Audata

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë

Audata (Greqisht: Αὐδάτη; sundoi rreth 359 – 336 para eres sone) ishte një princeshë Ilire dhe më vonë një Mbretëreshë e Maqedonisë kur ajo u martua me Filipin II të Maqedonisë në vitin 359 para erës sonë.[1] Ajo ishte vajza apo mbesa e Bardhylit, mbreti Ilir i Shtetit Dardan. Në mënyrë që të përqendrohej në luftën e brendshme, e nevojshme për të siguruar kurorën e tij, Filipi e ripohoi traktatin me Dardaninë e cila ia kishte imponuar Maqedonisë me forcën e armëve dhe duhej vulosur aleanca me Bardhylin nga martesa e tij me Audatën. Ky veprim padyshim që frenoi në masë të madhe pushtimin Dardan të Maqedonisë në një kohë kur vendi ishte më i ndjeshëm.[2] Si rezultat i kësaj Filipi menjëherë konsolidoi pushtetin e tij, madje aq shumë saqë ai mundi Bardhylin në një betejë vendimtare në vitin 358 para erës së sonë.

Audata ishte gruaja e parë ose e dytë, e Filipit dhe pas dasmës, mori emrin Euridika, emrin e së ëmës ilire të Filipit.[3] Ky ndryshim emri ishte ndoshta për shkak të fisnikërisë (dinastisë), sepse ajo ishte mbretëresha zyrtare e Filipit, vetëm për një kohë të shkurtër.[4] Më vonë, Olimpia (Mirtali) do të bëhet gruaja kryesore e Filipit.

Audata jo vetëm që ruajtu identitetin e saj si një grua Ilire në kontekstin maqedonas, por edhe e kaloi identitetin e saj te vajza dhe mbesa.[5] Gratë Ilire, udhëhiqnin ushtrinë në luftë, një aftësi që Audata ia mësoi fëmijës së vetëm të saj, vajzës Synane. Ajo e trajnoi vajzën e saj në kalërim, gjueti dhe gjithashtu në luftim. Synane më vonë trajnoi vajzën e saj Euridikën II të Maqedonisë sipas mënyrës së saj të arsimit dhe edukimit në ushtrime marciale (luftarake). Edhe mbesa e saj u emërua gjithashtu Euridikë. Audata ndoshta jetonte ende në kohën e adoleshencës së vajzës së saj dhe ende mund të ketë qenë gjallë në kohën e martesës së vajzës së saj me nipin e Filipit Amyntas IV. Caktimi i emrit Euridikë për Kleopatrën e Maqedonisë, mbesën e gjeneralit Attalus në vitin 337/336 para erës sonë mund të na sugjerojë se Audata nuk jetonte më, por Aleksandri i Madh me siguri se e ka takuar ate në qytetin Pella, në kohën kur ende ishte një fëmijë.

Shih edhe[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Referime[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

  1. ^ Ilirëve nga J. J. Wilkes, 1992, ISBN 0-631-19807-5, Faqe 122, "martesa e Filipit II Ilire Audata."
  2. ^ "Koha e kjo martesë është disi e diskutueshme, ndërsa disa historianë pretendojnë se martesa ka ndodhur pas disfatës së Bardyllis."
  3. ^ I cili është i cili në kohën e Lekës së Madh: prosopography të Lekës së perandorisë Nga Waldemar Heckel
  4. ^ Grave dhe monarkisë në Maqedoni, Nga Elizabeth Donnelly Carney fq.58
  5. ^ Grave dhe monarkisë në Maqedoni, Nga Elizabeth Donnelly Carney

Literatura[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]