Lapland (Finlandë)
Lapland
Lappi (Finlandisht) Lappi (Samishtja Veriore) Laapi (Samishtja Inari) Lappi (Samishtja Skolt) Lappland (Suedisht) | |
|---|---|
| Rajoni i Laplandës Lapin maakunta (Finlandisht) Lappi eanangoddi (Northern Sami)(Samishtja Veriore) Laapi eennâmkodde (Samishtja Inari) Lappi mäddkåʹdd (Samishtja Skolt) Landskapet Lappland (Suedisht) | |
 Stema | |
 Lapland në hartën e Finlandës | |
| Koordinatat: 67°N 026°E / 67°N 26°E | |
| Vendi | Finlanda |
| Kryeqyteti | Rovaniemi |
| Sipërfaqja | |
| • Gjithsej | 100.366 km2 (38,752 sq mi) |
| • Sipërfaqe tokësore | 92.667 km2 (35,779 sq mi) |
| • Sipërfaqe ujore | 7.699 km2 (2,973 sq mi) |
| Popullsia (2019-12-31) | |
| • Gjithsej | 177.161 |
| • Dendësia | 1,8/km2 (4,6/sq mi) |
| Zona kohore | UTC+2 (EET) |
| • Verës (DST) | UTC+3 (EEST) |
| Kodi ISO 3166 | FI-10 |
| Faqja zyrtare | lapinliitto.fi |
Lapland (Finlandisht: Lappi; Samishtja Veriore: Lappi; Samishtja Inari: Laapi; Suedisht: Lappland; Latinisht: Lapponia) është rajoni më i madh dhe më verior i Finlandës. Kufizohet me rajonin e Ostrobothnias Veriore në jug, me Gjirin e Bothnias, Qarkun Norrbotten në Suedi, Qarkun Troms dhe Finnmark në Norvegji, dhe Murmansk Oblast dhe Republikën e Karelia në Rusi. Topografia varion nga llumi dhe pyjet e gjera të Jugut deri te prerjet në veri. Rrethi Arktik përshkon Laplandën, kështu që fenomenet polare si dielli i mesnatës dhe nata polare mund të shihen në Lapland.[1][2]
Klima e ftohtë dhe dimërore e Laplandës, së bashku me bollëkun e saj relativ të pemëve halore si pisha dhe bredh, do të thotë se ajo është lidhur me Krishtlindjet në disa vende, veçanërisht në Mbretërinë e Bashkuar, dhe pushimet në Lapland janë të zakonshme në fund të vitit. Megjithatë, rajoni ka zhvilluar infrastrukturën e tij për turizmin gjatë gjithë vitit. Për shembull, në periudhën pa borë 2019, turizmi u rrit më shumë se në sezonin e dimrit.[3] Rovaniemi është qendra kryesore rajonale e Lapland, dhe Aeroporti Rovaniemi është aeroporti i tretë më i ngarkuar në Finlandë.[4] Përveç turizmit, sektorë të tjerë të rëndësishëm janë tregtia, prodhimi dhe ndërtimi.[5][6] Ashtu si Rovaniemi, Inari është gjithashtu një nga destinacionet më të rëndësishme turistike në Lapland për turizmin e huaj.[7][8]
Lapland ka qenë e lidhur me shtëpinë legjendare të "Polit të Veriut" të Babadimrit (At Krishtlindja ose Shën Nikolla) që nga viti 1927, kur pritësi finlandez i radios Markus Rautio tha se Babadimri jetonte në Korvatunturi, një mal i rrëzuar në rajon. Më vonë, Rovaniemi vendosi një pretendim si "qyteti i lindjes zyrtare" i Santa dhe zhvilloi atraksionin e fshatit të Babadimrit për të inkurajuar turizmin.[9]
Historia[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Komunat[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
- Artikulli kryesor: Komunat e Lapland
| Komuna | Popullsia (2014) | Sipërfaqja (km²) | Dendësia (pop. për km²) | |
|---|---|---|---|---|
 |
Rovaniemi | 61,568 | 8,016.84 | 8.02 |
 |
Tornio | 22,333 | 1,348.85 | 18.84 |
 |
Kemi | 21,939 | 747.51 | 232.23 |
 |
Sodankylä | 8,825 | 12,415.48 | 0.76 |
 |
Keminmaa | 8,474 | 647.23 | 13.69 |
 |
Kemijärvi | 7,889 | 3,930.91 | 2.29 |
 |
Inari | 6,818 | 17,333.54 | 0.45 |
 |
Kittilä | 6,469 | 8,262.94 | 0.79 |
 |
Ylitornio | 4,454 | 2,212.38 | 2.22 |
 |
Ranua | 4,093 | 3,694.80 | 1.21 |
 |
Kolari | 3,842 | 2,617.77 | 1.51 |
 |
Salla | 3,789 | 5,873.08 | 0.68 |
 |
Pello | 3,674 | 1,863.68 | 2.17 |
 |
Posio | 3,636 | 3,544.81 | 1.20 |
 |
Simo | 3,299 | 2,086.39 | 2.34 |
 |
Tervola | 3,238 | 1,592.04 | 2.12 |
 |
Muonio | 2,375 | 2,037.80 | 1.25 |
 |
Enontekiö | 1,892 | 8,391.35 | 0.24 |
 |
Utsjoki | 1,259 | 5,372.01 | 0.25 |
 |
Savukoski | 1,100 | 6,495.95 | 0.17 |
 |
Pelkosenniemi | 949 | 1,881.57 | 0.53 |
| Gjithsej | 181,815 | 100,366.93 | 1.97 |
Referime[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
- ^ "Land of the Midnight Sun". VisitFinland.com (në anglisht). Marrë më 2020-06-12.
- ^ "Polar Night - The most magical time of the year | Only in Lapland". House of Lapland (në anglishte amerikane). 2017-12-02. Marrë më 2020-06-12.
- ^ "Infographic: 10 facts about tourism in Lapland 2019". House of Lapland (në anglishte amerikane). 2020-02-17. Marrë më 2022-04-04.
- ^ "Traffic statistics | Finavia". www.finavia.fi (në anglisht). Marrë më 2020-06-11.
- ^ "Infographic: Distribution of Lapland's Industry | Business Lapland". House of Lapland (në anglishte amerikane). 2019-11-19. Marrë më 2020-06-11.
- ^ "Statistics and publications". www.lappi.fi (në finlandisht). Marrë më 2020-06-11.
- ^ Tourism Inari – Saariselkä – Utsjoki – Ivalo - Discovering Finland
- ^ For travellers: Inari-Saariselkä tourism region - Inari.fi
- ^ Geiling, Natasha. "Where Does Santa Live? The North Pole Isn't Always the Answer". smithsonianmag.com (në anglisht). Marrë më 28 mars 2018.
Lidhje të jashtme[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Commons: Lapland_(Finlandë) – Album me fotografi dhe/apo video dhe materiale multimediale- Këshilli Rajonal i Lapland – Faqja zyrtare
- Lapland State Provincial Office Arkivuar 3 prill 2003 tek Wayback Machine – Faqja zyrtare
- Lapland Club
- Kemi-Tornio University of Applied Sciences – video portal – Videos about Lapland experiences and lifestyle.
- Levi-Lapland – Information on Lapland, the ski resorts and the Lapland Super Pass.
- Midnight Sun Film Festival
| Rajonet | Åland • Finlanda Qendrore • Ostrobothnia Qendrore • Kainuu • Kymenlaakso • Lapland • Karelia Veriore • Ostrobothnia Veriore • Savonia Veriore • Ostrobothnia • Päijänne Tavastia • Pirkanmaa • Satakunta • Karelia Jugore • Ostrobothnia Jugore • Savonia Jugore • Finlanda Jugperëndimore • Tavastia Proper • Uusimaa |  |
|---|---|---|
| Ish rajonet | ||