
  • FAT
    1. Shqip: FAT : Shkurtesë për File Allocation Table. Është tabele që një sistem operativ e përdor në hard disk apo floppy disk, për të treguar se në cilen pjesë të diskut janë të ruajtura skedat apo direktoriumet e krijuar....[1]
    2. FAT16 - Shqip: FAT16 : FAT 16 bit për DOS dhe Windows. Madhësia e cluster-ëve në disk ndryshojnë prej 4 KB për disqet deri në madhësi 127 MB, 8 KB për 511 MB, 16 KB për disqe 1 GB dhe 32 KB për disqe me kapacitet 2 GB. Kapaciteti i FAT16 është i kufizuar deri në 2 GB....[1]
    3. FAT32 - Shqip: FAT32 : Përmirësim i FAT16. Ky FAT 32 bit-ësh lejon madhësi më të vogla se 4 KB. Kapaciteti i FAT32 është i kufizuar deri në 8 GB.[1]
  • Fibonançi
    1. ...
    2. fibonacci numbers - Shqip: numrat e fibonaçit : Në matematikë numrat e fibonaçit prodhojnë varg ashtu që çdo numër është i barabartë me shumën e dy numrave paraprak. Këta numra e kanë marrë emrin në bazë të matematicientit italian Leonardo Pisano (Fibonacci) i cili i zbuloi....[1]
  • File
    1. ...
    2. file-system - Shqip: sistem-skedar : Metodat dhe strukturat e shënimeve të cilat sistemi operativ i përdor për t'i përcjellur skedat në disk apo particion. SS gjithashtu nënkupton mënyrën se si skedat dhe particionet janë të organizuara në disk....[1]
  • Finger
    1. ...
    2. Finger - Shqip: Finger : Shërbim i cili lejon lokalizimin e shfrytëzuesve në rrjeta. Finger mund të përdoret edhe për ndarje të informatave jo-personale, por përdorimi më i shpeshtë është për të vërtetuar se a ekziston konto i ndonjë shfrytëzuesi në ndonjë server....[1]
  • Firefox
    1. Shqip: Firefox : Shfletues i faqeve të internetit nga Mozilla. FireFox është program vetekzistues që përhapet falas. Ekziston për shumë platforma.
  • FPGA
    1. Shqip: FPGA : Shkurtesë për Field Programmable Gate Array. FPGA është pajisje(çip) që përmban komponente logjike dhe ndërlidhje që mund të programohen. Në përgjithsi mundësohet programimi për të arritur funksionalitetin e dyerve logjike (psh....[1]
  • fps
    1. Shqip: fps (I) // Shkurtesë për Frames Per Second, zakonisht shkruhet me shkronja të vogla. Fps nënkupton sa informatë mund të vendoset në film, digjital dhe tradicional. Çdo frame është një pamje palëvizshme. Projektimi i frame-ave me shpejtësi të madhe njëra pa...[1]
  • FSM
    1. Shqip: FSM : FSM është shkurtesë për "Finite State Machine" apo "finite automaton". FSM është model për të përshkruar apo paraqitur një proces të llogaritjes. FSM është i përbërë prej gjendjeve (Ang: states). Gjendjet janë të lidhura njëra me tjetrën me tranzicio...[1]
  • FTP
    1. Shqip: FTP : FTP (File Transfer Protocol) - Protokol shumë i përdorshëm per transferin e skedarëve prej një makine në tjetrën dhe anasjelltas. Lidhja realizohet në mes të ftp klientit në një anë dhe ftp serverit në anën tjeter....[1]
  • Full
    1. ...
    2. fullerene / Shqip: fulereni // Fulerenet janë molekula të përbëra tërësisht nga Karboni (C). Këto molekula mund të kenë formë sferike të zbrazët në brendësi, elipsoide, tubë, unazore apo të rrafshët. Fulerenet e fitojnë emrin nga arkitekti Richard Buckminster Fuller i cili ka shpi...[1]

G

[Redakto nëpërmjet kodit]
  • Gate
    1. ...
    2. Shqip: dera/porti // Dera logjike është pajisje elektronike e përdorur në ndërtimin e qarqeve logjike. Çdo derë ka hyrje dhe dalje. Gjendja e dajlës caktohet nga vlera hyrëse dhe nga rregullat që varen nga lloji i derës logjike....[1]
    3. Gateway GPRS Support Node shiko GGSN
    4. Sistemi (Rout-Gateway)
  • GB
    1. Shqip: GB : GB është shkurtesë për GigaByte. Një GB i ka 1,024 MB.[1]
  • geek
    1. ...
    2. Shqip: ditak : Geek është individ i pasionuar ndaj kompjuterëve, teknologjisë dhe shkencës. Persona të tillë janë të aftë dhe dijetar në njohuritë teknologjike. Zakonisht personat e tillë nuk shfaqin interesim mbi aspektet e tjera të jetës por në të vërtet (shumë r...[1]
  • GGSN
    1. Shqip: GGSN : Shkurtesa për Gateway GPRS Support Node. Nyja e GPRS rrjetave që shërben si hyrje (gateway) mobile patela mes SGSN dhe PDN-ve. GGSN lejon përdoruesve mobil të lidhen për PDN-të. Kjo nyje i mbart paketat nga SGSN dhe i shëndron në formatin e caktuar P...[1]
  • GIS
    1. Shqip: GIS : është shkurtesë për Geographic Information System. GIS është sistem për ruajtjen, menaxhimin, integrimin, analizimin e të dhënave hapsinore dhe veçorive të saj. Në përgjithsi GIS është hartë e cila i jep mundësi që përdoruesi të sheh/analizojë ed...[1]
  • Gmax
    1. Shqip: Programi Gmax : Gmax, program i krijuar nga Autodesk, përdoret për animime dhe 3d modelime. Ky program mund të sharkohet nga webfaqja e Autodesk. Gmax është i bazuar nga programi i njohur 3D Studio Max dhe shërben më shumë për krijimin e karakterëve,...[1]
  • GNOME
    1. Shqip: GNOME : Mjedis falas për sistem operativ Linux. GNOME është shkurtesë për GNU Network Object Model Environment. GNOME është pjesë e projektit GNU dhe si i till është open source.[1]
  • GNU
    1. Shqip: GNU : është shkurtesë përsëritëse që do të thot "GNU's Not UNIX". GNU është sistem për krijimin e softuerit që është i pajtueshëm me UNIX. GNU është zhvilluar ngaFree Software Foundation (FSF). Filozofia mbrapa GNU është krijimi i softuerit që nuk ësh...[1]
  • GPL
    1. Shqip: GPL : Shkurtesa për GNU General Public License. Kjo licencë është më e përdorura për prodhime të hapura (open-source). Sipas GPL çdokush që krijon softuer përmes prodhimeve open-source duhet të lëshon prodhimet e derivuara falas dhe me kodin burimor nën li...[1]
  • GPRS
    1. Shqip: GPRS : është shkurtesë për General Packet Radio Service. Kjo është teknologji që i lejon GSM rrjetave të lidhen për internet. GPRS e plotëson GSM me protokole të nevojshme për transmetim të shënimeve në shpejtësi prej 20 - 30 Kbps....[1]
  • GPS
    1. Shqip: GPS : Shkurtesa për Global Positioning System. Ky është sistem botëror për pozicionim i ndërtuar nga 24 satelita në orbitë rreth Tokës. Lartësi e satelitëve është rreth 19,300 km. Për të përdorur GPS nevojitet GPS pranuesi....[1]
  • GUI
    1. Shqip: GUI : është shkurtesë për Graphical User Interface. GUI është ndërmjetësuesi mes sistemit operativ dhe shfrytëzuesit. GUI ofron mënyrën grafike të komunikimit me makinën. GUI zakonisht përmban dritare dhe ikona të cilat manipulohen me mi apo tastaturë....[1]


H

[Redakto nëpërmjet kodit]
  • Hand
    1. ...
    2. handheld - Shqip: dorëmbajtëse : Pajisje elektronike të cilat mund të mbahen në duar. Pajisje të tilla dorëmbajtëse janë telefonat mobil dhe PDA. Elektronika e sotme dorëmbajtëse është evoluar shumë. Në fillim këto pajisje përdoreshin si organizator,...[1]
  • Hard
    2. hardware-in-the-loop - Shqip: hardueri në cikël : Simulimi hardware-in-the-loop është i parashikuar për sisteme të ndërlikuara elektronike të cilat kërkojnë kontrollë dhe saktësi të nivelit të lartë. Sistemet e tilla të mbyllura si automjetet, satelitat,...[1]
  • hash
    2. Shqip: hash  : (I)Funksionet per "hash" - janë algoritme që konvertojnë një hyrje (psh. string) të një domeni më të gjerë në një dalje (psh. int) me shtrirje më të vogël. Pasi që shtrirja e daljeve është zakonisht më e vogël,...[1]
  • heap
    1. ...
    2. Shqip: heap  : (I) Në shkencat kompjuterike, "heap" është strukturë e të dhënave (Ang: data structure) gjerësisht tip i pemës (Ang: tree), i cili duhet të plotësojë kushtin ashtu që çdo nyjë (Ang: node) duhet të ketë vlerë më të madhe (apo me e vogël varësisht nga...[1]
  • Home
    1. ...
    2. HomeRF - Shqip: HomeRF : Speficikimi për komunikimin patela mes kompjuterëve dhe pajisjeve të ndryshme në hapësira të vogla. HomeRF mund të përdoret deri në distanca prej 45 m dhe përdor Shared Wireless Access Protocol (SWAP)....[1]
  • HP
    1. ...
    2. HP-UX - Shqip: HP-UX : është zbatim i UNIX nga Hewlett Packard që përmban BSD dhe System V Unix. HP-UX është ndërtuar që të punon me makinat PA-RISC dhe 68xx të HP.[1]
  • HTML
    1. Shqip: HTML : qëndron për HyperText Markup Language. Kjo është një gjuhë e cila shfrytëzohet për krijim e faqeve të parapara për rrjetë / internet.
  • HTTP
    1. Shqip: HTTP : (HyperText Transfer Protocol) - Protokol që përdoret për transferin e skedarëve të quajtur hypertext (tekst, grafikë, fotografi, audio, video etj) nëpër internet. HTTP lidhja realizohet në mes të klientit në një anë (psh....[1]
  • Hyper
    1. ...
    2. hyperlink / Shqip: hiperlidhje // Hiperlidhja paraqet një element të një web-faqeje. Hiperlidhja realizon lidhjen me një dokument të jashtëm apo me ndonjë element / pjesë mbrenda po të njejtës faqe ku gjendet hiperlidhja. Hiperlidhjet kryesisht shfaqen si tekst i nënvizuar me ngjyrë të...[1]

I

[Redakto nëpërmjet kodit]
  • IAX
    1. Shqip: Protokoli IAX : IAX është protokol i përdorur nga Asterisk-i, open-source PBX serveri nga Digium. Ky protokol mundëson VoIP lidhjet mes Asterisk serverëve ose serverëve dhe klientëve që përdorin IAX protokolin. IAX verzioni 2 (IAX2) ka zëvendësuar verzionin origjina...[1]
  • IEEE
    1. Shqip: IEEE : Institute of Electrical and Electronics Engineers - Organizatë që përfshinë inxhinierë, shkenctarë, studenta te fushave të elektronikës dhe të gjitha fushave të lidhura me elektronikë. Kjo organizatë u themelua në vitin 1963,...[1]
  • IETF
    1. Shqip: IETF : është shkurtesa për Internet Engineering Task Force. Kjo është një bashkësi ndërkombëtare e hapur e përbër nga dizajnerët e rrjetave, operatorët, shitësit dhe hulumtuesit të cilët meren me zhvillimin e arkitekturës së internetit....[1]
  • Internet biznes modelet
    1. ...
    2. Internet biznes modeli tregëti-tregëti // Shiko : Tregëti-tregëti
    3. Internet biznes modeli Tregëti-konsumatorë // Shiko : Tregëti-konsumatorë
    4. Internet biznes modeli Konsumatorë-tregëti // Shiko : Konsumatorë-tregëti
    5. Internet biznes modeli Konsumatorë-konsumatorë // Shiko : Konsumatorë-konsumatorë
    6. interrupt - Shqip: interrupt : Në inxhinierinë kompjuterike, interrupt (ndërhyrja, ndërprerja, ndalja e përkohshme), është proces kur CPU e ndalon punën që është duke bërë, pasi që ka pranuar sinjal nga ndonjë pjesë tjeter harduerike për përkujdesje....[1]
  • IP
    1. Adresa IP - Shqip: IP : Shkurtesa për Internet Protocol. IP cakton formatin e paketave ose datagrameve dhe skemën e adresimit. IP bashkohet me TCP për të krijuar lidhje virtuele mes burimit dhe destinacionit. Ekzistojnë dy verzione të IP,...[1]
  • IR
    1. Shqip: IR : Akronim për Infra Red (shqip: Infra Kuq). IR është valë elektromagnetike me gjatësi valore rreth 1 µm (mikrometër). Quhen infra kuq për shkak se shtrihen në mes të spektrit te dukshëm të dritës (kuq) dhe radio valëve,...[1]
  • IRC
    1. Shqip: IRC : IRC, apo Internet Relay Chat, është servis i cili i lejon njerëzit në mbarë botën e internetit të lidhen dhe të bisedojnë e diskutojnë tema të ndryshme përmes IRC kanalave. Protokoli i IRC është RFC 1459,...[1]
  • IrDA
    1. Shqip: IrDA : Infrared Data Association ose IrDA është organizatë vullnetare e prodhuesve të ndryshëm që përkujdesen që prodhimet infrakuqe në kompjutera, PDA, printera, kamera e të tjera bashkëpunojnë mes vete. Kjo shkurtesë gjithashtu përdoret për të emërtuar pr...[1]
  • ISBN
    1. Shqip: ISBN : Shkrutesë për "International Standard Book Number". ISBN është numër identifikues unik për libra dhe është menduar të përdoret komercialisht. ISBN është krijuar në Britaninë e Madhe më 1966 nga shtëpitë botuese,...[1]
  • ISDN
    1. Shqip: ISDN // Integrated Services Digital Network - quhet një lloj i veçantë i rrjetit të qarkut telefonik i krijuar për të mundësuar transmisionin digjital të zërit dhe të dhënave nëpërmes telave të bakrit, duke mundësuar kështu kualitet më të lartë dhe sh...[1]
  • ISO
    1. Shqip: ISO : International Organization for Standardization - Organizatë internacionale për standardizime në shumë aspekte e themeluar në vitin 1946 dhe përfshin më se 100 shtete. Kjo organizatë ka për qëllim vënien e standardeve internacionale....[1]
  • ISS
    1. Shqip: ISS : (I) Stacioni Ndërkombëtarë Hapësinorë (SNH) është projekti më i madh dhe më i ndërlikuar shkencorë në histori. Projekti është i udhëhequr nga SHBA me 16 shtete tjera pjesëtare: Kanada, Japonia, Rusia dhe anëtaret e EU....[1]

J

[Redakto nëpërmjet kodit]
  • JPEG
    1. Shqip: JPEG : është fjalë për skedat e prodhuara me standardin JPEG. Me krijimin e skedës JPEG caktohet cilësia e fotos, zakonisht në shkallë prej 1 deri më 10. JPEG (Joing Photographic Experts Group) është standard i ISO / IEC grupit të ekspertëve që zhvil...[1]
  • JPL
    1. Shqip: JPL : është shkurtesë për Jet Propulsion Laboratory. JPL është themeluar në 1936 në California Institute of Technology në Pasadena, California / SHBA. Roli i JPL në fillim ishte hulumtimi i raketave. JPL është e njohur për numrin e madh të misioneve hapë...[1]
  • JSP
    1. Shqip: JSP : Java Server Page është teknologji për krijimin dinamik të përmbajtjës së një faqeje të internetit. JSP përdorë servlet, programe të vogla që ekzekutohen në server.[1]

K

[Redakto nëpërmjet kodit]
  • KB
    1. Shqip: KB : është shkurtesë për KiloByte. Një KB i ka 1,024 bajta.[1]
  • KDE
    1. Shqip: Vegla KDE : KDE është mjedis i punës, apo "desktop environment", i cili punon për makina të tipit Unix. KDE projekti është themeluar në Tetor 1996 me verzionin 1.0 të liruar me 12 Korrik 1998.[1]
  • kernel
    1. ...
    2. Shqip: kernel // Bërthama apo thelbi i Sistemit Operativ (SO). Kjo është pjesa e Sistemit Operativ që ngarkohet së pari dhe qëndron në memorie. Pasi që është banor (resident) në memorie, është e rëndësishme që Kerneli të jetë i vogël dhe ofron shërbimet bazë të nevoj...[1]
  • km
    1. Shqip: km : Njësia metrike për kilometër. Një kilometër është 1000 metra ose 0.621371 mila.[1]

L

[Redakto nëpërmjet kodit]
  • LAN
    1. Shqip: LAN : Local Area Network është një grup i makinave të lidhura në të njejtin medium të komunikimit që ndajnë resurset e rrjetit dhe që gjinden në hapësirë të vogël. LAN teknologjitë janë Ethernet, Token Ring dhe FDDI....[1]
  • laptop
    1. ...
    2. Shqip: laptop : është kompjuter që gjithashtu quhet fletore sepse mund të bartet lehtë. Laptop-i mund të punoj me bateria dhe të transportohet lehtë.[1]
  • LED
    1. Shqip: LED : LED është shkurtesë për Light Emitting Diode. Përbëhët nga p-n lidhja e cila emiton dritë. Gjerësia valore e dritës varet nga materiali ndërtues i diodës.[1]
  • LHC
    1. Shqip: PMH : LHC është shkurtesë për Large Hadron Collider apo Përplasësi i Madh i Hadroneve. LHC është instrument fizik i përmasave të mëdha. LHC përbëhët nga tunelet nëntokësore dhe LHC shpejtësuesin. Diametri i tuneleve është disa km...[1].
  • Linux
    1. Shqip: Linux (lexo:Linuks): është zbatim i hapur (open source) dhe falas i UNIX i filluar nga Linux Torvalds, student nga Helsinki / Finlanda. Linux quhet kernel-i i sistemit operativ GNU / Linux dhe punon në shumë arkitektura si Intel,...[1]
  • Live
    1. ...
    2. LiveCD - Shqip: LiveCD : është CD nisëse (Ang: bootable) e cila përmban një sistem operativ, së bashku me softuer tjetër. Sistemi operativ mund të ekzekutohet nga CD-ja, pa instalim në hard disk. Sistemi, apo kompjuteri,...[1]

M

[Redakto nëpërmjet kodit]
  • Machine
    1. ...
    2. machine language - Shqip: gjuha makinore : Çdo mikroprocesorë duhet që të i kuptoj instrukcionet që i jipen nga programeri. Për të arritur këtë kompajlleri dhe interpreteri (përkthyesi) ekzistojnë. Gjuha e makinës është krejt në numra binarë, dhe të gjitha instrukcionet në gjuhën e makinës mund...[1]
  • Macro
    1. ...
    2. macro - Shqip: makro : Përdorimi fillestar i fjalës makro ishte në gjuhën assembler që nënkupton përhapjen e një instrukcioni gjuhësor në më shumë instrukcione. Kjo ishte e dobishme kur një instrukcion duhej të përsëritej disa herë....[1]
  • Magnituda
    2. magnitude - Shqip: magnituda : (I) Matja e sasisë së dritës të pranuar nga objekti qiellorë. Objeket me magnitudë të vogël janë më të ndritshëm, këto objekte quhet objekte të magnitudës së parë. Dallimi mes magnitudave është prej faktorit 2....[1]
  • MB
    1. Shqip: MB : është shkurtesë për MegaByte. Një MB është 1,048,576 bajta ose 1024 KB. MB është njësi për matjen e kapacitetit memorik të kompjuterit. Me qëllim thjeshtimi MB zakonisht paraqitet si 1,000,000 bajta....[1]
  • Memoria
    1. memory - Shqip: Memoria ose Kujtesa : Kompjuteri përdorë memorie si RAM për të mbajtur informatat dhe udhëzimet, të nevojshme për të kryer detyrat e caktuara. Në këtë mënyrë, CPU-së (Central Processing Unit) i mundësohet hyrje më e lehte dhe e shpejte në informatat dhe udhëzimet e ruajtu...[1]
  • Metri
    1. meter - Shqip: metri : Metri, njësia m, është baza e sistemit metrik. Në fillim metri është definuar si 1 / 10,000,000 e distancës prej ekuatorit deri tek polet e Tokës por sot metri është i definuar si distanca mes dy vijave në një shkop që mbahet në Serves / Francë afër Pari...
  • Mikro
    1. ...
    2. micron - Shqip: mikron : Mikron është emri për mikrometër apo µm 10-6 m.
    3. Microsoft
  • MIT
    1. Shqip: MIT : (I) Shkurtesë për Massachusetts Institute of Technology në Cambridge, Massachusetts / SHBA. Institut i njohur teknologjik ku janë bërë hapat e parë në kompjuterikë. MIT është themeluar në 1865 nga Gjeologu William Barton Rogers....[1]
  • MMC ì
    1. Shqip: MMC : (I) MMC është shkurtesë për MultiMediaCard. Ky format për memorie është i hapur dhe zakonisht përdoret në telefona dhe MP3 lexues. MMC vjen me kapacitete të ndryshme. Madhësia e MMC është sa një pullë postale....[1]
  • Mod
    1. ...
    2. mod - Shqip: mod : (I) Ndryshime harduerike në kompjuter, konsolë, makinë apo pajisje të ndryshme elektronike. Mod-et e zakonshëm janë dritat në shtëpizat e kompjuterave apo sistemet e shtuara për ftohje. // (II)Në terminologjinë e lojrave kompjuterike mod janë ndrysh...[1]
    3. modem - Shqip: modem : Shkurtesë për MOdulator-DEModulator. Modemi është pajisje harduerike që i mundëson kompjuterit të transmeton informata përmes lidhjes analoge telefonike. Modemi bën shëndrimin e sinjaleve digjitale në ato analoge për t'i transferuar ato nëpër medium,...[1]
    4. MODS - Shqip: MODS : (I) Shkurt për Metadata Object Description Schema e zhvilluar nga Library of Congress në SHBA. Kjo XML skemë bibliografike përdoret për shumë gjëra e sidomos për nevoja të bibliotekave. // (II) Shkurt për Multiplexed Optical Data Storage....[1]
  • MOLA
    1. Shqip: MOLA : MOLA është shkurtesë për instrumentin Mars Orbiter Laser Altimeter. MOLA është e vendosur në orbituesin Mars Global Surveyor (MGS) të NASA. Instrumenti transmeton pulse të laserit infrakuq në drejtim të Marsit në frekuencen prej 10 Hz....[1]
  • Mozilla
    1. Shqip: Mozilla : Emri origjinal i shfletuesit të Netscape. Emri Mozilla përbëhet nga Mosaic dhe Godzilla. Disa mendojnë që kjo nënkupton vrasje e Mosaic (sepes Godzilla është bishë që vret) që në atë kohë ishte shfletuesi numër një....[1]
  • My
    1. ...
    2. MySQL - Shqip: MySQL : MySQL është një lloj i bazës së shënimeve Structured Query Language, apo SQL. Kjo bazë e shënimeve si shumica e ka gjuhën e vetë me të cilën përdoruesi komunikon për t'i thirrur të dhënat, apo për të i ruajtur ato....[1]

N

[Redakto nëpërmjet kodit]
  • NAND
    1. Shqip: Porti NAND : Lloj i derës (gate) logjike ku në rast se dy hyrjet janë 1 atëherë rezultati është 0, ndërsa kur vetëm një nga inputet është 0 atëherë rezultati është 1.
  • nano
    1. ...
    2. nanoanalysis / Shqip: nanoanaliza // Nanoanaliza është mënyra që vendos mbi strukturat atomike të materialeve, sidomos kristaleve. Kjo është teknologji e ngjajshme me mikroanalizën por në nivel nanometrik. Mikroskopi elektronik përdoret shpesh për nanoanalizë,...[1]
    3. nanochip - Shqip: nanoçipi : është qark i integruar (CHIP) por në madhësi nanometrike.[1]
    4. nanocomputer - Shqip: nanokompjuteri : Kompjuter i cili i ka përmasat mikroskopike. Disa lloje të nanokompjuterëve janë duke u hulumtuar do të punojnë në mënyre të ngjajshme me kompjuterat tradicional por dallojnë në përmasa, nanokompjuterët kimik dhe biokimik që bëjnë procesimin e inform...[1]
    5. nanofabrication - Shqip: nanoprodhimi - Dizajnimi dhe prodhimi i pajisjeve në dimensione nanometrike.[1]
    6. nanolitography - Shqip: nanolitografia : Është arti i shtypjes, shkrimit apo grithjës në nivelin mikroskopik ku dimenzionet janë me përmasa nanometrike. Instrumentet e përdorura në nanolitografi janë Scanning Probe Microscope (SPM) dhe Atomic Force Microscope (ATM)....[1]
    7. nanomachine - Shqip: nanomakina : Gjithashtu njifen me emrin nanite, janë pajisje elektromekanike të masës nanometrike. Disa pajisje janë testuar me sukses mirëpo hulumtimet shkencore ende vazhdojnë në këtë drejtim. Shembuj të naniteve ekzistuese janë senzorët që janë 1....[1]
    8. nanomedicine - Shqip: nanomjekësia : Është zbatimi i nanoteknologjisë në mjekësi.[1]
    9. nanometer - Shqip: nanometer : Njësia matëse në vlerë 10-9 metra ose një e trilionta pjesë e metrit.[1]
    10. nanorobot - Shqip: nanoroboti : Nanorobot është makinë robotike e specializar në një punë të cilen e mbaron me precizitet dhe përsëritje. Nanorobotët kanë përmasa nanometrike. Nanorobotët mund të ndahen në dy grupe robotët autonom dhe insekte....[1]
    11. nanosecond - Shqip: nanosekondë : Është njësia matëse e kohës me vlerë 10-9 e sekondës apo një e trilionta pjesë e sekondës. Zakonisht ns (ose nsec) përdoret për matjen e shpejtësis së RAM.[1]
    12. nanostorage - Shqip: nanoruajtje : Nanoruajtje nënkupton vendosjën e shënimeve në pajisje të ndërtuara ose që zbatojn koncepte të nanoteknoligjisë. Në këtë mënyre rritet kapaciteti për ruajtjen e shënimeve. Disa metoda për nanoruajtje janë në zhvillim si teknologjitë optike dhe hologr...[1]
    13. nanotech - Shqip: nanoteknologjia : apo si quhet ndonjëherë prodhimtaria molekulare është degë e inxhinierisë që merret me prodhimin e qarqeve elektronite të përmasave nanometrike (në nivelin molekular).[1]
    14. nanotransistor - Shqip: nanotranzistori: është tranzistor por me përmasa nanometrike.
    15. nanotube - Shqip: nanotuba : Procesi i prodhimit të tubave, me procese nanoteknologjike, në madhësi nanometrike. Nanotubat janë cilindra të gjatë të ndërtuar nga molekulat e grafitit me strukturë gjashtë-këndëshe. Nanotubat mund të kenë një apo më shumë cilindra....[1]
  • NASA
    1. Shqip: NASA : shkurtesë për National Aeronautics and Space Administration. Kjo është agjenci shtetërore e SHBA roli i të cilës është hulumtimet jo-ushtarake dhe studimet shkencore të Hapësirës dhe Gjithësisë. NASA gjithashtu është zhvilluese e shumë teknologj...[1]
  • Net
    1. ...
    2. NetBEUI - Shqip: NetBEUI - NetBIOS Extended User Interface është verzion i zgjeruar i NetBIOS. NetBEUI formalizon formatin e frame-it të caktuar nga NetBIOS. NetBEUI është zhvilluar nga IBM dhe adoptuar nga Microsoft. Konfigurimet më të zakonshme janë kur NetBEUI për...[1]
    3. NetBIOS' - Shqip: NetBIOS : Network Basic Input/Output System është program që lejon aplikiacionet në kompjuterë të ndyshëm të komunikojnë pëermes LAN. Është krijuar nga IBM dhe adoptuar nga Microsoft. NetBIOS përdoret në rrjetat Ethernet dhe Token dhe bënë pjesë në N...[1]
    4. NetInfo - Shqip: NetInfo : NetInfo baza e shënimeve është BSh hierarkike e shënimeve administrative të OS X makinave dhe rrjetave. NetInfo përmban përdoruesit, grupet, makinat, shërbimet, lokacionet, direktoriumet dhe shënime tjera administrative....[1]
    5. Network Identity - Shqip: Identiteti në Rrjet : Identitet që është i njohur në tërë rrjetin. Ky është koncept i rëndësishëm që përdoret nga LAN të ndërmarjeve. Kjo lejon ndërmarjeve të kontrollojnë cilët individë mund të përdorin cilat resurse si aplikacione,...[1]
  • neutral
    1. ...
    2. neural network - Shqip: rrjeta neurale : Rrjeta neurale është lloj i Intelegjencës Artificiale e cila provon të imitojë mënyrën e punës së trurit të njeriut. Në vend se të përdoret modeli digjital i llogaritjeve (përmes 1 dhe 0), rrjeta neurale punon duke krijuar lidhjet mes elementeve proc...[1]
  • NIC
    1. Shqip: NIC : (I)Shkurtesë për Network Interface Card. NIC është kartelë e cila instalohet në kompjuter, dhe mundëson lidhjen e kompjuterit në rrjetë me kabëll ose patela. NIC kartela është e dizajnuar për rrjetë të caktuara - me protokole të vecanta dhe tekno...[1]
  • NIM
    1. Shqip: NIM : (I) Shkurtesë për NetInfo Manager. GUI aplikacion për vëzhgimin dhe manipulimin e NetInfo bazës së shënimeve (nidb). [1]
    2. (II) Shkurtesë për Nuclear Instrumentation Module që përdoret për numërimin e fotoneve për transmetimin e pulseve nëpër kablla "co...[1]
  • NIS
    1. Shqip: NIS : Shkurtesa për Network Information Service, metodë për përhapjën e shënimeve që përdoret në Sun makina. Në fillim quhej Yellow Pages por për arësye të hedhjes në gjyq nga British Telecom, e cila ishte pronare e shenjës dalluese (trademark) Yellow Page...[1]
  • NOR
    1. Shqip: NOR : Lloj i derës (gate) logjike ku dajla është 1 nëse vetëm dy hyrjet janë 0, përndryshe rrezultati është 0. NOR është kombinim i NOT dhe OR....[1]
  • Normal
    1. ...
    2. normalization - Shqip: normalizimi // (I) Procesi i normalizimit në baza të shënimeve relacionale do të thot organizimi i shënimeve në mënyrë që t'i iket përsëritjeve. Me procesin e normalizimit arrihet deri te ndarja e BSh në disa tabela dhe duke i definu relacionet mes tyre....[1]
  • NOS
  1. Shqip: SOR : NOS është shkurtesë për Network Operating System apo Sistem Operativ në Rrjet. Ky është sistem operativ që përmban funksione speciale për lidhjen e makinave dhe pajisjeve në LAN. NOS zbaton protokolet si dhe drejtuesit (driver) për harduerin e lidhur...[1]
  • NOT
    1. ...
    2. NOT - Shqip: NOT : Lloj i derës (gate) logjike ku vlera e hyrjes shëndrohet në atë të kundërt. Pra kur hyrja është 0, rezultati është 1 dhe e anasjelltas.[1]
  • Nova
    1. ...
    2. nova - Shqip: nova : Nova manifestohet me eksplodimin e madh dhe të shkëlqyeshëm të yllit. Eksplodimi nova shkaktohet nga bashkëveprimi i dy yjeve që gjinden afër. Këto yje e tërhjeken duke kapur atmosferën e njëri tjetrit....[1]
  • NTFS
    1. Shqip: NTFS : Shkurtesa për NT File System. Ky sistem i skedave është i paraparë për NT verzionet e Windows. NTFS ofron përmirësime të shumta si "transaction logs" apo shënimet mbi transakcione që lejojnë kthimin e skedave të humbura në rast të prishjës së diskut....[1]
  • NVRAM
    1. Shqip: NVRAM : Gjithashtu njifet me emrin Non-Volatile RAM. Ky është një lloj i RAM-it statik që nuk i humb shënimet kur furnizimi me energji elektrike ndalet. NVS zbatohet me anë të baterisë që mban shënimet në EPROM nga NVRAM-i....[1]

O

[Redakto nëpërmjet kodit]
  • OCW
    1. Shqip: OCW : MITOPENCOURSEWARE është iniciativë e Fondacionit William dhe Flora Hewlett, Fondacionit Andrew W. Mellon dhe MIT. Qëllimet e OCW janë publikimi falas i materialeve të lëndëve mësimore të MIT për edukatorët,...[1]
  • OLED
    1. Shqip: OLED : OLED është shkurtesë për Organic LED. Këto Light Emitting Diode (LED) përbëhën nga molekulat organike. Kjo lejon krijimin e LED më të vogla të cilat mund të përdoren për ekrana OLED që do të jenë më të hollë,...[1]
  • One
    1. ...
    2. one's-complement
    3. Shqip: një-komplementi // Reprezentim i numrit me shenjë në sistem binar. Ndryshe nga matematika kur numri negativ shënohet me shenjën minus (-), në sistemet digjitale kjo mund të arrihet kur numri 1 kthehet në 0, dhe ai 0 në 1....[1]
  • Open
    1. ...
    2. open source - Shqip: open source (Kodi i Hapur) : në përgjithsi i referohet programit, kodi i të cilit është i hapur dhe i gatshëm për publikun e përgjithshëm për përdorim, ndryshim e përhapje falas. Në përgjithsi kodi open-source krijohet nga kontributi i shumë programerëve,...[1]
    3. OpenGL / Shqip: OpenGL // Open Graphics Library është standardi industrial për aplikimin e API për definimin e 2D dhe 3D pamjeve grafike. Para krijimit të OpenGL nevojiteshin aplikacione grafike për çdo sistem operativ dhe platformë....[1]
  • OR
    1. ...
    2. Shqip: OR : Lloj i derës (gate) logjike ku rezultati është 1 në rast se së paku një nga hyrjet është 1, ndërsa 0 vetëm kur dy hyrjet janë 0.[1]
  • OSD
    1. Shqip: OSD : (I) Shkurtesë për on-screen display. OSD është imazh i mbivendosur në ekran. Ky imazh zakonisht shërben për të bashkëvepruar me pajisjen me anë të instruksioneve që shfaqen në ekran. OSD zakonisht përdoret për pajisjet si TV,...[1]
  • OSPF
    1. Shqip: OSPF : shkurtesë për Open Shortest Path First. OSPF është protokol rrugëtues autonom (IGP) i tipit "link-state". Ky protokol përdor algoritmin e njohur të Dijkstra (lexo: dekstra) për të gjetur rrugën më të shkurtër në pemë (Ang: tree) prej burimit në...[1]
  • Over
    1. ...
    2. overclock - Shqip: sipërmatje : Procesi i caktimit të shpejtësisë së procesorit mbi shpejtësinë e lejuar apo të caktuar. Gjatë këtij procesi (Overclocking) ndryshon forca elektrike në procesor dhe si pasojë nevojitet sistem i mirë ftohës. Në shumë raste ftohja nuk është e mjaftueshme dhe procesor...[1]

P

[Redakto nëpërmjet kodit]
  • P2P
    1. Shqip: P2P : ose peer-to-peer, është model i komunikimit ku dy makina janë në lidhje direkte dhe jo përmes ndonjë makine në mes. Në P2P çdo makinë në lidhje mund të fillon ose ndal lidhjen. Zakonisht në P2P të dy makinat kanë mundësi klient dhe server....[1]
  • Packet
    1. ...
    2. packet - Shqip: paketi : (I) Paketi është njësi trasmentuese e të dhënave që përbëhet nga informatat binare. Secila paketë përmban sasi të të dhënave. Gjatësia maksimale e paketit varet nga mjeti i komunikimit, p.sh në teknologjinë Ethernet,...[1]
  • partition
    1. ...
    2. Shqip: particion : Pjesë e ndarë e diskut. Particionet zakonisht përdoren për të ndarë sistemin operativ nga skedat e tjera. Një disk 1 GB mund të ndahet në dy particione 500 MB. Sistemi i skedave qëndron në particion dhe një kompjuter mund të ketë particione të SS të ...[1]
  • PB
    1. Shqip: PB : është shkurtesë për Peta Bajta. Vlera e një PB është 1,024 TB apo 2 në fuqinë 50. Një PB është 1,125,899,906,842,624 Bajta.[1]
  • PC
    1. Shqip: PC : (I) Shkurtesë për kompjuteri personal (Ang: Personal Computer). Fillimisht PC iu është referuar IBM PC që janë prodhuar nga IBM, para serive PS/2. Çdo kompjuter i përputhshëm me atë të IBM quhet PC. Tani PC poashtu i referohet gati çfarëdo komjuteri ...[1]
    2. PCMCIA - Shqip: PCMCIA : Akronim për Personal Computer Memory Card International Association. Shiko PCMCIA
  • PCB
    1. Shqip: PCB : është shkurtesë për Printed Circuit Board. Kjo është pllakë në të cilen vendosen RAM modulet, qipat e ndryshëm dhe elektronika e nevojshme për t'a mundësuar funksionimin e një kompjuteri apo pajisje....[1]
  • PDP
    1. Shqip: Protokoli PDP : (I) Çdo protokol që transmeton shënimet në formë të paketave si IP ose X.25. // (II)Paraardhësi i VAX arkitekturës nga Digital Equipment Corporation )DEC) // (III) Segment i rrjetit që përkrahë mekanizma përmes të cilave funksionet e mirëmbajtjës së ...[1]
  • PDP-7
    1. Shqip: PDP-7 : është minikompjuter i prodhuar nga Digital Equipment Corporation (DEC) me 1965. Ky minikompjuter është i pari që ka përdorur Flip Chip teknologjinë dhe kushtonte $72,000, lirë për standardet e viteve 60-ta....[1]
  • perpendicular
    1. ...
    2. Shqip: perpendikular // (I) Teknologjia perpendikulare lejon ruajtje të kapacitetit të lartë duke përdorur regjistrim vertikal. Kjo lejon dyfishimin e kapacitetit për disqet tradicionale. Pritet se disqet e tilla mund të arrijnë kapacitet 230 GB për inq katror....[1]
  • PGP
    1. Shqip: PGP : është shkurtesë për Pretty Good Privacy. PGP paraqet një aplikacion i cili shfrytëzohet për enkriptim të sigurtë të informatave. Çka e dallon PGP-ën nga aplikacionet tjera është aplikimi i enkriptimit asimetrik....[1]
  • Photon
    1. ...
    2. photon
    3. Shqip: foton : është njësia e energjisë elektromagnetike. Fotonet gjithashtu konsiderohen grimca të energjisë së dritës. Fotone të cilat njeriu mund t'i shoh janë ato të dritës ndërsa ato të cilat nuk mund t'i shoh janë në radio valë,...[1]
  • PHP
    1. Shqip: PHP : PHP është gjuhë skriptuese e dedikuar për të zhvilluar web aplikacione. PHP (PHP është shkurtese rekurzive e "Hypertext Preprocessor") është njëra ndër gjuhet më të përhapura skriptuese që janë të bazuara në burimet e hapura (Open Source)....[1]
  • PoE
    1. Shqip: PoE : apo Power over Ethernet, është teknologji e cila i lejon sistemeve të mbartin rrymën elektrike, së bashku me shënime, përmes telave standard çift nëpër rrjetin Ethernet. Kjo teknologji është shumë e dobishme për pajisjet si IP telefonat (shih: Vo...[1]
  • Point
    1. ...
    2. point-to-point - Shqip: pikë-në-pikë : Lloj i qarkut që lidhë dy pika drejtpërdrejt. Lidhja logjike mes dy pikave nuk kalon nëpër pika tjera edhe pse lidhja fizike zakonisht kalon. Këto qarqe njihen edhe si lidhje të kushtuara (ang: dedicated)....
  • Poly
    1. ...
    2. polygon - Shqip: poligon : (I) Poligoni është figurë e mbyllur gjeometrike e përbër nga 3 apo më shumë brinjë. Poligon i drejtë është ai që i ka brinjët e barabarta. // (II) Poligon nënkupton detalizimin e objekteve 3D. Sa më shumë poligone aq më shumë detale mund të paraqite...[1]
    1. ...
    2. Polling - Anketimi i njëkohshëm i disa komponentëve/pajisjeve elektronike për të konfirmuar nëse kanë të dhëna për të transmetuar.
  • Post
    1. ...
    2. postfix - Shqip: postfix : Shërbim për dërgimin e e-postës i paraparë për zëvendësimin e Sendmail. postfix punon në Linux, UNIX, HP-UX, Solaris dhe Mac OS X. Ky shërbim është zhvilluar nga Wietse Venema.[1]
    3. POTS - Shqip: POTS : Kjo është shkurtesë për Plain Old Telephone Service. Kjo nënkupton shërbimin themelorë telefonik që ofron vetëm një lidhje telefonike në rrjetin "switched" publik. Funksionet e vetme të mundshme janë pranimi dhe bërja e thirrjeve....[1]
    4. Posta elektronike e-mail
  • Prime
    1. ...
    2. prime number - Shqip: numëri prim : Në matematikë, numrat e thjeshtë (Ang: prime numbers), janë të gjithë numrat natyral më të mëdhenj se 1, të cilët plotëpjestohen me vetëm vetveten dhe me numrin 1. Numrat natyral që janë më të mëdhenj se 1,...[1]
  • Pseudo
    1. ...
    2. pseudocode - Shqip: pseudokod : Pseudokodi është formë e përgjithshme se si të zgjidhet një problem i caktuar pa detaje sintaksore. Pseudokodi është përshkrim se si punon një algoritëm zakonisht me anë të fjalëve duke i evituar detajet sintaksore të gjuhëve programuese....[1]

Q

[Redakto nëpërmjet kodit]
  • QoS
    1. Shqip: QoS : Shkurtesa për Quality of Service. Kjo mundësi ose aftësi e teknologjive lejon caktimin e përparësisë dhe garanton hapësirën transmetuese (ang: bandwidth) për aplikacione specifike në rrjet. Kjo lejon arritjen e cilësisë së kërkuar nga ana e aplikacio...[1]
  • quark
    1. ...
    2. quark - Shqip: kuark :Kuarket janë një nga dy grupet e njohura të grimcave nënatomike që deri sot nuk janë ndarë. Këto janë grimca që njihen si njësitë më të vogla të materies. Ekzistojnë 12 grimca themelore, gjashtë kuarke dhe gjashtë leptone....[1]
  • Quick
    1. ...
    2. QuickTime - Shqip: QuickTime : Formati për video i zhvilluar nga Apple. QuickTime është i paraparë për faqe të internetit dhe përkrahë edhe zërin. Skema e kompresionit e përdorur në këtë format është ideale për internet. Vëzhgimi i QuickTime skedave bëhët përmes plugin që mund të ...[1]
  • Qwerty
    1. Shqip: qwerty : Qwerty është formacion i tastaturës së kompjuterit (më herët e përdorur për shtypshkronjë). Emri i formacionit apo shpërndarjës së pullave vjen nga pozita e germave Q, W, E, R, T dhe Y të cilat janë të vendosura në rreshtin e parë të germave po në kë...[1]

R

[Redakto nëpërmjet kodit]
  • RAM
    1. Shqip: RAM : (I) Shkurtesë për Random Access Memory. RAM është element që bën ruajtjen e informatave, ku informata mund të lexohet në çfarë do rendi. Në RAM zakonisht mund të shkruhet dhe lexohet, dhe përdoret për informatat të cilat vazhdimisht ndyshojnë....[1]
  • RCAT
    1. Shqip: RCAT : Shkurtesa për Recess Channel Array Transistor. Kjo teknologji që është pronë e Samsung është publikuar me 2003. RCAT zvogëlon hapësirën e tranzitorave duke zbatuar dizajnin struktural 3D. Kjo rrit nivelin e integrimit dhe denzitetin e hapësirës për t...[1]
  • RDRAM
    1. Shqip: RDRAM // Rambus Dynamic Random Access Memory është nënsistem i memories që ofron transfer të shënimeve deri në 1.6 trilion bajta për sekondë. Nënsistemi është i përbërë nga RAM, RAM kontrolleri dhe bus-i që lidhë RAM për mikroprocesorë....[1]
  • Receiver
    1. receiver - Shqip: pranuesi // Pajisje roli i të cilës është pranimi i sinjaleve dhe përdorimi apo shëndrimi i tyre për qëllime të caktuara. Pranuesi është pajisje elektronike e cila përmban qarqet e nevojshme për manipulimin e sinjalit elektromagnetik....[1]
  • Rekurzioni
    1. recursion / Shqip: rekurzion // Procesi kur një funksion e thërret(aktivon) vetveten derisa të arrihet një kusht i caktuar i ndaljes.[1]
  • regex
    1. Shqip: regex : regex është shkurtesë për "regular expressions". Regex është varg (Ang:string) me simbole të veçanta të cilat e përshkruajnë një bashkësi të vargjeve ne bazë të rregullave sintaksore. Regex përkrahen nga shumë gjuhë programuese dhe editor teksti për ...[1]
  • RF
    1. Shqip: RF : Shkurtesë për Radio Frequency. RF është sistem telemetrik për transmetimin e shënimeve nëpër frekuenca të radios. RF janë valët në brezin prej 10 KHz deri më 300 GHz.[1]
    2. RFID shkurtes për Radio Frequency Identification shiko RFID
  • RFC
    1. Shqip: RFC : është shkurtesa për Request For Comments. Kjo është një mbledhje e madhe e dokumenteve që përshkruajnë protokolet, sistemet dhe procedurat e përdorura nga interneti. P.sh. protokolet si IP, SNMP, TCP,...[1]
  • RFID
    1. Shqip: RFID : Radio Frequency Identification është teknologji që përdoret për identifikim. Në RFID radio frekuencat përdoren për transmetimin e sinjalit i cili identifikon apo përmban shënimet e nevojshme për ndonjë qëllim....[1]
  • RISC
    1. Shqip: RISC : Akronim për "Reduced Instruction Set Computer". RISC është arkitekturë e procesorëve që përdorë më pak instuksione për të kryer operacione të ndryshme. Procesorët RISC përmbajnë më pak tranzistorë sesa Procesorët CISC....[1]
  • RSA
    1. Shqip: RSA : Teknologji enkriptuese e bazuar në çelsin publik e zhvilluar nga RSA Data Security Inc. RSA është shkurtesa për Rivest, Shamir dhe Adelman, zbuluesit e kësaj teknike. RSA është e bazuar në parimin që shumëzimi i dy numrave prim është i lehtë por zbul...[1]

S

[Redakto nëpërmjet kodit]
  • Scinentific
    1. ...
    2. scientific method - Shqip: metoda shkencore : Metoda Shkencore është mënyra e zbulimit të së vërtetë dhe fakteve, duke i ikur gabimeve. Përparësia më e madhe e metodës shkencore është që nuk ka paragjykime, pra nuk bazohet në besim por në vërtetime përmes eksperimenteve....[1]
  • SD
    1. Shqip: SD : Shkurtesë për Secure Digital. Këto kartela memorike kan madhësinë e një pullës postale. SD nuk i humb shënimet kur ska energji elektrike. Këto pajisje memorike të gjendjes të pandërprerë (solid state) nuk kan pjesë lëvizëse....[1]
  • SDK
    1. Shqip: SDK : Shkurtesë për Software Development Kit. SDK është paket i veglave, skedave dhe kodeve burimore që i ndihmojnë zhvilluesit të krijon softuer për ndonjë teknologji specifike. Ekziston numër i madh i SDK për Java,...[1]
  • SFD
    1. Shqip: SFD : është shkurtesë për Software Freedom Day. Kjo ditë e filluar me 28 Gusht 2004 ka për qëllim përhapjën e informimit mbi softuer të hapur dhe falas ose Free and Open Source Software (FOSS). Si pjesë e festimit është organizimi i mbledhjeve,...[1]
  • SGSN
    1. Shqip: SGSN : Shkurtesa për Serving GPRS Support Node. Kjo nyje e GPRS infrastrukturës ka rolin e mbartjes së paketave të shënimeve nga dhe deri te stacionet mobile në zonën e caktuar të shërbimit. Detyrat e SGSN janë drejtimi dhe transferi i paketave,...[1]

Si

[Redakto nëpërmjet kodit]
  • SIP
    1. Shqip: SIP : Shkurtesa për Session Initiation Protocol. Ky është standard i specifikuar nga Internet Engineering Task Force (IETF) në RFC 2543. SIP përdoret për nisjen, menagjimin dhe ndërprerjen e sesioneve (ang: session) interaktive mes një ose më shumë përdoru...[1]
  • Sistemi
    1. ...
    2. Sistemi DNS
    3. Sistemi (Rout-Gateway)
  • SLI
    1. Shqip SLI: shkurtesa për Scalable Link Interface
  • SMTP
    1. Shqip: SMTP : Simple Mail Transfer Protocol - Protokol me anë të cilit bëhet transferi i postës elektronike (e-mail) në rrjetë. Ky protkol përdorë TCP/IP që të realizohet lidhja. Ky protokol zakonisht perdorë TCP portin 25....[1]
  • Sniffing
    1. ...
    2. teknika sniffing - Shqip: nuhatje : Lloj i teknikës që përdoret në rrjeta ku sulmuesi ka mundësinë e mbledhjës së paketave në rrjetë. Nuhatja e paketave mundësohet përmes NIC-ave të vendosur në menyrën e operimit që quhet "promiscuous". NIC-at në këtë menyrë të operimit pranon gjitha p...[1]
  • SNMP
    1. Shqip: SNMP : Simple Network Management Protocol - Protokol standard i internetit për menaxhim të rrjetave. SNMP përbëhet prej dy pjesëve: Agjentët qe janë programe që monitorojne pajisje të ndryshme individuale në rrjeta,...[1]
  • Solaris
    1. ...
    2. Shqip: Solaris : Solaris është sistem operativ nga Sun Microsystems. Solaris është zbatim i UNIX. Solaris gjithashtu njihet me emrin Sun OS. Ky OS është i parashikuar për serverë dhe përdoret për makina kritike si DNS serverët qëndrorë të internetit....[1]
  • SPAM
    1. Shqip: Spam apo SPAM : Përdorimi i padrejtë i listës së e-postës, USENET apo metodave tjera të komunikimit për të dërguar porosinë e njejtë personave të cilët nuk kanë kërkuar këtë porosi. Termini SPAM është ngjitur e-postës së tillë duke i'u falemnderuar skeçit të Monty P...[1]
  • SPARC
    1. Shqip: SPARC : Shkurtesa për Scalable Processor Architecture. CPU-të SPARC mund të jenë 32 ose 64 bit dhe janë të bazuar në RISC. SPARC është zhvilluar nga Sun Microsystems dhe është lëshuar si arkitekturë e hapur. Këto CPU kanë gjetur përdorim sidomos në makina me...[1]
  • spin
    1. ...
    2. Shqip: spini : Në Fizikë spini është momenti këndor i grimcave nën-atomike. Në Fizikën e Grimcave dhe Atomike ekzistojnë dy lloje të momentit këndor: spini dhe momenti këndor orbital. Spini është karakteristika themelore e gjitha grimcave elementare....[1]
  • Spintronic
    1. ...
    2. spintronic - Shqip: spintronika : Kjo fushë e re e Fizikës ka të bëjë me fenomenet e varura nga spini i grimcave të cilat i'u zbatohen pajisjeve elektronike. Spintronika manipulon jo vetëm ngarkesën e elektroneve por edhe spinin e tyre duke i'u mundësuar funksione të reja....[1]
  • Spoofing
    1. ...
    2. teknika spoofing - Shqip: mashtrim : (I) Mashtrimi i origjinës. Ky termin zakonisht përdoret për të emërtuar e-postën e dërguar e cila nuk i ka informatat dërguese autentike apo të vërteta në kokë. E-posta e tillë duket si e dërguar nga një adresë e caktuar por në të vërtet nuk është....[1]
  • SRAM
    1. Shqip: SRAM : është shkurtesë për Static Random Access Memory. Është tip i memories së paqëndrueshme (Ang: volatile) i cili i mban shënimet përderisa ka furnizim me rrymë elektrike. SRAM dallon nga DRAM nga ajo që nuk ka nevojë për freskime të shpeshta sikurs...[1]
  • SSH
    1. Shqip: SSH : Secure Shell është e zhvilluar nga SSH Communications Security Ltd. SSH është program që shërben për lidhje mes makinave nëpër rrjet, sikur telnet por në mënyrë të sigurtë. SSH ofron autentifikim dhe sigurim të lidhjes dhe është e paraparë si zëvendë...[1]
  • SSL
    1. Shqip: SSL : Shkurtesa për Secure Socket Layer. SSL është zhvilluar nga Netscape për transmetimin e dokumenteve private përmes internetit. SSL punon përmes çelësit privat i cili përdoret për enkriptimin e shënimeve dhe bën sigurimin e tërë sesionit....[1]
  • Stack
    1. ...
    2. Shqip: Stack : ështe strukturë e të dhënave, e bazuar ne konceptin LIFO (Ang: Last in, First Out), që do të thotë elementi që futet i fundit në një strukturë, ai edhe do të nxirret i pari. Stack është koncept që përdoret shumë në shkencat kompjuterike....[1]
  • Static
    1. ...
    2. static - Shqip: statik : (I) Në gjuhë programuese static është fjalë kyçe që definon sferën e variablave dhe funksioneve. Gjithashtu njihen si variabla të klasave. // (II) IP statike është ajo IP që nuk ndryshon dinamikisht. Pra IP adresë e cila është definuar me dorë dhe jo...
    1. steganography
    2. ...
    3. steganography / Shqip: steganografi // Shkenca e fshehjes së porosive, jo kriptimit të tyre. Steganografia bënë fshehjen e porosive brenda ndonjë skede, zakonisht pamje apo fotografi. Metodat tradicionale steganografike ishin shpuarja e shkronjave në ndonjë letër duke krijuar birra të vog...[1]
  • STM
    1. Shqip: STM : (I) Shkurtesa për Synchronous Transfer Mode. Proces i transmetimit të shënimeve në sekuencë për intervale të rregullta kohore. // (II) Termin i ri për TDM tradicional për t'a dalluar nga ATM. STM-1 është njësia më e madhe standarde e kapacitetit,...[1]
  • Sun
    1. ...
    2. Sunbird - Shqip: Sunbird : SunBird është projekt i Mozilla për krijimin e një aplikacioni vetekzistues për kalendarim. SunBird është e ndërtuar në XUL gjuhën e interface-ave. Ky prodhim është për ata që përdorin shfletues dhe klient tjetër të e-postës....[1]
  • SWAP
    1. Shqip: Metoda SWAP : (I) SWAP do të thot zëvendësimi i faqeve (page) dhe segmenteve (segment) të shënimeve në memorie. Kjo metodë përdoret në makina për të manipuluar skeda që janë më të mëdha sesa RAM-i i makinës. Shënimet që nuk mund të vendosen në RAM vendosen në dis...[1]

T

[Redakto nëpërmjet kodit]
  • TB
    1. Shqip: TB : është shkurtesë për TerraByte. Një TB i ka 1024 GB.[1]
  • TPC
    1. Protokolli TCP/IP - Shqip: TCP : Shkurtesë për Transmission Control Protocol. TCP është një nga protokolet kryesore në rrjeta TCP/IP. Ky është protokol i orientuar në lidhje (connection oriented) që bënë pjesë në shtresën transport (transport layer)....[1]
  • Tel
    1. ...
    2. Telnet / Shqip: Telnet // Telnet është protokol standard i cili ju mundëson komunikim me sisteme të largëta nëpërmes terminalit në sistemin e juaj. Telnet komunikon nëpërmes TCP/IP protokolit dhe dërgon shënime të cilat sistemi i largët i paraqet apo krijon....[1]
  • Tex
    1. ...
    2. texture - Shqip: tekstura : Karakteristika e sipërfaqës së materialeve të vërteta, vizuele apo të simuluara. Teksturat e materialeve të vërteta mund të ndihen me gishta apo prekje ndërsa ato të materialeve të simuluara "nënkuptohen" nga forma e krijuar në medium,...
  • TFT
    1. Shqip: TFT : është shkurtesë për Thin-Film-Transistor. Kjo është teknologji për ekrane të kristalit të lëngët (LC apo liquid cristal) e cila ofron pamjet të kualitetit të lartë. TFT ekranet zakonisht përdoren në kompjutera fletore....[1]
  • Transitor
    1. ...
    2. transistor - Shqip: tranzistor : Tranzistori është pajisje elektronike e përdorur në makina dhe kompjutera. Tranzistori është i ndërtuar nga gjysmëpërçuesit si germanium dhe silikon për të cilin bëhën tri lidhje elektrike. Ndotjet apo papastërtitë në gjysmëpërçues përdoren për të kr...[1]
  • tree
    1. ...
    2. Shqip: dru : (I) Druri apo pema është një strukturë e shënimeve (data structure) në të cilën një element është i lidhur për elementin tjetër nën atë. Lidhja mes elementeve quhet degë (ang: branch). Drunjët zakonisht vizatohen kokëposhtë,...[1]
  • Two
    1. ...
    2. two's-complement - Shqip: dy-komplementi : Reprezentim i numrave me shenjë në sistem binar. Çdo numër negativ fitohet kur e gjendet një-komplementi (njëshat bëhen zero, dhe zerot njësha) i numrit pozitiv dhe pastaj i shtohet numri 1. Biti më i majtë përdoret për shenjë....[1]

Th

[Redakto nëpërmjet kodit]
  • Three
    1. ...
    2. three laws of robotics / Shqip: tre ligjet e robotikës // Tre ligjet e robotikës janë ligje fantastiko-shkencore të shkruar nga autori e biokimisti i njohur Isaac Asimov sipas të cilave çdo rrobot duhet t'i përmbahet. Këto ligje u paraqiten për herë të parë në shkrimin "Runaround" (1942) dhe vijojnë: ...1[1]

U

[Redakto nëpërmjet kodit]
  • UART
    1. Shqip: UART : apo Universal Asynchronous Receiver/Transmitter është një mikroqip me programe që kontrollojnë lidhjet (interface) të kompjuterëve për pajisje serike (serial). Më saktësisht i ofron makinës lidhjen RS-232C Data Terminal Equipment (DTE) për të ko...[1]
  • UAV
    1. Shqip: Makina UAV : (I) UAV janë mjete, makina autonome (robot) të cilat nuk kanë nevojë të njeriut për t'u kontrolluar. UAV përdoren për qëllime shkencore dhe ushtarake. Shembuj të UAV në shkencë janë robotët nën-ujorë për studimet e oqeaneve....[1]
  • UDP
    1. Shqip: UDP : Shkurtesë për User Datagram Protocol. UDP është protokol i rrjetave që punon në nivelin e transportit sipas modelit të rrjetave të OSI-t apo edhe atij të TCP/IP. UDP-ja dërgon mesazhe të quajtura datagram-e prej burimit në destinacion....[1]
  • UNIX
    1. ...
    2. Shqip: UNIX (lexo:Uniks) // Sistem "time-sharing" bashkëveprues i ndërtuar me 1969 nga Ken Thompson. Thompson krijoi UNIX për të luajtur lojra kompjuterike në PDP-7 të tij. Bashkëautorë i UNIX konsiderohet edhe krijuesi i gjuhës programuese C,...[1]
  • Use
    1. ...
    2. USENET - Shqip: USENET : vjen nga fjalët Users Network. Sot USENET mund të gjindet e shkruar edhe si usenet (me shkronja të vogla). Ky është sistem i distribuar i tabelave-buletin (bulletin-board) i krijuar nga makinat UNIX....[1]
  • UT
    1. Shqip: UT : (I) UT apo Universal Time është zona kohore e ngjajshme me GMT, apo Greenwich Mean Time që fillon nga meridiani 0 i cili kalon nëpër Greenwich/Britani. UT është kohë universale dhe është e njejtë kudo në botë....[1]
  • UTC
    1. Shqip: UTC : Coordinated Universal Time (UTC) është realizim atomik i Greenwich Mean Time (GMT). Kjo kohë është e bazuar në kohën atomike (TAI) që është mesatarja e orëve në më se 50 laboratore nëpër botë. UTC është bazë për matje kohore në botë....[1]
  • UV
    1. Shqip: UV // UV është shkurtesë për Ultraviolet. Rrezatimi UV është në gjerësi valore mes 4000 angstrom njësi (Å) dhe 150 (Å). Rrezatimi natyror UV krijohet nga Dielli. UV ndahet në tri kategori përnga gjerësia valore,...[1]

V

[Redakto nëpërmjet kodit]
  • VGA
    1. Shqip: VGA : - Shkurtesë e Video Graphics Array, sistem analog për paraqitje grafike në PC, e zhvilluar nga IBM. Ndryshe nga stadardet tjera grafike për PC, (MDA, CGA, dhe EGA), VGA përmban analog sinjale. VGA përmban rezolucion maksimal prej 640x480 pikselav...[1]
  • VLT
    1. Shqip: VLT : është shkurtesë për Very Large Telescope të ESO. VLT përbëhët nga katër teleskopa 8 m. Këta teleskopa mund të punojnë ndamas ose së bashku. Kur punojnë së bashku drita e mbledhur është e barabart me atë të një teleskopit 16 metra....[1]
  • VM
    1. Shqip: VM : është shkurtesë për Virtual Memory. Kur në memorie nuk ka vend të mjaftueshem për të gjitha udhëzimet, të nevojshme për CPU, atëherë kompjuteri instalon të ashtuquajturen Virtual Memory skedë. Kështu,...[1]
  • VoIP
    1. Shqip: VoIP : apo Voice Over Internet Protocol (Zë nëpërmes të protokolit internetor) është një teknologji e cila mundëson komunikim në mes dy palëve duke përdorur protokolin e internetit (IP). Për të dërguar shënime zërore tani përdoren rrjetat publike tele...[1]

Y

[Redakto nëpërmjet kodit]
  • Y-modem
    1. Shqip: Y-modemi : është protokol i modemëve. Ekzistojnë Y-modem dhe Y-modem-g protokolet. Të dy protokolet kanë madhësi të bllokut 1024 bajta (bloqet në të cilat informata ndahet). Frekuenca e përgjigjes apo dërgimi i ACK ose NAK pergjigjeve në Y-modem ndodh p...[1]


X

[Redakto nëpërmjet kodit]
  • Xeon
    1. Shqip: Xeon (lexo:Kseon) : është procesor (CPU) 400 MHz Pentium nga Intel i krijuar për serverë. Në pllakat amë (motherboard) të Intel-it mund të lidhen deri më tetë Xeon CPU për procesim të shumtë (multiprocessing).[1]
  • XML
    1. Shqip: XML: shkurtesë për Extensible Markup Language. XML është gjuhë/mjet që mundëson përshkrimin, ruajtjen, dërgimin, dhe shkëmbimin e informatës në mes aplikacioneve të ndryshme dhe në Internet. Në strukturë,...[1]
  • XOR
    1. ...
    2. Shqip: XOR : (exclusive OR) Lloj i derës (gate) logjike ku dajla është 1 vetëm nëse dy hyrjet janë të ndryshme, përndryshe nëse hyrjet janë të njejta, dalja është 0.[1]

Z

[Redakto nëpërmjet kodit]
  • Z-modem
    1. Shqip: Z-modemi: është protokol i modemëve. Madhësia bllokut në të cilin ndahen informatat është 512 bajta. Frekuenca e përgjegjëse apo dërgimi i ACK ose NAK pergjigjeve ndodh vetëm në raste kur gabimet në transmetim detektohen....[1]

W

[Redakto nëpërmjet kodit]
  • WAP
    1. Shqip: WAP : Shkurtesa për Wireless Application Protocol, specifikim i sigurt që lejon përdoruesve të lidhen për informata përmes pajisjeve dorëmbajtëse si telefonat mobil dhe PDA. WAP përkrahë shumicën e rrjetave patela si CDPD,...[1]
  • War
    1. ...
    2. wardriving - Shqip: wardriving : Wardriving është termin i ri që përshkruan një fenomen shoqëror të zhvilluar si pasojë e rrjetave patela. Wardriving është aktivitet qëllimi i të cilit është zbulimi i rrjetave patela duke u shëtitur në automjet....[1]
  • WEP
    1. Shqip: WEP : Shkurtesa për Wired Equivalent Privacy. WEP është i definuar nga standardi IEEE-802.11 për të ndaluar lidhjen e personave të pa-autorizuar dhe kapjen e paketave të rrjetit patela. WEP punon përmes çelsave 64 ose 128 bit të cilët vendosen në makinat e...[1]
  • Wi-Fi
    1. Shqip: Wi-Fi : Shkurtesë për Wireless Fidelity. Kjo shprehje përdoret për emërtimin e 802.11 rrjetave në përgjithësi dhe është shpallur nga Wi-Fi Alliance. Wi-Fi Alliance bën testimin dhe miratimin e prodhimeve të cilat mund të bashkëpunojnë me prodhimet e prodhues...[1]
  • wireless
    1. Shqip: pa tela : Wireless apo komunikim patela në kuptim të gjerë nënkupton lidhje apo komunikim përmes radio valëve dhe jo përmes mediumit fizik si telat apo kabllat optik. Komunikimi patela mund të jetë WiFi, Bluetooth,...[1]
  • WLAN
    1. Shqip: WLAN : Është rrjetë LAN por që përdor mediumin pa tela (wireless). WLAN punon në protokolet e njejta si LAN me tela. Standardi i specifikuar për WLAN është IEEE 802.11.[1]

Dëftime

[Redakto nëpërmjet kodit]
  1. ^ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z aa ab ac ad ae af ag ah ai aj ak al am an ao ap aq ar as at au av aw ax ay az ba bb bc bd be bf bg bh bi bj bk bl bm bn bo bp bq br bs bt bu bv bw bx by bz ca cb cc cd ce cf cg ch ci cj ck cl cm cn co cp cq cr cs ct cu cv cw cx cy cz da db dc dd de df dg dh di dj dk dl dm dn do dp dq dr ds dt du dv dw dx dy dz ea eb ec ed ee ef eg eh ei ej ek el em en eo ep eq er es et eu ev ew ex ey ez fa fb fc fd fe ff fg fh fi fj fk fl fm fn fo fp fq fr fs ft fu fv fw fx fy fz ga gb gc gd ge gf gg gh gi gj gk gl gm gn go gp gq gr gs gt gu gv gw gx gy gz ha hb hc hd he hf hg hh hi hj hk hl hm hn ho hp hq hr hs pr-tech
Marrë nga "https://sq.wikipedia.org/w/index.php?title=Wikipedia:Projekti_Fjalori/Informatikë&oldid=1573355"