Hysen Çino

Hysen Çino: Hero i Popullit shqiptar

Hysen Çino, i lindur më 9 shkurt 1920 në Vranisht të Vlorës, është një figurë e shquar e Luftës Antifashiste Nacionalçlirimtare në Shqipëri dhe një Hero i Popullit. I njohur për guximin dhe përkushtimin e tij ndaj çështjes së lirisë, Hysen Çino u bë një nga udhëheqësit e dalluar të lëvizjes partizane gjatë Luftës së Dytë Botërore.

Që nga fëmijëria, Hyseni u ndikua nga traditat patriotike të familjes së tij, veçanërisht nga babai i tij, Musa Çino, i cili kishte marrë pjesë në Luftën e Vlorës më 1920. I rritur në një mjedis të tillë, Hyseni përqafoi shpejt idetë komuniste dhe u angazhua në lëvizjen punëtore të Vlorës, ku punonte në guroren e Ujit të Ftohtë. Si aktivist, ai mori pjesë në grevat e punëtorëve dhe u dallua për veprimet e tij të guximshme kundër pushtuesve italianë.

Në dhjetor 1942, Hyseni u bashkua me Çetën Plakë të Vlorës, një nga formacionet e para partizane në këtë krahinë. Gjatë vitit 1943, ai u bë zëvendëskomandant i çetës "Sali Murati" dhe më vonë komandant i saj. Me formimin e Brigadës së V Sulmuese, Hyseni u emërua zëvendëskomandant dhe më vonë komandant i batalionit të tretë, duke udhëhequr partizanët në beteja të shumta.

Trimëria e Hysen Çinos u dëshmua në shumë aksione, ku ai tregoi aftësi të jashtëzakonshme ushtarake dhe lidership. Ai u përfshi në disa nga betejat më të rëndësishme të luftës, siç ishte mbrojtja e Kongresit të Përmetit më 1944, ku u plagos rëndë. Edhe pse i lënduar, ai refuzoi të largohej nga fronti dhe vazhdoi të luftonte deri në javët e fundit të luftës.

Më 22 shtator 1944, gjatë një beteje në Buzëmadh të Lumës, Hysen Çino ra heroikisht duke udhëhequr batalionin e tij. Vdekja e tij tronditi shokët e luftës, të cilët e përkujtuan atë si një udhëheqës të talentuar dhe një hero të vërtetë të lirisë.

Pas vdekjes, Hysen Çino u shpall Hero i Popullit nga Presidiumi i Kuvendit Popullor të Shqipërisë. Figura e tij është përjetësuar në këngë dhe legjenda, duke mbetur një simbol i pashuar i trimërisë dhe patriotizmit shqiptar. Ai vazhdon të kujtohet si një nga heronjtë e mëdhenj të Luftës Antifashiste Nacionalçlirimtare, si një luftëtar i palodhur për lirinë dhe drejtësinë.