Kërceni tek përmbajtja

Piu XI

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë
Papa Piu XI

Portreti dhe stema e Piut XI
Papa i 259-të i Kishës Katolike
Zgjedhja 6 shkurt 1922
Kurorëzimi 12 shkurt 1922
Fundi papatit 10 shkurt 1939
Motoja Raptim Transit; Pax Christi in Regno Christi
Paraardhësi Papa Benedikti XV
Pasardhësi Papa Piu XII
Emri Ambrogio Damiano Ratti
Lindja Dezio, Monxa-Brianxa, 21 nëntor 1854
Vdekja Pallati Apostolik, Vatikani, 22 janar 1922
Varrimi Grotte Vaticane

Papa Pio XI (latinisht Pius PP. XI; Dezio, Monxa-Brianxa31 maj, 1857 - vdekur në Pallatin ApostolikVatikanit10 shkurt 1939), lindur si Ambrogio Damiano Achille Ratti (Abroxho Damiano Akile Rati) ishte teolog, prift, ipeshkv i Romës dhe papa i Kishës katolike romake nga viti 1922 gjer në vdekjen e tij, në vitin 1939.

Fjalia e tij apostolike ishte "raptim transit" (kalo shpejt), ndërsa shtysa e tij papënore ishte "Paqja e Krishtit në mbretërinë e Krishtit" (Pax Christi in Regno Christi).

Pio XI lindi në Desio, krahinë e Milanos, më 31 maj 1857 si biri i katërt ndër pesë të tjerë në familjen e tij. U pagëzua me emrin Akile Ambroxhio Damiano Rati. Babai i tij, Françesko ishte pronar i kamur i një fabrike mëndafshi, e ëma Tereza Gali, nga Sarono ishte bija e një hotelxhiu.

Mësimet e para i mori në vendlindje nga prifti Xhuzepe Volontieri, mësues i shkollës fillore të Desios dhe xhaxhai Don Damiano Rati. Rati e nisi karrierën e tij kishëtare duke ndjekur shembullin e xhaxhait të tij Don Damiano Ratit. Studimet ai i filloi në vitin 1867seminarin e Sevesos, më pas në atë të Monxas. Në vitin 1874 u bë pjesëtar i urdhërit tresh françeskan. Në 1875 hyri në Seminarin e Madh të Milanos e në 1879 ndodhet pranë Kolexhit Lombard. U shugurua prift20 dhjetor 1879.

Rati ishte njeri me një dituri të gjerë, iu dha një doktoratë e trefishtë në filozofi, në drejtësi kanonike dhe teologji në Universitetin Gregorian. Ai kishte një pasion të madh si për studimet letrare, ku parapëlqente Danten dhe Manxonin, ashtu edhe për studimet shkencore, saqë kishte qenë në mëdyshje nëse do të fillonte studimet në matematikë; prandaj ishte mik i ngushtë dhe, për një farë kohe bashkëpunëtor i Don Xhuzepe Merkalit, teolog i njohur, të cilin e kishte njohur në seminarin e Milanos. Rati ishte poashtu një alpinist i apasionuar, dhe pushtoi majat e disa Alpeve dhe ishte i pari që në vitin 1889 arriti majën e Monte Rosas nga faqja lindore dhe në gusht hapi një rrugëkalim të ri për Monte Biankon, që quhet ende sot "Rruga Rati-Graseli". Ngjitjet e fundit të papës së ardhshëm datojnë në 1913. Për gjithë kohën që Rati ishte anëtar, bashkëpunëtor dhe redaktor i artikujve mbi Klubin Alpinist Italian.

Karriera kishëtare

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Misioni në Poloni

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Kryeipesjkv i Milanos

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Mësimet politike

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Ekonomia e krishterë

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Piu XI në qarkoren e nxjerrë prej tij trajtoi disa herë lidhjen mes parasë dhe ekonomisë, e mes ekonomisë dhe Luftës së II Botërore. Në Quadragesimus annus ai pohon:

«Në kohën tonë tashmë është e dukshme që pasuria dhe një fuqi e pamatëshme janë përqendruar në duart e pak njerëzve. Kjo fuqi bëhet veçanërisht e papërballueshme nëse ushtrohet nga ata të cilët, pasiqë mbikqyrin dhe urdhërojnë paranë, janë edhe në gjendje të drejtojnë kreditin e të vendosin kujt duhet ti jepet. Në këtë mënyrë furnizojnë gjakun jetësor në gjithë trupin e ekonomisë. Ata kanë pushtet mbi brendinë e sistemit prodhues, kështu që askush të mund të guxojë të marrë frymë kundër dëshirës së tyre.»
(Papa Pio XI, Quadragesimus Annus 106-9, 1931)

Punët e brendshme kishtare dhe ekumenizmi

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Marrdhëniet me Francën

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Marrdhëniet me Italinë

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Marrdhëniet me Gjermaninë

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Marrdhëniet me Meksikën dhe Spanjën

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Marrdhëniet me Bashkimin Sovjetik dhe komunizmin

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Në shkurt të 1939 Piu XI thirri në Romë gjithë ipeshkëvinë italiane me rastin e dhjetëvjeçarit të parë të "pajtimit" me shtetin italian, dhe shtatëmbëdhjetë-vjeçarit të papnisë së tij dhe 40-vjeçarit të priftërisë së tij. Në ditët e 11 dhe 12 shkurtit ai kishte shpallur një diskutim të rëndësishëm, të përgatitur muaj më parë ku ai kishte kallëzuar dhunimet e Paktit Lateranens nga pala e regjimit fashist dhe përndjekjet racore dhe përgatitjet për luftë në Gjermani. Ky diskutim u mbajt i fshehtë gjer në papëninë e Papa Gjonit XXIII kur në vitin 1959 u përbotuan disa pjesë. Papa Piu XI vdiq nga një ndalim zemre, natën e 10 shkurtit të vitit 1939.

Disa hamendësuan, sipas një ditari të kardinalit Tissearant të zbuluar në vitin 1972, se Pio XI ishte vrarë nga Musolini, i cili kishte pasur dijeni se mund të dënohej e çkishërohej. Sipas këtyre hamendësimeve, vrasësi duhej të sihte profesor doktor Françesko Petaçi, babai i Klareta Petaçit, mikeshë e Musolinit për një kohë të gjatë. Kjo teori u përgënjeshtrua nga karinal Konfaloneri, sekretar shteti i Pios XI.

Qarkoret e Pios XI

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]


Lidhje të jashtme

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
  • Lista e të gjithë papëve nga gazeta Guardian.
  • http://www.vatican.va/holy_father/pius_xi/index.htm
Tituj të Kishës katolike
Parardhësi 
Papa Benedikti XV
Papë
3 shtator 191422 janar 1922
Pasardhësi 
Papa Piu XII