Shqiptarët në Ukrainë
U larguan nga zona e Korçës, fill pas pushtimit turk dhe për 200 vjet jetuan në Bullgari. Më pas një pjesë u zhvendosën në Ukrainë dhe kanë 300 vjet që jetojnë aty. Numri i shqiptarëve që jetojnë në Ukrainë arin nе 5000 veta.
Historia[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Shqiptaret e Ukrainës fillimisht u vendosen ne veri te Odeses 220 km ne fshatin Karakut se bashku me bullgaret dhe gagauzet. Ne fillim te vitit 1860 një pjese e fshatit Karakurti sot Zhovtnjovoje u shperngul ne rajonin e brigjeve te detit Azov rreth 10 km larg brigjeve, ku u themeluan 3 fshatra : Taz sot Devnenskoje, Tyshki sot Gjeorgjevka, Xhandran sot Gamovra sot ku jetojnë edhe sot qe ketë toke ja dhuroi Katerina II e Rusisë. Banoret janë toskë, të shpërngulur nga rajoni i Pogradecit dhe Korçës, si pasojë e përndjekjes osmane. Pas një rrugëtimi nëpër Greqi, Bullgari e Rumani përfunduan në Ukrainë. Gjuha që flitet sot në këto katër fshatra, Karakurt (Zhovtnjovoje), Taz (Devneskoje), Tyshki (Gjeorgjevka) dhe Xhandran (Gamovra), është një përzierje e shqipes toske me rusishten. Por megjithatë zakonet, veshjet dhe tiparet dalluese mbeten të njëjta. Banorët e këtyre fshatrave e identifikojnë veten si shqiptarë.
Gjendja sot[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Ata kanë nevoje për shqiptare, pasi nuk kanë njeri tjetër për ti mësuar gjuhen shqipe. Ne arkivin e tyre ruhen një numër i madhe fotografish te vjetra dhe kostume prej 195 vjetësh qe kur kane ardhur këtu. Duke mos pasur një dore përkujdesje dhe me kushtet ekonomike kjo dege kulture shkon drejt asimilimit !
Bij dhe bija[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
- PALINA KOSTANDINI puonte ne bibloteke,
- RADION PANDOR jurist,
- IVAN KARMYELYEV ishe kryetari i komunes per 15 vite,
- PETRE POPOV nepunes,
- VITOR STAMAT punonte ne zyren e turizmit si dhe kryetari i shoqatës së shqiptarëve të Ukrainës "Iliria".
Gjuha[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Gjuha shqipe ka pesuar pak ndyrshime, si pasoje e lidhjeve të ngushta me bullgarisht,dhe gagauzisht, ukrainisht si edhe rusisht . Jane formuar edhe raste te veçanta të fjalës («(n)ga tant» — dmth shqiptar, з наших), dhe format lokale të emrave: Ано (Аня), Доча (Дуся), Сандьо (Сашко). Shkrimi arkaik në mesin e pakicës shqiptare mungon — me shkrim se ata kryesisht përdorin kirilicat.
| shqip | ukrainisht |
|---|---|
| А mіre dite! | Добрий день! |
| Tshko puna? | Як справи? |
| puna mir. | Добре. |
| pr shendet! | За здоров'я! |
| pr kesmet! | За долю! |
Literatura[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
- http://www.rtklive.com/new/?cid=1&newsId=93132&mf59E3omdLSB3Q-8dw09n%29R06B839%2AE%2A8VKS88O#iS5e&2zq32jadf7Rv!mw-8d979aAie=7Z*_U0mkEdLp_Dfim0#&ec+QG15N0=m
- http://www.koha.net/arkiva/?page=1%2C15%2C73708[lidhje e vdekur]
Edison Myrteza - Bota Press
- В. І. Наулко. Албанці // Радянська енциклопедія історії України. Київ: Головна редакція Української радянської енциклопедії, 1969, т. 1, с. 43–44.
Shih edhe[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Lidhje të jashtme[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
- http://www.albanian.com/community/vbl/showthread.php?t=17045[lidhje e vdekur]
- http://www.zemrashqiptare.net/article/shqiperia/emigracioni/897/
- http://pashtriku.beepworld.de/files/Histori/histori/shqiptarteukrainsshqiprxhunga5.12.07.htm
- http://www.youtube.com/watch?v=mFMq9v3LVgU
- http://www.youtube.com/watch?v=6KHHj9vx6VQ
- https://web.archive.org/web/20081031113656/http://www.linguistik.uni-erlangen.de/~bmkabash/Fiedler/EINF-ALB.20070524.BKTT.pdf
- http://books.google.com/books?id=bmIVOGu0WWEC&pg=PA372&lpg=PA372&dq=prapashtesa+%C3%ABz&source=bl&ots=YzHDPdT5O0&sig=Fqn24FozXVd5VSwgvsV0oD6XW0U&hl=en&sa=X&ei=XY9CT-6EDcbvsgbjvoTRBA&ved=0CDsQ6AEwAw#v=onepage&q&f=false
- http://www.kyivpost.com/content/ukraine/pastoral-life-of-ethnic-communities-in-odessa-region-streaked-with-anxiety-over-relations-with-russia-344179.html
- https://spiritus2016.wordpress.com/2016/10/13/bushati-ben-realitet-premtimin-e-pollos-per-shqiptaret-e-ukraines-ja-historia-e-mrekullueshme/[lidhje e vdekur]
| |||||||||||||||||||||||||
.svg){kind=small}
