Shëndetësia në Kosovë

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë

Në të kaluarën, mundësitë e Kosovës për të zhvilluar një sistem modern të kujdesit shëndetësor ishin të kufizuara. [1] PBB-ja e ulët gjatë vitit 1990 e kishte përkeqësuar situatën edhe më shumë. Sidoqoftë, themeimi i Fakultetit të Mjekësisë në Universitetin e Prishtinës shënoi një zhvillim domethënës në kujdesin shëndetësor. Kjo u pasua edhe nga inicimi i klinikave të ndryshme shëndetësore të cilat mundësuan kushte më të mira për zhvillim profesional.

Struktura gjinore - Përqindja e punësimit femra (66%) dhe meshkuj (34%) në institucionet shëndetësore (QKUK) [2]

Në ditët e sotme situata ka ndryshuar dhe sistemi i kujdesit shëndetësor në Kosovë është i organizuar në tre sektorë përfshirë kujdesin shëndetësor parësor, sekondar dhe terciar. [3] Kujdesi shëndetësor parësor në Prishtinë është i organizuar në 13 Qendra të Mjekësisë Familjare [4] dhe 15 Njësi të Kujdesit Ambulantor. Kujdesi shëndetësor sekondar është i decentralizuar në 7 Spitale Rajonale. Megjithëse Prishtina nuk ka Spital Rajonal të vetin, ai përkundrazi përdor Qendrën Klinike Universitare të Kosovës për shërbime të kujdesit shëndetësor. Qendra Klinike Universitare e Kosovës ofron shërbimet e saj të kujdesit shëndetësor në 12 klinika, [5] ku janë të punësuar 642 mjekë. [2] Në një nivel më të ulët, shërbimet në shtëpi ofrohen për disa grupe të cenueshme që nuk janë në gjendje të arrijnë në ambientet e kujdesit shëndetësor. [6] Shërbimet e kujdesit shëndetësor në Kosovë tani janë përqendruar në sigurinë e pacientëve, kontrollin e cilësisë dhe shëndetin e asistuar. [7]

Në ditët e sotme, institucionet e kujdesit shëndetësor po kalojnë disa reforma të thella që synojnë ofrimin e shërbimeve të decentralizuara dhe mbulimin e të gjithë banorëve të komunitetit nga paketat e sigurimeve shëndetësore .

Të dhëna statistikore[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Agjencia e Statistikave të Kosovës është një institucion profesional që funksionon nga viti 1948, me vendndodhje në Prishtinë, e që mbledh, përpunon dhe publikon të dhëna zyrtare statistikore.[2] Që nga viti 2011, kjo agjenci funksionon nën zyrën e Kryeministrit. Financohet nga Buxheti i Konsoliduar i Kosovës dhe mbështetet nga donatorët. [8] Ata kanë bashkëpunim profesional dhe teknik me të gjitha ministritë e Qeverisë së Kosovës, veçanërisht me Ministrinë e Ekonomisë dhe Financave, Bankën Qendrore të Kosovës, Eurostat, Fondin Monetar Ndërkombëtar, Bankën Botërore, SIDA, DFID, UNFPA, UNDP, UNICEF dhe shumë institucione të tjera ndërkombëtare. Sipas një studimi të bërë nga Ministria e Administratës Publike të Kosovës, numri i punonjësve femra në institucionet shëndetësore të Kosovës ka qenë dukshëm më i madh gjatë viteve të kaluara. Në vitin 2010 kishte 8,928 punonjëse femra dhe 4,282 meshkuj. [9] Ky numër pati një rritje të vogël në favor të punonjësve meshkuj me 1% në vitin 2012.

Qendra Klinike Universitare e Kosovës (QKUK) në vitin 2010 kishte 870 mjekë. [9] Në vitin 2012 ky numër ra në 642. [2] Departamenti i Gjinekologjisë ka pasur numrin më të madh të personelit gjatë 3 viteve të fundit, ndërsa neurokirurgjia ka pasur më të ultin. [10]

Shkalla e vdekshmërisë ka pasur shumë variacione, kështu që në vitin 2009 ka qenë 836 pacientë në Spitalet Rajonale [11] nga të cilat 39% në Spitalin Rajonal të Prizrenit, 21.5% në Pejë, 20% në Gjakova, 17.7% në Gjilan, 1.0 në Vushtrri dhe 0,1% në Ferizaj. Sidoqoftë, në vitin 2010 shkalla e vdekshmërisë zbriti në 806. [9] Prizreni mbeti rajoni me shkallën më të madhe të vdekshmërisë gjatë këtyre viteve, ndërsa Gjakova dhe Peja gradualisht barazohen.[10]

Divizione të kujdesit shëndetësor[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Pas luftës së vitit 1999, Kosova ka bërë përmirësime të mëdha në kujdesin e saj shëndetësor. Gjatë kësaj periudhe, shërbimet mjekësore në Kosovë kanë marrë disa donacione dhe mbështetja financiare ndërkombëtare është rritur në mënyrë të konsiderueshme. Janë ndërtuar dhe rinovuar një varg objektesh, numri i stafit është zgjeruar dhe numri i pacientëve që kërkojnë shërbime mjekësore rritet çdo ditë e më shumë. Autoriteti më i lartë i kujdesit shëndetësor në Republikën e Kosovës është Ministria e Shëndetësisë së Kosovës.

Si në vendet e tjera, sistemi i kujdesit shëndetësor në Kosovë është i organizuar në tre nivele: kujdesi shëndetësor parësor, sekondar dhe terciar. [12]

Kujdesi Shëndetësor Parësor[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Kujdesi shëndetësor parësor ka të bëjë me shërbimet e kujdesit shëndetësor profesional që i ofrohen komunitetit, zakonisht nga një infermiere ose mjek i përgjithshëm. Ai mbulon një gamë të gjerë shërbimesh shëndetësore dhe parandaluese siç janë mbështetja dhe kujdesi i barabartë për të gjithë komunitetin, përfshirë ata që kanë të ardhura më të ulëta, ofrimi i arsimit shëndetësor, këshillim për parandalimin e sëmundjeve, kontrollimin dhe promovimin e mjediseve më të mira të jetesës. [13] Kujdesi parësor shëndetësor u bë një koncept themelor për Organizatën Botërore të Shëndetit si rezultat i Deklaratës në Alma Ata (1978). [14] Që nga Deklarata e Alma-Atas, gjendja shëndetësore në nivel vendi ka kaluar nëpër ndryshime të mëdha. Ka pasur shumë ndryshime në profilet demografike, mjedisin socio-ekonomik dhe zvogëlimin e ekspozimit të rrezikut dhe sëmundjeve të zakonshme. Kujdesi parësor shëndetësor është në dispozicion për individë dhe familje, të ardhura nga komuna të ndryshme, me kosto të përballueshme që mund të mbulohen nga fondet e qeverisë, si dhe nga komuniteti. Kosova përbëhet nga gjithsej 36 komuna, të gjitha këto kanë qendrat e tyre mjekësore të kujdesit primar . Kujdesi Shëndetësor Parësor i Kosovës është i organizuar në dy nivele të veçanta si: Qendrat e Mjekësisë Familjare (FM) dhe Njësitë e Kujdesit Shëndetësor Ambulantor. Komunat e izoluara gjeografikisht, kanë krijuar edhe disa maternitete, të tilla si Qendrat e Mirëqenies së Grave, që shërbejnë për raste të mirëqenies së grave në raste urgjente.

Qendrat e Mjekësisë Familjare[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Tabela më poshtë tregon Qendrat Kryesore të Mjekësisë Familjare në Prishtinë dhe vendndodhjet e tyre. [4]

QENDRAT LOKACIONI
QKMF Rruga "Fehmi Agani" Nr.20
QMF-I Rruga "Ilir Konushefci"
QMF-II Kodra e Trimave
QMF-III Shën "Xheladin Kurbaliu"
QMF-IV Shën "Xhemajl Ibishi"
QMF-V Rruga "Nena Tereze" -Dardani
QMF-VI Rruga "Hyzri Talla"
QMF-VII Emshir
QMF Hajvali
QMF Besi Besi
QMF Mat Matiqan
DAT Rruga "Fehmi Agani" Nr.20
Poliklinika dentare Rruga "Luan Haradinaj" Nr.20

Njësi Mjekësore Ambulantore[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Tabela më poshtë tregon Njësitë Mjekësore Ambulantore në Prishtinë dhe vendndodhjet e tyre. [4]

QENDRA ADRESA
ambulancë Llukarë
ambulancë Keqekollë
ambulancë Koliq
ambulancë Dabishevc
ambulancë Shkabaj
ambulancë Barilevë
ambulancë Bardhosh
ambulancë Kishnicë
ambulancë Slivovë
ambulancë Viti
ambulancë Bullaj
ambulancë Flotacion
ambulancë Mramur
ambulancë Rimanisht
urgjencë Ulpiana
Mungesa e specialistëve të mjekësisë familjare

Qendrat e Kujdesit Shëndetësor Familjar në Kosovë kanë nevojë për 1000 specialistë të mjekësisë familjare. Aktualisht ka rreth 500 mjekë të familjes që ofrojnë shërbime të kujdesit parësor shëndetësor. [15] Qendrat Mjekësore Primare zakonisht merren me probleme siç janë, të dhënat e mangëta në regjistrin e qytetarëve, adresat e pasakta dhe një numër të madh të migracionit të komunitetit nga zonat rurale në ato urbane. Kohët e fundit, Ministria e Shëndetësisë ka nënshkruar një marrëveshje me Kolegjin Britanik, për të trajnuar mjekë të diplomuar nga Kosova në MB.

Kujdesi shëndetësor sekondar[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Kujdesi shëndetësor sekondar i referohet një niveli më të lartë të sistemit të kujdesit shëndetësor, në të cilin pacientët nga kujdesi shëndetësor parësor udhëzohen për trajtime më të specializuara. [16] Niveli i kujdesit shëndetësor sekondar përfshin shërbime mjekësore të ofruara nga një specialist ose shërbime më të avancuara, sipas referimit nga një mjek i kujdesit parësor që kërkon njohuri, aftësi ose pajisje më të specializuara sesa mjeku i kujdesit parësor. Programet e parandalimit sekondar identifikojnë dhe trajtojnë njerëzit asimptomatikë, të cilët tashmë janë të ekspozuar ndaj faktorëve të ndryshëm të rrezikut ose kanë ndonjë sëmundje paraklinike, pa ndonjë simptomë klinike. Këto aktivitete janë të përqendruara në kontrollimin e hershëm të pacientëve asimptomatikë, të prirur për të zhvilluar sëmundjen pa ndonjë parandalim ose trajtim të mundshëm.   Testet e shqyrtimit janë një shembull i aktiviteteve të parandalimit sekondar, pasi ato kryhen edhe te pacientët që nuk shfaqin ndonjë simptomë klinike të sëmundjeve, siç janë: hiperlipidemia, hipertensioni, kancer gjiri, kancer i prostatës dhe shumë të tjera. Kujdesi shëndetësor sekondar ofrohet nga spitalet rajonale në komuna të tilla si Mitrovica, Peja, Gjakova, Prizreni dhe Gjilan .

Spitalet rajonale[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Përveç Qendrës Klinike Universitare të Kosovës (QKUK), e cila është e vetmja qendër terciare e kujdesit shëndetësor, ekzistojnë gjithashtu edhe 7 spitale rajonalë që ofrojnë shërbime dytësore të kujdesit shëndetësor. Shumica e pacientëve të drejtuar në QKUK vijnë nga spitalet rajonale. [17] Spitalet rajonale në Kosovë janë: [18]

Kujdesi shëndetësor terciar[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Kujdesi shëndetësor terciar është niveli më i lartë mjekësor i specializuar, i cili ofron procedura dhe trajtime më komplekse të kryera nga specialistë. [19] Aktivitetet terciare përfshijnë trajtimin e sëmundjeve tashmë të krijuara, që arrin të rikthejë pacientët në nivelin e tyre më të lartë funksional, minimizon efektet negative të sëmundjes dhe komplikimet e mëtejshme.

Shërbimet e specializuara të kujdesit shëndetësor terciar të Kosovës ofrohen nga institucione mjekësore si Qendra Klinike Universitare e Kosovës, Qendra Klinike Stomatologjike Universitare e Kosovës, Qendra Kombëtare e Transfuzionit të Gjakut, Instituti Kombëtar i Mjekësisë së Punës, Qendra Mjekësore për Sport dhe Rekreacion, Instituti Kombëtar i Shëndetësisë Publike të Kosovës dhe Fakulteti i Mjekësisë, Universiteti i Prishtinës. Shumë shërbime të kujdesit shëndetësor terciar gabimisht përdoren në vend të shërbimeve të kujdesit shëndetësor parësor dhe sekondar nga banorët e Kosovës. [20]

Qendra Klinike Universitare e Kosovës (QKUK)[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Shiko gjithashtu: Qendra Klinike Universitare e Kosovës

Qendra Klinike Universitare e Kosovës është institucioni kryesor i kujdesit shëndetësor terciar që ndodhet në Prishtinë, e cila ofron shërbime më të specializuara mjekësore. Përbëhet nga Qendra e Kujdesit të Urgjencës, 12 klinika, Instituti Kombëtar i Shëndetësisë Publike, Farmacia Qendrore, Farmacitë private, dhe Institutet si Anatomia, Patologjia, Fiziologjia, Farmakologjia dhe Toksikologjia. [5]

Klinikat e QKUK - Burimet Njerëzore

Kjo tabelë tregon burimet e përgjithshme njerëzore që punojnë në Qendrën Klinike Universitare të Kosovës, përfshirë mjekë dhe infermierë të specializuar për 12 klinika, Njësia e Kujdesit të Urgjencës, Instituti Kombëtar i Shëndetit Publik në Kosovë dhe Farmacia Qendrore. [5]

Qendra Klinike Universitare e Kosovës - Departamenti i Emergjencave [21]
QKUK Mjekë të specializuar infermieret Të punësuarit gjithsej
Klinika pulmonare 11 36 47
Klinika e kirurgjisë pediatrike 7 25 32
Klinika e Neurokirurgjisë 7 25 32
Klinika e urologjisë 11 31 42
Klinika e Kirurgjisë 52 164 216
Klinika e dermatologjisë dhe sëmundjeve seksualisht të transmetueshme 18 25 43
Klinika e Gjinekologjisë dhe Obstetrikës 61 265 326
Instituti Kombëtar i Shëndetit Publik 37 27 64
Njësia e Kujdesit Anestetik dhe Kujdes Intensiv 44 154 202
Farmacia Qendrore 21 20 41
Klinika e Psikiatrisë 16 47 63
Klinika e Neurologjisë 19 59 78
Klinika Pediatrike 37 176 213
Klinika Ortopedike 37 103 140
Qendra e Kujdesit Emergjent 20 78 98

Instituti Kombëtar i Shëndetit Publik në Kosovë[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Instituti Kombëtar i Shëndetësisë Publike të Kosovës[22]
Shiko gjithashtu: Instituti Kombëtar i Shëndetësisë Publike të Kosovës

Instituti Kombëtar i Shëndetit Publik (IKSHP) është themeluar më 5 qershor 1925 dhe është institucioni më i lartë mjekësor, profesional dhe shkencor. [22] Institucioni organizon dhe zbaton strategjinë e masave higjeno-sanitare të shëndetit publik, masat profilaktike-epidemike, edukimin shoqëror-mjekësor, shëndetësinë, programin e zgjeruar për imunizimin, promovimin e shëndetit, kontrollet e cilësisë së ujit, ushqimit dhe ajrit, politikën shëndetësore, ekonomikën e shëndetësisë, si dhe zhvillon veprimtari kërkimore shkencore në territorin e Republikës së Kosovës. Prandaj, Instituti njihet si bazë arsimore e Fakultetit të Mjekësisë dhe është i ndarë në pesë departamente: Epidemiologji, Ekologji Njerëzore, Mjekësi Sociale, Mikrobiologji dhe Sistem i Informacionit Shëndetësor; Shkolla e Shëndetit Publik në Kosovë.

Historia e zhvillimit të IKSHP-së

Vitet 1920 u karakterizuan nga kushte mjekësore shumë të këqija në Ballkan. [22] Në përgjithësi, bazuar në gjendjen e kujdesit shëndetësor kosovar dhe gjendjen e përgjithshme të shëndetit publik, u mor një vendim për krijimin e shërbimeve higjienike dhe epidemiologjike në qytetin e Pejës me mbështetjen e fondit "Rockfeler" nga SH.B.A. dhe më 5 qershor 1925 ky shërbim më në fund filloi të punojë. Në të njëjtën ditë, janë vendosur bazat për Mjekësinë parandaluese në Kosovë dhe 5 qershori shënohet si një ditë festive e themelimit të Institutit të Shëndetit Publik. Pas kësaj date, stacionet sanitare, shërbimet higjienike dhe mikrobiologjike ose epidemiologjike u krijuan në Prishtinë, Prizren dhe Mitrovicë . Në këto njësi ka pasur mungesë të madhe të personelit të specializuar (përveç në Prizren), pasi shërbimet shëndetësore kryheshin nga punonjës shëndetësorë me gradë shkollore mjekësore . Në Prizrenin e lashtë, gjatë vitit 1923/1924, u krijua shërbimi shumë efikas bakteriologjik, i cili ofronte shërbime për tërë territorin e Kosovës në atë kohë (përfshirë këtu edhe një pjesë të Sanxhakut dhe Malit të Zi ). Sidoqoftë, sipas Dr. Isuf Dedushaj, ishte vetëm shërbim bakteriologjik që u zhvillua më vonë në shërbimet higjieno-sanitare, në mënyrë që më vonë të shndërrohej në Institutin Rajonal të Shëndetit Publik të Prizrenit. Gjatë viteve 1946/1947, mjeku i parë shqiptar Dr. Durmish Celina filloi punën e tij duke zhvilluar aktivitete edukative-mjekësore. Në atë kohë, Dr. Daut Mustafa ligjëronte kurse profesionale edhe në shkollën e mesme mjekësore.

Trashëgimia e shumë sëmundjeve infektive e kishte dëmtuar vendin në drejtim të ekonomisë, kulturës, arsimit dhe shëndetit . [22] Para Luftës së Dytë Botërore dhe veçanërisht pasi ajo mbaroi, gjendja shëndetësore dhe rrethanat në Kosovë ishin jashtëzakonisht të vështira. Kishte shumë sëmundje infektive serioze si: malarja, tifoja, morrat, tuberkulozi, fruthi, meningjiti, difteria dhe sëmundje të tjera që çuan në vdekjen e qindra e mijëra foshnjave . Është e rëndësishme të theksohet fakti që në Kosovë në vitin 1940 kishte 5 spitale me 390 shtretër, 36 shërbime të ndryshme mjekësore dhe parandaluese ambulatore që kishin 5 stacione sanitare-epidemiologjike, nga të cilat kishin punuar vetëm tre. Sipas Dr Isuf Dedushaj, në të gjitha këto institucione mjekësore ishin 38 mjekë, 20 farmacistë privatë, një dentist dhe rreth 85 punonjës mjekësorë që kanë mësuar nga praktika mjekësore dhe kurset e ofruara në atë kohë. Pas Luftës së Dytë Botërore, Kosova kishte kushte të tmerrshme jetese dhe shkalla e analfabetizmit ishte rreth 98%.

Në fillim të vitit 1946, Kosova kishte pesë spitale me 333 shtretër, mesatarisht 0.4 shtretër për 1.000 banorë, 9 mjekë (të huaj dhe vendas), 15 farmacistë, 6 teknikë mjekësorë, 11 pastrues dhe 27 punëtorë të tjerë mjekësorë me kualifikim më të ulët. [22] Mbrojtja shëndetësore ofrohej në 8 qytete, 3 fshatra, dhe 1 shpërndarës antituberkuloz, ndërsa në programin e parandalimit dentar ishin 4 dentistë .

Qendra Klinike Stomatologjike Universitare e Kosovës (QKSUK)[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Shiko gjithashtu: Qendra Klinike Stomatologjike Universitare e Kosovës
Qendra Klinike Stomatologjike Universitare e Kosovës [23]

Qendra Klinike Stomatologjike Universitare e Kosovës (QKSUK) ndodhet në Prishtinë dhe është institucioni kryesor mjekësor, arsimor dhe shkencor në fushën e stomatologjisë në Kosovë, dhe misioni i tyre është të ruajnë dhe zhvillojnë një shëndet të mirë oral . [23] Stafi i saj merr pjesë në takime të ndryshme lokale dhe ndërkombëtare, trajnime, konferenca profesionale dhe shkencore. Rezultati i këtyre aktiviteteve është kryesisht rritja e efikasitetit të procedurave dentare në mënyrë që të mirëmbahet dhe zhvillohet krahas me zhvillimet bashkëkohore në stomatologji . Zbatimi i Sistemit të Informacionit Shëndetësor në QKUSK e miratoi punën e tyre në zhvillimi për sa i përket mjekësisë dentare, pasi që siguron të dhëna të besueshme, në bashkëpunim me Ministrinë e Shëndetësisë në Kosovë, për krijimin e mirëqenies së mjekësisë dentare në përgjithësi.

Historia e zhvillimit të QKSUK

Historia e mjekësisë dentare të Kosovës filloi me trajnimin praktik në laboratorin e Shkollës së Mesme Mjekësore në Prishtinë.[23] Në atë kohë, u krijua sektori i stomatologjisë ku punonin 96 stomatologë. Seksioni i Stomatologjisë u organizua në njësi të pavarura të punës dhe ato ishin: Klinika dentare protetike, Klinika e sëmundjeve të dhëmbëve, Klinika e sëmundjeve të gojës, Klinika e Stomatologjisë Parandaluese, Kirurgjia Orale, Dhëmbët dhe X-ray Laboratori dhe Komuniteti i Punës. Në Seksionin e Stomatologjisë ishin 177 punonjës, 44 mjekë, 20 asistentë, 9 asistentë praktikantë, 29 teknikë dentarë, 50 teknikë mjekësorë, 15 staf administrativ dhe 32 personel ndihmës. Aktivitetet edukative dhe arsimore shëndetësore kryesisht u zhvilluan në Organizatën Bamirëse Humanitare "Nënë Tereza" në Prishtinë. Që nga qershori 1999, klinikat e stomatologjisë u bënë pjesë e QKUSK deri në nëntor 2003, kur ndodhi një ngjarje e rëndësishme për stomatologjinë kur Ministria e Shëndetësisë nxori një Udhëzim Administrativ 12/2003, për Themelimin e QKUSK si një institucion autonom dhe i pavarur nga Qendra Klinike Universitare e Kosovës (QKUK).

Klinika stomatologjike private të regjistruara[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Bazuar në publikimet e Ministrisë së Shëndetësisë në Kosovë, ekzistojnë vetëm 248 klinika dentare private të licencuara, edhe pse ka rreth 921 klinika dentare të regjistruara nëpër Kosovë.[24]

Spitalet private[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Spitalet private të licencuara në Kosovë janë këto: Spitali Special për Sëmundjet Kardiovaskulare "Intermed", Spitali i Specializuar për Sëmundjet Kardiovaskulare "Spitali Ndërkombëtar i Mjekësisë", dhe Koronarografia e Kabinetit "Diagnostica". [25]

Spitali Amerikan në Prishtinë [26]

Spitali Amerikan është një spital privat në Prishtinë i inaguruar në 6 Prill 2012. Spitali Amerikan në Kosovë është një investim i Fondit të Menaxhimit të Kapitalit Bedminster, me qendër në New York, pjesëmarrësit e të cilit janë Qeveria e Shteteve të Bashkuara të Amerikës . [26] Përfaqësohet nga Zyra e Investimeve të Huaja (OPIC), Banka Evropiane për Rindërtim dhe Zhvillim dhe investitorë të ndryshëm amerikanë. Ka një sipërfaqe prej 3000m2, 4 kate, 30 shtretër spitalore, 3 dhoma kirurgjie, 2 dhoma materniteti, 2 kostume me pajisje të përparuara dhe rreth 100 të punësuar në dispozicion për të ofruar shërbime mjekësore profesionale. Spitali është 24/7 e hapur. Ka shumë shërbime të ofruara, përfshirë gastroenterologjinë, kardiologjinë, neonatologjinë, neurologjinë, patologjinë, pediatrinë, urologjinë dhe llojet e ndryshme të operacioneve . [27]

Bahceci - Qendra IVF dhe Spitali Specialistik i Kosovës u themelua në Prishtinë në 2010. [28] Ai punon çdo ditë të javës, 24 orë në ditë. Ndodhet në një sipërfaqe prej 26.900 metrash katrorë me një arkitekturë moderne brenda dhe jashtë. Bahceci përmban një Qendër IVF, Poliklinikë, Laborator të Embrionologjisë, tre salla operative, Njësi të Kujdesit Intensional Neonatal, Dhoma e Dorëzimit dhe dhjetë shtretër pacientësh. Të gjitha dhomat janë të pajisura me teknologjinë më të fundit.

Spitali i zemrës EDA është spitali i parë i ndërhyrjes kardiologjike në Kosovë.[29] Është themeluar në vitin 2007, dhe ofron shërbime diagnostikuese dhe trajtim profesional në lidhje me kardiologjinë. [30] Shumë nga trajtimet më të reja për sëmundjen koronare të zemrës kryhen brenda "Spitalit të Zemrës" EDA "përmes teknikave minimale invazive duke përdorur kateter, balona dhe stenta. Ekzistojnë edhe disa procedura jokirurgjikale të kryera siç janë: kateterizimi, angioplastia me tullumbace, ultratingulli intravaskular, stentimi i arterieve koronare, monitorimi i EKG-së dhe monitorimi i ECHO . [31] Mjekët e tyre aktualisht janë duke marrë pjesë në një provë në mbarë botën të quajtur "Valentine" e cila përdoret për trajtimin e ristenozës së arterieve koronare. Ky është një përparim i madh për mjekësinë kosovare dhe për herë të parë pjesëmarrje në një lloj nismash të tilla.

Spitali Ndërkombëtar i Mjekësisë është një degë e Grupit Ndërkombëtar të Spitalit të Mjekësisë nga Turqia.[32] Spitali ka 45 shtretër nga të cilët kanë 18 shtretër në kujdes intensiv, 6 në dhoma kardiake dhe 11 në kardiologji ndërhyrëse i cili është i ndarë në tre hapësira.[33]

Qendra me lazer për sytë - Kubati është një nga objektet më të kompletuara për kujdesin e syve në Kosovë. Institucioni u hap në vitin 1990 në Prizren dhe vetëm në pak vite punl, rritja e kërkesave të tregut çoj në në një projekt më të madh në vitin 2008 të themelimit të Qendrës me lazer të syrit Kubati në Prishtinl. Ndërsa selia është në Prishtinë, ata gjithashtu kanë degë në Prizren dhe Pejë në mënyrë që të përshtaten me kërkesat e tregut me shërbime cilësore për kujdesin e syve dhe një staf miqësor. Sot, mbi 7 specialistë dhe mbi 30 anëtarë të stafit ofrojnë kujdes të plotë për sytë për pacientët nga e gjithë Kosova dhe rajoni. Qendra me lazer për sytë Kubati krenohet për ofrimin e një kujdesi cilësor të syve për pacientët. Ajo siguron kujdesin e syve për operacionet refraktive, kataraktet, glaukomën, operacionet vitreoretinale, degjenerimin makular të lidhur me moshën, kujdesin për diabetin e syve, oftalmologjinë pediatrike dhe ekzaminimet gjithëpërfshirëse të syrit, operacione të ndryshme të syve dhe procedurave. Për më tepër, departamenti optik ka çdo lloj kornize që i përshtatet stilit të jetës dhe buxhetit.

Klinika Gjermane e Syrit është një klinikë e specializuar për sytë, e pajisur me instrumente moderne për ekzaminime dhe trajtim të sëmundjeve të zakonshme të syrit. Shërbimet e tyre përfshijnë implante intraokulare, kirurgji lazer të syve, kirurgji katarakti, kirurgji në retinë, operacion glaukoma, kirurgji kokërdhokësh etj. [34] Ekipi i tyre profesional përbëhet nga 7 specialistë të syrit, 1 anesteziolog, 1 anestezist dhe 8 infermierë.[35]

Fakulteti i Mjekësisë[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Fakulteti i Mjekësisë i Universitetit të Prishtinës [36]
Shiko gjithashtu: Fakulteti i Mjekësisë i Universitetit të Prishtinës

Universiteti i Prishtinës u themelua në 17 qershor 1969, megjithëse filloi punën në dhjetor të po këtij viti. Ligjëratat e para u mbajtën në departamentin filozofik të universitetit. [37]

Fakulteti i Mjekësisë përbëhet nga 6 departamente të tilla si mjekësia e përgjithshme, farmaci, fizioterapi, stomatologji dhe infermieri. [38] Studimet e Përgjithshme të Mjekësisë dhe Stomatologjisë zgjasin 6 vjet, Farmacia zgjat 5 vjet, ndërsa Fizioterapia dhe infermieria 3 vitet e fundit. [39]

Fillimisht Fakulteti i Mjekësisë në Prishtinë filloi vetëm me mjekësi të përgjithshme, por 6 vjet më vonë u themelua sektori i stomatologjisë . Më 15 maj 1996 u themelua seksioni i Farmacisë dhe më vonë në 2001 u themelua edhe Fizioterapia. [40]

Në ditët e sotme Fakulteti i Mjekësisë i Universitetit të Prishtinës është pjesë përbërëse e Qendrës Klinike Universitare të Kosovës.

Departamentet, Studentët

Rreth 1.985 studentë ndjekin leksione mjekësore çdo vit. [40] Ministri i Shëndetësisë, Prof. Dr Ferid Agani, deklaroi se "Fakulteti i Mjekësisë mezi pret që të bëhet një pjesë e pavarur e Universitetit të Prishtinës, dhe e gjithë ideja është të themelohet Universiteti Biomjekësor, rektori i të cilit do të jetë mjek, dhe 6 departamentet e Fakultetit të Mjekësisë do të transferohen në Universitetin Biomjekësor. [41] Nëse krijohet, Fakulteti i Shkencave Mjekësore do të jetë universiteti i tretë publik në Kosovë, menjëherë pas Universitetit të Prishtinës dhe Universitetit të Prizrenit.

Rregullimi dhe mbikëqyrja[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Ministria e Shendetesise[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Grafiku Organizativ i Ministrisë së Shëndetësisë së Kosovës [42]

Ministria e Shëndetësisë [43] vepron nën Qeverinë e Kosovës në përputhje me Kushtetutën e saj dhe ligjet në fuqi. Qeveria e Kosovës përbëhet nga Kryeministri, zv.kryeministrat dhe ministrat . [44] Ndodhet në qendër të kryeqytetit të Kosovës, Prishtinë. [45] Puna e Ministrisë së Shëndetësisë organizohet përmes Departamentit të Financave dhe Shërbimeve të Përgjithshme, Departamentit Ligjor, Departamentit të Sistemeve të Informacionit Shëndetësor, Departamentit për Shërbime Shëndetësore, Departamentit për Integrime Evropiane dhe Koordinimit të Politikave, Departamentit për Zhvillim Strategjik të Shëndetit dhe Departamentit për Shërbime Shëndetësore në Burgje. [46] Ministria e Shëndetësisë është përgjegjëse, ndër të tjera, të hartojë politika dhe të sigurojë zbatimin e ligjit, të promovojë qasjen e mosdiskriminimit në sistemin e kujdesit shëndetësor, vendos norma dhe standarde që respektojnë standardet përkatëse ndërkombëtare shëndetësore. Ministria e Shëndetësisë koordinon aktivitetet në sektorin e shëndetësisë, përfshirë mbrojtjen e mjedisit . Funksionet e kujdesit shëndetësor në Kosovë bazohen në parimet e mëposhtme: barazi, cilësi, trajtim të barabartë, kushte të qëndrueshme financiare, shërbime me kosto të efektshme. [47]

Drejtoria e Shëndetësisë, Komuna e Prishtinës[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Departamenti i Shëndetit dhe Mirëqenies Sociale

Sipas ligjeve të qeverisjes vendore, Departamenti i Shëndetit dhe Mirëqenies Sociale krijon strategji për kujdesin shëndetësor parësor, diagnostikimin dhe kujdesin themelor shëndetësor, përfshirë operacione të vogla, promovim të shëndetit oral dhe kujdesin themelor të dhëmbëve, sigurimin e cilësisë së ushqimit dhe ujit, duke siguruar sigurimin e shërbime sociale dhe familje brenda territorit të saj, përmes veprimtarive të Qendrës për Punë Sociale ose duke ofruar ndihmë financiare ose ndihmë tjetër për organizatat joqeveritare që merren me këtë aktivitet.[48]

Burimet Njerëzore të Institucionit të Kujdesit Shëndetësor Publik krahasuar me vendet e tjera[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Tabela më poshtë tregon, Burimet Njerëzore që punojnë në institucionet e kujdesit shëndetësor publik në Kosovë, krahasuar me vendet e tjera, bazuar në Strategjinë e Sektorit të Shëndetit të siguruar nga Ministria e Shëndetësisë në Kosovë. [49]

vendi numër Mjek për 1000 banorë viti numër Stomatologë për 1000 banorë viti numër Infermierë për 1000 banorë viti
Kosova Kosova 1941 0.94 2006 114 0,06 2006 5374 2.61 2006
Shqipëria Shqipëria 4100 1.31 2002 630 0,03 2001 11473 3.62 2002
 Serbia dhe Mali i Zi 27738 2.06 2002 3792 0.36 2002 48875 4.64 2002
SHBA 730801 2.56 2000 463663 1.63 2000 2.669603 9.37 2000
Suedia Suedia 29122 3.28 2002 7270 0.82 2002 90758 10.24 2002
Kroacia Kroacia 10820 2.44 2003 3085 0.70 2003 22372 5.05 2003

Efikasiteti dhe barazia e sistemit të kujdesit shëndetësor[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Raporte të ndryshme kombëtare dhe ndërkombëtare kanë treguar që banorët e Kosovës janë të pakënaqur me shërbimet e ofruara të kujdesit shëndetësor, korrupsioni është i përhapur si një sfidë e vazhdueshme për sektorin e shëndetësisë, megjithëse përfundime të tilla u arritën pa analiza të thella. [50] UNDP është përkushtuar në hartimin e Raportit të Pulsit Publik, për të bërë analiza më të thella rreth perceptimit të korrupsionit në sektorin e shëndetësisë dhe për të matur kënaqësinë e pacientëve nga shërbimet e kujdesit shëndetësor në Kosovë . [51] Raporti i Pulsit Publik rekrutoi një mostër prej 1,334 pacientësh, të cilët ishin trajtuar në institucionet e kujdesit shëndetësor publik në tërë Kosovën. Rezultatet treguan që pacientët janë shumë të kënaqur me shërbimet e ofruara të kujdesit shëndetësor, për shkak të faktit se më shumë se 70% u përgjigjën se janë të kënaqur ose shumë të kënaqur me shërbimet e kujdesit shëndetësor, personelin dhe mbështetjen që ata morën në institucionet e kujdesit shëndetësor. Ndërkohë, korrupsioni u tregua më pak i përhapur sesa raportohet në studime të tjera, vetëm 4% e të anketuarve kërkuan ryshfet gjatë vizitës së tyre më të fundit në qendrat e kujdesit shëndetësor publik .

  • Kënaqësia e përgjithshme me institucionet e kujdesit shëndetësor

Rezultatet e Raportit të Pulsit Publik, tregojnë se të anketuarit në përgjithësi ishin të kënaqur me shërbimet e kujdesit shëndetësor të ofruara në Qendrat e Mjekësisë Familjare, spitalet rajonale dhe Qendrën Klinike Universitare të Kosovës. [51] Pakënaqësia më e madhe u shfaq me punën e Qendrës Klinike Universitare. Pothuajse 30% e të anketuarve ishin të pakënaqur me trajtimin e ofruar. Nga ana tjetër, 70% ishin të kënaqur ose shumë të kënaqur. Për më tepër, 25% e pacientëve të trajtuar në Spitalet Rajonale dhe Qendrat e Mjekësisë Familjare ishin të pakënaqur ose shumë të pakënaqur me shërbimet e kujdesit shëndetësor, ndërsa vetëm 15% e pacientëve të trajtuar në klinika private ishin të pakënaqur. Ndërkohë, pacientët që vizituan farmacitë shprehin kënaqësi të lartë për shërbimet e marra, 86% ishin të kënaqur. Prandaj, pacientët më të kënaqur ishin ata që morën shërbime në barnatore dhe institucione private të kujdesit shëndetësor, të ndjekur nga pacientë që trajtoheshin në Spitalet Rajonale dhe Qendrat e Mjekësisë Familjare.

  • Kostot e trajtimeve mjekësore

Pjesa më e madhe e të intervistuarve të Raportit të Pulsit Publik (43%) deklaruan se nuk paguanin për shërbimet e ofruara në institucionet e kujdesit shëndetësor publik. [52] Vetëm 666 të anketuar nga 1.334, kanë paguar për shërbimet e kujdesit shëndetësor të ofruara. Pacientët që vijnë nga zonat rurale, përafërsisht paguajnë 50 deri në 200 Euro, për të udhëtuar në qendrën e tyre më të afërt mjekësore, e cila ende mbetet një nga problemet më shqetësuese të sistemit të kujdesit shëndetësor të Kosovës. [51]

  • Performanca e mjekëve

Të intervistuarit e Raportit të Pulsit Publik (16%), kryesisht ishin të shqetësuar për kohën e shkurtër që mjekët kaluan me ta dhe përfshirja e tyre në vendimmarrje ishte shumë e ulët. [51] Karakteristika më e fortë e mjekëve të Kosovës është respekti që ata u japin pacientëve të tyre, pasi vetëm 225 (15%) e pacientëve janë ankuar në këtë aspekt.

  • Perceptimi mbi praninë e korrupsionit në kujdesin shëndetësor

Korrupsioni mbetet ende një sfidë e madhe për institucionet e kujdesit shëndetësor publik. [51] Nga Raporti i Pulsit Publik, 52 të anketuar (4%) e kampionit u përgjigjën në mënyrë pozitive, duke treguar që ata ishin kërkuar gjatë vizitës së tyre të fundit. Nga ana tjetër, shumica (96%) nuk raportuan situata të tilla. Ryshfetet kryesisht përdoren si një mënyrë për të marrë shërbime më të lehta dhe të hershme të kujdesit shëndetësor në institucionet e kujdesit shëndetësor publik.

Efikasiteti dhe siguria e barnave[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Në rajonin e Prishtinës janë regjistruar 116 barnatore të licencuara. Të gjithë ato janë të licencuar nga Agjensia e Barnave të Kosovës dhe Dogana e Kosovës e cila ka për detyrë të kontrollojë importin e produkteve farmaceutike dhe pajisjeve medicinale. [53] [54] [55] Prandaj, kërkohet një licencë e vlefshme e importit për të importuar këto produkte dhe ajo rregullohet me Ligjin për produktet dhe pajisjet mjekësore, nr 03 / L-188, nenin 14, dhe normat e tjera ligjore. Agjencia e Barnave të Kosovës ka përgjegjësi të mbrojë shëndetin, të sigurojë produkte, pajisje dhe shërbime mjekësore cilësore dhe të garantuara përmes licencimit të kompanive dhe individëve profesionistë dhe megjithatë, "rregullon prodhimin, importin dhe shpërndarjen e produkteve medicinale, substancave aktive, produkteve bimore, shtojcave dietike., eksipientët, vitaminat me dozë terapeutike, pajisjet mjekësore (makineritë e imazhit mjekësor, lazerët mjekësorë, pajisjet e mbështetjes së jetës, diagnostifikimin in vitro, etj) ".

Buxheti i Kujdesit Shëndetësor të Kosovës[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Tabela më poshtë tregon Buxhetin e Kujdesit Shëndetësor të Kosovës për vitin 2012, bazuar në raportin e Statistikave të Shëndetit 2012 të përgatitur nga zyra e Kryeministrit të Kosovës.[2]

shpenzimi sasi
Pagat 40610525
Mallrat dhe shërbimet 41606936
Shpenzimet e komunës 3502073
Subvencione dhe transferime 3881863
Investimet kapitale 18709282
Totali 108310679

Reforma shëndetësore[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Sistemi i reformës shëndetësore është diskutuar për një kohë të gjatë në periudhën e pasluftës. 14 vjet pas luftës së vitit 1999, viti 2014 ende shënon probleme serioze në sektorin e shëndetësisë, përfshirë përpjekjet e vazhdueshme për reformën e kujdesit shëndetësor dhe zbatimin e ligjit të sigurimeve shëndetësore.[56] Vonesat në procesin e votimit në ligj, për shkak të disa gabimeve teknike, kanë një ndikim të drejtpërdrejtë në fillimin e procesit të reformimit të sistemit të kujdesit shëndetësor. Këto vonesa në zbatim më së shumti po ndodhin për shkak të debatit në vazhdim nëse ligji duhet ose nuk duhet të përcaktojë se sektori publik duhet të ndahet nga sektori privat i sistemit të kujdesit shëndetësor. Specialistët e kujdesit shëndetësor pohojnë se kundërshtimi i ndarjes private nga sektori publik është menduar të bëhet me ligj me qëllim që të kalojë paqartësinë e ngulitur në QKUK. Kohët e fundit, Dhomat e Mjekëve filluan të veprojnë, të cilat do të çojnë në përparim të mëtutjeshëm në reformën shëndetësore. [57] Dhoma e Mjekëve do të jetë përgjegjëse për hartimin e kodit etik dhe gjithashtu të decentralizojë dhe të kryejë përgjegjësi të mëdha që aktualisht barten nga Ministria e Shëndetësisë. Në debatet publike në vazhdim për Sistemin e Kujdesit Shëndetësor dhe ligjin e Sigurimit të Kujdesit Shëndetësor, kërkohen disa ndryshime të vogla në favor të qytetarëve, përfshirë edhe mbulimin e sigurimeve të kujdesit shëndetësor për çdo qytetar të Kosovës. [58]

Sigurimi shëndetsor[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Sigurimi shëndetësor ndër vite

Sektori i kujdesit shëndetësor brenda 60 viteve të fundit, ka kaluar një periudhë tranzicioni shumë të vështirë. [59] Nëse kthehemi pas në kohë, zbulojmë se sigurimet shoqërore, duke përfshirë edhe paketat e sigurimeve shëndetësore, në Kosovë filluan së pari me 1945 bazuar në disa akte nënligjore. Gjatë asaj kohe ka pasur shumë përpjekje, për të përhapur paketat e sigurimeve shëndetësore në kategori të ndryshme të shoqërisë. Pas disa ndryshimeve të thella kushtetuese mbi ish- Jugosllavinë më 1965, të gjithë banorët u përfshinë nga një paketë themelore e sigurimeve shëndetësore, e themeluar nga fondi special i qeverisë. Duke filluar nga vitet '70 deri në vitet '90 për shkak të një situate shumë të komplikuar politike, banorët e Kosovës nuk u lejuan të mbulohen nga ndonjë pako e sigurimeve shëndetësore. Duke filluar nga 1999, kur Kosova më në fund u bë e pavarur, kishte një investim 60 milion dollarë në sektorin e shëndetësisë, megjithëse progrese bëhen edhe tani.

Sigurimet shëndetësore vitet e fundit

Duke filluar nga viti 2007, ligji i sigurimeve shëndetësore në Kosovë u miratua. [59] Fondet për paketat e sigurimeve shëndetësore janë mbledhur nga taksat e të ardhurave personale. Pas një periudhe kohe, gjenerimi i fondeve të sigurimeve shëndetësore nga të ardhurat e komunitetit, nuk provoi të funksiononte në mënyrën e duhur, kështu që tani ligji i sigurimeve shëndetësore po rishikohet. Duke e krahasuar Kosovën me vendet e tjera të rajonit, mund të themi se Kosova është i vetmi vend rajonal që akoma nuk ka një ligj të aprovuar dhe funksional të sigurimeve shëndetësore . Reforma Shëndetësore e Kosovës përfshin disa ndryshime të thella në sistemin e kujdesit shëndetësor financiar, organizativ dhe funksional, duke synuar këtu edhe Ligjin e Sigurimeve Shëndetësore.[60]

Federata e Sindikatës së Shëndetit të Kosovës është plotësisht e përkushtuar për të realizuar strukturën ligjore që është e nevojshme për përpunim të mëtutjeshëm me ligjin e sigurimeve shëndetësore. [59] Synimet kryesore të Federatës së Shëndetit të Kosovës janë:

  • Ndërtimi i infrastrukturës ligjore, pastaj hartimi i Ligjit të Sigurimeve Shëndetësore;
  • Ofrimi i një pakete themelore për të gjithë banorët e Kosovës;
  • Ofrimi i shërbimeve cilësore ;
  • Krijimi dhe mirëmbajtja e rrjetit rajonal me shtetet e tjera, mësimi nga përvojat e tyre.[59]

Megjithëse sigurimi shëndetësor është një e drejtë thelbësore e njeriut, sot shumë banorë të Kosovës ende e konsiderojnë sigurimin shëndetësor si një privilegj të shtrenjtë luksoz.[60] Deri më tani, të gjitha shërbimet e kujdesit shëndetësor të ofruara në objektet publike mbulohen nga fondet qeveritare, të shpërndara në Drejtorinë Komunale të Shëndetit. Vetëm 2% e banorëve të Kosovës janë të mbuluar nga kompani private të sigurimeve shëndetësore.

Kompanitë e Sigurimeve Private[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Kompanitë e Sigurimeve Private janë të organizuara në një shoqatë të përbashkët të quajtur Asociacioni i Sigurimeve të Kosovës. [61] Kjo shoqatë është themeluar në vitin 2002 me marrëveshjen e kompanive të licencuara të sigurimeve në Kosovë . Ata kërkojnë të përmirësojnë industrinë e sigurimeve në Kosovë, të stabilizojnë tregun e sigurimeve dhe të ofrojnë trajnime për kompanitë . Kompanitë e sigurimeve në Kosovë janë këto:

Kompania e Sigurimeve Shëndetësore Shërbimet e ofruara
SIGURIA Përgjegjësia e palës së tretë, Casco, personale, shëndetësore, pronë, shtëpi dhe sigurim të rrezikut të ndërtimeve
SIGKOS Automjeti, Casco, personale, garancitë, shëndetësia, prona, përgjegjësia, kontraktorët të gjitha rreziqet, ngritja e të gjitha rreziqeve, paratë në siguri dhe para në sigurimin e tranzitit
GRUPI SIGAL UNIQA AUSTRIA KOSOVO Sigurimi i transportit shëndetësor, jeta, automjeti, prona, garanci, financiare, inxhinieri, përgjegjësi, bujqësi, detare, aviacion dhe produkte
ILLYRIA Sigurimi shëndetësor, automjeti dhe pasuria
GRAWE ELSIG Automjeti, aksidenti, prona, shëndeti, garancitë dhe sigurimi i përgjegjësisë

Agjencitë mjekësore dhe shoqatat[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Shoqata e të Drejtave të Pacientëve në Kosovë është një shoqatë e pavarur dhe jofitimprurëse. [62] Aktivitetet e saj kryesore përfshijnë promovimin, edukimin, takimet publike, ofrimin e informacionit, konferencat dhe seminaret.

Iniciativa e Shëndetit Shqiptar angazhohet për të identifikuar dhe për të eleminuar pabarazitë shëndetësore që ekzistojnë në komunitetin Shqipëtaro - <a href="./Amerikan%C3%AB" rel="mw:WikiLink" data-linkid="undefined" data-cx="{&quot;userAdded&quot;:true,&quot;adapted&quot;:true}">Amerikanë</a>. [63] Kjo iniciativë promovon masa parandaluese të kontrollit dhe burime të efektshme të kujdesit shëndetësor me qëllim të përmirësimit të cilësisë së kujdesit dhe forcimit të marrëdhënies pacient - mjek . Gjithashtu, një anëtar shumë i çmuar i saj është Dr. James Strickler. Që nga viti 2000, Dr. James C. Strickler, Profesor Emeritus i Mjekësisë, Doktor i Mjekësisë Familjare dhe ish-Dekan i Shkollës Mjekësore Dartmouth, ka mbikëqyrur programin e shkëmbimit të studentëve midis Shkollës Mjekësore Dartmouth dhe Universitetit të Prishtinës, Fakultetit të Mjekësisë. Më shumë se 200 studentë kanë përfituar nga ky program. [64] Disa nga studentët shqiptarë të shkëmbimit kanë marrë me sukses certifikimin ECFMG, të cilët kanë bërë kërkime për institucionet mjekësore në Shtetet e Bashkuara dhe janë anëtarësuar në Shoqërinë Mjekësore Shqiptaro-Amerikane. Me përpjekjen e vazhdueshme të Dr. Strickler, Shkolla Mjekësore Geisel ka mbledhur më shumë se 4.5 milion dollarë për zhvillimin e programeve të kujdesit shëndetësor në Kosovë.

Fondi Shëndetësor Shqiptar ka rekrutuar, planifikuar dhe dërguar ekipe të vogla të personelit mjekësor dhe kirurgjik në Shqipëri, të cilët morën pjesë në mësimdhënie dhe ndërveprim klinik me specialistë shqiptarë. [65] Qëllimet kryesore të Fondit janë vazhdimi i mësimeve mbi specialitetet mjekësore për komunitetin mjekësor shqiptar, sigurimi i mjeteve dhe pajisjeve mjekësore, organizimi i udhëtimeve studimore mjekësore në Shtetet e Bashkuara për mjekët e zgjedhur shqiptarë dhe shumë aktivitete të tjera publike.

MediGAL është shoqata e menaxherëve shëndetësorë në Kosovë. Ka bërë shumë aktivitete, ku si aktiviteti më i fundit dhe më i rëndësishmi ishte dhurimi suedez i 350 protezave të jashtme të gjirit për pacientët me mastektomi kirurgjikale.[66] Dhurimi erdhi nga shoqata suedeze e quajtur Parlan [67] e themeluar nga gra që kanë pasur probleme të kësaj natyre. [68] Ministria e Shëndetësisë së Kosovës kohët e fundit ka nënshkruar një marrëveshje bashkëpunimi me Shoqatën e Menaxhimit të Shëndetit Medigal të Kosovës dhe Organizatën e Arsimit Special "Ozel Egitim Kurumlari Irem" nga Turqia, për një bashkëpunim të gjerë në sektorin e shëndetësisë. [69] Kjo marrëveshje u nënshkrua nga Ministri i Shëndetësisë, Prof. Dr. Ferid Agani, Dr. Genc Demjaha DMD, MBA nga MediGAL dhe Z. Zylfikar Aklar për Irem Ozel Egitim Kurumlari. Marrëveshja angazhohet për të ndihmuar pacientët që të trajtohen në Turqi nga specialistë mjekësorë, nëse ato raste nuk mund të trajtohen në Kosovë.

Shih edhe[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Lidhje të jashtme[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Referime[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

  1. ^ "Strategjia Sektoriale e Shendetesise" (PDF). Ministry of Health - Republic of Kosovo. Arkivuar nga origjinali (PDF) më 5 shkurt 2016. Marrë më 2 mars 2014. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  2. ^ a b c d e "Statistikat e Shëndetësisë 2012". Kosovo Agency of Statistics. Arkivuar nga origjinali më 2 mars 2014. Marrë më 1 mars 2014. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  3. ^ "Strategjia Sektoriale e Shendetesise" (PDF). Ministry of Health. Arkivuar nga origjinali (PDF) më 5 shkurt 2016. Marrë më 2 mars 2014. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  4. ^ a b c QKMF. (2010-2014). Njesite me Adresa dhe Nr.Telefonit. Available: "Archived copy" (PDF). Arkivuar nga origjinali (PDF) më 6 mars 2014. Marrë më 2014-05-23. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)Mirëmbajtja CS1: Archived copy si titull (lidhja). Last accessed 23 February 2014.
  5. ^ a b c "Stafi i QKUK-se". QKUK. Arkivuar nga origjinali më 6 mars 2014. Marrë më 23 shkurt 2014. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  6. ^ "INFORMATË - 13 shkurt 2012". Municipality of Pristina - Republic of Kosovo. Arkivuar nga origjinali më 6 korrik 2015. Marrë më 2 mars 2014. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  7. ^ "Strategjia e permiresimit te cilesise se sherbimeve shendetesore 2012-2016" (PDF). Ministry of Health - Republic of Kosovo. Arkivuar nga origjinali (PDF) më 6 mars 2014. Marrë më 2 mars 2014. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  8. ^ "Statistikat e Shëndetësisë 2011". Kosovo Agency of Statistics. Arkivuar nga origjinali më 6 mars 2014. Marrë më 1 mars 2014. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  9. ^ a b c "Statistikat e Shëndetësisë 2010". Ministry of Public Administration. Arkivuar nga origjinali më 24 gusht 2020. Marrë më 1 mars 2014. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  10. ^ a b "Shëndetsia". ASK 2013. Arkivuar nga origjinali më 19 tetor 2013. Marrë më 1 mars 2014. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  11. ^ "Statistikat e Shëndetësisë 2009". Ministry of Public Administration. Arkivuar nga origjinali më 24 gusht 2020. Marrë më 1 mars 2014. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  12. ^ "Levels of Medical Care: Primary, Secondary, Tertiary and Quaternary Care". Trisha Torrey - 2014 About.com. Arkivuar nga origjinali më 13 prill 2014. Marrë më 23 shkurt 2014. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  13. ^ "Primary health care". Ministry of Health – Manatū Hauora, 2014. Arkivuar nga origjinali më 9 shkurt 2014. Marrë më 23 shkurt 2014. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  14. ^ "World Health Organization" (PDF). FIFTY-SIXTH WORLD HEALTH ASSEMBLY. Arkivuar nga origjinali (PDF) më 13 gusht 2009. Marrë më 23 shkurt 2014. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  15. ^ "Mungesë e specialistëve të mjekësisë familjare". Radio Evropa e Lire. Arkivuar nga origjinali më 28 korrik 2013. Marrë më 23 shkurt 2014. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  16. ^ Kareem, Abdul. "Primary, Secondary and Tertiary HealthCare". Indian Economic Service - Government of India. Arkivuar nga origjinali më 31 mars 2014. Marrë më 23 shkurt 2014. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  17. ^ "Spitale Rajonale". University Clinical Center in Kosovo. Arkivuar nga origjinali më 18 maj 2014. Marrë më 23 shkurt 2014.
  18. ^ Gabim referencash: Etiketë <ref> e pavlefshme; asnjë tekst nuk u dha për refs e quajtura Regional hospitals in Kosovo
  19. ^ Fitzgerald, Margaret. "Primary, Secondary, and Tertiary Prevention: Important in Certification and Practice". Fitzergald Health Education Associates, Inc. Arkivuar nga origjinali më 17 tetor 2013. Marrë më 23 shkurt 2014. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  20. ^ "INSTITUTET RAJONALE". National Institute of Public Health of Kosova. Arkivuar nga origjinali më 19 dhjetor 2013. Marrë më 23 shkurt 2014. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  21. ^ "QKUK". Universal Clinical Center of Kosovo. Arkivuar nga origjinali më 6 mars 2014. Marrë më 1 mars 2014. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  22. ^ a b c d e "INSTITUTI KOMBËTAR I SHËNDETËSISË PUBLIKE". Ministria e Shëndetësisë - Republika e Kosovës. Marrë më 23 shkurt 2014. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  23. ^ a b c "QendraKlinikeStomatologjikeUniversitare e Kosovës". QKSUK. Arkivuar nga origjinali më 3 mars 2014. Marrë më 23 shkurt 2014. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  24. ^ "IPSh e licencuara nga Bordi". Ministry of Health. Arkivuar nga origjinali më 5 mars 2014. Marrë më 23 shkurt 2014. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  25. ^ "Spitalet e licencuara". ZERI Info. Arkivuar nga origjinali më 4 mars 2014. Marrë më 2 mars 2014. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  26. ^ a b "Hapet spitali Amerikan në Kosovë". Agjencia Ekonomia 2005-2015. Arkivuar nga origjinali më 27 prill 2014. Marrë më 23 shkurt 2014. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  27. ^ "Spitali Amerikan". 2008-2014 - Univers-Alb Sh. a. - Spitali Amerikan. Arkivuar nga origjinali më 27 mars 2014. Marrë më 23 shkurt 2014. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  28. ^ "Bahceci". Web Tasarım MediaClick. Arkivuar nga origjinali më 11 prill 2014. Marrë më 11 prill 2014. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  29. ^ "EDA services". Intermed - EDA 2011. Arkivuar nga origjinali më 27 prill 2014. Marrë më 23 shkurt 2014. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  30. ^ "About us". Intermed - EDA 2011. Arkivuar nga origjinali më 27 prill 2014. Marrë më 23 shkurt 2014. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  31. ^ "Services". Intermed EDA 2011. Arkivuar nga origjinali më 27 prill 2014. Marrë më 23 shkurt 2014. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  32. ^ "Providing World-Class Healthcare Services". 2014 The European Times. Marrë më 23 shkurt 2014. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  33. ^ "Providing World-Class Healthcare Services". The European Times. Marrë më 23 shkurt 2014. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  34. ^ "Germen Eye Clinic". boldUnderline. llc. Arkivuar nga origjinali më 13 prill 2014. Marrë më 11 prill 2014. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  35. ^ "German Eye Clinic - Staff". boldUnderline. llc. Arkivuar nga origjinali më 13 prill 2014. Marrë më 11 prill 2014. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  36. ^ "Decanate". Faculty of Medicine. Arkivuar nga origjinali më 8 shkurt 2014. Marrë më 1 mars 2014. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  37. ^ "HISTORIKU I FAKULTETIT TË MJEKËSISË". Destan Halimi. Arkivuar nga origjinali më 22 tetor 2012. Marrë më 23 shkurt 2014. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  38. ^ "Programi i Fakultetit te mjeksise". Arkivuar nga origjinali më 14 shkurt 2014. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  39. ^ "Zgjatja e studimeve". Arkivuar nga origjinali më 14 shkurt 2014. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  40. ^ a b Halimi, Destan. "HISTORIKU I UNIVERSITETIT TË PRISHTINËS". Destan Halimi. Arkivuar nga origjinali më 22 tetor 2012. Marrë më 23 shkurt 2014. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  41. ^ "Fakulteti i Mjekësisë Do të Bëhet Universitet". Marrë më 23 shkurt 2014. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  42. ^ "Organization Chart of the Ministry of Health - Kosovo". Ministry of Health - Kosovo. Marrë më 2 mars 2014. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  43. ^ "Ministria e Shëndetësisë - Republika e Kosovës". Ministry of Health-Kosovo. Arkivuar nga origjinali më 23 prill 2014. Marrë më 28 shkurt 2014. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  44. ^ "Government". Government e-Portal. Arkivuar nga origjinali më 9 shkurt 2014. Marrë më 28 shkurt 2014. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  45. ^ "Republic of Kosovo Institutions". Agjencia e Lajmeve-Ekonomia. Arkivuar nga origjinali më 28 mars 2014. Marrë më 28 shkurt 2014. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  46. ^ "Ministry of Health Departments". Ministria e Shëndetësisë - Republika e Kosovës. Marrë më 28 shkurt 2014. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  47. ^ "Health care Principals". Ministria e Shëndetësisë - Republika e Kosovës. Marrë më 28 shkurt 2014. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  48. ^ "Drejtoria e Shëndetësisë dhe Mirëqenies Sociale". Municipality of Prishtina. Arkivuar nga origjinali më 7 prill 2014. Marrë më 23 shkurt 2014. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  49. ^ Alush A. Gashi. (2010-2014). Strategjia Sektoriale e Shëndetësise.
  50. ^ Uka, Fitim. "Satisfaction with Health care Services and Perceptions on Presence of Corruption" (PDF). UNDP. Arkivuar nga origjinali (PDF) më 17 maj 2014. Marrë më 25 shkurt 2014. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  51. ^ a b c d e Uka, Fitim. "Satisfaction with Healthcare Services and Perceptions on Presence of Corruption" (PDF). UNDP. Arkivuar nga origjinali (PDF) më 17 maj 2014. Marrë më 25 shkurt 2014. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  52. ^ Uka, Fitim. "Satisfaction with Healthcare Services and Perceptions on Presence of Corruption" (PDF). UNDP. Arkivuar nga origjinali (PDF) më 17 maj 2014. Marrë më 25 shkurt 2014. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  53. ^ "Kosovo Medicines Agency". International Trade Guide. Arkivuar nga origjinali më 19 tetor 2013. Marrë më 25 shkurt 2014. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  54. ^ "Kosovo Medicines Agency". Ministry of Health in Kosovo. Arkivuar nga origjinali më 23 prill 2014. Marrë më 25 shkurt 2014. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  55. ^ "Kosovo Medicines Agency". KMA. Arkivuar nga origjinali më 26 shtator 2014. Marrë më 26 shkurt 2014. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  56. ^ "Reforma shëndetësore pret ligjin". Koha NET. Arkivuar nga origjinali më 31 dhjetor 2014. Marrë më 25 shkurt 2014. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  57. ^ "Reforma Shëndetësore me Ligje dhe Etikë". Alban Selimi. Arkivuar nga origjinali më 24 nëntor 2011. Marrë më 25 shkurt 2014. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  58. ^ "Projektligji për Shëndetësinë dhe Projektligji për sigurimet shëndetësore". Vetevendosje. Arkivuar nga origjinali më 18 maj 2014. Marrë më 25 shkurt 2014. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  59. ^ a b c d "Sistemi i sigurimeve shoqërore në Kosovë". Armend Shkoza. Arkivuar nga origjinali më 3 mars 2016. Marrë më 25 shkurt 2014. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  60. ^ a b "SIGURIMI SHËNDETËSOR NË KOSOVË" (PDF). Armend Shkoza. Arkivuar nga origjinali (PDF) më 18 maj 2014. Marrë më 25 shkurt 2014. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  61. ^ "Insurance Companies". ITG. Arkivuar nga origjinali më 31 maj 2013. Marrë më 1 mars 2014. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  62. ^ "PRAK - Patients' Rights Association in Kosovo Asociacioni për të Drejtat e Pacientëve në Kosovë". PRAK - NGO. Arkivuar nga origjinali më 4 prill 2014. Marrë më 23 shkurt 2014. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  63. ^ "Albanian Health Initiative". Albanian American Medical Society Boston, MA 617-236-0113. Arkivuar nga origjinali më 17 maj 2014. Marrë më 23 shkurt 2014. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  64. ^ "Honoring Doctor Strickler". Albanian American Medical Society Boston, MA 617-236-0113. Arkivuar nga origjinali më 17 maj 2014. Marrë më 23 shkurt 2014. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  65. ^ "Our Future Vision". Albanian Health Fund. Arkivuar nga origjinali më 23 janar 2013. Marrë më 23 shkurt 2014. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  66. ^ "QKUK përfiton donacion 350 proteza gjiri". Koha Net. Arkivuar nga origjinali më 3 mars 2014. Marrë më 23 shkurt 2014. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  67. ^ "Donation with 350 breast prostheses". Kosova Press. Marrë më 26 shkurt 2014. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)[lidhje e vdekur]
  68. ^ "QKUK përfiton donacion 350 proteza gjiri". Qendra Klinike Universitare e Kosoves. Arkivuar nga origjinali më 3 mars 2014. Marrë më 23 shkurt 2014. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  69. ^ "MSh nënshkruan Marrëveshje bashkëpunimi në shëndetësi". Kosovo's Ministry of Health. Marrë më 23 shkurt 2014. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
Marrë nga "https://sq.wikipedia.org/w/index.php?title=Shëndetësia_në_Kosovë&oldid=2571933"