Jump to content

Babai i Kombit

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë

Babai i Kombit është një titull nderi që i jepet një personi që konsiderohet forca shtytëse pas krijimit të një vendi, shteti ose kombi. Pater Patriae (shumës Patres Patriae), gjithashtu Parens Patriae, ishte një nder romak që do të thotë "Babai i Atdheut", i dhënë nga Senati heronjve dhe më vonë perandorëve. Në monarki, monarku shpesh konsiderohet si "babai/nëna e kombit" ose si patriark për të udhëhequr familjen e tij. Ky koncept shprehet në të drejtën hyjnore të mbretërve të mbrojtura në disa monarki, ndërsa në të tjera është kodifikuar në ligjin kushtetues.

Në Spanjë, monarku konsiderohet personifikimi dhe mishërimi, simboli i unitetit dhe qëndrueshmërisë së kombit. Në Tajlandë, monarkut i jepet e njëjta njohje dhe çdo person që shpreh mungesë respekti ndaj monarkut në fuqi përballet me dënime të rënda penale.

Shumë diktatorë i japin vetes tituj, të cilët rrallë i mbijetojnë fundit të regjimit të tyre. Gnassingbé Eyadéma i titujve të Togos përfshinin "babai i kombit", "vëllai më i madh" dhe "Udhërrëfyesi i popullit".[1] Mobutu Sese Seko i Zaires përfshinte "Babai i kombit", "Udhërrëfyesi", "Mesia", "Leopardi", "Presidenti i Diellit" dhe "Geli që kërcen mbi çdo gjë që lëviz".[2] Në Afrikën postkoloniale, "babai i kombit" ishte një titull i përdorur nga shumë udhëheqës si për t'iu referuar rolit të tyre në lëvizjen e pavarësisë si një burim legjitimiteti, ashtu edhe për të përdorur simbolizmin paternalist si një burim të popullaritetit të vazhdueshëm.[3] Në ditëlindjen e shtatëdhjetë të Josif Stalinit në vitin 1949, atij iu dha titulli "Babai i Kombeve" për themelimin e tij të "demokracive popullore" në vendet e pushtuara nga BRSS pas Luftës së Dytë Botërore.[4]

Titulli "Babai i Kombit" ndonjëherë kontestohet politikisht. Kushtetuta e Bangladeshit e vitit 1972 e shpalli Sheikh Mujibur Rahman si "babai i kombit".[5] Një mocion në Parlamentin e Sllovakisë për të shpallur udhëheqësin kontrovers të paraluftës Andrej Hlinka "babai i kombit" mezi dështoi në shtator 2007.[6]

Lista

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Njerëzit e mëposhtëm quhen ende shpesh "Babai" ose "Nëna" e kombeve të tyre përkatëse.

Emri Kombi Titulli (amtare) Titulli (përkthim) Shënime
Ahmad Shah Durrani Afganistani Ahmad Shah Baba Ahmad Shah Baba[7][8][9] Themeluesi i Perandorisë Afgane Durrani.
Nelson Mandela South Africa Afrika e Jugut Tata wethu Babai i Kombit Udhëheqësi kryesor i rezistencës së brendshme ndaj aparteidit si kryetar i Kongresit Kombëtar Afrikan dhe President i Afrikës së Jugut pas aparteidit.[10]
V. C. Bird Stampa:Country data ATG Antigua dhe Barbuda Babai i Kombit Kryeministri i Parë i Antigua dhe Barbudës.
Ibn Saudi Arabia Saudite Arabia Saudite والد الأمة (Waalid Al Ummah)/ المؤسس (Al-Moa'sis) Babai i Kombit / Themeluesi Bashkoi fiset e Gadishullit Arabik dhe themeloi shtetin modern saudit. Ai rridhte nga Shtëpia e Saudit, dinastia që kishte sunduar pjesën më të madhe të Arabisë në shekullin e 18-të. Djali i tij Mbreti Selman është kreu aktual i shtetit të Arabisë Saudite. Pesë djem të tjerë më të mëdhenj - Saud, Feisal, Khalid, Fehd dhe Abdullah - shërbyen si ish-krerë shteti.
José de San Martín Argjentina Argjentina
Peru Peru 		Padre de la Patria /
Fundador de la República y Protector del Perú[11] 		Babai i Atdheut /
Themeluesi i Republikës dhe Mbrojtësi i Perusë 		Udhëheqësi kryesor i Luftës për Pavarësi Argjentinase dhe Luftërave të Pavarësisë Spanjolle Amerikane në Amerikën Jugore.
María Remedios del Valle Argjentina Argjentina Madre de la Patria Nëna e Atdheut Oficere e rëndësishme në Ushtrinë Argjentinase gjatë Luftës së Pavarësisë, e cilësuar si "Nëna e Atdheut" që në jetë. Në vitin 1829, Dhoma e Përfaqësuesve të Provincës së Buenos Aires e quajti atë "Nëna e Atdheut" dhe i dha postin e rreshterit major.[12][13]
Hayk (Հայկ) Armenia Armenia Nahapet (Նահապետ) Kreu i Familjes
Patriarku 		Themeluesi legjendar i kombit armenë.
Sir Henry Parkes, >small>GCMG Stampa:Country data AUS Australia Father of Federation Babai i Federatës Dha Tenterfield Oration, i cili besohet të jetë thelbësor në procesin e Federatës së Australisë.
Sir Lynden Pindling Stampa:Country data BHS Bahamet Babai i Kombit Udhëheqës i pavarësisë më 1973.[14]
Sheikh Mujibur Rahman Bangladesh Bangladeshi Jatir Janak (জাতির জনক)
Bangabandhu (বঙ্গবন্ধু) 		Babai i Kombit
Miku i Bengalit 		Themelues i Bangladeshit, udhëheqës gjatë Luftës Çlirimtare të Bangladeshit.
Errol Barrow Stampa:Country data BRB Barbados Father of Independence Babai i Pavarësisë Kryeministri i tretë dhe i fundit i Barbadosit, duke shërbyer nga viti 1961 deri në 1966, i cili e çoi Barbadosin drejt pavarësisë nga Perandoria Britanike më 1966. Ai u bë kryeministri i parë dhe shërbeu tre mandate (1966–76, 1986–87) duke vdekur në detyrë nga sëmundja gjatë të tretës së tij.
Konstanty Kalinowski Bjellorusia Bjellorusia Stvaralnik bielaruskaha narodu (Стваральнік беларускага народу) Krijuesi i Kombit Bjellorusë Përdoret midis titujve të tjerë. Udhëheqës ushtarak dhe politik gjatë Kryengritjes së Janarit.[15][16] Përdorimi kundërshtohet nga ata që e shohin kombësinë e Kalinowskit si polake dhe jo si bjelloruse.[17]
George Cadle Price Stampa:Country data BLZ Belize Father of the Nation Babai i Kombit Ish-Shef Ministër dhe Kryeministër me dy mandate përpara se të tërhiqej në vitin 1997.[18]

</ref>

Seretse Khama Botswana Botsvana Father of Independence Babai i Pavarësisë Udhëheqës i lëvizjes për pavarësi dhe Presidenti i parë i Botsvanës. Krijuesi i demokracisë në Botsvanë
Dom Pedro I, Maria Leopoldina of Austria dhe José Bonifácio de Andrada e Silva Brazil Brazili Pai da Nação e Patriarca da Independência Babai i Kombit dhe Patriarku i Pavarësisë Themeluesi dhe Perandori i parë i Brazilit (1822) gjatë Pavarësisë së Brazilit. Maria Leopoldina ishte perandoresha e parë e Brazilit. Bonifácio ishte këshilltari i Pedro I.
Omar Ali Saifuddien III Stampa:Country data BRU Brunei Architect of Modern Brunei. Builder of the Modern Nation and Father of Independence Arkitekt i Bruneit Modern. Ndërtues i Kombit Modern dhe Ati i Pavarësisë Sulltani i 28-të i Brueni dhe Ministri i Parë i Mbrojtjes (1914–1986).
Asparuh Bullgaria Bullgaria Kanasubigi (Кан) Themeluesi dhe sunduesi i parë i Perandorisë së Parë Bullgare.
Karli IV, Perandori i Shenjtë Romak Republika Çeke Republika Çeke Otec vlasti Babai i Atdheut Mbreti i Bohemisë. Titulli i krijuar nga rektori i Universiteti i Karlit të Pragës në varrimin e perandorit.[19]
František Palacký Otec národa Babai i Kombit Politikan dhe historian, me ndikim në Lëvizjen e Rilindjes Kombëtare Çeke.[19] Ndërsa vlast "atdheu" përfshinte të gjithë banorët, národ "kombi" përbëhej vetëm nga çekët..[20]
Tomáš Masaryk Tatíček /
Prezident Osvoboditel 		Babai i Atdheut / Presidenti Çlirimtar Presidenti i parë i Çekosllovakisë, ndihmoi në negocimin e krijimit të Çekosllovakisë me Aleatët e Luftës së Parë Botërore.[19][21]
Juan Pablo Duarte Stampa:Country data DOM Republika Dominikane Padre de la patria Babai i Atdheut Mposhti Haitin gjatë Luftës për Pavarësi Dominikane.
Kwame Nkrumah Ghana Gana Osagyefo Babai i kombit Presidenti dhe kryeministri i parë i Ganës gjatë dekolonizimit, vendi i parë në Afrikën Sub-Sahariane që arriti pavarësinë e plotë.
Alekandri i Madh Greqia Greqia Πατέρας των Ελλήνων Babai i Grekëve Themeluesi i Perandorisë Maqedonase përgjegjës për përhapjen e kulturës greke gjatë periudhës helenistike.
Cheddi Jagan Stampa:Country data GUY Guajana Babai i Kombit President i Guajanës nga viti 1992 deri në 1997.
Ilia Chavchavadze Gjeorgjia Gjeorgjia უგვირგვინო მეფე / ერის მამა Mbreti pa kurorë / Babai i Kombit
Anëtarët e Parlamentarischer Rat Gjermania Gjermania Väter und Mütter des Grundgesetzes Etërit dhe nënat e Ligjit Themelor Hartuan Ligjin Themelor, kushtetuten e Gjermanise (atehere Perendimore).
Jean-Jacques Dessalines Haiti Haiti Père de la patrie Babai i Atdheut Udhëheqësi kryesor i Revolucionit Haitian.
William the Silent Holanda Holanda Vader des Vaderlands Father of the Fatherland Leader of the successful Dutch Revolt against the Spanish Empire, which led to the Dutch Republic, the first independent Dutch state.[22]
Dionisio de Herrera Honduras Honduras Kreu i Parë i Shtetit të Hondurasit brenda Republikës Federale të Amerikës Qendrore
Árpád Hungaria Hungaria Honalapító Themeluesi i Atdheut Princi i dytë i madh i hungarezëve, udhëheqësi i pushtimit hungarez të Pellgut Karpate.
Mahatma Gandhi India India राष्ट्रपिता (Rashtrapita)
Bapu (Babai) 		Babai i Kombit[23][24] Udhëheqësi i lëvizjes indiane për pavarësi
Sukarno
Mohammad Hatta 		Stampa:Country data IDN Indonezia Bapak Bangsa
Sang Proklamator
Dwitunggal 		Baba(llarë) të Kombit
Shpallësit
Duumvirate 		Udhëheqësit kryesorë të Revolucionit Kombëtar Indonezian, shkruan dhe nënshkruan Shpalljen e Pavarësisë së Indonezisë, si dhe shërbyen si Presidenti i parë dhe Zëvendës President i Indonezisë, përkatësisht.
Kiri i Madh Iran Iran (Persia) Shahanshah Mbreti i Mbretërve Themeluesi i Perandoris së Parë Persiane
David Ben-Gurion Izraeli Izraeli Babai themelues i Izraelit[25] Babai i Kombit shpalli zyrtarisht krijimin e Izraelit dhe shërbeu si kryeministri i parë i tij.
Camillo Benso
Giuseppe Garibaldi
Giuseppe Mazzini
Vittorio Emanuele II di Savoia 		Italia Italia Padre della Patria Babai i Kombit Autorë të Bashkimit Italian[26][27][28]
Emperor Jimmu Japonia Japonia 神武天皇 (Jinmu Ten-noh) Perandori i parë legjendar i Japonia
Norodom Sihanouk Stampa:Country data CAM Kamboxhia សម្តេចឪ (Sâmdéch Âu) Babai Mbret Siguroi pavarësinë nga Franca.
John A. Macdonald dhe Etërit e tjerë të Konfederatës Kanadaja Kanada Father of Confederation
Pères de la Confédération 		Babai i Konfederatës 36 politikanët kanadezë që negociuan Konfederatën Kanadeze
Kerei Khan dhe Janibek Khan Kazakistani Kazakistani Негізін қалаушылар (Negızın qalauşylar) Themeluesë Themeluesit dhe sundimtarët e parë të Hanatit Kazak, të cilët udhëhoqën Luftën për Pavarësi Kazake kundër Hanatit Uzbek dhe themeluan shtetin e parë të pavarur kazak.[29]
Anëtarë Alash Intelektualë kazakë që morën pjesë në lëvizjen nacionalçlirimtare dhe formuan qeverinë e përkohshme Alash Orda gjatë Revolucionit Rus.
Jomo Kenyatta Kenya Kenia Baba wa Taifa Babai i Kombit/Luftëtar i Lirisë Presidenti i parë i Kenisë nga viti 1963 deri në vdekjen e tij në 1978, i cili ndihmoi në krijimin e Kushtetutës Keniane.
Bernardo O'Higgins Stampa:Country data CHI Kili Padre de la patria Babai i Atdheut Udhëheqësi kryesor i Luftës për Pavarësi Kiliane
Sun Yat-sen Republika e Kinës 國父 (Guófù) Babai i Kombit Sun luajti një rol të rëndësishëm në përmbysjen e Dinastisë Qing gjatë Revolucionit Xinhai. Qeveria nacionaliste dekretoi titullin në vitin 1940.[30] Sun njihet më gjerësisht në Republikën Popullore të Kinës si "Paraardhësi i Revolucionit".[31]
Ibrahim Rugova Kosova Kosova Ati i Kombit Presidenti i parë i Republikës së Parë të Kosovës. Presidenti i Krahinës Autonome të Kosovës dhe Metohisë Serbe nën OKB-në pas Luftës së Kosovës.
José María Castro Madriz Kosta Rika Kosta Rika Fundador de la República Themeluesi i Republikës Presidenti i parë i Republikës së Kosta Rikës.[32]
Ante Starçeviq Kroacia Kroacia Otac domovine Babai i Atdheut Veprimtaritë dhe veprat e tij të ndryshme hodhën themelet për shtetin modern kroat.[33]
Carlos Manuel de Céspedes Stampa:Country data CUB Kuba Padre de la Patria Babai i Atdheut[34] Udhëheqës i lëvizjes së parë të pavarësisë kubane që luftoi Luftën Dhjetëvjeçare.
Jonas Basanavičius Lituania Lituania Tautos patriarchas Patriarku i Kombit Aktivitete të ndryshme kulturore gjatë Rilindjes Kombëtare Lituaneze.[35]
Tunku Abdul Rahman Stampa:Country data MYS Malajzia Bapa Kemerdekaan

Bapa Malaysia

Babai i Pavarësisë

Babai i Malajzisë

Kryeministri i parë i Malajzisë. Një princ nga Sulltanati Kedah, Tunku i arsimuar në Kembrixh udhëhoqi pavarësinë e negociuar të Federatës së Malajas nga Perandoria Britanike më 1957. Më vonë formoi Malajzinë përmes bashkimit të Malajas Gadishullore, Singaporit, Borneos Veriore dhe Sarawak më 1963.
Muhammad Fareed Didi Stampa:Country data MDV Maldivet Themeluesi i Maldiveve moderne dhe sulltani i fundit i Maldiveve.
Giorgio Borġ Olivier Malta [[Malta Missier Malta Indipendenti Babai i Maltës së Pavarur Kryeminitri i Parë i Maltës pas pavarësisë midis 1950–1955 dhe 1962–1971.
Dom Mintoff Missier Malta Repubblika,

Missier Malta Hielsa

Babai i Maltës Republikane,

Babai i Maltës së Lirë

A Maltese statesman and leading politician. He twice served as Prime Minister of Malta (from 1955 to 1958, and from 1974 to 1984) as the Leader of the Labour Party, a position he held from 1949 to 1984. In 1974, with him as Prime Minister, Malta negotiated a series of constitutional reforms leading to the establishment of the Maltese Republic and the removal of the British monarch as head of state. In 1979, the last Royal Navy ships left Malta, marking the country's transformation into a fully independent nation. Mintoff is also credited with the establishment of the Maltese welfare state and the socialist-style nationalisation and collectivisation of various key industries.
Sir Seewoosagur Ramgoolam  Mauritius Father of the Nation[36] First post-independence Prime Minister, in 1968.
Miguel Hidalgo y Costilla Meksika Meksika Padre de la patria mexicana[37] Babai i Kombit[38] Udhëheqësi i parë revolucionar në Luftën për Pavarësi Meksikane
Genghis Khan  Mongolia Монголчуудын эцэг Father of the Mongols, Founding Father of Mongolia[39] After unifying the many nomadic tribes of northeastern Asian steppe peoples, Genghis Khan founded the Mongol Empire and became the first Great Khan and Emperor. He eventually led a conquest of the majority of Eurasia, and his unified homeland would become Mongolia.
Mohammed V Maroku Maroku أب الوطن المغربي / ⵉⴱⴱⴰ ⵏ ⵜⴰⵎⵜⵜⵉ ⴰⵎⵖⵔⵉⴱⵉ Father of the Moroccan Nation[40] King of Morocco during its independence in 1956, seen by most Moroccans as Father of the Nation.[41]
Aung San  Myanmar နိုင်ငံ‌တော်၏ဖခင်၊
လွတ်လပ်ရေးဖခင်၊
တပ်မတော်၏ဖခင် 		Father of Nation,[42][43]
Father of Independence,
Father of Tatmadaw (Burmese Army) 		He was the founder of Tatmadaw (Burmese Army) and he was the 5th Prime Minister of Burma in British Era from 1946 to 1947. He was instrumental in Myanmar's struggle for independence from British rule, but he was assassinated just six months before his goal was realized.
Sam Nujoma  Namibia Founding Father of the Namibian Nation Primary leader of SWAPO during the South African Border War and first President of Namibia, 1990–2005; title conferred by Act of Parliament in 2005.

</ref>

Prithvi Narayan Shah    Nepal श्री ५ बडामहाराजधिराज पृथ्वी नारायण शाह Father of the Nation King of Nepal during the Unification of Nepal.
Diriangén[44] Stampa:Country data NCA Nikaragua Padre de la Patria Nicaragüense Babai i Atdheut të Nikaraguas Udhëheqësi i fisit vendas të Nikaraguas
Nnamdi Azikiwe  Nigeria Father of Nigerian Nationalism First president of Nigeria when it became a republic on 1 October 1963, and was the last governor general of Nigeria.
Einar Gerhardsen  Norway Landsfaderen Father of the Nation First post–World War II prime minister of Norway.[45]
Krste Misirkov Maqedonia e Veriut Maqedonia e Veriut Татко на нацијата Babai i Kombit Gjuhëtar, shkrimtar dhe veprimtar i shquar.
Muhammad Ali Jinnah  Pakistan Baba-e-Qaum/Quaid-e-Azam[46] Father of the Nation/Great Leader Led the Pakistan Movement and served as first governor-general of Pakistan.
Yasser Arafat  Palestine The Father of Palestine[47] Father of the Nation Led the Palestinian liberation movement and served as president of the State of Palestine from 1994 to 2004.
Sir Michael Somare Stampa:Country data Papua New Guinea Papa Blo Kantri[48] Father of the Nation Leader at independence in 1975; also known as "the chief" and "the old man".[49]
Emilio Aguinaldo  Philippines Kauna-unahang Pangulo ng Pilipinas First President of the Philippines Military Leader of the Philippine Revolution and the First President of the Philippines through the 1899 Malolos Congress, which oversaw the promulgation of the Malolos Constitution. His birthday, 22 March 1869, is celebrated as Emilio Aguinaldo Day.
Andrés Bonifacio Amá ng Himagsikan Father of the Revolution Political Leader of the Philippine Revolution, which saw armed resistance against the Spanish Empire. His birthday, 30 November 1863, is a national holiday.
José Rizal Pambansáng Bayani National Hero Colloquially known as the "National Hero". Rizal's works and writings–which helped start the Philippine Revolution–are part of the national curriculum as mandated by Republic Act No. 1425. The anniversary of his 30 December 1896 execution by the Spanish colonial government is a national holiday.[50]
Ignacy Daszyński, Roman Dmowski, Wojciech Korfanty, Ignacy Jan Paderewski, Józef Piłsudski, Wincenty Witos  Poland Ojcowie Niepodległości, Ojcowie Polski Odrodzonej Fathers of Independence, Fathers of Reborn Poland After World War I six fathers of independence jointly took advantage of the favorable conditions and led to the birth of the Second Polish Republic.[51]
Mieszko I Twórca państwa polskiego Founder of the Polish state Mieszko I united slavic tribes of Poland, baptized the country and became the first historical ruler of Poland.
D. Afonso Henriques  Portugal Fundador da Nação Father of the Nation
a.k.a. The Conqueror 		Founder and first King of Portugal (1139), recognized by the Holy See in 1179.
Kryepeshkopi Makarios III Qiproja Qiproja Εθνάρχης Udhëheqësi i Kombit Presidenti i parë dhe më i gjatë i Qipros, udhëheqës i lëvizjes nacionaliste greke qipriote gjatë dhunës ndërkomunale qipriote
Peter I of Russia  Russia Отец Отечества (Otets Otechestva) Father of the Fatherland Was granted the title in 1721 by the Governing Senate, along with "Emperor of Russia" and "The Great".[52]
El-Ouali Mustapha Sayed Stampa:Country data Western Sahara Father of the Nation Leader of the Polisario Front, First President of the SADR. Fought against Spanish colonial army & against the invasion of the Moroccan and Mauritanian armies in the Western Sahara conflict.
Saint Marinus San Marino San Marino Themeluesi i një kishëze dhe manastirit në Italinë qendrore, në vitin 301 (data tradicionale: 3 shtator). Nga ky komunitet fillestar më vonë u rrit shteti i San Marinos.[53]
Dobrica Ćosić Serbia Serbia Отац нације[54][55] Babai i Kombit Politikan, shkrimtar dhe teoricien politik jugosllav dhe serb.
Karagjorgje dhe Milloshi i Madh Отац нације[56][57] Babai i Kombit Udhëheqësit e Kryengritjes së Parë dhe të Dytë Serbe gjatë Revolucionit Serb.
Shën Sava Отац отаџбине[58] Babai i Atdheut Themeluesi i Kishës Ortodokse Serbe
Lee Kuan Yew Singapore Singapori Babai i Singaporit Kryeministri i parë i Republikës së Singaporit, duke qeverisur për më shumë se 30 vjet. Figura udhëheqëse gjatë gjithë kohës së Singaporit si pjesë e Malajzisë dhe pavarësisë së saj të mëvonshme.
Donald Dewar Skocia Skocia Babai i Kombit Ministri i Parë i 1-rë i Skocisë pas rimbledhjes së Parlamentit Skocez më 1999.[59]
Primož Trubar Sllovenia Sllovenia Oče naroda Babai i Kombit Një konsolidues i sllovenishtes dhe autor i librit të parë të shtypur në sllovenisht.
Mohammed Abdullah Hassan  Somalia Father of the fatherland The emir of Dervish and Diiriye Guure.[60]
Catholic Monarchs (Ferdinand and Isabella)  Spain Reyes Católicos de los reinos de Castilla y Aragón Catholic Monarchs of the Kingdoms of Castille and Aragon The unifiers of Spain. They unified the territories of Castille, Aragon and Al-Andalus, all the territories of the Iberian Peninsula, except Portugal. During their reign America was discovered and started the Spanish Empire.
Don Stephen Senanayake  Sri Lanka ජාතියේ පියා (Jathiyay Piya) Father of the Nation First Prime Minister, from 1947 to 1952.[61]
Johan Ferrier  Suriname Vader des Vaderlands Father of the Nation First president after the independence of the country in 1975 (the term Vader des Vaderlands has its roots in the Netherlands).
Gustav Vasa Suedia Suedia Landsfader Babai i Kombit Shkëputi Suedinë nga sundimi danez nën Kristian II.
Sir John Compton Stampa:Country data LCA Shën Luçia Babai i Kombit Kryeministër në pavarësinë në vitin 1979. I njohur edhe si "Daddy Compton".[62]
Ismail Qemali Shqipëria Shqipëria Babai Kombit - Udhëhoqi lëvizjen kombëtare shqiptare kundër Perandorisë Osmane
Julius Nyerere Stampa:Country data TAN Tanzania Baba wa Taifa Babai i Kombit Presidenti i Parë i Tanzanisë.[63]
Henry Alcazar, Victor Bryan, Tubal Uriah Butler, Rudranath Capildeo, Simbhoonath Capildeo, Arthur Andrew Cipriani, Albert Gomes, Solomon Hochoy, A. P. T. James, Audrey Jeffers, Ranjit Kumar, Emmanuel Mzumbo Lazare, Chanka Maharaj, Bhadase Sagan Maraj, Quintin O'Connor, Michael Pocock, Adrian Cola Rienzi (Krishna Deonarine), Alfred Richards, Harold Robinson, Timothy Roodal, Lionel Seukeran, Ashford Sinanan, Mitra Sinanan, Sarran Teelucksingh, Louis de Verteuil, Gerald Wight, Eric Williams, Hugh Wooding[64]  Trinidad and Tobago Moulders of the Nation[64] They helped shape the country's future as an independent nation and laid the foundation of democracy.[64]
Eric Williams Father of the Nation First and three-term Prime Minister of Trinidad and Tobago from 1956 to his death in 1981, first Premier of Trinidad and Tobago from 1961 to 1966, second Chief Minister of Trinidad and Tobago from 1956 to 1961, founder of the People's National Movement (PNM) and was instrumental in writing the Trinidad and Tobago constitution and gaining the country independence and republicanism from British rule.[65][66]
Habib Bourguiba  Tunisia المجاهد الاكبر(Al mujehed al akbar) The Supreme Warrior Father of the independence of Tunisia and first President of Tunisia. He led the Tunisian national movement against the French colonial empire. After Tunisian independence, he founded a modern state, built schools and hospitals and gave the Tunisian women rights that are still unique in the Arab World today.
Mustafa Kemal Atatürk Turqia Turqia Atatürk Babai i turqve (përdorur gjithmonë si mbiemër dhe jo titull) Themeluesi i Republikës së Turqisë dhe Presidenti i Parë i Turqisë. Ai udhëhoqi lëvizjen kombëtare turke në Luftën për Pavarësi Turke dhe miratoi reformat që e bënë Turqinë një shtet-komb demokratik. Lëshuar në përputhje me Ligjin e Mbiemrave të vitit 1934 që përcakton mbiemrat në Turqi.[67]
Bohdan Khmelnytsky  Ukraine Father of the Nation Leader of the Khmelnytsky Uprising against the Polish–Lithuanian Commonwealth and founder of the Cossack Hetmanate, the first independent Ukrainian state.
Sheikh Zayed bin Sultan Al Nahyan  United Arab Emirates والد الأمة (Waalid Al Ummah) Father of the Nation President of the UAE for its first 33 years (1971–2004).[68][69]
George Washington, John Adams, Thomas Jefferson, James Madison, John Jay, Alexander Hamilton, Benjamin Franklin and other Signers and Framers  United States Founding Fathers[70][71] The Signers signed the United States Declaration of Independence in 1776. The Framers were delegates to the Constitutional Convention and took part in framing or drafting the proposed United States Constitution.
George Washington Father of his country[72][73] George Washington is particularly highlighted out of the Founding Fathers of the United States as being the "father of his country"[72][73] for his role as the commander-in-chief of the Continental Army during the American Revolutionary War, his resignation of command at the end of the war, the presidency of the Constitutional Convention and for his tenure (and voluntary retirement) as the first President of the United States.
José Gervasio Artigas  Uruguay Padre de la independencia uruguaya, Protector de los Pueblos Libres y Jefe de los orientales[74] Father of Uruguayan independence, Defender of the Free and Chief of the eastern people[75] Fought against the Spanish Royalists for independence in the Río de la Plata.
Ho Chi Minh  Vietnam Cha già dân tộc Father of the people Leader of the Viet Minh, who fought for independence from France in the First Indochina War and decisively defeated them at the bloody Battle of Dien Bien Phu, resulting in the establishment of an independent Democratic Republic of Vietnam in the north of the country in 1954. Vietnam would eventually be united under Communist Party of Vietnam rule after his death with the Fall of Saigon at the end of the Vietnam War in 1975.
Kenneth Kaunda  Zambia Tata Father of the nation First president of Zambia from 1964 to 1991. He founded the Zambian African National Congress (ANC), later becoming the head of the United National Independence Party (UNIP which led to attaining independence.

Referime

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
  1. ^ Triulzi, Alessandro (1996). "African cities, historical memory, and street buzz". përmbledhur nga Iain Chambers & Lidia Curti (red.). The Post-colonial Question (në anglisht). Routledge. fq. 88. ISBN 0-415-10857-8.
  2. ^ Haskin, Jeanne M. (2005). The Tragic State of the Congo: From Decolonization to Dictatorship (në anglisht). Algora Publishing. fq. 50. ISBN 0-87586-417-1.
  3. ^ Schatzberg, Michael G. (2001). Political Legitimacy in Middle Africa: Father, Family, Food (në anglisht). Indiana University Press. fq. passim, see index, and esp. p. 8 & p. 213. ISBN 0-253-33992-8.
  4. ^ Paczkowski, Andrzej (2003). The Spring Will be Ours: Poland and the Poles from Occupation to Freedom (në anglisht). translated by Jane Cave. Penn State Press. fq. 210. ISBN 0-271-02308-2.
  5. ^ "Country profile: Bangladesh". BBC News (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 2008-11-11. Marrë më 2008-11-09.
  6. ^ Balogová, Beata (2007-12-17). "2007 was turbulent for the ruling coalition". The Slovak Spectator (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 26 qershor 2008. Marrë më 2008-11-09.
  7. ^ Ganḍā, Singh (1959). Ahmad Shah Durrani: Father of Modern Afghanistan (në anglisht). Asia Pub. House. fq. 457. ISBN 978-1-4021-7278-6. Marrë më 2010-08-25.
  8. ^ "Ahmad Shah and the Durrani Empire" (në anglisht). Library of Congress Country Studies on Afghanistan. 1997. Arkivuar nga origjinali më 22 korrik 2012. Marrë më 2010-08-25.
  9. ^ Aḥmad Shah Durrānī (në anglisht). Encyclopædia Britannica Online Version. 2010. Marrë më 2010-08-25.
  10. ^ "Nelson Mandela International Day, July 18, For Freedom, Justice and Democracy" (në anglisht). United Nations. Arkivuar nga origjinali më 26 qershor 2017. Marrë më 2013-03-22.
  11. ^ [1] Arkivuar 2 dhjetor 2011 tek Wayback Machine
  12. ^ "María Remedios del Valle, la "Madre de la Patria"" (në spanjisht). Buenos Aires: Museo Nacional del Cabildo de Buenos Aires y de la Revolución de Mayo. Ministerio de Cultura. Arkivuar nga origjinali më 29 maj 2023. Marrë më 19 nëntor 2023.
  13. ^ Pignatelli, Adrián (8 nëntor 2022). "Remedios del Valle, la "Madre de la Patria" que luchó junto a Belgrano y terminó como mendiga" (në spanjisht). Buenos Aires: Infobae. Marrë më 19 nëntor 2023.
  14. ^ "The death of Jeffrey Thompson". Freeport News (në anglisht). The Nassau Guardian (1844) Ltd. 20 mars 2008. Arkivuar nga origjinali më 21 korrik 2011. Marrë më 2009-01-17. it has been well documented that Sir Lynden Pindling was the leader of the political movement that led to the attainment of majority rule on January 10, 1967, and that he is recognized as the ৭ of the Nation — the man who was the country's leader when The Bahamas obtained its independence from the United Kingdom on July 10, 1973.
  15. ^ "Каліноўскі быў беларусам. Даказаць адваротнае немагчыма". Novy Chas (në bjellorusisht). 22 mars 2021. Marrë më 11 gusht 2023.
  16. ^ "Каліноўскі і мы". Radio Free Europe/Radio Liberty (në bjellorusisht). 22 janar 2013. Marrë më 11 gusht 2023.
  17. ^ "Кім быў Кастусь Каліноўскі?" [Kush ishte Kastus Kalinoŭski?]. Polskie Radio (në bjellorusisht). 3 prill 2009. Marrë më 11 gusht 2023.
  18. ^ "Rt. Hon. George Price". CARICOM.com (në anglisht). CARICOM. 20 mars 2008. Arkivuar nga origjinali më 21 janar 2010. Marrë më 2009-01-30. Rt. Honourable George Cadle Price, "Father of the Nation" of Belize
  19. ^ a b c Roberts, Andrew Lawrence (2005). From Good King Wenceslas to the Good Soldier Švejk: A Dictionary of Czech Popular Culture (në anglisht). Central European University Press. fq. 102. ISBN 963-7326-26-X.
  20. ^ Sayer, Derek; Alena Sayer (2000). The Coasts of Bohemia: A Czech History (në anglisht). Princeton University Press. fq. 129. ISBN 0-691-05052-X.
  21. ^ Preclík, Vratislav. Masaryk a legie (Masaryk and legions), váz. kniha, 219 pages, first issue vydalo nakladatelství Paris Karviná, Žižkova 2379 (734 01 Karvina, Czech Republic) ve spolupráci s Masarykovým demokratickým hnutím (Masaryk Democratic Movement, Prague), 2019, ISBN 978-80-87173-47-3, pages 36 – 39, 41 – 42, 106 – 107, 111–112, 124–125, 128, 129, 132, 140–148, 184–199.
  22. ^ "The Oude and Nieuwe Kerk in Delft" (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 6 tetor 2013. Marrë më 13 tetor 2008.
  23. ^ "Gandhi Jayanti 2021: Inspirational quotes by 'Father of the Nation' Mahatma Gandhi". Firstpost (në anglisht). 2 tetor 2021. Arkivuar nga origjinali më 3 tetor 2021. Marrë më 15 tetor 2021.
  24. ^ Jaiswal, Anuja (20 janar 2020). "Mahatma Gandhi was never declared 'Father of Nation', reveals RTI reply". The Times of India (në anglisht). Mahatma Gandhi was never accorded the 'Father of the Nation' title by Government of India and no rule or ordinance was ever passed in this regard. ... Article 18 (1) of the Constitution does not permit any titles except education and military ones. ... a bench comprising Chief Justice SA Bobde and justices BR Gavai and Surya Kant, had observed, 'Mahatma Gandhi is the Father of the Nation and people hold him in high esteem, beyond any formal recognition'.
  25. ^ "1973: Israel's founding father dies" (në anglisht). BBC. 1 dhjetor 1973. Marrë më 31 gusht 2018.
  26. ^ Sarti, Roland (2003). "Giuseppe Mazzini e la tradizione repubblicana". Almanacco della Repubblica: storia d'Italia attraverso le tradizioni, le istituzioni e le simbologie repubblicane (në italisht). Pearson. ISBN 978-88-424-9499-7.
  27. ^ Ugolini, Romano. Cento anni del Vittoriano 1911-2011 (në italisht). Gangemi.
  28. ^ Perfetti, Francesco (2011). "I padri della Patria". Quaderni del Dipartimento di Scienze Politiche Università Cattolica del Sacro Cuore (në italisht). fq. 2.
  29. ^ "On the Foundation of the Kazakh Khanate". e-history.kz (në anglisht). 2018-10-13. Marrë më 2023-10-07.
  30. ^ Yin, Xiong (2015). 至樂齋詩抄 第二部 (në kinezisht). 新華出版社. fq. 181. ISBN 978-7-5166-1604-8.
  31. ^ Xie, Xuanjun (2017). 少数民族入主中国史略. Lulu.com. fq. 403. ISBN 978-1-387-25535-1. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  32. ^ "Francisco María Oreamuno Badilla". 27 qershor 2013. Arkivuar nga origjinali më 24 prill 2013. Marrë më 28 nëntor 2016. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  33. ^ "Povijest Oca domovine" (në kroatisht). Arkivuar nga origjinali më 2010-03-13. Marrë më 2010-05-18.His works are considered to have laid the foundations for Croatian nationalism and he is often referred to as "Father of the Homeland" by Croats.
  34. ^ Hautrive, Iliana (2004-10-10). "Cuba commemorates the 136 anniversary of the beginning of its wars of independence" (në spanjisht). Trabajadores. Arkivuar nga origjinali më 2013-02-10. Marrë më 2009-01-16. Cuba commemorates this Sunday the beginning of its wars of independence, the 10 of October of 1868, when the insigne patriotic Carlos Manuel de Cespedes, considered the Father of the Motherland, gave the freedom to his slaves to begin the fight by the liberation of the Nation.
  35. ^ O'Connor, Kevin (2003). The history of the Baltic States (në anglisht). Greenwood Publishing Group. fq. 59. ISBN 978-0-313-32355-3.
  36. ^ "Centenary of Sir Seewoosagur Ramgoolam". Mauritius Post Museum. Mauritius Post. 2004. Arkivuar nga origjinali më 25 qershor 2007. Marrë më 2009-01-20. Known as the "Father of the Nation", Sir Seewoosagur Ramgoolam has throughout his political career from 1940 to 1982 been closely associated with the significant emancipation of the people of Mauritius and has led the struggle for Independence. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  37. ^ "El Grito, una tradición popular mexicana sin dueño". El Periodico de Mexico (në spanjisht). 2007-09-15. Arkivuar nga origjinali më 10 korrik 2011. Marrë më 2009-02-07. Miguel Hidalgo, considerado el "padre de la patria" mexicana
  38. ^ Vazquez-Gomez, Juana (1997). Dictionary of Mexican Rulers, 1325–1997. Westport, CT, US: Greenwood Publishing Group, Incorporated. ISBN 978-0-313-30049-3. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  39. ^ "Genghis Khan". North Georgia College and State University. Archived from the original on 6 March 2010. Retrieved 26 January 2010.
  40. ^ "Princess Lalla Aicha: Women's-rights activist and first female Arab". The Independent (në anglisht). 2011-10-14. Marrë më 2023-12-29.
  41. ^ Stora, Benjamin; Ellyas, Akram (1999-01-01). Les 100 portes du Maghreb. Points d'appui. Éditions de l'Atelier (programme ReLIRE). doi:10.3917/ateli.stora.1999.01. ISBN 978-2-7082-3434-5. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  42. ^ "Myanmar and Aung San: The resurrection of an icon". www.lowyinstitute.org (në anglisht).
  43. ^ Cloutman, Violet (22 shtator 2016). "Profile in power: Aung San - InsideBurma Tours blog". InsideAsia Blog (në anglisht).
  44. ^ Ortiz Nuñez, Ramiro. Dirianghen: padre de la patria nicaragüense. Tipografía Brenes, Managua, 1953.
  45. ^ Bjørn Talen (1987-05-09). "Gratulerer, kjære landsmann!" (në norvegjisht). Aftenposten. Arkivuar nga origjinali më 2007-10-13. Marrë më 2007-12-18.
  46. ^ "Father of the Nation : Quaid-i-Azam Muhammad Ali Jinnah" (në anglisht). Government of Pakistan. Arkivuar nga origjinali më 2009-05-03. Marrë më 2008-11-09.
  47. ^ "The Father of Palestine". {{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  48. ^ "Sir Michael Somare, Papua New Guinea's 'Father of the Nation', dies aged 84". the Guardian (në anglisht). 2021-02-26. Arkivuar nga origjinali më 26 shkurt 2021. Marrë më 2021-02-26.
  49. ^ East, Roger; Richard Thomas (2003). "Papua New Guinea". Profiles of People in Power. Routledge. fq. 408. ISBN 1-85743-126-X. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  50. ^ "Jose Rizal". Arkivuar nga origjinali më 29 prill 2014. Marrë më 2014-05-10. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  51. ^ "Różnymi ścieżkami ku Niepodległej szli. Ojcowie Polski Odrodzonej" (në polonisht). Arkivuar nga origjinali më 2023-09-05. Marrë më 2023-09-05.
  52. ^ Anisimov, Evgeniy Viktorovich (1993). The Reforms of Peter the Great: Progress Through Coercion in Russia. translator John T. Alexander. M.E. Sharpe. fq. 143. ISBN 1-56324-047-5. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  53. ^ "Saint Marinus". CatholicSaints.Info (në anglisht). 2 shtator 2017. Arkivuar nga origjinali më 8 shtator 2017. Marrë më 22 janar 2018.
  54. ^ Zorica Vulić (11 maj 2000). "Ko je ovaj čovek?: Dobrica Ćosić" (në serbisht). Glas javnosti. Arkivuar nga origjinali më 27 mars 2009. Marrë më 25 gusht 2019.
  55. ^ Lukić, Svetlana Lukić & Svetlana Vuković (16 mars 2007). "Injekcija za Srbe" (në serbisht). B92: Peščanik. Arkivuar nga origjinali më 2007-03-27.
  56. ^ Durde Jelenić (1923). Nova Srbija i Jugoslavija, 1788–1921 (në serbisht). fq. 56. ОТАЦ ОТАЏБИНЕ – КАРАЂОРЂЕ ПЕТРОВИЋ
  57. ^ Milivoj J. Malenić (1901). Posle četrdeset godina: u spomen proslave četrdesetogodišnjice Sv. Andrejske velike narodne skupštine (në serbisht). U Drž. štamp. Kralj. Srbije. да се на престо српски поврати њен ослободилац и оснивалац: Отац Отаџбине, Милош Обреновић Велики,
  58. ^ Branko Pešić (1988). Spomen hram Sv. Save na Vračaru u Beogradu: 1895–1988 (në serbisht). Sveti arhijerejski sinod Srpske pravoslavne crkve. Отац Отаџбине Св. Сава је надахнуо Немањи- ну државу идеалима хришћанског патриотизма и створио слободну цркву у слободној држави. Држа- ва је Отечество – земља мојих ота- ца. Држава не сме да буде импери- ја, јер где ...
  59. ^ "Remebering Donad Dewar: the Glasgow politician who became 'Father of the Nation'". Glasgow Times (në anglisht). 12 tetor 2020. Arkivuar nga origjinali më 12 dhjetor 2022. Marrë më 11 prill 2023.
  60. ^ Omar, Mohamed (2001). The Scramble in the Horn of Africa. fq. 402. This letter is sent by all the Dervishes, the Amir, and all the Dolbahanta to the Ruler of Berbera ... We are a Government, we have a Sultan, an Amir, and Chiefs, and subjects ... (reply) In his last letter the Mullah pretends to speak in the name of the Dervishes, their Amir (himself), and the Dolbahanta tribes. This letter shows his object is to establish himself as the Ruler of the Dolbahanta {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  61. ^ Phadnis, Urmila; Rajat Ganguly (2001). Ethnicity and Nation-building in South Asia (bot. revised). SAGE. fq. 181. ISBN 0-7619-9439-4. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  62. ^ "Obituary: Sir John Compton". The Daily Telegraph (në anglisht). 10 shtator 2007. Arkivuar nga origjinali më 14 qershor 2022. Marrë më 2009-01-17.
  63. ^ Duval Smith, Alex (20 tetor 1999). "Tanzania weeps for father of the nation". The Independent (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 15 shkurt 2009. Marrë më 2008-11-08.
  64. ^ a b c "50th Anniversary of Independence of Trinidad and Tobago". 26 maj 2013. Arkivuar nga origjinali më 27 mars 2022. Marrë më 21 shkurt 2021. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  65. ^ "Trinidad and Tobago Parliament". ttparliament.org. Marrë më 2020-12-06. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  66. ^ "Dr. Eric Williams: The Father of the Nation". Caribbean Life News (në anglishte amerikane). 2018-02-07. Arkivuar nga origjinali më 18 maj 2021. Marrë më 2020-12-06.
  67. ^ Parla, Taha; Andrew Davison (2004). Corporatist Ideology in Kemalist Turkey: Progress Or Order? (në anglisht). Syracuse arUniversity Press. fq. 37–8. ISBN 0-8156-3054-9.
  68. ^ "Abu Dhabi's Zayed Mosque tours to take on special Ramadan significance". Press release. 20 gusht 2008. http://www.ameinfo.com/166663.html. Retrieved 2009-01-17. "His Highness Sheikh Zayed Bin Sultan Al Nahyan, the late UAE President and Ruler of Abu Dhabi, a man affectionately known as 'The Father of The Nation' for his work as an architect of the UAE Federation." 
  69. ^ Wheeler, Julia (2 nëntor 2004). "Obituary: Sheikh Zayed". BBC News (në anglisht). BBC. Arkivuar nga origjinali më 16 korrik 2007. Marrë më 2009-01-17. He was frequently referred to as the father of the nation.
  70. ^ "America's Founding Fathers". National Archives. Arkivuar nga origjinali më 16 prill 2016. Marrë më 2008-02-18. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  71. ^ Stanfield, Jack. America's Founding Fathers: Who Are They? Thumbnail Sketches of 164 Patriots (Universal-Publishers, 2001).
  72. ^ a b Grizzard (2002, pp. 105–107)
  73. ^ a b Rupert Cornwell, "George Washington: The father of the nation" (17 January 2009). Arkivuar 10 tetor 2017 tek Wayback Machine
  74. ^ "Efemérides Culturales Argentinas: Junio 19" (në spanjisht). Ministry of Education, Argentina. 2009. Arkivuar nga origjinali më 2009-06-19. Marrë më 2009-01-20. 1764: Nace en Montevideo (Uruguay) José Gervasio Artigas, iniciador rioplatense del federalismo y padre de la independencia uruguaya. Falleció cerca de Asunción el 23 de septiembre de 1850.
  75. ^ Edelmann, Alexander Taylor (1965). Latin American Government and Politics: The Dynamics of a Revolutionary Society (në anglisht). Dorsey Press. fq. 309. José Gervasio Artigas, who doggedly led his guerrilla bands against the Spanish armies and raised the flag of a free Uruguay, is affectionately remembered by his fellow countrymen as "the father of Uruguayan independence.
Marrë nga "https://sq.wikipedia.org/w/index.php?title=Babai_i_Kombit&oldid=2674317"