Jump to content

Bedri Dedja

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë
Bedri Dedja
Emri Bedri
Mbiemri Dedja
Lindur më 1930
Lindur në Korçë
Vdiq më 13 prill 2004
Kombësia shqiptare
Profesioni shkrimtar,pedagog, psikolog
Mirënjohje
#Mirënjohje

Bedri Dedja (Korçë, 20 nëntor 1930 - 13 prill 2004) ka qenë njeri i letrave shqipe, shkrimtar për fëmijë dhe akademik psikologjinë dhe pedagogjinë e letërsisë për fëmijë.

Biografia

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

U lind në Korçë më 20. nëntor 1930. Shkollën fillore e kreu në Shkodër ndërsa gjimnazin e përfundoi në qytetin e Durrësit. Më pas studioi në Universitetin e Moskës dhe u diplomua shkelqyeshëm në vitin 1953 në disiplinat e pedagogjisë, psikologjisë dhe njëkohësisht të letërsisë për fëmijë. Pas përfundimit të studimeve universitare, për 40 vjet ka qenë lektor dhe Profesor titullar i lendeve të psikologjise dhe pedagogjisë në Universitetin e Tiranës dhe për një periudhë 5 vjeçare (1975-1980) edhe në Institutin e Lartë Pedagogjik të Elbasanit.

Nga viti 1972 e deri sa u nda nga jeta më 13 prill 2012, ka qenë Anëtar i Akademisë së Shkencave të Republikës së Shqipërisë. Paralelisht me veprimtarinë pedagogjike, deri në vitin 1975 ai ka ushtruar edhe funksione drejtuese publike si Drejtor i Institutit të Lartë Pedagogjik Tiranë, Kryeredaktor i Revistës "Fatosi" dhe Gazetës "Mësuesi", Drejtor i Drejtorisë së Botimeve Shkollore e Drejtor i Institutit të Studimeve Pedagogjike në Ministrinë e Arsimit, Zëvendësministër i Arsimit dhe Kulturës si dhe Sekretar i Përgjithshëm Shkencor i Akademisë së Shkencave.

Bedri Dedja ka qenë për shumë vjet anëtar i Shoqatës Botërore të Psikologëve, Kryetar i Shoqatë Kombëtare të Psikologëve si dhe Kryetar i Shoqatës Shqiptare të Shkrimtarëve për fëmijë. Bedri Dedja gjithashtu ka qenë anëtar i Redaksisë së përgjithshme për hartimin e Fjalorit Enciklopedik Shqiptar (1985) si dhe bashkëautor dhe redaktor përgjegjës i botimit të Akademisë së Shkencave dhe Ministrisë së Arsimit, Historia e Arsimit dhe e Mendimit Pedagogjik Shqiptar Vol. I (2003). Shume vepra të tij janë përkthyer e botuar jashtë Shqipërisë si në Maqedoni, Kosovë, Greqi, Rumani, Kinë e Zvicër.[1]

Bedri Dedja, Akademik dhe profesor në fushën e pedagogjisë dhe psikologjisë,ka qenë një personalitet shumëplanësh në krijimtarinë letrare shqiptare për të vegjëlit dhe atë shkencore për të rriturit: poet e prozator, përrallëtar e dramaturg, tregimtar e publicist, novelist e romancier, përkthyes, gazetar e kritik, studiues i psikologjisë, pedagogjisë e historisë së arsimit dhe mendimit pedagogjik shqiptar, studiues e teoricien i historisë së letërsisë shqiptare për fëmijë. Fitues i shumë çmimeve letrare, "Qytetar Nderi" i Beratit, mbajtës i "Çmimit të Republikës", "Urdhërit Naim Frashëri" dhe titullit "Mjeshtër i Madh", Dedja është vlerësuar gjithashtu nga Qendra Ndërkombëtare e Biografive në Kembrixh, duke zënë vend në Vëllimin e XVI të biografive si autor i shquar i shekullit XX.[1]

Familja

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Ka qenë i martuar me Pandora Papuçiu Dedja, me të cilën pati dy fëmijë, Edlirën dhe Taulantin. I biri, Taulant Dedja, ka qenë Zëvendësministër i Pushtetit Lokal, Prefekt i Tiranës dhe deputet i Partisë Socialiste.[1]

Tituj të veprave

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Bedri Dedja, ka botuar:[1]

Novela

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Vëllime me tregime e përralla :

  • Përralla popullore mbi kafshët (1957)
  • Përralla e tre vëllezërve (1958)
  • Kallëzimet e gjyshe pastërtores (1960)
  • Kapiteni i shtërngatës (1970)
  • Përralla e shpatave të arta (1976)
  • Përralla e lepurit dhe e breshkës (1976)
  • Bariu i vogël në mal të thatë (1979)
  • Përralla njëmbëdhjetëkatëshe (1996)
  • Përralla të zgjedhura (1997)
  • Përrallat e Zvicrës (2002)

Vjersha dhe poema

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
  • Numrat (1959)
  • Shkolla e pyllit (1967)
  • Artan Borizani dhe çeta e tij (1970)
  • Garda partizane (1972)
  • Patoku në plazh (1975)
  • Poezi të zgjedhura për fëmijë (1975)
  • Beni shkon në malësi me familje dhe shtëpi (1976)
  • Gjashtë poema për kalamaj (1976)
  • Vera, Genti e Driloni (1985)

Romane

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
  • Shoku i braktisur (1957)
  • Kalamajtë e pallatit tim Vol.I (1972), Vol.II (1979)
  • Republika e 1100 çudirave (1975)
  • Nëpër korridoret e thella të Jonit (1976)
  • Met partizani (1981)
  • Si u rrit një komisar (1986)
  • Alarmet e qytetit Sdikuisht (1989)
  • Kacamicri rreth globit (1993)
  • Si katër fëmijë u bënë biznesmenë (1996)
  • Qyteti me tri kështjella (1998)
  • Sikuriada (2002)
  • Presidenti i Planetit të Kuq (2006, botuar post mortum)

Pjesë teatrale

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
  • Gjyqi i Maçokut (1962)
  • Kryengritje në pallat (1972)

Publicistikë

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
  • Biseda me pionierët (1986)
  • Nëpër ravat e jetës - Kujtime (2001)
  • Duke ecur kontinenteve - Përshtypje udhëtimesh (2004);

Përkthime

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
  • L. Tolstoi - Tregime dhe përralla për fëmijë (1954); Robi i Kaukazit (1959)
  • V. Majakovski - Për fëmijët (1954); Lexo, shëtit e fluturo (1958); Ç'është mirë e ç'është keq (1966)
  • N.Nosov - Tregime (1954); Aventurat e Dinpakut dhe shokëve të tij (1957);
  • M.Tuein - Aventurat e Tom Sojerit (1955)
  • A.S.Pushkin - Përralla e peshkatarit dhe e peshkut (1956);
  • H.K.Andersen - Përralla (1956);
  • M.Gorki - Jashka,Samovari (1957);
  • Sh.Péro - Maçoku me çizme (1958); Përralla ruse (1998, përshtatje e shqipërime nga 18 autorë);

Studime dhe vepra shkencore

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
  • Edukimi i marrdhënieve të drejta midis djemve dhe vajzave në familje (1956);
  • Psikologjia për shkollat e mesme (1959);
  • Letërsia për fëmijë (1961, 1964, 1966, 1975, 1983);
  • Psikologjia për shkollat e larta (bashkëautor 1965, 1985, 1987);
  • Mbi rrugët e perfeksionimit të sistemit të sotëm të edukatës familjare (1966);
  • Politika dhe Pedagogjia (1967);
  • Tradita dhe probleme të letërsisë shqipe për fëmijë (1971);
  • Shënime mbi historinë e mendimit pedagogjik shqiptar (1972);
  • Burimet e letërsisë shqipe për fëmijë (1978);
  • Shkrime mbi letërsinë për fëmijë (1978);
  • Studime mbi problemin e metodave të të mësuarit në shkollë (1978);
  • Didaktika (bashkëautor 1986);
  • Drejt enigmave të psikikës së njeriut (1989);
  • Psikologjia Sociale (1990);
  • Sekreti i talentit (1998).

Tituj dhe Dekorata

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
  • Profesor
  • Anëtar i Akademisë së Shkencave të Republikës së Shqipërisë
  • Laureat i "Çmimit të Republikës"
  • Laureat i Urdhërit "Naim Frashëri"
  • "Qytetar Nderi" i Qarkut të Beratit
  • Laureat i Titullit "Mjeshtër i Madh"
  • Laureat i Titullit “Kalorës i Urdhrit të Skënderbeut" (pas vdekjes)

Lexo edhe

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Referime

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
  1. ^ a b c d Astrit Bishqemi (2001). Historia e letërsisë shqiptare për fëmijë. Sejko. fq. 287–289. ISBN 978-99927-692-5-6.

Wiki Libri: Nga ana e kohanikëve

Marrë nga "https://sq.wikipedia.org/w/index.php?title=Bedri_Dedja&oldid=2665174"