Lidhja e Lezhës: Dallime mes rishikimesh

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë
Browse history interactively
[Redaktim i kontrolluar][redaktim i pashqyrtuar]
← Redaktim më i vjetërNdryshimi më pas →
Content deleted Content added
PamorTekst wiki
vNo edit summary
No edit summary
Etiketa: Reverted
Rreshti 1: Rreshti 1:
[[Skeda:Liga von Lezha.jpg|parapamje|Lidhja e Lezhës imagjinare]]
[[Skeda:Gjergj Kastrioti Skënderbeu.jpg|right|parapamje|Skënderbeu sipas një prej versioneve të menduara të jenë origjinale]]
'''Lidhja e Lezhës''' ka qenë një aleancë ushtarake që u themelua në [[Lezha|Lezhë]] më 2 [[mars]] [[1444]], me [[Skënderbeu|Skënderbeun]] si kryeprijës të prijësve krahinor [[Shqiptarët#Etimologjia|arbëror]] dhe [[Serbët|serb]] të bashkuar kundër [[Perandoria Osmane|Perandorisë Osmane]].<ref>{{Citation|last=T︠S︡vetkov|first=Plamen S.|title=A history of the Balkans: a regional overview from a Bulgarian perspective|url=https://books.google.it/books?hl=it&id=VR5pAAAAMAAJ&focus=searchwithinvolume&q=lezha|year=1993|publisher=EM Text, origjinali nga Universiteti i Miçiganit|location=|isbn=9780773419568|page=242}}</ref><ref name="Elsie">{{Citation|last=Elsie|first=Robert|authorlink=Robert Elsie|title=A biographical dictionary of Albanian history|url=https://books.google.it/books?id=pgf6GWJxuZgC&pg=PA127&dq|year=2012|publisher=I.B. Tauris|location=London|isbn=978-1-78076-431-3|oclc=801605743|page=127}}</ref><ref name="Rogers">{{Citation|last=Rogers|first=Clifford J.|authorlink=|title=The Oxford Encyclopedia of Medieval Warfare and Military Technology|volume=1|url=https://books.google.it/books?id=mzwpq6bLHhMC&pg=RA2-PA363&dq|year=2010|publisher=Oxford University Press|location=Oxford|isbn=978-0-19-533403-6|page=363}}</ref><ref>{{Harvnb|Akademia|2002|p=402}}</ref><ref name="Frashëri">{{cite book|last1=Frashëri|first1=Kristo |title=Skënderbeu i shpërfytyruar nga një historian zviceran dhe disa analistë shqiptarë|date=2009 |publisher=Dudaj|location=Tirana|isbn=978-99943-0-109-6|pages=76-77|language=sq}}</ref><ref>{{cite web | title=Skanderbeg |publisher=Britannica Online Encyclopedia | url=https://www.britannica.com/biography/Skanderbeg | website=Britannica.com | accessdate=27 mars 2019 | deadurl=no }}</ref><ref>{{cite web |url=http://www.treccani.it/enciclopedia/scanderbeg/|title=Scànderbeg |last1= |first1= |last2= |first2= |website=Treccani.it |publisher= |accessdate=27 mars 2019}}</ref><ref name="Gegaj">{{cite book|last1=Gegaj|first1=Athanas|title= Arbëria dhe Gjergj Kastrioti Skënderbe|date=1995|publisher=Eurolindja|location=Tiranë|pages=61|language=sq}}</ref><ref name="DukaKoci">{{cite web|author1=Ferit Duka|author2=Dorian Koçi|title=“Besëlidhja e Lezhës”, veprimtari në Muzeun Historik Kombëtar|url=https://sot.com.al/kultura/%E2%80%9Cbes%C3%ABlidhja-e-lezh%C3%ABs%E2%80%9D-veprimtari-n%C3%AB-muzeun-historik-komb%C3%ABtar|date=4 March 2018|accessdate=28 March 2019}}</ref>
'''Lidhja e Lezhës''' ka qenë një aleancë ushtarake që u themelua në [[Lezha|Lezhë]] më 2 [[mars]] [[1444]], me [[Skënderbeu|Skënderbeun]] si kryeprijës të prijësve krahinor [[Shqiptarët|shqiptarë]] të bashkuar kundër [[Perandoria Osmane|Perandorisë Osmane]].<ref>{{Citation|last=T︠S︡vetkov|first=Plamen S.|title=A history of the Balkans: a regional overview from a Bulgarian perspective|url=https://books.google.it/books?hl=it&id=VR5pAAAAMAAJ&focus=searchwithinvolume&q=lezha|year=1993|publisher=EM Text, origjinali nga Universiteti i Miçiganit|location=|isbn=9780773419568|page=242}}</ref><ref name="Elsie">{{Citation|last=Elsie|first=Robert|authorlink=Robert Elsie|title=A biographical dictionary of Albanian history|url=https://books.google.it/books?id=pgf6GWJxuZgC&pg=PA127&dq|year=2012|publisher=I.B. Tauris|location=London|isbn=978-1-78076-431-3|oclc=801605743|page=127}}</ref><ref name="Rogers">{{Citation|last=Rogers|first=Clifford J.|authorlink=|title=The Oxford Encyclopedia of Medieval Warfare and Military Technology|volume=1|url=https://books.google.it/books?id=mzwpq6bLHhMC&pg=RA2-PA363&dq|year=2010|publisher=Oxford University Press|location=Oxford|isbn=978-0-19-533403-6|page=363}}</ref><ref>{{Harvnb|Akademia|2002|p=402}}</ref><ref name="Frashëri">{{cite book|last1=Frashëri|first1=Kristo |title=Skënderbeu i shpërfytyruar nga një historian zviceran dhe disa analistë shqiptarë|date=2009 |publisher=Dudaj|location=Tirana|isbn=978-99943-0-109-6|pages=76-77|language=sq}}</ref><ref>{{cite web | title=Skanderbeg |publisher=Britannica Online Encyclopedia | url=https://www.britannica.com/biography/Skanderbeg | website=Britannica.com | accessdate=27 mars 2019 | deadurl=no }}</ref><ref>{{cite web |url=http://www.treccani.it/enciclopedia/scanderbeg/|title=Scànderbeg |last1= |first1= |last2= |first2= |website=Treccani.it |publisher= |accessdate=27 mars 2019}}</ref><ref name="Gegaj">{{cite book|last1=Gegaj|first1=Athanas|title= Arbëria dhe Gjergj Kastrioti Skënderbe|date=1995|publisher=Eurolindja|location=Tiranë|pages=61|language=sq}}</ref><ref name="DukaKoci">{{cite web|author1=Ferit Duka|author2=Dorian Koçi|title=“Besëlidhja e Lezhës”, veprimtari në Muzeun Historik Kombëtar|url=https://sot.com.al/kultura/%E2%80%9Cbes%C3%ABlidhja-e-lezh%C3%ABs%E2%80%9D-veprimtari-n%C3%AB-muzeun-historik-komb%C3%ABtar|date=4 March 2018|accessdate=28 March 2019}}</ref><ref name="Elsie">{{Citation|last=Elsie|first=Robert|authorlink=Robert Elsie|title=A biographical dictionary of Albanian history|url=https://books.google.it/books?id=pgf6GWJxuZgC&pg=PA127&dq|year=2012|publisher=I.B. Tauris|location=London|isbn=978-1-78076-431-3|oclc=801605743|page=127}}</ref><ref name="Rogers">{{Citation|last=Rogers|first=Clifford J.|authorlink=|title=The Oxford Encyclopedia of Medieval Warfare and Military Technology|volume=1|url=https://books.google.it/books?id=mzwpq6bLHhMC&pg=RA2-PA363&dq|year=2010|publisher=Oxford University Press|location=Oxford|isbn=978-0-19-533403-6|page=363}}</ref>


Në themel të bashkëpunimit të fisnikëve shqiptarë u vu [[besa]]. Kuvendi vendosi që bashkimi i shqiptarëve të bëhej në formën e një besëlidhjeje politike ndërmjet drejtuesve të zotërimeve të lira, që u njoh Besëlidhja Shqiptare e Lezhës. Ajo ishte aleancë politike dhe ushtarake në krye të të cilës qe [[Skënderbeu]], ndërsa Kuvendi i anëtarëve të Besëlidhjes ishte insitucioni më i lartë vendimarrës. Vendim tjetër i rëndësishëm ishte krijimi i ushtrisë në krye të të cilës u vu gjithashtu Skënderbeu. Anëtarët e Besëlidhjes synonin që në kuadër të saj të ruanin autonominë e tyre dhe kryetari i saj të ishte "i parë ndërmjet të barabartëve".<ref>{{harvnb|Akademia|2002|p=403-404}}</ref> Kuvendi i Lezhës shërbeu si pikënisje e krijimit të shtetit të përqendruar shqiptar nga Skënderbeu.<ref>{{harvnb|Frashëri|2009|p=77, 113}}</ref>
⚫
Anëtarët kryesorë të besëlidhjes ishin [[Aranitët|Arianitët]], [[Balshajt]], [[Muzakajt]], [[Spanët]], [[Zahariajt]] dhe [[Cërnojeviqët|Gjurashët]].<ref name="Schmitt-297" /> [[Marin Barleti|Barleti]] e quan ''generalis concilium'' ose ''universum concilium'' (këshilli i përgjithshëm); termi "Besëlidhja e Lezhës" u farkëtua nga historianët e mëpasëm.<ref>{{cite book|last=Biçoku|first=Kasem|title=Kastriotët në Dardani|location=Prishtinë|publisher=Albanica|year=2009|pages=111–116|isbn=978-9951-8735-4-3|language=sq}}</ref> Kuvendi i Lezhës çmohet si pika e nisjes në krijimin e një shteti shqiptar.<ref name="Sugar">{{Cite book|last=Sugar|first=Peter F.|title=Southeastern Europe under Ottoman Rule, 1354-1804|publisher=University of Washington Press|year=2012|origyear=1983|isbn=978-0-295-80363-0|location=Washington|url=https://books.google.com/books?id=gYsVCgAAQBAJ&pg=PA67&dq|page=67}}</ref><ref>{{harvnb|Frashëri|2009|p=77, 113}}</ref>

⚫
Anëtarët kryesorë të besëlidhjes ishin [[Aranitët|Arianitët]], [[Balshajt]], [[Muzakajt]], [[Spanët]], [[Zahariajt]] dhe [[Cërnojeviqët|Gjurashët]].<ref name="Schmitt-297" /> [[Marin Barleti|Barleti]] e quan ''generalis concilium'' ose ''universum concilium'' (këshilli i përgjithshëm); termi "Besëlidhja e Lezhës" u farkëtua nga historianët e mëpasëm.<ref>{{cite book|last=Biçoku|first=Kasem|title=Kastriotët në Dardani|location=Prishtinë|publisher=Albanica|year=2009|pages=111–116|isbn=978-9951-8735-4-3|language=sq}}</ref> Kuvendi i Lezhës çmohet si pika e nisjes në krijimin e një shteti shqiptar.<ref name="Sugar">{{Cite book|last=Sugar|first=Peter F.|title=Southeastern Europe under Ottoman Rule, 1354-1804|publisher=University of Washington Press|year=2012|origyear=1983|isbn=978-0-295-80363-0|location=Washington|url=https://books.google.com/books?id=gYsVCgAAQBAJ&pg=PA67&dq|page=67}}</ref><ref>{{harvnb|Frashëri|2009|p=77, 113}}</ref><ref name="GibbLewis1973">{{cite book|last1=Gibb|first1=Sir Hamilton Alexander Rosskeen|last2=Lewis|first2=Bernard|last3=Pellat|first3=Charles|first4=Joseph|last4=Schacht|title=The Encyclopaedia of Islam|url=https://books.google.com/books?id=kIjrAAAAMAAJ|year=1973|publisher=Brill|page=139|deadurl=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20130527220307/http://books.google.com/books?id=kIjrAAAAMAAJ|archivedate=2013-05-27|df=|isbn=|location=|pages=}}</ref><ref name="Skendi1980">{{cite book|author=Stavro Skendi|title=Balkan Cultural Studies|url=https://books.google.com/books?id=JWBiAAAAMAAJ|year=1980|publisher=East European Monographs|isbn=978-0-914710-66-0|quote=With this network of treaties, the League of Alessio was placed under King Alphonse V, with Skenderbeg as Captain General.78 When Musachi Thopia was apparently reluctant to collaborate with Skenderbeg, the King of Naples reminded him ...|deadurl=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180301101840/https://books.google.com/books?id=JWBiAAAAMAAJ|archivedate=2018-03-01|df=}}</ref>


== Sfondi historik ==
== Sfondi historik ==
Pas betejës së Nishit në nëntor 1443, Gjergj Kastrioti Skënderbeu u kthye në atdhe. Pasi mori Krujën, hyri në bisedime me fisnikët shqiptarë. Me ndihmën e tyre Skënderbeu çliroi edhe një varg kështjellash tjera. Në hapësirat e çliruara ndodheshin zotërimet e shumë fisnikëve shqiptarë. Në veri të zotërimeve të Kastriotëve shtriheshin zotërimet e Dukagjinëve, të Zahariajve, të Spanëve, të Dushmanëve dhe të Gjurashëve, kurse në jug ishin zotërimet e Arianitëve, të Topiajve, të Gropajve dhe të Muzakajve.<ref>{{Harvnb|Akademia|2002|p=397-401}}</ref>
Pas vdekjes së perandorit serb [[Stefan Dushani|Stefan Dushanit]] më 1355, manjatët arbërorë vendosën zotërimet e tyre. Kur fuqitë osmane hynë në Arbëri, iu përshfaqën principata të vogla të përfshira në beteja të vogla njëra me tjetrën. Beteja e parë kundër fuqive osmanëve në Arbëri u krye nga [[Balsha II]], zot i [[Zeta sunduar nga Balshajt|Zetës]], kur një tjetër zot feudal arbër, [[Karl Topia]], i ftoi osmanët që mposhtën dhe vranë Balshën II në [[Beteja e Savrës|betejën e Savrës]] që ngjau më 18 shtator 1385.<ref name="Somel2010">{{cite book|last=Somel|first=Selcuk Aksin|title=The A to Z of the Ottoman Empire|url=https://books.google.com/books?id=tBoyoNNKh78C&pg=PA14|year=2010|publisher=Rowman & Littlefield|isbn=978-0-8108-7579-1|page=14|quote=...the Ottomans supported Lord Carlo Thopia against Balsha II, defeating the latter...|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180301101839/https://books.google.com/books?id=tBoyoNNKh78C&pg=PA14|archivedate=2018-03-01|df=}}</ref><ref name="Gibbons2013">{{cite book|last=Gibbons|first=Herbert Adam|title=The Foundation of the Ottoman Empire: A History of the Osmanlis Up To the Death of Bayezid I 1300-1403|url=https://books.google.com/books?id=LQiAAAAAQBAJ&pg=PA159|date=21 August 2013|publisher=Routledge|isbn=978-1-135-02982-1|page=159|quote=...In 1385, Khaireddin pasha... was invited by Charles Thopia, lord of Durazzo, to aid him in a war against Balsa...|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161203035746/https://books.google.com/books?id=LQiAAAAAQBAJ&pg=PA159|archivedate=3 December 2016|df=}}</ref>
Pas betejës së Nishit në nëntor 1443, Skënderbeu u kthye në atdhe. Pasi mori Krujën, hyri në bisedime me fisnikët shqiptarë. Me ndihmën e tyre Skënderbeu çliroi edhe një varg kështjellash tjera. Në hapësirat e çliruara ndodheshin zotërimet e shumë fisnikëve shqiptarë. Në veri të zotërimeve të Kastriotëve shtriheshin zotërimet e Dukagjinëve, të Zahariajve, të Spanëve, të Dushmanëve dhe të Gjurashëve, kurse në jug ishin zotërimet e Arianitëve, të Topiajve, të Gropajve dhe të Muzakajve.<ref>{{Harvnb|Akademia|2002|p=397-401}}</ref>
Çlirimi i vendit në vitin 1443 ishte fitore historike, por përvoja kishte treguar se nuk mund t'i bëhej ballë Perandorisë Osmane duke qenë të copëtuar. Skënderbeu e kuptoi se për të mbrojtur territoret e çliruara duhej kapërcyer copëtimi politik dhe duhej bashkuar. Paraprakisht zhvilloi takime të vetjake me fisnikëte vendit, si rrjedhojë u vendos që të mbahej në Lezhë një kuvend i fisnikëve shqiptarë. Kuvendet e fisnikëve apo pleqve ishin tashmë praktikë e njohur e shqiptarëve, nëpërmjet të cilave realizohej bashkimi dhe bashkëpunimi i tyre.<ref>{{Harvnb|Akademia|2002|p=401-402}}</ref>


== Përbërja ==
== Përbërja ==
Besëlidhja e Lezhës u themelua më 2 mars 1944:<ref name="Nolip19">{{harvnb|Noli|1947|p=36}}</ref>
Aleanca ushtarake<ref>{{harvnb|Sedlar|1994}}</ref> u përbë nga zotërit feudalë të Arbërisë, e cilësuar sipas Georges Castellan "një aleancë e pasigurt".<ref name="Castellan1992">{{cite book|author=Georges Castellan|title=History of the Balkans: From Mohammed the Conqueror to Stalin|url=https://books.google.com/books?id=1G5pAAAAMAAJ|year=1992|publisher=East European Monographs|isbn=978-0-88033-222-4|quote=In Albania the Ottomans continued to be confronted by Skanderbeg and feudal lords who in 1444 had formed the League of Alessio (Lezha). Yet this was a precarious alliance and ...|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180301101840/https://books.google.com/books?id=1G5pAAAAMAAJ|archivedate=2018-03-01|df=}}</ref> Skënderbeu u zgjodh kryetar dhe komandanti në fuqi i forcave të kombinuara që numronin rreth 8,000 luftëtarë.<ref>{{citation|last=Fox|first=Robert|title=The inner sea: the Mediterranean and its people|url=https://books.google.com/books?id=GGwTAQAAIAAJ|year=1993|publisher=Alfred A. Knopf|page=195|oclc=|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170913063211/https://books.google.com/books?id=GGwTAQAAIAAJ|archivedate=2017-09-13|df=}}</ref> Të gjithë zotërit feudalë kishin zotërimet dhe punët e brendshme të pacënuara; "Skënderbeu nuk kishte tagër të ndërhynte në çështjet e brendshme të zotërimeve të fisnikëve të tjerë", por ishte komandant i përgjithshëm ushtarak, duke vepruar si ''primum inter pares.''<ref>{{harvnb|Frashëri|1964|p=71}}{{quote|Scanderbeg too kept his domain. As president of the League he was merely primus inter pares. He had no right to interfere with the affairs of the domains of other nobles.}}</ref><ref>{{cite book|title=Österreichische Osthefte|url=https://books.google.com/books?id=C6AWAQAAMAAJ|accessdate=22 June 2013|year=2003|publisher=Österreichisches Ost- und Südosteuropa-Institut|page=123|quote=Skanderbeg, der scheinbar dabei war, seine Rolle als primus inter pares zu verlassen und sich zum Herren des ganzen nichtosmanischen Albanien zu machen, stieß auf zunehmenden Widerstand.|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180301101840/https://books.google.com/books?id=C6AWAQAAMAAJ|archivedate=1 March 2018|df=}}</ref> Besëlidhja e Lezhës u themelua më 2 mars 1444,<ref name="Nolip19">{{harvnb|Noli|1947|p=36}}</ref> fisnikët pjesëmarrës qenë:


*[[Andrea Topia]], zot i Skurisë midis [[Kruja|Krujës]] dhe [[Durrësi]]t, me nipin e vet [[Tanush Topia]];<ref>{{harvnb|Noli|1947|p=36}}</ref>
*[[Andrea Topia]], zot i Skurisë midis [[Kruja|Krujës]] dhe [[Durrësi]]t, me nipin e vet [[Tanush Topia]];<ref>{{harvnb|Noli|1947|p=36}}</ref>
*[[Arianit Komneni|Gjergj Arianiti]]
*[[Arianit Komneni|Gjergj Arianiti]]
*[[Gjergj Stres Balsha|Gjergj Stresi]], Gjon dhe Gojko Balsha, zotër të Mezisë (vise midis [[Kruja|Krujës]] dhe [[Lezha|Lezhës]]);<ref name="Schmitt-297">{{harvnb|Schmitt|2001|p=297}}</ref>
* [[Gjergj Stres Balsha|Gjergj Stresi]], Gjon dhe Gojko Balsha, zotër të Mezisë (vise midis [[Kruja|Krujës]] dhe [[Lezha|Lezhës]]);<ref name="Schmitt-297">{{harvnb|Schmitt|2001|p=297}}</ref>
*[[Lekë Dushmani]], zot i [[Pulti (krahinë)#Pulti i Poshtëm|Pulti të Poshtëm]].<ref name="Schmitt-297" />
*[[Lekë Dushmani]], zot i [[Pulti (krahinë)#Pulti i Poshtëm|Pulti të Poshtëm]].<ref name="Schmitt-297" />
*[[Lekë Zaharia]], zot i Shasit dhe i [[Danjë]]s; së bashku me vasalët e vet [[Nikollë Dukagjini|Pal dhe Nikollë Dukagjini]]
*[[Lekë Zaharia]], zot i Shasit dhe i [[Danjë]]s; së bashku me vasalët e vet [[Nikollë Dukagjini|Pal dhe Nikollë Dukagjini]]
Rreshti 20: Rreshti 22:
*Stefan Gjurashi, zot i [[Zeta#Zeta e Sipërme|Zetës së Epërme]].<ref name="Schmitt-297" />
*Stefan Gjurashi, zot i [[Zeta#Zeta e Sipërme|Zetës së Epërme]].<ref name="Schmitt-297" />


E nisur dhe e organizuar nën patronazhin e [[Republika e Venedikut|Republikës së Venedikut]],<ref name="GibbLewis1973">{{cite book|last1=Gibb|first1=Sir Hamilton Alexander Rosskeen|last2=Lewis|first2=Bernard|last3=Pellat|first3=Charles|first4=Joseph|last4=Schacht|title=The Encyclopaedia of Islam|url=https://books.google.com/books?id=kIjrAAAAMAAJ|year=1973|publisher=Brill|page=139|archiveurl=https://web.archive.org/web/20130527220307/http://books.google.com/books?id=kIjrAAAAMAAJ|archivedate=2013-05-27|df=|isbn=|location=|pages=}}</ref> përmes traktateve, besëlidhja kaloi nën [[Alfonsi V|Alfonsin V]], me Skënderbeun si kapidan i përgjithshëm.<ref name="Skendi1980">{{cite book|author=Stavro Skendi|title=Balkan Cultural Studies|url=https://books.google.com/books?id=JWBiAAAAMAAJ|year=1980|publisher=East European Monographs|isbn=978-0-914710-66-0|quote=With this network of treaties, the League of Alessio was placed under King Alphonse V, with Skenderbeg as Captain General.78 When Musachi Thopia was apparently reluctant to collaborate with Skenderbeg, the King of Naples reminded him ...|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180301101840/https://books.google.com/books?id=JWBiAAAAMAAJ|archivedate=2018-03-01|df=}}</ref> Aleanca ushtarake<ref>{{harvnb|Sedlar|1994}}</ref> u përbë nga zotërit feudalë të Arbërisë, e cilësuar sipas Georges Castellan "një aleancë e pasigurt".<ref name="Castellan1992">{{cite book|author=Georges Castellan|title=History of the Balkans: From Mohammed the Conqueror to Stalin|url=https://books.google.com/books?id=1G5pAAAAMAAJ|year=1992|publisher=East European Monographs|isbn=978-0-88033-222-4|quote=In Albania the Ottomans continued to be confronted by Skanderbeg and feudal lords who in 1444 had formed the League of Alessio (Lezha). Yet this was a precarious alliance and ...|deadurl=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180301101840/https://books.google.com/books?id=1G5pAAAAMAAJ|archivedate=2018-03-01|df=}}</ref> Skënderbeu u zgjodh kryetar dhe komandanti në fuqi i forcave të kombinuara që numronin rreth 8,000 luftëtarë.<ref>{{citation|last=Fox|first=Robert|title=The inner sea: the Mediterranean and its people|url=https://books.google.com/books?id=GGwTAQAAIAAJ|year=1993|publisher=Alfred A. Knopf|page=195|oclc=|deadurl=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170913063211/https://books.google.com/books?id=GGwTAQAAIAAJ|archivedate=2017-09-13|df=}}</ref> Të gjithë zotërit feudalë kishin zotërimet dhe punët e brendshme të pacënuara; "Skënderbeu nuk kishte tagër të ndërhynte në çështjet e brendshme të zotërimeve të fisnikëve të tjerë", por ishte komandant i përgjithshëm ushtarak, duke vepruar si ''primum inter pares.''<ref>{{harvnb|Frashëri|1964|p=71}}{{quote|Scanderbeg too kept his domain. As president of the League he was merely primus inter pares. He had no right to interfere with the affairs of the domains of other nobles.}}</ref><ref>{{cite book|title=Österreichische Osthefte|url=https://books.google.com/books?id=C6AWAQAAMAAJ|accessdate=22 June 2013|year=2003|publisher=Österreichisches Ost- und Südosteuropa-Institut|page=123|quote=Skanderbeg, der scheinbar dabei war, seine Rolle als primus inter pares zu verlassen und sich zum Herren des ganzen nichtosmanischen Albanien zu machen, stieß auf zunehmenden Widerstand.|deadurl=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180301101840/https://books.google.com/books?id=C6AWAQAAMAAJ|archivedate=1 March 2018|df=}}</ref>
Aleanca ushtarake<ref>{{harvnb|Sedlar|1994}}</ref> u përbë nga zotërit feudalë të Arbërisë, e cilësuar sipas Georges Castellan "një aleancë e pasigurt".<ref name="Castellan1992">{{cite book|author=Georges Castellan|title=History of the Balkans: From Mohammed the Conqueror to Stalin|url=https://books.google.com/books?id=1G5pAAAAMAAJ|year=1992|publisher=East European Monographs|isbn=978-0-88033-222-4|quote=In Albania the Ottomans continued to be confronted by Skanderbeg and feudal lords who in 1444 had formed the League of Alessio (Lezha). Yet this was a precarious alliance and ...|deadurl=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180301101840/https://books.google.com/books?id=1G5pAAAAMAAJ|archivedate=2018-03-01|df=}}</ref> Skënderbeu u zgjodh kryetar dhe komandanti në fuqi i forcave të kombinuara që numronin rreth 8,000 luftëtarë.<ref>{{citation|last=Fox|first=Robert|title=The inner sea: the Mediterranean and its people|url=https://books.google.com/books?id=GGwTAQAAIAAJ|year=1993|publisher=Alfred A. Knopf|page=195|oclc=|deadurl=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170913063211/https://books.google.com/books?id=GGwTAQAAIAAJ|archivedate=2017-09-13|df=}}</ref> Të gjithë zotërit feudalë kishin zotërimet dhe punët e brendshme të pacënuara; "Skënderbeu nuk kishte tagër të ndërhynte në çështjet e brendshme të zotërimeve të fisnikëve të tjerë", por ishte komandant i përgjithshëm ushtarak, duke vepruar si ''primum inter pares.''<ref>{{harvnb|Frashëri|1964|p=71}}{{quote|Scanderbeg too kept his domain. As president of the League he was merely primus inter pares. He had no right to interfere with the affairs of the domains of other nobles.}}</ref><ref>{{cite book|title=Österreichische Osthefte|url=https://books.google.com/books?id=C6AWAQAAMAAJ|accessdate=22 June 2013|year=2003|publisher=Österreichisches Ost- und Südosteuropa-Institut|page=123|quote=Skanderbeg, der scheinbar dabei war, seine Rolle als primus inter pares zu verlassen und sich zum Herren des ganzen nichtosmanischen Albanien zu machen, stieß auf zunehmenden Widerstand.|deadurl=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180301101840/https://books.google.com/books?id=C6AWAQAAMAAJ|archivedate=1 March 2018|df=}}</ref>

⚫
Besëlidhja e Lezhës përgjithësisht pranohet si pikënisje e krijimit të shtetit të përqendruar shqiptar nga Skënderbeu.<ref name="Sugar">{{Cite book|last=Sugar|first=Peter F.|title=Southeastern Europe under Ottoman Rule, 1354-1804|publisher=University of Washington Press|year=2012|origyear=1983|isbn=978-0-295-80363-0|location=Washington|url=https://books.google.com/books?id=gYsVCgAAQBAJ&pg=PA67&dq|page=67}}</ref><ref>{{harvnb|Frashëri|2009|p=77, 113}}</ref><ref name="Rogers2010">{{cite book|last=Matanov|first=Christo|title=The Oxford Encyclopedia of Medieval Warfare and Military Technology|url=https://books.google.com/books?id=mzwpq6bLHhMC&pg=RA2-PA363|accessdate=1 February 2012|publisher=Oxford University Press|isbn=978-0-19-533403-6|page=363|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140628195844/http://books.google.com/books?id=mzwpq6bLHhMC&pg=RA2-PA363|archivedate=28 qershor 2014|df=}}</ref><ref name="PickardÇeliku2008">{{cite book|last1=Pickard|first1=Rob|last2=Çeliku|first2=Florent|title=Analysis and reform of cultural heritage policies in South-East Europe|url=https://books.google.com/books?id=Bi8fjENzJacC&pg=PA16|year=2008|publisher=Council of Europe|isbn=978-92-871-6265-6|page=16|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140628200232/http://books.google.com/books?id=Bi8fjENzJacC&pg=PA16|archivedate=28 qershor 2014|df=}}</ref><ref>{{citation|last=Schmitt|first=Oliver Jens|authorlink=Oliver Jens Schmitt| year=2009|title=Skënderbeu|publisher=K&B Tiranë|isbn=978-99956-667-5-0|language=sq}}</ref><ref name="GibbLewis1973">{{cite book|last1=Gibb|first1=Sir Hamilton Alexander Rosskeen|last2=Lewis|first2=Bernard|last3=Pellat|first3=Charles|first4=Joseph|last4=Schacht|title=The Encyclopaedia of Islam|url=https://books.google.com/books?id=kIjrAAAAMAAJ|year=1973|publisher=Brill|page=139|deadurl=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20130527220307/http://books.google.com/books?id=kIjrAAAAMAAJ|archivedate=2013-05-27|df=|isbn=|location=|pages=}}</ref><ref name="Skendi1980">{{cite book|author=Stavro Skendi|title=Balkan Cultural Studies|url=https://books.google.com/books?id=JWBiAAAAMAAJ|year=1980|publisher=East European Monographs|isbn=978-0-914710-66-0|quote=With this network of treaties, the League of Alessio was placed under King Alphonse V, with Skenderbeg as Captain General.78 When Musachi Thopia was apparently reluctant to collaborate with Skenderbeg, the King of Naples reminded him ...|deadurl=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180301101840/https://books.google.com/books?id=JWBiAAAAMAAJ|archivedate=2018-03-01|df=}}</ref>


== Vendimet ==
⚫
Besëlidhja e Lezhës përgjithësisht pranohet si pikënisje e krijimit të shtetit të përqendruar shqiptar nga Skënderbeu.<ref name="Sugar">{{Cite book|last=Sugar|first=Peter F.|title=Southeastern Europe under Ottoman Rule, 1354-1804|publisher=University of Washington Press|year=2012|origyear=1983|isbn=978-0-295-80363-0|location=Washington|url=https://books.google.com/books?id=gYsVCgAAQBAJ&pg=PA67&dq|page=67}}</ref><ref>{{harvnb|Frashëri|2009|p=77, 113}}</ref><ref name="Rogers2010">{{cite book|last=Matanov|first=Christo|title=The Oxford Encyclopedia of Medieval Warfare and Military Technology|url=https://books.google.com/books?id=mzwpq6bLHhMC&pg=RA2-PA363|accessdate=1 February 2012|publisher=Oxford University Press|isbn=978-0-19-533403-6|page=363|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140628195844/http://books.google.com/books?id=mzwpq6bLHhMC&pg=RA2-PA363|archivedate=28 qershor 2014|df=}}</ref><ref name="PickardÇeliku2008">{{cite book|last1=Pickard|first1=Rob|last2=Çeliku|first2=Florent|title=Analysis and reform of cultural heritage policies in South-East Europe|url=https://books.google.com/books?id=Bi8fjENzJacC&pg=PA16|year=2008|publisher=Council of Europe|isbn=978-92-871-6265-6|page=16|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140628200232/http://books.google.com/books?id=Bi8fjENzJacC&pg=PA16|archivedate=28 qershor 2014|df=}}</ref><ref>{{citation|last=Schmitt|first=Oliver Jens|authorlink=Oliver Jens Schmitt| year=2009|title=Skënderbeu|publisher=K&B Tiranë|isbn=978-99956-667-5-0|language=sq}}</ref><ref name="GibbLewis1973">{{cite book|last1=Gibb|first1=Sir Hamilton Alexander Rosskeen|last2=Lewis|first2=Bernard|last3=Pellat|first3=Charles|first4=Joseph|last4=Schacht|title=The Encyclopaedia of Islam|url=https://books.google.com/books?id=kIjrAAAAMAAJ|year=1973|publisher=Brill|page=139|deadurl=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20130527220307/http://books.google.com/books?id=kIjrAAAAMAAJ|archivedate=2013-05-27|df=|isbn=|location=|pages=}}</ref> përmes traktateve, besëlidhja kaloi nën [[Alfonsi V|Alfonsin V]], me Skënderbeun si kapidan i përgjithshëm.<ref name="Skendi1980">{{cite book|author=Stavro Skendi|title=Balkan Cultural Studies|url=https://books.google.com/books?id=JWBiAAAAMAAJ|year=1980|publisher=East European Monographs|isbn=978-0-914710-66-0|quote=With this network of treaties, the League of Alessio was placed under King Alphonse V, with Skenderbeg as Captain General.78 When Musachi Thopia was apparently reluctant to collaborate with Skenderbeg, the King of Naples reminded him ...|deadurl=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180301101840/https://books.google.com/books?id=JWBiAAAAMAAJ|archivedate=2018-03-01|df=}}</ref>
Në themel të bashkëpunimit politik të fisnikëve shqiptarë u vu [[besa]]. Kuvendi vendosi që bashkimi i shqiptarëve të bëhej në formën e një besëlidhjeje politike ndërmjet drejtuesve të zotërimeve të lira, që u njoh Besëlidhja Shqiptare e Lezhës. Ajo ishte aleancë politike dhe ushtarake në krye të të cilës qe [[Skënderbeu]], ndërsa Kuvendi i anëtarëve të Besëlidhjes ishte insitucioni më i lartë vendimarrës. Vendim tjetër i rëndësishëm ishte krijimi i ushtrisë në krye të të cilës u vu gjithashtu Skënderbeu. Për të përballuar shpenzimet e ushtrisë Kuvendi vendosi të krijohej një arkë e përbashkët pranë Skënderbeut ku do të derdheshin kontributet që premtoi secili anëtar i Besëlidhjes.<ref>{{harvnb|Frashëri|2002|p=137-138}}</ref> Anëtarët e Besëlidhjes synonin që në kuadër të saj të ruanin autonominë e tyre dhe kryetari i saj të ishte "i parë ndërmjet të barabartëve". Megjithatë vendimet e Kuvendit i dhanë Skënderbeut një pozitë të veçantë ndaj fisnikëve tjerë shqiptarë dhe këta të fundit në kushtet e rrezikut osman, ishin të detyruar "t'i bindeshin".
<ref>{{harvnb|Akademia|2002|p=403-404}}</ref> Pas mbylljes së Kuvendit fokusi i Skënderbeut ishte organizimi i ushtrisë dhe i sistemit mbrojtës të vendit. Në fund të pranverës 1444 mbaruan përgatitjet ushtarake dhe ishin mobilizuar mijëra luftëtarë të gatshëm për të mbrojtur vendin.<ref>{{harvnb|Akademia|2002|p=404}}</ref>


== Historia ==
== Historia ==
Forcat e aleancës korrën fitore kundër osmanëve në [[Beteja e Torviollit|Torvioll (1444)]], [[Beteja e parë e Mokrës (1445)|Mokër (1445)]], [[Beteja e Otonetës|Otonetë (1446)]], [[Beteja e parë e Oranikut (1448)|Oranik (1448)]], humbën në [[Beteja e Svetigradit (1448)|Svetigrad (1448)]] dhe fitore në [[Rrethimi i parë i Krujës|Krujë (1450)]]. [[Lufta shqiptaro-veneciane (1447-1448)|Më 1447-48]], Skënderbeu nisi disa pretime ndër fshatrat arbërore në zotërimet venedikase, ku u përplas me Dukagjinët, që mbronin Venedikun.<ref>{{Harvnb|Dani|2016|page=466.}}</ref> Lufta kundër tyre pushoi më 4 tetor 1448, kur Skënderbeu dhe Nikollë Dukagjini nënshkruan një traktat paqeje me Venedikun, i cili do të mbante [[Arbëria Venedikase|zotërimet e veta në Arbëri]], përfshi [[Danja|Danjën]], nën kushtet që Fort e Kthjellta t'u paguante një shumë vjetore prej 1,400 dukatesh dhe disa anëtarë të Besëlidhjes do të gëzonin privilegje të caktuara tregtare, etj.<ref>{{harvnb|Akademia e Shkencave e Shqipërisë|2002|p=412}}</ref>
Forcat e aleancës korrën fitore kundër osmanëve në [[Beteja e Torviollit|Torvioll (1444)]], [[Beteja e parë e Mokrës (1445)|Mokër (1445)]], [[Beteja e Otonetës|Otonetë (1446)]], [[Beteja e parë e Oranikut (1448)|Oranik (1448)]], humbën në [[Beteja e Svetigradit (1448)|Svetigrad (1448)]] dhe fitore në [[Rrethimi i parë i Krujës|Krujë (1450)]]. Ndërsa kundër [[Lufta shqiptaro-veneciane (1447-1448)|venedikasve luftoi më 1447-48]], lufta kundër tyre pushoi më 4 tetor 1448, kur Skënderbeu dhe Nikollë Dukagjini nënshkruan një traktat paqeje me Venedikun, i cili do të mbante [[Arbëria Venedikase|zotërimet e veta në Arbëri]], përfshi [[Danja|Danjën]], nën kushtet që Fort e Kthjellta t'u paguante një shumë vjetore prej 1,400 dukatesh dhe disa anëtarë të Besëlidhjes do të gëzonin privilegje të caktuara tregtare, etj.<ref>{{harvnb|Akademia e Shkencave e Shqipërisë|2002|p=412}}</ref>


== Referencat ==
== Referencat ==

Versioni i datës 19 nëntor 2020 13:57

Skënderbeu sipas një prej versioneve të menduara të jenë origjinale

Lidhja e Lezhës ka qenë një aleancë ushtarake që u themelua në Lezhë më 2 mars 1444, me Skënderbeun si kryeprijës të prijësve krahinor shqiptarë të bashkuar kundër Perandorisë Osmane.[1][2][3][4][5][6][7][8][9][2][3]

Në themel të bashkëpunimit të fisnikëve shqiptarë u vu besa. Kuvendi vendosi që bashkimi i shqiptarëve të bëhej në formën e një besëlidhjeje politike ndërmjet drejtuesve të zotërimeve të lira, që u njoh Besëlidhja Shqiptare e Lezhës. Ajo ishte aleancë politike dhe ushtarake në krye të të cilës qe Skënderbeu, ndërsa Kuvendi i anëtarëve të Besëlidhjes ishte insitucioni më i lartë vendimarrës. Vendim tjetër i rëndësishëm ishte krijimi i ushtrisë në krye të të cilës u vu gjithashtu Skënderbeu. Anëtarët e Besëlidhjes synonin që në kuadër të saj të ruanin autonominë e tyre dhe kryetari i saj të ishte "i parë ndërmjet të barabartëve".[10] Kuvendi i Lezhës shërbeu si pikënisje e krijimit të shtetit të përqendruar shqiptar nga Skënderbeu.[11]

Anëtarët kryesorë të besëlidhjes ishin Arianitët, Balshajt, Muzakajt, Spanët, Zahariajt dhe Gjurashët.[12] Barleti e quan generalis concilium ose universum concilium (këshilli i përgjithshëm); termi "Besëlidhja e Lezhës" u farkëtua nga historianët e mëpasëm.[13] Kuvendi i Lezhës çmohet si pika e nisjes në krijimin e një shteti shqiptar.[14][15][16][17]

Sfondi historik

Pas betejës së Nishit në nëntor 1443, Gjergj Kastrioti Skënderbeu u kthye në atdhe. Pasi mori Krujën, hyri në bisedime me fisnikët shqiptarë. Me ndihmën e tyre Skënderbeu çliroi edhe një varg kështjellash tjera. Në hapësirat e çliruara ndodheshin zotërimet e shumë fisnikëve shqiptarë. Në veri të zotërimeve të Kastriotëve shtriheshin zotërimet e Dukagjinëve, të Zahariajve, të Spanëve, të Dushmanëve dhe të Gjurashëve, kurse në jug ishin zotërimet e Arianitëve, të Topiajve, të Gropajve dhe të Muzakajve.[18] Çlirimi i vendit në vitin 1443 ishte fitore historike, por përvoja kishte treguar se nuk mund t'i bëhej ballë Perandorisë Osmane duke qenë të copëtuar. Skënderbeu e kuptoi se për të mbrojtur territoret e çliruara duhej kapërcyer copëtimi politik dhe duhej bashkuar. Paraprakisht zhvilloi takime të vetjake me fisnikëte vendit, si rrjedhojë u vendos që të mbahej në Lezhë një kuvend i fisnikëve shqiptarë. Kuvendet e fisnikëve apo pleqve ishin tashmë praktikë e njohur e shqiptarëve, nëpërmjet të cilave realizohej bashkimi dhe bashkëpunimi i tyre.[19]

Përbërja

Besëlidhja e Lezhës u themelua më 2 mars 1944:[20]

Aleanca ushtarake[22] u përbë nga zotërit feudalë të Arbërisë, e cilësuar sipas Georges Castellan "një aleancë e pasigurt".[23] Skënderbeu u zgjodh kryetar dhe komandanti në fuqi i forcave të kombinuara që numronin rreth 8,000 luftëtarë.[24] Të gjithë zotërit feudalë kishin zotërimet dhe punët e brendshme të pacënuara; "Skënderbeu nuk kishte tagër të ndërhynte në çështjet e brendshme të zotërimeve të fisnikëve të tjerë", por ishte komandant i përgjithshëm ushtarak, duke vepruar si primum inter pares.[25][26]

Besëlidhja e Lezhës përgjithësisht pranohet si pikënisje e krijimit të shtetit të përqendruar shqiptar nga Skënderbeu.[14][27][28][29][30][16][17]

Vendimet

Në themel të bashkëpunimit politik të fisnikëve shqiptarë u vu besa. Kuvendi vendosi që bashkimi i shqiptarëve të bëhej në formën e një besëlidhjeje politike ndërmjet drejtuesve të zotërimeve të lira, që u njoh Besëlidhja Shqiptare e Lezhës. Ajo ishte aleancë politike dhe ushtarake në krye të të cilës qe Skënderbeu, ndërsa Kuvendi i anëtarëve të Besëlidhjes ishte insitucioni më i lartë vendimarrës. Vendim tjetër i rëndësishëm ishte krijimi i ushtrisë në krye të të cilës u vu gjithashtu Skënderbeu. Për të përballuar shpenzimet e ushtrisë Kuvendi vendosi të krijohej një arkë e përbashkët pranë Skënderbeut ku do të derdheshin kontributet që premtoi secili anëtar i Besëlidhjes.[31] Anëtarët e Besëlidhjes synonin që në kuadër të saj të ruanin autonominë e tyre dhe kryetari i saj të ishte "i parë ndërmjet të barabartëve". Megjithatë vendimet e Kuvendit i dhanë Skënderbeut një pozitë të veçantë ndaj fisnikëve tjerë shqiptarë dhe këta të fundit në kushtet e rrezikut osman, ishin të detyruar "t'i bindeshin". [32] Pas mbylljes së Kuvendit fokusi i Skënderbeut ishte organizimi i ushtrisë dhe i sistemit mbrojtës të vendit. Në fund të pranverës 1444 mbaruan përgatitjet ushtarake dhe ishin mobilizuar mijëra luftëtarë të gatshëm për të mbrojtur vendin.[33]

Historia

Forcat e aleancës korrën fitore kundër osmanëve në Torvioll (1444), Mokër (1445), Otonetë (1446), Oranik (1448), humbën në Svetigrad (1448) dhe fitore në Krujë (1450). Ndërsa kundër venedikasve luftoi më 1447-48, lufta kundër tyre pushoi më 4 tetor 1448, kur Skënderbeu dhe Nikollë Dukagjini nënshkruan një traktat paqeje me Venedikun, i cili do të mbante zotërimet e veta në Arbëri, përfshi Danjën, nën kushtet që Fort e Kthjellta t'u paguante një shumë vjetore prej 1,400 dukatesh dhe disa anëtarë të Besëlidhjes do të gëzonin privilegje të caktuara tregtare, etj.[34]

Referencat

  1. ^ T︠S︡vetkov, Plamen S. (1993), A history of the Balkans: a regional overview from a Bulgarian perspective, EM Text, origjinali nga Universiteti i Miçiganit, fq. 242, ISBN 9780773419568 {{citation}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  2. ^ a b Elsie, Robert (2012), A biographical dictionary of Albanian history, London: I.B. Tauris, fq. 127, ISBN 978-1-78076-431-3, OCLC 801605743 {{citation}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  3. ^ a b Rogers, Clifford J. (2010), The Oxford Encyclopedia of Medieval Warfare and Military Technology, vëll. 1, Oxford: Oxford University Press, fq. 363, ISBN 978-0-19-533403-6 {{citation}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  4. ^ Akademia 2002, p. 402
  5. ^ Frashëri, Kristo (2009). Skënderbeu i shpërfytyruar nga një historian zviceran dhe disa analistë shqiptarë. Tirana: Dudaj. fq. 76–77. ISBN 978-99943-0-109-6.
  6. ^ "Skanderbeg". Britannica.com. Britannica Online Encyclopedia. Marrë më 27 mars 2019. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!); Parametri i panjohur |deadurl= është injoruar (sugjerohet |url-status=) (Ndihmë!)
  7. ^ "Scànderbeg". Treccani.it. Marrë më 27 mars 2019. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  8. ^ Gegaj, Athanas (1995). Arbëria dhe Gjergj Kastrioti Skënderbe. Tiranë: Eurolindja. fq. 61.
  9. ^ Ferit Duka; Dorian Koçi (4 mars 2018). ""Besëlidhja e Lezhës", veprimtari në Muzeun Historik Kombëtar". Marrë më 28 mars 2019. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)Mirëmbajtja CS1: Datë e përkthyer automatikisht (lidhja)
  10. ^ Akademia 2002, p. 403-404
  11. ^ Frashëri 2009, p. 77, 113
  12. ^ a b c d e Schmitt 2001, p. 297
  13. ^ Biçoku, Kasem (2009). Kastriotët në Dardani. Prishtinë: Albanica. fq. 111–116. ISBN 978-9951-8735-4-3.
  14. ^ a b Sugar, Peter F. (2012) [1983]. Southeastern Europe under Ottoman Rule, 1354-1804. Washington: University of Washington Press. fq. 67. ISBN 978-0-295-80363-0. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  15. ^ Frashëri 2009, p. 77, 113
  16. ^ a b Gibb, Sir Hamilton Alexander Rosskeen; Lewis, Bernard; Pellat, Charles; Schacht, Joseph (1973). The Encyclopaedia of Islam. Brill. fq. 139. Arkivuar nga origjinali më 2013-05-27. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!); Parametri i panjohur |deadurl= është injoruar (sugjerohet |url-status=) (Ndihmë!)
  17. ^ a b Stavro Skendi (1980). Balkan Cultural Studies. East European Monographs. ISBN 978-0-914710-66-0. Arkivuar nga origjinali më 2018-03-01. With this network of treaties, the League of Alessio was placed under King Alphonse V, with Skenderbeg as Captain General.78 When Musachi Thopia was apparently reluctant to collaborate with Skenderbeg, the King of Naples reminded him ... {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!); Parametri i panjohur |deadurl= është injoruar (sugjerohet |url-status=) (Ndihmë!)
  18. ^ Akademia 2002, p. 397-401
  19. ^ Akademia 2002, p. 401-402
  20. ^ Noli 1947, p. 36
  21. ^ Noli 1947, p. 36
  22. ^ Sedlar 1994
  23. ^ Georges Castellan (1992). History of the Balkans: From Mohammed the Conqueror to Stalin. East European Monographs. ISBN 978-0-88033-222-4. Arkivuar nga origjinali më 2018-03-01. In Albania the Ottomans continued to be confronted by Skanderbeg and feudal lords who in 1444 had formed the League of Alessio (Lezha). Yet this was a precarious alliance and ... {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!); Parametri i panjohur |deadurl= është injoruar (sugjerohet |url-status=) (Ndihmë!)
  24. ^ Fox, Robert (1993), The inner sea: the Mediterranean and its people, Alfred A. Knopf, fq. 195, arkivuar nga origjinali më 2017-09-13 {{citation}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!); Parametri i panjohur |deadurl= është injoruar (sugjerohet |url-status=) (Ndihmë!)
  25. ^ Frashëri 1964, p. 71

    Scanderbeg too kept his domain. As president of the League he was merely primus inter pares. He had no right to interfere with the affairs of the domains of other nobles.

  26. ^ Österreichische Osthefte. Österreichisches Ost- und Südosteuropa-Institut. 2003. fq. 123. Arkivuar nga origjinali më 1 mars 2018. Marrë më 22 qershor 2013. Skanderbeg, der scheinbar dabei war, seine Rolle als primus inter pares zu verlassen und sich zum Herren des ganzen nichtosmanischen Albanien zu machen, stieß auf zunehmenden Widerstand. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!); Parametri i panjohur |deadurl= është injoruar (sugjerohet |url-status=) (Ndihmë!)Mirëmbajtja CS1: Datë e përkthyer automatikisht (lidhja)
  27. ^ Frashëri 2009, p. 77, 113
  28. ^ Matanov, Christo. The Oxford Encyclopedia of Medieval Warfare and Military Technology. Oxford University Press. fq. 363. ISBN 978-0-19-533403-6. Arkivuar nga origjinali më 28 qershor 2014. Marrë më 1 shkurt 2012. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)Mirëmbajtja CS1: Datë e përkthyer automatikisht (lidhja)
  29. ^ Pickard, Rob; Çeliku, Florent (2008). Analysis and reform of cultural heritage policies in South-East Europe. Council of Europe. fq. 16. ISBN 978-92-871-6265-6. Arkivuar nga origjinali më 28 qershor 2014. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  30. ^ Schmitt, Oliver Jens (2009), Skënderbeu, K&B Tiranë, ISBN 978-99956-667-5-0
  31. ^ Frashëri 2002, p. 137-138
  32. ^ Akademia 2002, p. 403-404
  33. ^ Akademia 2002, p. 404
  34. ^ Akademia e Shkencave e Shqipërisë 2002, p. 412

Literatura

Marrë nga "https://sq.wikipedia.org/w/index.php?title=Lidhja_e_Lezhës&oldid=2163425"