Penestët
| Fiset ilire | |
 | |
| • Albanët | • Autariatët |
| • Arbët | • Ardianët |
| • Atintanët | • Dalmatët |
| • Dardanët | • Dasaretët |
| • Daorsët | • Enkelejtë |
| • Eordejët | • Japigët |
| • Japodët | • Kaonët |
| • Labeatët | • Mesapët |
| • Molosët | • Paionët |
| • Parathinët | • Penestët |
| • Pirustët | • Taulantët |
| • Thesprorët | • Shqiptarët |
Penestët ishin fise ilir, banorë të krahinës Penestia në luginën e sipërme të Drinit të Zi e rreth saj. Përmenden për herë të parë më 170-169 p.e.r. dhe luajnë një rol të rëndësishëm në luftën III romako-maqedone. Treva e penestëve përfshihej në mbretërinë ilire. Më 169 p.e.r. Perseu për t'u lidhur me mbretërinë ilire, hyri në tokat e Penestëve, pushtoi qytetet e tyre dhe dëboi këndej garnizonet romake. Në trojet e penestëve kishte 14 qytete e kështjella, prej të cilave njihen me emrin Uskana, që ishte edhe kryeqendra e krahinës, Oinoni dhe Draudaku. Pas vitit 168 p.e.r. emri i penestëve e i qyteteve të tyre nuk përmenden më.
Historia
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Banonin në luginën e Drinit të Zi e përreth saj. Përmenden për herë të parë në vitet 170-169 p.K. Luajtën rol të rëndësishëm në Luftën e Tretë Ilire- romake. Përfshiheshin në Mbretërinë Ardiane. Kishin 14 qytete e kështjella, ndër të cilat përmendën Uskana, Oeneu, Draudaku etj. Meqenëse pranuan garnizone romake në qendrat e tyre,maqedonasit ua shkretuan vendin.
- Paraqitja e parë në literaturë si emër
- Paraqitja e fundit si fise apo formë tjetër me të njëjtin emër
- Kulminacioni i zhvillimit të fisit
Politika
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- Marrëdhëniet përbrenda fisit
- Marrëdhëniet me fiset fqinje
- Marrëdhëniet e jashtme
Gjeografia
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- Gjatë fazës fillestare
- Territoret më të gjëra të qeverisura nga fisi
- Vendbanime
Shih edhe
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- Iliria
- Dasaretët
- Lynkestët
- Draudaku
- Mbretëria e Ilirisë
- Maqedonia e lashtë
- Lista e fiseve antike ilire
Referime
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- Cabanes, Pierre (1988) Les illyriens de Bardulis à Genthios (IVe–IIe siècles avant J.-C.). Paris: SEDES. = Regard sur l’histoire, 65. ISBN 2718138416
- Ceka, Neritan (2013) The Illyrians to the Albanians. Tirana: Migjeni. ISBN 9789928407467
- Burton, Paul J. (2017). Rome and the Third Macedonian War (në anglisht). Cambridge University Press. ISBN 978-1-107-10444-0.
- Gavoille, Élisabeth (2019). "Mémoire romaine des Balkans: les images de l'illyrie et de la Dalmatie à travers la littérature latine". Folia Linguistica et Litteraria (në frëngjisht). Institute for Language and Literature, Faculty of Philology, Nikšić: 5–18. doi:10.31902/fll.29.2019.1.
- Guijarro Ruano, Paloma; del Barrio Vega, Maria Luisa (2019). "Greek lexicography and the designation of helotic-like populations in Ancient Greece: The history of three compounds". përmbledhur nga Giannakis, Georgios K.; Charalambakis, Christoforos; Montanari, Franco; Rengakos, Antonios (red.). Studies in Greek Lexicography. Trends in Classics - Supplementary Volumes (në anglisht). Vëll. 72. Walter de Gruyter GmbH & Co KG. fq. 309–329. ISBN 9783110622744.
- Haebler, Claus (2002). "Palaeo-Balkanic languages". përmbledhur nga Hubert, Cancik; Schneider, Helmuth; Salazar, Christine F.; Orton, David E. (red.). Brill's New Pauly: Ark–Kas. Brill's New Pauly (në anglisht). Vëll. 2. Brill. ISBN 9004122656.
- Jaupaj, Lavdosh (2019). Etudes des interactions culturelles en aire Illyro-épirote du VII au III siècle av. J.-C (Tezë) (në frëngjisht). Université de Lyon; Instituti i Arkeologjisë (Albanie).
- Leukart, Alex (1994). Die frühgriechischen Nomina auf -tās und -ās: Untersuchungen zu ihrer Herkunft und Ausbreitung (unter Vergleich mit den Nomina auf -eús) (në gjermanisht). Verlag der Österreichischen Akademie der Wissenschaften. ISBN 9783700120759.
- Lippert, Andreas; Matzinger, Joachim (2021). Die Illyrer: Geschichte, Archäologie und Sprache (në gjermanisht). Kohlhammer Verlag. ISBN 9783170377103.
- Mesihović, Salmedin; Šačić, Amra (2015). Historija Ilira [History of Illyrians] (në boshnjakisht). Sarajevo: Univerzitet u Sarajevu [University of Sarajevo]. ISBN 978-9958-600-65-4.
- Polomé, Edgar C. (1983). "The Linguistic Situation in the Western Provinces of the Roman Empire". përmbledhur nga Wolfgang Haase (red.). Sprache und Literatur (Sprachen und Schriften [Forts.]) (në anglisht). Walter de Gruyter. fq. 509–553. ISBN 3110847035.
- Šašel Kos, Marjeta (2002). "Pyrrhus and Illyrian Kingdom(s?)". Greek Influence Along the East Adriatic Coast. Knjiga Mediterana (në anglisht). 26: 101–119. ISBN 9531631549.
- Stipčević, Aleksandar (1989). Iliri: povijest, život, kultura (në kroatisht). Zagreb: Školska knjiga. ISBN 9788603991062.
- Wilkes, John J. (1992). The Illyrians (në anglisht). Oxford, United Kingdom: Blackwell Publishing. ISBN 0-631-19807-5.