Vinani

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë
Vinan
Πύλη
Fshat
Emri i banorëveVinanar

Vinan (greqisht: Πύλη/Pili) është fshat në qarkun i Follorinës, Greqi. Përpara vitit 1926, fshati është njohur me emrin e vjetër në formën greke Βίνενι/Vineni.[1]

Gjeografia[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Nga veriu Vinani kufizohet me liqenin e Prespës Madhe, nga jugperëndimi me Rehovën, nga lindja me liqenin e Prespës Vogël, nga perëndimi me Grazhdanin dhe nga verilindja me Nivicën. Para vitit 1923, Vinani kishte këto lagje: Mëhalla e Sipërme dhe Mëhalla e Poshtëme.[2]

Toponimet të fshatit Vinan:(Para vitit 1923)[3]

  • Ara - ara, në L.
  • Ara e Petkos - arë, në VL.
  • Barburë/a - vend i veshur me dushk e bush, në V.
  • Çok/u - kodër dhe lum, në P.
  • Dher i Bardhë - bregore që dheun e ka të bardhë, në V.
  • Fojë/a - një lloj druri si dëllënja apo pisha, në J.
  • Fusha e Vinanit - fushë buzë liqenit të Prespës së Vogël, në J.
  • Guna - vend me dushk, në VL. “Do vemi dë Guna”; shprehje për: do vemi te, apo në Guna,
  • Gur i Shpuar - shkëmb me vrimë që hyn nga një anë e del nga tjetra anë e shkëmbit. Aty kalonin gra, pleq e të rinj për të fituar shëndet. Gratë shtatzëna për të mos pasur vështirësi në lindje duhet të kalonin aty që të mos rrezikoheshin në kohën e lindjes. Ndërsa njerëz të trashë nga trupi që nuk do t’ua nxinte trupin ajo vrimë, do të hidhte të holla në një vend të caktuar aty pranë.
  • Guri i Yzos - shkëmb buzë liqenit, në VL.
  • Hani i Manes - han dhe një dyqan pranë, në qendër.
  • Hani i Shites - han i vjetër, në qendër.
  • Ixvori - gurrë uji, në JL.
Gërmadha të kishës "Shënkolli" (majtas); Mbetjet e freskave në gërmadhat e kishës "Shënkolli". (djathtas). Kisha është e njohur nga shqiptarët vendas si Klisha e Prishur.
  • Klishë/a - mure të rrëzuara të një kishe të vjetër, në L.
  • Klish/a e Prishur - gërmadhë e një kishe mes një korie dushk, në P.
  • Kopaç/i – pyll me dushk e ah, në JL.
  • Korie/a - pyll me dushk, në V.
  • Koria e Malos – korie, ka qenë pronë një farë Maloje.
  • Koria e Meçes - pyll me dushk, në V.
  • Krinë/a - breg shkëmbor, në VL.
  • Kroi i Çokut – krua, në JL.
  • Krypenicë/a - bregore, në V.
  • Kulla e Hailit - kullë e karakollit grek, në VL.
  • Kumbulla e Egërt - kodër ku ka qenë dikur një kumbull, në V.
  • Kumbullat e Xhamisë - sot lëndinë, dikur aty ka pasë kumbulla, në V.
  • Kurilë/a - kodër e lartë, në J.
  • Kutlishtë/a - kodër me ara e pjesërisht e veshur me dushk, në V.
  • Lëm i Shites - lëm, afër qendrës.
  • Liqen/i - Liqen i Prespës Vogël, në JL.
  • Lis i Xhamisë - breg ku ka qenë një lis shekullor.
  • Luadhet - kullotë, në fushë.
  • Lum i Çokut – lum i vogël.
  • Llapa - ara, në VL.
  • Llazorkë/a - breg i veshur me lis e dushk, në V.
  • Maja e Çokut - majë kodrinore, në P.
  • Maj/a e Fojës - majë kodrinore, vend shkëmbor, në VL.
  • Maj/a e Golinës - majë e veshur me pyll, në VL.
  • Maj/a e Kurilës - majë kodre, në P. e veshur me druj bushi shkoze e lisi.
  • Maj/a e Plloshtës - majë kodrinore e veshur me dushk, në VL.
  • Mburim i Barburës – burim, në V.
  • Mejtep/i - gërmadhë e një shkolle ku është dhënë mësim në gjuhën turqisht.
  • Monolidhe/ja e Gupes - ara e pyll me dushk, në V.
  • Mulliri i Ri - gërmadhë e një mulliri, në J.
  • Mulliri i Vjetër - gërmadhë mulliri, në J.
  • Përzhiku - mal me përcëllimë, në P.
  • Përroi i Stërmelit – përrua, në P.
  • Përroi i Zodollit – përrua, në V.
  • Plepishnjë/a - vend me plepa në fushë, në VL.
  • Pllostë/a - mal i veshur me dushk, në J.
  • Plenë/a - faqe mali veshur me dushk, në L.
  • Pus i Hajdutëve - pus pranë një pylli, në JL.
  • Pyll i Kurilës - pyll me dushk, shkozë etj., në P.
  • Pyll i Osojt - pyll me lis, dushk e shkozë, krek, thanë etj., në P.
  • Pyll i Polenës - pyll me dushk etj., në P.
  • Ramina - vend me dushk, në V.
  • Rëmb/i - fshat, çiflig i bejlerëve të Kolonjës. Këta bejlerë kanë pasë çifligje edhe Osomatin, Pretorin, Slimicën e Nakolecin. Buzë liqenit të Prespës së Vogël ndodhet edhe Pepla, fshat shqiptar nën Greqi dhe dhjetra të tjerë në brendësi të territorit që ju aneksua Greqisë në këto anë.
  • Rogoz/i - ishull i vogël në liqenin e Prespës Vogël, në L.
  • Rug e Barburës - udhë që të çon në fushë, në V.
  • Rug e Klepishnjës - udhë që të çon në Rëmb (edhe ky çiflig i bejlerëve të Kolonjës, shtetëzuar nga grekët).
  • Rug e Lisave - kanë qenë dy lisa shekullorë, në Rëmb, në VL.
  • Rug e Osojt - të çon në fshatin maqedonas Drobitisht, në V.
  • Rug e Vareve - udhë që të çon te varret e fshatit, në VL.
  • Rug e Xhamisë - të çon në xhaminë e fshatit.
  • Rrogoz/i - Rogozi, ishull i vogël i Vinanit në Prespë, në JP.
  • Rrota - kodër shkëmbore, në VL.
  • Selishtë - vend me lisa, në V.
  • Soteske/a - fushë, në P.
  • Trarët e Manes – kodër, në VP.
  • Udh/a e Lopëve - udhë e malit ku çonin lopët për në kullotë, në V.
  • Uj i Bekuar – burim, në V.
  • Ura e Halilit - urë me dërrasa ku bashkohen të dy liqenet, ai i Prespës së Vogël dhe i Prespës së Madhe, në VL.
  • Varri i Rexhepkës - var i Rexhepkës të cilën vranë forcat bullgare më 1914, kohë e luftës së parë botërore, në L.
  • Vend/i i Babanckos - (i një kapedani të një çete komitësh bullgarë, në faqe mali. Vend ku ai fshihej me çetën e tij).
  • Vertishte - vend në V.
  • Vidra - ishull i vogël në Prespën e Vogël pranë Vinanit, në L.
  • Vreshtë/a - vreshta në fushë, në V.
  • Vresht i Rexhepkës - vresht, pronë e vejushës Rexhepkë, në VL.
  • Zidoll/i - kodër me dushk, lis e shkozë, në V.

Demografia[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Familjet në fshatin Vinan:(Para vitit 1923)[4]

Bode, Gupe, Merçellinj, Muhametllinj, Rustemllinj.

Historia[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Për nëntë muaj, fshati shqiptar Vinan u përpoq nëpërmjet peticioneve në Shqipëri, komisionit për shkëmbim të popullsisë, organet e qeverisë greke për të parandaluar deportimin e tyre në Turqi në vitin 1923.[5] Në 1925, 160 shqiptarë lanë Vinanin dhe gjatë udhëtimit të tyre detar në Turqi, 37 njerëz kanë vdekur dhe më pas u zhvendosen në qytetin Ezine në Çanakala.[5] Më pas fshati Vinan u ripopullua me vlleh.[6] Banorët e tjerë nga Vinani u zhvendosen në Shqipëri në fshatin Shëngjergj të rajonit i Korçës.[7] Në vitin 2011, një sher u ngrit kur disa njerëz në Shëngjergj deklaruan në regjistrimin të popullsisë që ata ishin me preardhje "grek" për shkak të origjinës së tyre nga Vinan.[7] Kjo gjendje ka shkaktuar shqetësim në mesin e fshatarëve të tjerë me preardhje nga Vinan.[7]

Lidhje të jashtme[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Burimet[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

  1. ^ Πανδέκτης: Víneni - Píli
  2. ^ Fatos Mero Rrapaj (1995). Fjalori Onomastik i Epirit. Eurorilindja. f. 528.
  3. ^ Rrapaj. Fjalori Onomastik i Epirit. 1995. f. 528-530. Treguan: 1) Servet Dalip Bode, 69 vjeç, analfabet, nga Vinani, refugjat, i 1924-s sot me banimm në Shyec të Devollit. 2) Jahja Dalip Gupe, 67 vjeç, autodidakt, nga Vinani, sot me banim në Shyec. Shyec, 18.7.1980.
  4. ^ Rrapaj. Fjalori Onomastik i Epirit. 1995. f. 528.
  5. ^ a b Midhat Frashëri (1926). Kalendari Kombiar: për motin 1926. Tiranë f. 39-40.
  6. ^ Riki Van Boeschoten (2001). "Usage des langues minoritaires dans les départements de Florina et d’Aridea (Macédoine). Strates. para 15.
  7. ^ a b c "Korçë, një fshat deklarohet grek përplasje për censusin". Panorama. 04 tetor 2016. Lexuar më 29 gusht 2016.
Marrë nga "https://sq.wikipedia.org/w/index.php?title=Vinani&oldid=2331851"